خلاصه ۲۸
از کتاب #تفسیر_المیزان
سوال:
🔹اینکه شما اصرار دارید عمومیت اعجاز قرآن را ثابت کنید، چه فائده اى بر این عمومیت مترتب میشود و تحدى عموم مردم چه فائده اى دارد؟ باید خواص بفهمند که قرآن معجزه است ، زیرا عوام در مقابل هر دعوتى سریع الانفعال و زودباورند و هر معامله اى که با ایشان بکنند، مى پذیرند، مگر همین مردم نبودند که در برابر دعوت امثال حسینعلى بهاء، و قادیانى و مسیلمه کذاب ، خاضع شده و آنها را پذیرفتند؟! با اینکه آنچه آنها آورده بودند به هذیان بیشتر شباهت داشت ، تا سخن آدمى ؟
پاسخ:
🔸اولا تنها راه آوردن معجزه براى عموم بشر و براى ابد این است که آن معجزه از سنخ علم و معرفت باشد، چون غیر از علم و معرفت هر چیز دیگری که تصور شود، که سر و کارش با سایر قواى دراکه انسان باشد، ممکن نیست عمومیت داشته ، دیدنیش را همه و براى همیشه ببینند، شنیدنیش را همه بشر و براى همیشه بشنوند،
🔹عصاى موسایش براى همه جهانیان و براى ابد معجزه باشد و نغمه داودیش نیز عمومى و ابدى باشد، چون عصاى موسى و نغمه داود و هر معجزه دیگری که غیر از علم و معرفت باشد، قهرا موجودى طبیعى و حادثى حسى خواهد بود، که خواه ناخواه محکوم قوانین ماده و محدود به یک زمان و یک مکان معینى میباشد و ممکن نیست غیر این باشد،
🔸 و به فرض محال یا نزدیک به محال ، اگر آن را براى تمامى افراد روى زمین دیدنى بدانیم ، بارى باید همه سکنه روى زمین براى دیدن آن در یک محل جمع شوند، و به فرضى هم که بگوئیم براى همه و در همه جا دیدنى باشد، بارى براى اهل یک عصر دیدنى خواهد، بود نه براى ابد. به خلاف علم و معرفت ، که میتواند براى همه و براى ابد معجزه باشد، این اولا،
🔹و ثانیا وقتى از مقوله علم و معرفت شد، جواب اشکال شما روشن میشود، چون به حکم ضرورت فهم مردم مختلف است و قوى و ضعیف دارد، همچنان که کمالات نیز مختلف است و راه فطرى و غریزى انسان براى درک کمالات که روزمره در زندگیش آن را طى مى کند، این است که هر چه را خودش درک کرد و فهمید، که فهمیده و هر جا کمیت فهمش از درک چیزى عاجز ماند، به کسانى مراجعه مى کند، که قدرت درک آن را دارند و آن را درک کرده اند و آنگاه حقیقت مطلب را از ایشان مى پرسند،
🔸در مسئله اعجاز قرآن نیز، فطرت غریزى بشر حکم به این مى کند، که صاحبان فهم قوى و صاحب نظران از بشر، در پى کشف آن برآیند و معجزه بودن آن را درک کنند و صاحبان فهم ضعیف به ایشان مراجعه نموده ، حقیقت حال را سئوال کنند، پس تحدى و تعجیز قرآن عمومى است و معجزه بودنش براى فرد فرد بشر و براى تمامى اعصار میباشد.
تحدى قرآن به علم
🔹قرآن کریم به علم و معرفت تحدى کرده ، یعنى فرموده : اگر در آسمانى بودن آن شک دارید، همه دست به دست هم دهید و کتابى درست کنید که از نظر علم و معرفت مانند قرآن باشد،
🔸فرموده : ((و نزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شى ء))،
(ما کتاب را که بیان همه چیزها است بر تو نازل کردیم ) و فرموده : ((لا رطب و لا یابس الا فى کتاب مبین ))،
(هیچ تر و خشکى نیست مگر آنکه در کتابى بیانگر، ضبط است ) و از این قبیل آیاتى دیگر.
🔹آرى هر کس در متن تعلیمات عالیه اسلام سیر کند و آنچه از کلیات که قرآن کریم بیان کرده و آنچه از جزئیات که همین قرآن در آیه :، ((و ما آتیکم الرسول فخذوه ، و ما نهیکم عنه فانتهوا))،
(رسول شما را به هر چه امر کرد انجام دهید، و از هر چه نهى کرد اجتناب کنید)
و آیه : ((لتحکم بین الناس بما اریک اللّه ))
(تا در میان مردم به آنچه خدا نشانت داده حکم کنى )
🔸و آیاتى دیگر به پیامبر اسلام حوالت داده و آن جناب بیان کرده ، مورد دقت قرار دهد، خواهد دید که اسلام از معارف الهى فلسفى و اخلاق فاضله و قوانین دینى و فرعى ، از عبادتها و معاملات و سیاسات اجتماعى و هر چیز دیگرى که انسانها در مرحله عمل بدان نیازمندند، نه تنها متعرض کلیات و مهمات مسائل است ، بلکه جزئى ترین مسائل را نیز متعرض است ،
🔹و عجیب این است که تمام معارفش بر اساس فطرت و اصل توحید بنا شده ، بطوریکه تفاصیل و جزئیات احکامش ، بعد از تحلیل ، به توحید بر مى گردد و اصل توحیدش بعد از تجزیه به همان تفاصیل بازگشت مى کند.
ادامه دارد ...
مشاهده سایر خلاصه ها 👈
✨ @bairanii
خلاصه ۲۹
از کتاب #تفسیر_المیزان
🔹معارف قرآن کریم باقى و ابدى است و قانون تحول و تکامل آن را کهنه نمى سازد.
قرآن کریم خودش بقاء همه معارفش را تضمین کرده و آن را نه تنها صالح براى تمامى نسلهاى بشر دانسته و در آیه : ((و انه لکتاب عزیز، لا یاتیه الباطل من بین یدیه و لا من خلفه ، تنزیل من حکیم حمید))،
(نه از گذشته و نه در آینده ، باطل در این کتاب راه نمى یابد، چون کتابى است عزیز و نازل شده از ناحیه خداى حکیم حمید)
و آیه : ((انا نحن نزلنا الذکر، و انا له لحافظون))،
(ما ذکر را نازل کردیم و خود ما آن را حفظ مى کنیم )
فرموده : که این کتاب با مرور ایام و کرور لیالى کهنه نمیشود، کتابى است که تا آخرین روز روزگار، ناسخى ، هیچ حکمى ازاحکام آن را نسخ نمى کند و قانون تحول و تکامل آن را کهنه نمى سازد.
🔸خواهى گفت علماى علم الاجتماع و جامعه شناسان و قانون دانان عصر حاضر، این معنا برایشان مسلم شده : که قوانین اجتماعى باید با تحول اجتماع و تکامل آن تحول بپذیرد و پا به پاى اجتماع رو به کمال بگذارد و معنا ندارد که زمان به سوى جلو پیش برود و تمدن روز به روز پیشرفت بکند و در عین حال قوانین اجتماعى قرنها قبل ، براى امروز و قرنها بعد باقى بماند.
🔹جواب این شبهه را در تفسیر آیه : ((کان الناس امة واحده )) الخ خواهیم داد انشاءاللّه .
و خلاصه کلام و جامع آن این است که : قرآن اساس قوانین را بر توحید فطرى و اخلاق فاضله غریزى بنا کرده ، ادعاء مى کند که تشریع (تقنین قوانین ) باید بر روى بذر تکوین و نوامیس هستى جوانه زده و رشد کند و از آن نوامیس منشاء گیرد، ولى دانشمندان و قانون گذاران ، اساس قوانین خود را و نظریات علمى خویش را بر تحول اجتماع بنا نموده ، معنویات را به کلى نادیده مى گیرند، نه به معارف توحید کار دارند و نه به فضائل اخلاق و به همین جهت سخنان ایشان همه بر سیر تکامل اجتماعى مادى و فاقد روح فضیلت دور مى زند، و چیزیکه هیچ مورد عنایت آنان نیست ، کلمه عالیه خداست .
تحدى به کسى که قرآن بر وى نازل شده
🔸قرآن کریم بشر را به شخص رسول خدا (ص )، که آورنده آنست ، تحدى کرده و فرموده : آوردن شخصى امى و درس نخوانده و مربى ندیده کتابى را که هم الفاظش معجزه است و هم معانیش ، امرى طبیعى نیست و جز به معجزه صورت نمى گیرد: (((قل لو شاء اللّه ما تلوته علیکم ، و لا ادریکم به ، فقد لبثت فیکم عمرا من قبله ، افلا تعقلون ؟))
بگو اگر خدا میخواست این قرآن را بر شما تلاوت نکنم ، نمى کردم و نه خدا شما از آن آگاه مى خواست ، شما میدانید که قبل از این ، سالها در میان شما بودم ، آیا باز هم تعقل نمى کنید؟ آرى رسول خدا (ص ) سالها به عنوان مردى عادى در بین مردم زندگى کرد، در حالیکه نه براى خود فضیلتى و فرقى با مردم قائل بود و نه سخنى از علم به میان آورده بود، حتى احدى از معاصرینش یک بیت شعر و یا نثر هم از او نشنید، و در مدت چهل سال که دو ثلث عمر او میشود، (و معمولا هر کسى که در صدد کسب جاه و مقام باشد، عرصه تاخت و تازش ، و بحبوحه فعالیتش ، از جوانى تا چهل سالگى است مترجم )
🔹با این حال آن جناب در این مدت نه مقامى کسب کرد و نه یکى از عناوین اعتبارى که ملاک برترى و تقدم است بدست آورد، آنگاه در راءس چهل سالگى ناگهان طلوع کرد، و کتابى آورد، که فحول و عقلاى قومش از آوردن چون آن عاجز ماندند، و زبان بلغاء و فصحاء و شعراى سخن دانشان به لکنت افتاد و لال شد، و بعد از آنکه کتابش در اقطار زمین منتشر گشت ، احدى جرئت نکرد که در مقام معارضه با آن بر آید، نه عاقلى این فکر خام را در سر پرورید، و نه فاضلى دانا چنین هوسى کرد، نه خردمندى در یاراى خود دید، و نه زیرک هوشیارى اجازه چنین کارى بخود داد.
ادامه دارد ...
مشاهده سایر خلاصه ها 👈
✨ @bairanii
خلاصه ۳۰
از کتاب #تفسیر_المیزان
تحدى قرآن کریم به خبرهائی که از غیب داده
🔸قرآن کریم در آیات بسیارى با خبرهاى غیبى خود تحدى کرده ، یعنى به بشر اعلام نموده : که اگر در آسمانى بودن این کتاب تردید دارید، کتابى نظیر آن مشتمل بر اخبار غیبى بیاورید.
🔹و این آیات بعضى درباره داستانهاى انبیاء گذشته و امتهاى ایشان است ، مانند آیه : ((تلک من انباء الغیب ، نوحیها الیک ، ما کنت تعلمها انت و لا قومک من قبل هذا))،
این داستان از خبرهاى غیب است ، که ما به تو وحى مى کنیم و تو خودت و قومت هیچ یک از آن اطلاع نداشتید)،
و آیه : ((ذلک من انباء الغیب نوحیه الیک ، و ما کنت لدیهم اذا جمعوا امرهم و هم یمکرون ))،
این سرگذشت یوسف از خبرهاى غیبى است ، که ما به تو وحى مى کنیم ، تو خودت در آن جریان نبودى و ندیدى که چگونه حرف هاى خود را یکى کردند، تا با یوسف نیرنگ کنند)
🔸و آیه : ((ذلک من انباء الغیب ، نوحیه الیک ، و ما کنت لدیهم اذ یلقون اقلامهم ، ایهم یکفل مریم ؟ و ما کنت لدیهم ، اذ یختصمون ))،
این از خبرهاى غیبى است ، که ما به تو وحى مى کنیم و گر نه تو آن روز نزد ایشان نبودى ، که داشتند قرعه هاى خود مى انداختند، که کدامشان سرپرست مریم شود و نیز نبودى که چگونه بر سر این کار با هم مخاصمه مى کردند) و آیه : ((ذلک عیسى بن مریم قول الحق الذى فیه یمترون ))،
اینست عیسى بن مریم آن قول حقی که در او شک مى کنند) و آیاتى دیگر.
🔹و یک قسمت دیگر درباره حوادث آینده است ، مانند آیه : ((غلبت الروم فى ادنى الارض ، وهم من بعد غلبهم سیغلبون فى بضع سنین ))،
سپاه روم در سرزمین پائین تر شکست خوردند، ولى هم ایشان بعد از شکستشان بزودى و در چندسال بعد غلبه خواهند کرد)،
و آیه : ((ان الذى فرض علیک القرآن ، لرادک الى معاد))،
آن خدائیکه قرآن را نصیب تو کرد، بزودى تو را بدانجا که از آنجا گریختى ، یعنی به شهر مکه بر مى گرداند)،
🔸و آیه ((لتدخلن المسجد الحرام ، انشاءاللّه آمنین ، محلقینروسکم ، و مقصرین لا تخافون ))،
بزودى داخل مسجد الحرام میشوید، انشاءاللّه ، درحالیکه سرها تراشیده باشید و تقصیر کرده باشید و در حالیکه هیچ ترسى نداشته باشید)،
و آیه : ((سیقول المخلفون ، اذا انطلقتم الى مغانم لتاخذوها،: ذرونا نتبعکم ))،
بزودى آنها که از شرکت در جهاد تخلف کردند، وقتى براى گرفتن غنیمت روانه میشوید، التماس خواهند کرد: که اجازه دهید ما هم بیائیم )
🔹 و آیه : ((و اللّه یعصمک من الناس ))،
و خدا تو را از شر مردم حفظ مى کند)،
و آیه - ((انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون))
به درستی که ما خودمان ذکر را نازل کرده ایم و خودمان نیز به طور مسلم آن را حفظ خواهیم کرد) و آیات بسیارى دیگر که مؤمنین را وعده ها داده و همانطور که وعده داد تحقق یافت و مشرکین مکه و کفار را تهدیدها کرد و همانطور که تهدید کرده بود واقع شد. نمونه هاى دیگرى از آیات قرآنى که درباره امور غیبى است.
🔸و از این باب است آیات دیگری که درباره امور غیبى است ، نظیر آیه : ((و حرام على قریه اهلکناها، انهم لا یرجعون ، حتى اذا فتحت یاجوج و ماجوج ، و هم من کل حدب ینسلون ، و اقترب الوعد الحق ، فاذا هى شاخصه ابصار الذین کفروا، یا ویلنا قد کنا فى غفله من هذا، بل کنا ظالمین ))،
ممکن نیست مردم آن شهری که ما نابودشان کردیم و مقدر نمودیم که دیگر باز نگردند، اینکه باز گردند، مگر وقتى که راه یاجوج و ماجوج باز شود، در حالیکه از هر پشته اى سرازیر شوند و وعده حق نزدیک شود، که در آن هنگام دیده آنان که کافر شدند از شدت تحیر باز میماند و میگویند: واى بر ما که از این آتیه خود در غفلت بودیم ، بلکه حقیقت مطلب آنست که ستمگر بودیم )،
🔹 و آیه ((وعد اللّه الذین آمنوا منکم ، و عملوا الصالحات ، لیستخلفنهم فى الارض ))،
خدا کسانى از شما را که ایمان آوردند، و عمل صالح کردند، وعده داد: که به زودى ایشان را جانشین در زمین کند)،
و آیه ((قل : هو القادر على ان یبعث علیکم عذابا من فوقکم ))،
بگو خدا قادر است بر اینکه عذابى از بالاى سر بر شما مسلط کند).
ادامه دارد ...
مشاهده سایر خلاصه ها 👈
✨ @bairanii