↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی.🔹المسألةُ ۴۴،زیادةُ کان و بعض اخواتها🔹
💥کانَ سه نوع است،تامه،ناقصه و زائده،در خصوص دو نوع اولش بحث شد،اما "زائده"
#کانَ به لفظ ماضی به صورت زیاد "زائده"واقع میشود،و در این صورت بین دو شی متلازم می آید،مثلِ
#مبتدا و خبر،"القطارُ کانَ قادمٌ"
#فعل و مرفوعش،"لم یَتکلم کانَ عالمٌ"
#موصول و صله اش،"أقبلَ الذی کانَ عرفتُه"
#صفت و موصوفش،"قصدتُ لزیارةِ صدیقٍ کان مریضٍ"
#معطوف و معطوف علیه،"الصدیقُ مخلصٌ فی الشدةِ کان و الرخاء"
#حرف جر و مجرورش،"القلمُ علی کان المکتبِ"
#ما تعجبیه و فعل تعجب،"ما کان اطیبَ کلامَک"
💥گاه،مضارع کان هم این حالت را پیدا میکند که البته بسیار کم است مثلِ"أنتَ تکونُ رجلٌ...."
💥معنای زیادت در کان چیست،
أ-عامل نیست و هیچ احتیاجی به معمول ندارد،و معمول غیر نیست،وحذفش مانعی ندارد،که قطعا این نیست.
ب.کلام بی نیاز است از "کان" و نبودش به معنای کلام آسیبی وارد نمیکند،منتها برای تاکید و تقویت کلام آمده است،و بر زمان ماضی دلالت دارد وقتی صیغه ی آن ماضی است.
#توسط "کان" بین ما "تعجبیه" و فعل تعجب قیاسی است و در سایر موارد سماعی است.
💥زیادتِ بعضی از اخوات "کان"مثل اَصبحَ و اَمسیٰ،سماعی است،مثلِ"الدنیا ما "اَصبحَ" ابردَها و ما امسیٰ ادْفاها"
ملاحضه کلی:اصل در "کلمه" عامل بودن،یا معمول بودن،یا هر دو آن است،و زیادت فرع است،و اگر ممکن باشد،لفظی اصلی باشد،باید حکم شود به اصالت نه زیادت.
#خلاصه صفحه ۴۷۳ تا ۴۷۵
@talcheslkotob