"تفسیر نور (محسن قرائتی)
قالَ سَآوِي إِلى جَبَلٍ يَعْصِمُنِي مِنَ الْماءِ قالَ لا عاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِلَّا مَنْ رَحِمَ وَ حالَ بَيْنَهُمَا الْمَوْجُ فَكانَ مِنَ الْمُغْرَقِينَ «43»
(پسر نوح) گفت: بزودى به كوهى پناه مىبرم تا مرا از آب حفظ كند. (نوح) گفت: امروز جز (براى افراد مؤمن) و كسانى كه مورد رحم قرار گرفتهاند، هيچ حافظ (و پناهگاهى) در مقابل قهر الهى نيست. (در اين هنگام) موجى ميان آن دو جدايى انداخت و او (پسر نوح) غرق گرديد.
نکته ها
امام صادق عليه السلام فرمودند: در ماجراى حضرت نوح عليه السلام، به جز خانهى خدا كعبه، آب تمام دنيا را فراگرفت. «1»
پیام ها
1- در خطرات و مشكلات، موحّد به خدا و مشرك به كوه پناه مىبرد. تكيه به شرق، غرب، مال و مقام، شرك است. «سَآوِي إِلى جَبَلٍ»
2- اگر قهر خداوند فرا رسد، كوههاى مستحكم و استوار نمىتوانند در مقابل آب نرم و روان، سبب نجات باشند. «جَبَلٍ يَعْصِمُنِي مِنَ الْماءِ قالَ لا عاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ»
3- آب كه مايهى حيات همهى جانداران است، به امر الهى مايهى هلاك وعذاب مىشود. «لا عاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ»
«1». تفسير نورالثقلين.
جلد 4 - صفحه 63
4- حوادث طبيعى تصادف نيست، فرمان حكيمانهى خداوند است. «أَمْرِ اللَّهِ»
5- از قهر خدا تنها بايد به خدا پناه برد. «1» لا عاصِمَ الْيَوْمَ ... إِلَّا مَنْ رَحِمَ
6- نتيجهى «مَعَ الْكافِرِينَ» بودن، «مِنَ الْمُغْرَقِينَ» شدن است.
7- در كيفر الهى، روابط خانوادگى وخويشاوندى تأثيرى ندارد. پسرِ ناخلف پيامبر خدا در مقابل پدر غرق مىشود وپدر بايد تسليم باشد. «حالَ بَيْنَهُمَا الْمَوْجُ فَكانَ مِنَ الْمُغْرَقِينَ»
8- گرچه خداوند رحيم است، امّا حكيم نيز هست. گاهى از رحمت، سينهى مادر را قبل از تولّد فرزند پر از شير مىكند و گاهى از حكمت، فرزند را در برابر چشم پدر هلاك مىسازد. «مِنَ الْمُغْرَقِينَ»
«1». چنانكه در دعاى ابوحمزهثمالى مىخوانيم: «هاربٌ منك اليك»"
#تفسیر_سوره_هود_آیه۴۳جز۱۲
#سوره_مبارکه_هود
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ قِيلَ يا أَرْضُ ابْلَعِي ماءَكِ وَ يا سَماءُ أَقْلِعِي وَ غِيضَ الْماءُ وَ قُضِيَ الْأَمْرُ وَ اسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِيِّ وَ قِيلَ بُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ «44»
و (بعد از آنكه طوفان و آب همه جا را فرا گرفت) گفته شد: اى زمين! آبت را فرو بَر، و اى آسمان! (از باريدن) بايست. (بدين ترتيب) آب فرو نشست و كار (قهر الهى) پايان پذيرفت و (كشتى) بر (دامنه كوهِ) جودى پهلو گرفت و (در اين هنگام) گفته شد كه (رحمت خدا از) قومستمگر دور باد!
نکته ها
اين آيه از رساترين وبليغترين آيات قرآن است كه از عصر پيامبر تا كنون سخنشناسان واديبان را به تحسين وتعجّب واداشته است و كسانى كه در فكر مبارزه با قرآن و آوردن كلامى مانند آن بودهاند، وقتى به اين آيه رسيدهاند از كار خود صرفنظر كردهاند.
«بَلع» به معناى فروكشيدن و «اقلاع» به معنى امساك و «غِيض» به معنى جذب شدن و كم شدن آب است.
جلد 4 - صفحه 64
مراد از «الْجُودِيِّ»، يا مطلقِ كوه سخت است و يا اسم كوهى خاص كه در مورد محلّ آن در مناطق زير اختلاف است:
الف: موصل عراق.
ب: حدود شام.
ج: ميان موصل و الجزيره.
د: عربستان.
ه: كوهى در سلسله جبال آرارات در تركيه.
در روايات آمده است كه كشتى نوح شش ماه بر آب بود و سرزمين مكّه و حجاز را سِير كرد تا سرانجام به فرمان خداوند آب فرونشست. «1» و امام صادق عليه السلام فرمود: روزى كه كشتى نوح بر كوه نشست، روز نوروز بود. «2»
پیام ها
1- بعد از هلاك شدن هم بايد ظالم را لعنت كرد. «بُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ»
«1». مطابق حديثى در تهذيبالاحكام، فرو رفتن آب در نقطهاى بود كه امروز مسجد كوفه است.
«2». بحار، ج 11، ص 342."
#تفسیر_سوره_هود_آیه۴۴جز۱۲
#سوره_مبارکه_هود
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ نادى نُوحٌ رَبَّهُ فَقالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَ إِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَ أَنْتَ أَحْكَمُ الْحاكِمِينَ «45»
پس نوح پروردگارش را ندا داد و گفت: پروردگارا! همانا پسرم از خاندان من است و البتّه وعدهى تو (دربارهى نجات خاندانم،) حقّ است و تو بهترين داورانى.
نکته ها
از آنجا كه خداوند بر نجات خاندان نوح وعده داده بود، (مطابق آيه 40) و نوح گمان مىكرد تنها همسر او محكوم به هلاك است، لذا طبيعى بود كه در مورد پسرش، هم دعوت به سوارشدن كند و هم از خداوند نجات او را درخواست نمايد.
جلد 4 - صفحه 65
پیام ها
1- در دعا وسخن گفتن با خدا، ادب را مراعات كنيم. حضرت نوح نگفت: خدايا طبق وعدهاى كه دادى كه اهل مرا نجات مىدهى، بايد فرزندم را نجات مىدادى، چرا نجات ندادى؟! بلكه گفت: «أَنْتَ أَحْكَمُ الْحاكِمِينَ»"
#تفسیر_سوره_هود_آیه۴۵_جز۱۲
#سوره_مبارکه_هود
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
قالَ يا نُوحُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صالِحٍ فَلا تَسْئَلْنِ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّي أَعِظُكَ أَنْ تَكُونَ مِنَ الْجاهِلِينَ «46»
(خداوند در پاسخ) فرمود: اى نوح! او (در واقع) از خاندان تو (و نبوّت) نيست، او (داراى) عمل ناشايستى است، پس چيزى را كه به آن علم ندارى از من مخواه، همانا من تو را موعظه مىكنم كه (مبادا) از جاهلان باشى.
نکته ها
مراد از «فَلا تَسْئَلْنِ» در مورد پيامبر معصوم، آن نيست كه سؤالى واقع شده بود، زيرا حضرت نوح در آيهى بعد مىفرمايد: «إِنِّي أَعُوذُ بِكَ أَنْ أَسْئَلَكَ ما لَيْسَ لِي بِهِ عِلْمٌ»، بلكه منظور آن است كه مبادا سؤال كنى! البتّه مطلبى كه براى نوح پيش آمد، اين بود كه خيال مىكرد فرزندش اهل است و خداوند به او فرمود: او از اهل تو نيست.
روايات بسيارى از پيامبر و ائمه عليهم السلام به ما رسيده است كه با اين عبارت آغاز مىشود: «ليس منّا» يعنى از ما نيست، كه به نمونهاى از آنها اشاره مىشود: «1»
پيامبر صلى الله عليه و آله فرمودند: «مَن غَشّ مسلماً فليس منّا» هركس به مسلمانى خيانت كند، از ما نيست.
در روايت ديگرى فرمودند: «مَن اكرمه الناس اتّقاء شرّه فليس منّى» آن كس كه مردم او را از روى ترس احترام بگذارند، از من نيست.
«1». غالب اين روايات در سفينةالبحار، جلد دوّم، صفحهى 318 و 691 آمده است.
جلد 4 - صفحه 66
در حديثى ديگر آن حضرت فرمودند: «مَن اصبح و لم يهتمّ بامور المسلمين فليس بِمسلم» هر كس كه هر صبح در فكر خدمت به مسلمين نباشد، مسلمان نيست.
سؤال: در آيهى 10 سورهى تحريم در مورد همسر نوح و لوط مىخوانيم: «خانتا» خيانت كردند، و در اينجا خداوند مى فرمايد: اى نوح! فرزند تو از اهل تو نيست، آيا از اين دو آيه، زنازاده بودن فرزند نوح استفاده نمىشود؟
پاسخ: اوّلًا: مراد از خيانتِ زن نوح، افشاى اسرار و كمك به كفّار است، نه امر ديگر.
ثانياً: اين آيه دليل اهل نبودنِ پسر نوح را عملِ غير صالحِ فرزند مىداند، نه چيز ديگر.
پیام ها
1- پيوند مكتبى، حاكم بر پيوند خانوادگى وخويشاوندى است. «1» «إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ» (دليل نجات گروهى از غرق شدن، ايمانشان بهنوح بود، نه چيز ديگر)
2- گاهى انسان در كار خير يا شرّ چنان غوطهور مىشود كه گويا يكپارچه آن عمل مىشود. «إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صالِحٍ»
3- پيامبران نيز به موعظه الهى نياز دارند. «إِنِّي أَعِظُكَ» (خداوند پيامبران خود را در لحظههاى حسّاس، هشدار داده و حفظ مىكند)
4- از كارهاى جاهلانه بايد پرهيز كرد. «مِنَ الْجاهِلِينَ» (تقاضاى كارى از خداوند اگر با حكمت نباشد، تقاضاى جاهلانه است)
«1». لذا سلمان از اهل بيت پيامبر مىشود، امّا بر ابولهب عموى پيامبر، نفرين نثار مىشود."
#تفسیر_سوره_هود_آیه_۴۶جز۱۲
#سوره_مبارکه_هود
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
قالَ رَبِّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ أَنْ أَسْئَلَكَ ما لَيْسَ لِي بِهِ عِلْمٌ وَ إِلَّا تَغْفِرْ لِي وَ تَرْحَمْنِي أَكُنْ مِنَ الْخاسِرِينَ «47»
(نوح) گفت: پروردگارا! به تو پناه مىبرم از اينكه چيزى را كه به (خير و شرّ) آن آگاهى ندارم، از تو درخواست كنم و اگر تو (اين خواسته را) بر من نبخشايى و بر من ترحّم ننمايى، از زيانكاران خواهم بود.
جلد 4 - صفحه 67
پیام ها
1- پيامبران بىدرنگ تسليم خداوند هستند. فَلا تَسْئَلْنِ ... قالَ رَبِّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ
2- در دعاها از كلمهى «رَبِّ» غفلت نكنيم. رَبِّ إِنِّي أَعُوذُ ...
3- استعاذه و پناهبردن به خداوند، بهترين راه بيمهى انسان در گرفتارىهاست. «رَبِّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ»
4- در برابر مواعظ الهى، ادب و تواضع كنيم. إِنِّي أَعِظُكَ ... رَبِّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ
5- هركجا علم به مصلحت نداريم، درخواست نكنيم. «إِنِّي أَعُوذُ بِكَ أَنْ أَسْئَلَكَ ما لَيْسَ لِي بِهِ عِلْمٌ»
6- هر گونه سؤال بيجا و كلام بيجا، نياز به توبه دارد. «وَ إِلَّا تَغْفِرْ لِي» (اگر پيامبران از تقاضاى بيجا به خداوند پناه مىبرند، پس تكليف ما كه دائماً براى خداوند تعيين تكليف مىكنيم چگونه است؟)
7- اوّل آمرزش و سپس دريافت رحمت. «وَ إِلَّا تَغْفِرْ لِي وَ تَرْحَمْنِي»
8- خسارت واقعى، بخشيده نشدن است. وَ إِلَّا تَغْفِرْ لِي ... أَكُنْ مِنَ الْخاسِرِينَ
9- انسانها حتّى انبيا، بدون لطف خداوند به مقصد نمىرسند و آن كس كه از مغفرت الهى محروم شد، خاسر و زيانكار است. «أَكُنْ مِنَ الْخاسِرِينَ»"
#تفسیر_سوره_هود_آیه۴۷جز۱۲
#سوره_مبارکه_هود
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
قِيلَ يا نُوحُ اهْبِطْ بِسَلامٍ مِنَّا وَ بَرَكاتٍ عَلَيْكَ وَ عَلى أُمَمٍ مِمَّنْ مَعَكَ وَ أُمَمٌ سَنُمَتِّعُهُمْ ثُمَّ يَمَسُّهُمْ مِنَّا عَذابٌ أَلِيمٌ «48»
به نوح خطاب شد: (اينك) با سلامى از جانب ما و بركاتى برتو و بر تمام امّتهايى كه با تو هستند، فرود آى، و بزودى امّتهايى (از نسل همين نجات يافتگان) را از نعمتها برخوردار خواهيم ساخت، (امّا) سپس (به خاطر غفلت و كفر و گناه،) عذابى دردناك از طرف ما به آنان خواهد رسيد.
نکته ها
دستور «هبوط»، هم دربارهى حضرت آدم عليه السلام و هم در مورد حضرت نوح عليه السلام آمده و به
جلد 4 - صفحه 68
دنبال آن، مردم به دو دستهى مؤمن و كافر تقسيم شدهاند.
منظور از «امّتهايى» كه با نوح بودند، يا هر نفر از همراهان آن حضرت است كه بعدها سر سلسله قبيلهاى شدند و يا اينكه مراد، هر كدام از مؤمنانى است كه سوار كشتى شده و از يك قبيلهاى بودند.
پیام ها
1- زندگانى پس از آن سيلفراگير، با دوخطر عمده روبرو بود، يكى آلودگىها و تلاقىبودن زمين كه با كلمهى «بِسَلامٍ» و وعدهى سلامتى بر طرف شد و ديگر نابودى انواع گياهان كه با وعده بركات تأمين گرديد. «بِسَلامٍ مِنَّا وَ بَرَكاتٍ عَلَيْكَ»
2- اگر چه خداوند در مواردى موعظه مىكند، هشدار مىدهد و يا حتّى فرزند بىدين را در مقابل چشمان پدر غرق مىسازد، امّا در جاى خود، سلام و بركات خويش را نيز نثار مىكند. «بِسَلامٍ مِنَّا وَ بَرَكاتٍ عَلَيْكَ»
3- آنچه مؤمن از نعمتهاى الهى دريافت مىكند، سلامت و بركت است، ولى دريافت كافر از نعمتها جنبهى متاع بودن آن است، پس هر متاع و كاميابى، نعمت و بركت نيست، بلكه نعمت، آن دريافتى است كه عاقبت خوب هم داشته باشد. «بِسَلامٍ مِنَّا وَ بَرَكاتٍ»
4- خداوند متاع دنيا را از كفّار دريغ نمىكند. «سَنُمَتِّعُهُمْ ثُمَّ يَمَسُّهُمْ»
5- اين سنّت خداوندى است كه ابتدا نعمت و مهلت مىدهد، سپس به پاداش يا كيفر مىرساند. «سَنُمَتِّعُهُمْ ثُمَّ يَمَسُّهُمْ»
6- مهر و قهر، هر دو از اوست. بِسَلامٍ مِنَّا ... يَمَسُّهُمْ مِنَّا
7- خداوند نوح را به پديد آمدن جامعهها و امّتهايى كافر، از نسل مؤمنانى كه سوار كشتى شدند، خبر داد. «وَ أُمَمٌ سَنُمَتِّعُهُمْ ثُمَّ يَمَسُّهُمْ مِنَّا عَذابٌ أَلِيمٌ»
تفسير نور(10جلدى)، ج4، ص: 69"
#تفسیر_سوره_هود_آیه۴۸جز۱۲
#سوره_مبارکه_هود
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام