"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ قالَ ارْكَبُوا فِيها بِسْمِ اللَّهِ مَجْراها وَ مُرْساها إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٌ رَحِيمٌ «41»
و (نوح به مسافران كشتى) گفت: بر آن سوار شويد كه حركت و توقّفش با نام خداست. همانا پروردگار من آمرزنده و مهربان است.
نکته ها
ابوذر، صحابى بزرگ رسول خدا صلى الله عليه و آله، در حالى كه حلقه‌ى در كعبه را گرفته بود، با صداى بلند مى‌گفت: اى مردم! با دو گوش خود شنيدم كه پيامبر صلى الله عليه و آله مى‌فرمود: «مَثل اهل‌بيتى كمثل
جلد 4 - صفحه 60
سفينة نوح، مَن رَكبها نَجى و مَن تَخلّف عنها هلك». اهل‌بيت من همچون كشتى نوح‌اند كه هر كس بر آن سوار شد، نجات يافت و هر كه از آن دورى گزيد هلاك شد. البتّه اين حديثِ پيامبر صلى الله عليه و آله را ديگر بزرگان صدر اسلام؛ همچون ابوسعيد خدرى، ابن‌عباس، عبداللّه‌بن زبير و انس‌بن مالك نيز نقل كرده‌اند و در كتب معروف اهل‌سنّت آمده است. «1»
اگر اين حديثِ متواتر را در كنار حديث متواتر ديگرى بگذاريم كه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود:
مسلمانان 73 فرقه مى‌شوند و تنها يك فرقه از آنها اهل نجات مى‌باشد، «فرفةٌ ناجية»، روشن مى‌شود كه خود پيامبر صلى الله عليه و آله مصداق فرقه‌ى ناجيه را اهل‌بيت خود معرّفى كرده و فرموده است: «مَن ركبها نجى»، كه كلمه‌ى «نجى» مفسّر همان كلمه‌ى «ناجيه» است.
در روايات آمده، آغاز سير كشتى اوّل ماه رجب «2» واز مسجد كوفه بوده است. «3»
پیام ها
1- شروع هر كار با نام خداوند، رمز توكّل و استمداد و رنگ الهى دادن به آن كار است. «ارْكَبُوا فِيها بِسْمِ اللَّهِ»
2- حركت و توقّف، هر دو بايد با استمداد از خدا باشد. «بِسْمِ اللَّهِ مَجْراها وَ مُرْساها»
3- كشتى وسيله‌اى بيش نيست، انسان بايد به ياد خدا باشد كه همه چيز به اراده‌ى اوست. «ارْكَبُوا فِيها بِسْمِ اللَّهِ»
4- نجات پيروان نوح از طوفان، پرتوى از ربوبيّت، مغفرت و رحمت الهى است. ارْكَبُوا ... إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٌ رَحِيمٌ
«1». طبرى در معجم‌كبير، حاكم نيشابورى در مستدرك، ابن‌كثير در تفسيرش، سيوطى در تاريخ خلفا، ابن قتيبه در عيون‌الاخبار، طبرى در ذخائر العقبى، خطيب بغدادى در تاريخ بغداد، ابونعيم در حليةالاولياء، ابن ابى‌الحديد در شرح نهج‌البلاغه، آلوسى در روح المعانى و ديگر كتب كه شرح مفصّل آن در احقاق‌الحق جلد 9 صفحه 270 به بعد آمده است.
«2». تفسير نورالثقلين.
«3». كافى، ج 3، ص 492.
تفسير نور(10جلدى)، ج4، ص: 61"
#تفسیر_سوره_هود_آیه۴۱جز۱۲
#سوره_مبارکه_هود
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ هِيَ تَجْرِي بِهِمْ فِي مَوْجٍ كَالْجِبالِ وَ نادى نُوحٌ ابْنَهُ وَ كانَ فِي مَعْزِلٍ يا بُنَيَّ ارْكَبْ مَعَنا وَ لا تَكُنْ مَعَ الْكافِرِينَ «42»
و آن (كشتى) آنها را از لابلاى امواجى همچون كوه پيش مى‌برد. (در اين هنگام) نوح، فرزندش را كه در گوشه‌اى قرار داشت صدا زد (وگفت:) اى پسرم! (ايمان بياور و) با ما سوار شو و با كافران مباش.
نکته ها
ظاهراً گفتگوى حضرت نوح با فرزندش قبل از حركت كشتى بوده است، زيرا بعد از حركت، آنهم در ميان امواجى همچون كوه، امكان سوار شدن وجود ندارد. «1»
سؤال: چرا نوح فقط فرزند خود را به سوار شدن دعوت كرد؟
پاسخ: اوّلًا: انسان نسبت به فرزند خود وظيفه‌ى سنگين‌ترى دارد. ثانياً: چون فرزند به كنارى رفته بود، نوح گمان كرد پشيمان شده و آمادگى پذيرش حقّ در او پديدار گشته است. و ممكن است هشدارى باشد به ديگران كه عذاب جدّى است، چون فرزندش را دعوت به رهايى مى‌كند.
حضرت نوح در روز ورودش به كشتى، روزه گرفت و به ياران خود نيز دستور روزه داد و فرمود: روزه گرفتن رمز نجات از خطرات است. «2»
عبور از امواجى همچون كوه، نشانه‌ى وسعت و بزرگى كشتى نوح و هنر و تخصّص پيامبر خدا نوح است.
پیام ها
1- نجات يافتگان نيز راهى پرتلاطم دارند، با سوار شدن بر كشتى و ناخدايى همچون نوح نيز كار تمام نمى‌شود. «فِي مَوْجٍ كَالْجِبالِ»
2- تا آخرين لحظه به فكر نجات ديگران باشيم، گرچه كافر باشند. «نادى نُوحٌ ابْنَهُ»
3- والدين نسبت به سرنوشت فرزندان خود مسئولند. «يا بُنَيَّ ارْكَبْ مَعَنا»
«1». تفسير روح‌المعانى.
«2». تفسير مجمع‌البيان.
جلد 4 - صفحه 62
4- همنشينى با كافران، حتّى پسر پيامبر را نيز از آئين حقّ جدا مى‌سازد. «لا تَكُنْ مَعَ الْكافِرِينَ» سعدى در اين باره مى‌گويد:
پسر نوح با بدان بنشست
خاندان نبوّتش گم شد
5- سالم بودن خانواده به تنهايى كافى نيست، محيط كفرآلود مايه‌ى بسيارى از انحرافات مى‌شود. «لا تَكُنْ مَعَ الْكافِرِينَ»
#تفسیر_سوره_هود_آیه۴۲جز۱۲
#سوره_مبارکه_هود
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
قالَ سَآوِي إِلى جَبَلٍ يَعْصِمُنِي مِنَ الْماءِ قالَ لا عاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِلَّا مَنْ رَحِمَ وَ حالَ بَيْنَهُمَا الْمَوْجُ فَكانَ مِنَ الْمُغْرَقِينَ «43»
(پسر نوح) گفت: بزودى به كوهى پناه مى‌برم تا مرا از آب حفظ كند. (نوح) گفت: امروز جز (براى افراد مؤمن) و كسانى كه مورد رحم قرار گرفته‌اند، هيچ حافظ (و پناهگاهى) در مقابل قهر الهى نيست. (در اين هنگام) موجى ميان آن دو جدايى انداخت و او (پسر نوح) غرق گرديد.
نکته ها
امام صادق عليه السلام فرمودند: در ماجراى حضرت نوح عليه السلام، به جز خانه‌ى خدا كعبه، آب تمام دنيا را فراگرفت. «1»
پیام ها
1- در خطرات و مشكلات، موحّد به خدا و مشرك به كوه پناه مى‌برد. تكيه به شرق، غرب، مال و مقام، شرك است. «سَآوِي إِلى جَبَلٍ»
2- اگر قهر خداوند فرا رسد، كوه‌هاى مستحكم و استوار نمى‌توانند در مقابل آب نرم و روان، سبب نجات باشند. «جَبَلٍ يَعْصِمُنِي مِنَ الْماءِ قالَ لا عاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ»
3- آب كه مايه‌ى حيات همه‌ى جانداران است، به امر الهى مايه‌ى هلاك وعذاب مى‌شود. «لا عاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ»
«1». تفسير نورالثقلين.
جلد 4 - صفحه 63
4- حوادث طبيعى تصادف نيست، فرمان حكيمانه‌ى خداوند است. «أَمْرِ اللَّهِ»
5- از قهر خدا تنها بايد به خدا پناه برد. «1» لا عاصِمَ الْيَوْمَ ... إِلَّا مَنْ رَحِمَ
6- نتيجه‌ى «مَعَ الْكافِرِينَ» بودن، «مِنَ الْمُغْرَقِينَ» شدن است.
7- در كيفر الهى، روابط خانوادگى وخويشاوندى تأثيرى ندارد. پسرِ ناخلف پيامبر خدا در مقابل پدر غرق مى‌شود وپدر بايد تسليم باشد. «حالَ بَيْنَهُمَا الْمَوْجُ فَكانَ مِنَ الْمُغْرَقِينَ»
8- گرچه خداوند رحيم است، امّا حكيم نيز هست. گاهى از رحمت، سينه‌ى مادر را قبل از تولّد فرزند پر از شير مى‌كند و گاهى از حكمت، فرزند را در برابر چشم پدر هلاك مى‌سازد. «مِنَ الْمُغْرَقِينَ»
«1». چنانكه در دعاى ابوحمزه‌ثمالى مى‌خوانيم: «هاربٌ منك اليك»"
#تفسیر_سوره_هود_آیه۴۳جز۱۲
#سوره_مبارکه_هود
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ قِيلَ يا أَرْضُ ابْلَعِي ماءَكِ وَ يا سَماءُ أَقْلِعِي وَ غِيضَ الْماءُ وَ قُضِيَ الْأَمْرُ وَ اسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِيِّ وَ قِيلَ بُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ «44»
و (بعد از آنكه طوفان و آب همه جا را فرا گرفت) گفته شد: اى زمين! آبت را فرو بَر، و اى آسمان! (از باريدن) بايست. (بدين ترتيب) آب فرو نشست و كار (قهر الهى) پايان پذيرفت و (كشتى) بر (دامنه كوهِ) جودى پهلو گرفت و (در اين هنگام) گفته شد كه (رحمت خدا از) قوم‌ستمگر دور باد!
نکته ها
اين آيه از رساترين وبليغ‌ترين آيات قرآن است كه از عصر پيامبر تا كنون سخن‌شناسان واديبان را به تحسين وتعجّب واداشته است و كسانى كه در فكر مبارزه با قرآن و آوردن كلامى مانند آن بوده‌اند، وقتى به اين آيه رسيده‌اند از كار خود صرف‌نظر كرده‌اند.
«بَلع» به معناى فروكشيدن و «اقلاع» به معنى امساك و «غِيض» به معنى جذب شدن و كم شدن آب است.
جلد 4 - صفحه 64
مراد از «الْجُودِيِّ»، يا مطلقِ كوه سخت است و يا اسم كوهى خاص كه در مورد محلّ آن در مناطق زير اختلاف است:
الف: موصل عراق.
ب: حدود شام.
ج: ميان موصل و الجزيره.
د: عربستان.
ه: كوهى در سلسله جبال آرارات در تركيه.
در روايات آمده است كه كشتى نوح شش ماه بر آب بود و سرزمين مكّه و حجاز را سِير كرد تا سرانجام به فرمان خداوند آب فرونشست. «1» و امام صادق عليه السلام فرمود: روزى كه كشتى نوح بر كوه نشست، روز نوروز بود. «2»
پیام ها
1- بعد از هلاك شدن هم بايد ظالم را لعنت كرد. «بُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ»
«1». مطابق حديثى در تهذيب‌الاحكام، فرو رفتن آب در نقطه‌اى بود كه امروز مسجد كوفه است.
«2». بحار، ج 11، ص 342."
#تفسیر_سوره_هود_آیه۴۴جز۱۲
#سوره_مبارکه_هود
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ نادى نُوحٌ رَبَّهُ فَقالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَ إِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَ أَنْتَ أَحْكَمُ الْحاكِمِينَ «45»
پس نوح پروردگارش را ندا داد و گفت: پروردگارا! همانا پسرم از خاندان من است و البتّه وعده‌ى تو (درباره‌ى نجات خاندانم،) حقّ است و تو بهترين داورانى.
نکته ها
از آنجا كه خداوند بر نجات خاندان نوح وعده داده بود، (مطابق آيه 40) و نوح گمان مى‌كرد تنها همسر او محكوم به هلاك است، لذا طبيعى بود كه در مورد پسرش، هم دعوت به سوارشدن كند و هم از خداوند نجات او را درخواست نمايد.
جلد 4 - صفحه 65
پیام ها
1- در دعا وسخن گفتن با خدا، ادب را مراعات كنيم. حضرت نوح نگفت: خدايا طبق وعده‌اى كه دادى كه اهل مرا نجات مى‌دهى، بايد فرزندم را نجات مى‌دادى، چرا نجات ندادى؟! بلكه گفت: «أَنْتَ أَحْكَمُ الْحاكِمِينَ»"
#تفسیر_سوره_هود_آیه۴۵_جز۱۲
#سوره_مبارکه_هود
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام