📇 متن خلاصه شده تفسیر قرآن
🔺سوره حمد : جلسه ۲۱
🔖 آیه: ۵
📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۱۰/۵
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ آیه ۵ سوره حمد: «ایاک نعبد و ایاک نستعین»
1⃣ عبادت هدف #آفرینش است، نه هدف آفریننده.
🔺تا جلسه قبل بحث بر سر رابطه عبادت و معبود بود و حالا عبادت با عبد.
(و ما خلقت الجنّ و الانس الّا لیعبدون)
عبادت، هدف خلق است لذا انسان است که باید به هدفش برسد نه خداوند. اگر انسان و جن به هدفشان یعنی عبادت نرسیدند مانند هسته ای هستند که سر از خاک درنیاورده و در خاک پوسیدند.
2⃣خدا #حکیم است پس کارش هدف دارد و نیز غنی و کامل است پس نیازی به هدف برای خود ندارد.
🔺خدای سبحان چون غنی محض و کمال نامحدود است پس فرض ندارد که کاری برای مخلوقی انجام دهد که اگر آن مخلوق به هدف آن کار نرسید خدا به هدفش نرسیده باشد و شکست بخورد.
🔺خدا نقصی ندارد که بخواهد با انجام کاری و به قصد رسیدن به یک هدف، به کمالی برسد.
شاهد آن آیه ۸ سوره ابراهیم است: «و قال موسی اِن تکفُروا انتم و من فی الارض جمیعاً اِنّ الله لغنیٌ عن العالمین» اگر همه جهانیان هم کافر شوند برای خدا تفاوتی نمی کند و اینطور نیست که خدا به مقصدش نرسد. مانند جایی که انسان به قصد خیر، برای سکونت دیگری خانهای بسازد که در اینجا هدف ساختن، استفاده آن شخص دیگر است و اگر در آن سکونت نکرد ضرری به سازنده نمیرسد.
3⃣ ثبوت عبادت به #بقای آن است و اگر از جایی قطع شد شخص دیگر به هدفش نمیرسد. پیامبر میفرمایند: «ان صلاتی و نسکی و محیای و مماتی لله رب العالمین» یعنی در همه حال همه اعمالم برای خداست.
4⃣ عبادت یک هدف واسط برای رسیدن به #یقین است، نه اینکه خود هدف غایی و اصلی باشد.
🔺آیه آخر سوره حجر گوید: «و اعبُد ربّک حتی یاتیَک الیقین»
یقین به عنوان هدف غایی، تام و اصلی انسان تنها از طریق عبادت قابل دستیابی است. البته معنایش این نیست که اگر به یقین نرسیدی دیگر عبادت لازم نیست! چون آیه تنها هدف را نشان میدهد نه اینه حد عبادت را اعلام کرده و بگوید اگر به یقین رسیدی دیگر عبادت نیاز نیست چون با قطع عبادت انسان به کفر و ارتداد کشیده میشود.
5⃣ رابطه خلقت انسان، عبادت و یقین مانند بذر، درخت و میوه است.
#درخت_زندگی
🔺بذر انسان با خلقش کاشته میشود تا از طریق عبادت خدا به درخت تبدیل شده و نهایتا به میوه یقین دست یابد.
اگر عبادت نکرد بصورت #بذر در خاک میپوسد، اگر عبادت کرد اما لذت نبرد و به صفای دل و یقین و شهود نرسید تنها درختی است که سبز شده و میآراید اما بار ندارد (ویلٌ للمصلین - وای بر نمازگزاران) و تنها پس از یقین است که #میوه میدهد.
6⃣ یقین حاصل از «عبادت» متفاوت از یقین ناشی از «بحث و درس یا مشاهده معجزه» است.
🔺فرعون هم معجزه دید و یقین به درستی ادعای موسی کرد اما چون #نور ناشی از عبادت در قلبش نبود، کفر آن یقین را پوشاند و نهایتا خدا را انکار کرد. یقین آیه آخر حجر، یقین با عبادت است که نور بوده، راه را روشن ساخته و انسان را بدون شک از گناه و جهنم نجات می دهد.
7⃣ هدف انسان به تبع یقین، دارای درجات و بدون نهایت است پس انسان باید مرتبا در پی عمیق شدن یقین و درجه خود باشد.
🔺حضرت فرمود: «کلّ الناسِ الهاهم التکاثر» (همه مردم در حال تکاثر و جمع آوریند.) انسان در هر شغل و جایگاهی گرفتار #تکاثر است که می تواند جمع آوری و افزایش مال، فرزند، شهرت، شاگرد، پای منبری باشد.
🔺«ثم کلّا سوف تعلمون» همگی اینها بعدا در قیامت خواهند فهمید که چقدر اشتباه فکر می کردند.
🔺«کلّا لو تعلمون علم الیقین لترونَّ الجحیم» اگر انسان به #علم_یقین (ناشی از عبادت و نور) دست یافت بهشت را و جهنم ناشی از تکاثر مال و فرزند و غیره را خواهد دید.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره حمد
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/141
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۷۲
🔖 آیه: ۲۴ و ۲۵
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۶/۰۴
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔰در هنگام انذار گاهی از #عظمت مورد انذار میترسانند و گاهی انسان را به #حضور مورد انذار متوجه میکنند. در مورد اول میگویند: اگر درس نخوانی در انتهای سال نمرهات کم میشود و نتیجهاش را میبینی اما در دومی میگویند امروز در آتشی که نمیبینی خودت را نسوزان زیرا در #آینده میبینی که این، آتش بوده است و تو سوختهای، پس با عملت این آتش را روشن نکن که تو را میسوزاند. هنگام مرگ غالب انسانها نمیفهمند که نشئه عوض شده است لذا در تلقین گفته میشود که ای آدم، بدان که حالا مردهای! تنها بخش کوچکی از انسانها میفهمند که مردهاند.
🔴بهشت و جهنم فرقهای زیادی دارند. «وقودها الناس و الحجارة» یعنی آتش از خود #انسان سرچشمه میگیرد. روایات زیادی در این زمینه وجود دارد. «این جهنم و بهشت موجود است اما پرده نمیگذارد چشم انسان ببیند» (ق_۲۲) با مرگ، پرده از انسان برداشته میشود «و کشفنا عنک غطائک» آیه ۵ و ۶ تکاثر نیز همین را میگوید «کلا لو تعلمون علم الیقین لترونّ الجحیم» اگر یقین داشتید جهنم را میدیدید. پس جهنم پوشیده نیست بلکه #پرده بر روی چشم خود انسان است که به خاطر #افعال خود انسان است.
♦️آتش مانند #دیوار ، انسان را در بر میگیرد و راه انسان را میبندد اما بهشت #نور است و راه را نشان میدهد. در بهشت هر چه بخواهند آماده است اما در جهنم تنها تحت تسلط جهنمند. «لها ما کسبت و علیها ما اکتسبت/بقره_۲۸۶» مادر جهنمیان آتش است و از این انسانها تغذیه میکند «فامّه هاویه»
🔰فرق دیگر بهشت و جهنم این است که در جهنم چیزی بیشتر از #اندازه_استحقاق_اعمال انسان وجود ندارد «جزاءً وفاقاً» اما در مورد بهشتیان گوید «فلا تعلم نفسٌ ما اُخفی لهم من غرة اعین جزاءً بما کانوا یعلمون/سجده_۱۷» ما چیزی به او میدهیم که هیچکس نمیداند چیست و فکرش را هم نمیکند «کسی نمیداند که در بهشت چه در انتظارشان است». امیر المومنین در نهجالبلاغه میفرماید اگر میدانستید در بهشت چه خبر است همگی مرا رها میکردید و به جهنم میرفتید و منتظر مرگ میماندید! محدوده تمنّا و آرزوی انسانها تا جاییست که میدانند و اگر چیزی را ندانند اصلا آنرا نخواهند خواست!
🔰رعد آیه ۳۵ گوید درخت و غیره تمام #حقیقت بهشت نیست بلکه مثل و نمونهی بهشت است. لذا چیزهای دیگری نیز هست و حقیقتش الان مشخص نیست. #بهشت_روحانی، مسلط و محیط بر بهشت جسمانی است. «عند ملیک مقتدر»
در ادامه آیه ۲۵ بقره گوید: هر وقت هر میوهای که به اینها بدهند «کلّما رزقوا» میگویند قبلا از اینها خوردهایم و مزهاش آشناست. در حالیکه باید دانست #میوه هایی در بهشت است که در دنیا نبوده و نیز میوههای دنیا نیز در اختیار همه مردم خصوصاً قشر فقیر نیست و برخی میوهها در کشورهای خاصی است. حال این چگونه است که هر میوهای میخورند میگویند قبلا از این خوردهایم؟ بهشت هم که جای دروغ نیست و کسی کار بد یا بیهوده نمیکند «لا لغو فیها و لا تاثیم»
♦️برخی گفتهاند چون میوههای بهشت شبیه زمین است پس مومنین فکر میکنند که شبیه آن میوههاست. اما این درست نیست زیرا لفظ «کلّما» نشان میدهد که هر میوهای که میخورند میگویند قبلا از این خوردهایم و اشتباه نمیکنند زیرا این میوهها تجسم #اعمال_صالحِ آنها در دنیا است لذا وقتی میوه را میخورند میفهمند که نتیجه آن عملشان است لذا کاملاً آنرا بیاد میآورند. روایاتِ تجسم اعمال بسیار است و این تفسیر را تایید میکند.
🔷در مورد جهنمیان نیز همین است که آیه ۵۵ سوره عنکبوت گوید «ذوقوا ما کنتم تعلمون» بچشید آنچه را که انجام دادید. یعنی #عملتان را بچشید. این اعمال قلادههایی میشود که بر گردنهای گنهکاران زده میشود «رعد_۵»
----------------------------------------------------------
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
----------------------------------------------------------
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1