"تفسیر نور (محسن قرائتی)
إِلَّا آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِينَ «59»
مگر خاندان لوط كه ما قطعا همه آنان را از هلاكت نجات مى‌دهيم.
إِلَّا امْرَأَتَهُ قَدَّرْنا إِنَّها لَمِنَ الْغابِرِينَ «60»
مگر همسرش كه مقدر كرده‌ايم او از بازماندگان (در كيفر) باشد.
فَلَمَّا جاءَ آلَ لُوطٍ الْمُرْسَلُونَ «61»
پس چون فرستادگان (الهى) به سراغ خاندان لوط آمدند.
قالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌ مُنْكَرُونَ «62»
(لوط) گفت: شما گروهى ناشناس هستيد.
نکته ها
«غابرين» جمع «غابر» به معناى بازماندگان است وبه باقيمانده خاك، غبار گويند.
حضرت ابراهيم وحضرت لوط در اوّلين برخورد با فرشتگان آنان را نشناختند، لذا ابراهيم گفت: «إِنَّا مِنْكُمْ وَجِلُونَ» و لوط گفت: «قَوْمٌ مُنْكَرُونَ» البتّه اين فرشتگان در قيافه جوانان خوش صورت و زيبا ميهمان حضرت لوط شدند و حضرت به دليل فساد جامعه از وجود چنين ميهمانانى نگران شد.
پیام ها
1- پيروان واقعى انبيا، از كيفرهاى دنيوى نيز بيمه هستند. «إِلَّا آلَ لُوطٍ»
2- مخالفت همسر لوط با او، بهترين دليل بر اختيار انسان است و اينكه انسان محكوم و مجبور محيط نيست. «إِلَّا امْرَأَتَهُ»
3- وابستگى اقتصادى دليل وابستگى فكرى و فرهنگى نيست. (همسر لوط از نان لوط مى‌خورد، ولى ضد او فكر مى‌كرد)
4- در مكتب انبيا، اصل ضابطه است. نه رابطه. لذا همسر پيامبر نيز به قهر الهى گرفتار مى‌شود. «إِلَّا امْرَأَتَهُ كانَتْ مِنَ الْغابِرِينَ»
(پيوندهاى خانوادگى نبايد مانع اجراى اهداف الهى باشد)
جلد 4 - صفحه 469
5- در ازدواج‌هاى انبيا نيز ناكامى بوده است. «إِلَّا امْرَأَتَهُ»
6- حساب مردان خدا، از حساب بستگان نااهل واطرافيان جداست. «إِلَّا امْرَأَتَهُ»
7- قهر و عذاب الهى، طبق حساب وبرنامه است. «قَدَّرْنا»
8- سنّت خداوند در قهر تبهكاران، خودى يا بيگانه، زن يا مرد، مشهور يا گمنام نمى‌شناسد. «إِنَّها لَمِنَ الْغابِرِينَ»
9- انبيا، از پيش خود علم غيب ندارند. (حضرت لوط، فرشتگان را نشناخت) «قَوْمٌ مُنْكَرُونَ»"
#تفسیر_سوره_حجر_آیه_۵۹_۶۲جز۱۴
#سوره_مبارکه_حجر
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6As
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
قالُوا بَلْ جِئْناكَ بِما كانُوا فِيهِ يَمْتَرُونَ «63»
(فرشتگان) گفتند: در واقع ما آنچه را (از نزول عذاب كه) درباره‌اش ترديد داشتند، براى تو آورده‌ايم
وَ أَتَيْناكَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّا لَصادِقُونَ «64»
و ما به حقّ نزد تو آمده‌ايم و قطعاً ما راستگويانيم.
فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّيْلِ وَ اتَّبِعْ أَدْبارَهُمْ وَ لا يَلْتَفِتْ مِنْكُمْ أَحَدٌ وَ امْضُوا حَيْثُ تُؤْمَرُونَ «65»
پس خاندانت را پاسى از شب (گذشته) حركت بده و خودت از پشت سرشان برو و هيچ‌يك از شما (به پشت سرش) توجّه نكند به آنجا كه مأمور شده‌ايد برويد.
وَ قَضَيْنا إِلَيْهِ ذلِكَ الْأَمْرَ أَنَّ دابِرَ هؤُلاءِ مَقْطُوعٌ مُصْبِحِينَ «66»
وبه لوط اين امر حتمى را رسانديم كه ريشه و بن اين گروهِ (تبهكار)، صبحگاهان قطع شده است.
نکته ها
قرآن بارها مطرح كرده كه كفّار، تعجيل قهر و عذاب الهى را از انبيا درخواست مى‌كردند و
جلد 4 - صفحه 470
مى‌گفتند: «فَأْتِنا بِما تَعِدُنا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ» «1» و تمام هشدارها را شوخى گرفته و در مورد قهر خداوند چه در دنيا و چه در آخرت ترديد داشتند، خداوند در اين آيات بيان مى‌كند كه قهر مورد ترديد كفّار قطعاً خواهد آمد.
«قطع» جمع «قطعه» به قسمت عمده‌ى شب كه گذشته باشد، گفته مى‌شود.
پیام ها
1- هشدارها وتهديدهاى الهى را شوخى نگيريد. «جِئْناكَ»
2- كيفرهاى الهى بر اساس عدل و حقّ و استحقاق مجرمان است. «بِالْحَقِّ»
3- از غفلت كفّار براى نجات مؤمنان استفاده كنيد. «فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّيْلِ»
4- حركت انبيا، زير نظر وفرمان خداوند است. «تُؤْمَرُونَ»
5- در حوادث مهم لطف خدا لحظه به لحظه امداد مى‌كند. (هجرت در چه زمانى: «بِقِطْعٍ مِنَ اللَّيْلِ» با چه افرادى: «بِأَهْلِكَ» با چه روشى: «لا يَلْتَفِتْ مِنْكُمْ أَحَدٌ» وبه چه مقصدى: «حَيْثُ تُؤْمَرُونَ»
6- خداوند انبيا را قبل از هلاكت كفّار آگاه مى‌كند. «وَ قَضَيْنا إِلَيْهِ»
7- خداوند قادر است در لحظه‌اى نسل و گروهى را نابود سازد. «دابِرَ»
«1». اعراف، 70."
#تفسیر_سوره_حجر_آیه_۶۳_۶۶جز۱۴
#سوره_مبارکه_حجر
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6As
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ جاءَ أَهْلُ الْمَدِينَةِ يَسْتَبْشِرُونَ «67»
واهل شهر شادى‌كنان (براى تعرض به مهمانان به سراغ خانه لوط) آمدند.
قالَ إِنَّ هؤُلاءِ ضَيْفِي فَلا تَفْضَحُونِ «68»
لوط گفت: همانا اين گروه مهمان من هستند پس مرا (در برابر آنان) رسوانكنيد.
وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ لا تُخْزُونِ «69»
و از خدا پروا كنيد و مرا خوار و شرمنده نسازيد.
قالُوا أَ وَ لَمْ نَنْهَكَ عَنِ الْعالَمِينَ «70»
(تبهكاران شهر) گفتند: آيا ما تو را از (مهمان كردن) مردم منع نكرديم.
جلد 4 - صفحه 471
نکته ها
در روايات آمده كه زن لوط به گنهكاران خبر داد كه مهمانانى زيباروى براى حضرت لوط آمده است و آنان به دنبال مقصد شوم خود رو به سوى خانه‌ى لوط هجوم آوردند. امّا خداوند قبل از هر اقدامى آنان را نابود نمود. «1»
از آيه به دست مى‌آيد كه گناهكار هم مى‌تواند فرشته را ببيند.
پیام ها
1- در نهى از منكر از كلمات عاطفى و انسانى استفاده كنيد. «ضَيْفِي»
2- آبرو بسيار ارزش دارد. «فَلا تَفْضَحُونِ، وَ لا تُخْزُونِ»
3- اهانت به ميهمان، اهانت به ميزبان است. «فَلا تَفْضَحُونِ»
4- در جامعه‌ى فاسد، مجرم وگنهكار، طلبكار مى‌شود. «أَ وَ لَمْ نَنْهَكَ»
5- در جامعه‌ى فاسد، مردان خدا حقّ تصرّف در اموال خود را ندارند. «أَ وَ لَمْ نَنْهَكَ ...»
«1». تفسير مراغى."
#تفسیر_سوره_حجر_آیه_۶۷_۷٠جز۱۴
#سوره_مبارکه_حجر
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6As
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
قالَ هؤُلاءِ بَناتِي إِنْ كُنْتُمْ فاعِلِينَ «71»
(لوط) گفت: اگر شما قصد كارى داريد اينها دختران من هستند. (با آنان ازدواج كنيد و از آلودگى به لواط بپرهيزيد)
نکته ها
سؤال: آيا لوط عليه السلام مى‌توانست دخترانش را به كفّار بدهد؟ كه اين پيشنهاد را مطرح كرد.
پاسخ: ممكن است مراد، ازدواج همراه با ايمان آوردن آنان باشد و يا آنكه در آن زمان ازدواج با كفّار منعى نداشته است. واللَّه العالم.
جلد 4 - صفحه 472
پیام ها
1- براى بازداشتن از گناه، ابتدا راههاى قانونى و حلال را ارائه دهيد. «هؤُلاءِ بَناتِي»
2- در امر به معروف ونهى از منكر و جلوگيرى از گناه، از خودمان مايه بگذاريم. «هؤُلاءِ بَناتِي»
3- مكتب انبيا، حرام كردن لذّت‌ها و سركوب غرائز نيست، بلكه هدايت كنترل آنهاست. «هؤُلاءِ بَناتِي إِنْ كُنْتُمْ فاعِلِينَ»"
#تفسیر_سوره_حجر_آیه_۷۱جز۱۴
#سوره_مبارکه_حجر
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6As
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
لَعَمْرُكَ إِنَّهُمْ لَفِي سَكْرَتِهِمْ يَعْمَهُونَ «72»
(اى پيامبر) به جان تو سوگند كه آنان در مستى خود سرگردان بودند.
فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ مُشْرِقِينَ «73»
پس به هنگام طلوع آفتاب صيحه‌اى مرگبار آنان را فراگرفت.
فَجَعَلْنا عالِيَها سافِلَها وَ أَمْطَرْنا عَلَيْهِمْ حِجارَةً مِنْ سِجِّيلٍ «74»
پس آن شهر را زيرورو كرديم و بر آنان سنگ‌هائى از گل سخت بارانديم.
نکته ها
«عمر» و «عمر» هر دو به يك معنا مى‌باشند ولى هنگام سوگند ياد كردن از لفظ «عمر» استفاده مى‌شود. «1»
در قرآن به غير از پيامبراكرم صلى الله عليه و آله به جان پيامبر ديگرى سوگند ياد نشده است. (البتّه مراغى مى‌گويد: مراد از «لَعَمْرُكَ» سوگند ملائكه است به جان حضرت لوط)
«يَعْمَهُونَ» از «عمه» به معناى تحيّر مى‌باشد و «مُشْرِقِينَ» به معنى داخل در اشراق و روشنايى صبح شدن مى‌باشد.
شايد سنگباران براى نابودى كسانى بوده كه هنگام زيرورو شدن شهر جان سالم بدر برده
«1». تفسير الميزان.
جلد 4 - صفحه 473
بودند و يا براى محو و نابودى كامل شهر بوده است.
پیام ها
1- سوگند به نام پيامبر، جايز است. «لَعَمْرُكَ»
2- گناه و انحراف، عقل و هوش انسان را محو مى‌كند، «سَكْرَتِهِمْ» و او را از شناخت باز مى‌دارد. «يَعْمَهُونَ»
3- مست دنيا را بايد صيحه‌هاى آسمانى بيدار كند. «سَكْرَتِهِمْ، الصَّيْحَةُ»
4- صوت و صيحه مى‌تواند سبب زيرورو شدن شهرى شود. فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ ... فَجَعَلْنا
5- دست خداوند باز است، همان گونه كه از آسمان باران رحمت نازل مى‌كند مى‌تواند بارانى از سنگ و عذاب نازل كند. «أَمْطَرْنا عَلَيْهِمْ حِجارَةً»
6- سه نوع عذاب: صيحه، زيرورو شدن شهر و سنگباران، كيفرى است كه براى گناه لواط آمده است."
#تفسیر_سوره_حجر_آیه_۷۲_۷۴جز۱۴
#سوره_مبارکه_حجر
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6As
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِلْمُتَوَسِّمِينَ «75»
همانا در اين سرگذشت، براى اشارت‌فهمان و تيزبينان نشانه‌هايى روشن است.
وَ إِنَّها لَبِسَبِيلٍ مُقِيمٍ «76»
و (ويرانه‌هاى) آن سرزمين (هنوز) در كنار راه (كاروان‌ها) پا برجاست.
إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِلْمُؤْمِنِينَ «77»
همانا در اين ماجرا براى مؤمنان نشانه‌اى روشن است.
نکته ها
«متوسم» از «وسم» به معنى اثر گذاردن، به كسى گفته مى‌شود كه از كمترين اثر به واقعيّت‌ها پى ببرد، يعنى با فراست و هوشيار باشد. در روايات آمده است كه مراد از
جلد 4 - صفحه 474
«لِلْمُتَوَسِّمِينَ» پيامبر و اهل‌بيت او مى‌باشند. «1»
شخصى به امام صادق عليه السلام گفت: مسئله‌اى دارم، حضرت فرمودند: آيا مى‌خواهى قبل از آنكه سؤال كنى بگويم سؤالت چيست؟ آن شخص با تعجب پرسيد: از كجا مى‌دانيد كه در ذهنم چيست؟ حضرت فرمودند: «بالتوسم» و آنگاه اين آيه را تلاوت فرمودند. «2»
ممكن است معناى آيه‌ى «إِنَّها لَبِسَبِيلٍ مُقِيمٍ» اين باشد كه قهر خداوند تنها براى قوم لوط نيست، بلكه راه و سنّتى است ثابت براى تمام جنايتكاران تاريخ. «3»
پیام ها
1- حوادث تاريخى براى مؤمنان باهوش، نشانه‌ها و براى مؤمنان عادّى نشانه است. «آيات، آية»
2- حفظ آثار و بقاياى اقوام گذشته، مايه عبرت آيندگان است. «إِنَّها لَبِسَبِيلٍ مُقِيمٍ»
«1». تفسير نورالثقلين.
«2». تفسير نورالثقلين.
«3». تفسير اطيب‌البيان."
#تفسیر_سوره_حجر_آیه_۷۵_۷۷جز۱۴
#سوره_مبارکه_حجر
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6As
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ إِنْ كانَ أَصْحابُ الْأَيْكَةِ لَظالِمِينَ «78»
و به راستى اهالى سرزمين ايْكه (نيز) ستمگر بودند.
فَانْتَقَمْنا مِنْهُمْ وَ إِنَّهُما لَبِإِمامٍ مُبِينٍ «79»
پس از آنان انتقام گرفتيم و همانا (شهرهاى ويران شده) اين دو منطقه در برابر چشمان شما آشكار است.
نکته ها
«ايكه» به معناى بيشه و درختان درهم پيچيده است و مراد از «اصحاب ايكه»، قوم حضرت شعيب مى‌باشند كه در منطقه‌ى خوش آب و هوا و پردرختى ميان حجاز و شام‌زندگى مى‌كردند.
در روايتى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله آمده كه اصحاب مدين و اصحاب الايكة دو امّت بودند كه
جلد 4 - صفحه 475
شعيب پيامبر هر دوى آنان بود و هر دو كفر ورزيدند، ولى به دو نوع عذاب گرفتار شدند؛ يكى به عذاب «يَوْمِ الظُّلَّةِ» و ديگرى به عذاب «صيحة». «1»
چون ما از خداوند طلبى نداريم، آنچه را دريافت مى‌كنيم، «انعام» خداوند است، امّا در كيفر الهى، چون قهر او به خاطر گناهان، عيب‌ها واستحقاق خود ماست، كلمه‌ى «انتقام» بكار مى‌رود.
پیام ها
1- ستمگران بدانند كه شرارت و ستم آنان در طول تاريخ، براى ديگران بازگو مى‌شود. «وَ إِنْ كانَ أَصْحابُ الْأَيْكَةِ لَظالِمِينَ»
2- در طراحى جاده‌ها، سعى كنيم محل حوادث تاريخى، در ديدگاه عابرين باشد. «لَبِإِمامٍ مُبِينٍ»
«1». تفسير فرقان از درالمنثور، ج 4، ص 103."
#تفسیر_سوره_حجر_آیه_۷۸_۷۹جز۱۴
#سوره_مبارکه_حجر
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6As