↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم. #النحو_الوافی جمع مونث سالم،در شش جا قانونی و قیاسی است. 1⃣هر اسمی که در آخر آن تاء زائده باشد. مثل فاطمة،تجارة،رُقیة،حمزة،عِدَة،علامَة. در جمعِ اسماء بالا تاء تانیث، حذف میشود مثل فاطمة فاطمات. 🚨توجه،کلمات زیر با وجود اینکه تاء تانیث دارند،جمع مونث سالم بسته نمیشوند و استثنا شده اند إمراة،أمة،شاة،شَفة،قُلة،اُمة،مِلة. 2⃣هر اسمی که آخر آن،الف تانیث مقصوره یا ممدوده وجود داشته باشد مثل زهراء سُعدی و استثنا میشود از مورد بالا دو صیغه فَعلی که مونث فَعلان است و فَعلاء که مونث اَفعل هست مثال،سکریٰ و سَوداء. 3⃣علم برای مونث حقیقی ای که علامت تانیث ندارد مثل زینب و احسان(علم برای مونث حقیقی). 4⃣مصغرِ مذکرِ غیرِ عاقل مثل نَهر که مذکر غیر عاقل است،در مصغرش میگویم نُهیر و در جمعش میگویم،نُهیرات. 5⃣صفت مذکر غیر عاقل مثلا ایاماً معدوداتٍ.(ایاما مذکر غیر عاقل است و معدودات صفت آن است) 6⃣هر خماسی که جمع تکسیر او شنیده نشده مثل سُرادِق سُرادقات. 🚨غیر شش مورد بالا اگر جمع مونثی بود قطعا سماعی است.. #خلاصه صفحه ۱۴۵ -تا اول-صفحه- ۱۴۷ 🚦 @talcheslkotob

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ 🎴 الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمدٍ و آلِ مُحمدٍ و عَجِّل فرَجهم #النحو_الوافی 🚨 اگر مفردی،اسمِ مونث،ثلاثی،صحیح العین، ساکن العین و غیر مشدد باشد در جمع مونث سالمش موارد زیر مراعات میشود. 1⃣اگر فاء الفعل مفتوح باشد،وجوبا عین الفعلی که در مفرد ساکن بود مفتوح میشود. مثل ظَرْف که میشود،ظَرَفات. 2⃣اگر فاء الفعل در مفرد مضموم باشد،جایز است عین الفعل در جمع،ساکن،مفتوح و مضمون شود مثل،لُطْف که میشود لُطُفات لُطَفات ولُطْفات نکته،اگر لام الفعل یاء باشد در عین الفعل فقط،فتحه و سکون جایز است مثل غُنیَة که در جمعش میگویم،غُنَیات و غُنْیات. پس غُنُیات غلط است. 3⃣اگر فاعل الفعل در مفرد،مکسور باشد،جایز است عین الفعل مکسور،مفتوح و ساکن شود. مثل،هِنْد،که در جمعش میگویم،هِنِدات و هِنَدات و هِنْدات. #خلاصه صفحه ۱۴۷-تا ۱۴۸ 🚦 @talcheslkotob

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ 🎴 الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمدٍ و آلِ مُحمدٍ و عَجِّل فرَجهم #النحو_الوافی 🚨 نکات پایانی جمع مونث سالم. 1⃣اگر مفردِ مونثی،مضاف و مضاف الیه باشد،صدر آن،جمع مونث سالم بسته میشود،مثل سیدةُ الحُسن(علم برای خانمی)،که در جمع آن میگویم،سادات الحُسن. یا مثل ابنُ آوی،ذو القعده که در جمعشان میگویم،بناتُ آوی،ذاتُ القعده 2⃣اگر مفردِ مونثی که جمع مونث سالم بسته میشود،مرکب اسنادی باشد مثل زاد الجمالُ(اسم خانمی) به اول آن لفظ ذوات اضافه میکنیم و همچنین است اگر مرکب مزجی باشد مثل شهر زاد که اسم خانمی است. 3⃣مفردِ مذکری که صلاحیت ندارد،جمع مذکر سالم بسته شود،مونثِ آن مذکر نیز،جمع مونثِ سالم بسته نمیشود،مثل سکران که صلاحیت جمع مذکر بسته شدن را ندارد،پس سکری که مونث سکران است نیز جمع مونث سالم بسته نمیشود. 4⃣اگر جمعِ مونثِ سالمی علم شود و اراده شود تثنیه اش،به اول آن لفظ ذاتا در حالت رفعی،و لفظ ذاتَی در حالت نصبی و جری اضافه میکنیم مثل ذهبتْ ذاتا فاطماتٍ، رایتُ ذاتَی فاطماتٍ و مررتُ بذاتَی فاطماتٍ، و اگر اراده شود جمعش،به اول آن لفظ ذوات اضافه میکنیم،مثل ذهبت ذواتُ فاطماتٍ در همه مثالها فاطمات اسم علم و مضاف الیه است و سابقا گفته شد سه اعراب دارد. خلاصه صفحه-۱۴۸ تا- اول صفحه ۱۵۰ 🚦 @talcheslkotob

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ 🎴 الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمدٍ و آلِ مُحمدٍ و عَجِّل فرَجهم #النحو_الوافی 🚨 یکی دیگر از مواضع اعراب نیابتی،اسم غیر منصرف است. اسم غیر منصرف،اسم معربی است که علامت رفع آن ضمه است،و علامت نصب و جر آن فتحه است،بدون تنوین. #توجه گاه،اعراب اسم غیر منصرف،ظاهری است و گاه تقدیری است مثل،ذهب احمدُ،مررت باحمدَ رایتُ احمدَ و ذهبتْ لیلی،مررتُ بلیلی،رایتُ لیلی. نکته مهم ۱ ،تمام اسماء علم مونث،غیر منصرف هستند. نکته مهم ۲،اسم غیر منصرف اگر الف و لام بگیرد،یا مضاف واقعه شود به اصل خودش برمیگردد،(رفع به ضمه و نصب به فتحه،و جر به کسره) مثل ذهب الاحمدُ مررت بلاَحمدِ رایتُ الاَحمدَ. ان شاء الله بحث بیشتر غیر منصرف و شباهت این اسم به فعل در باب خودش مورد بحث واقعه میشود. #صفحه ۱۵۰-تا اول ۱۵۱ 🚦 @talcheslkotob

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ 🎴 الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمدٍ و آلِ مُحمدٍ و عَجِّل فرَجهم #النحو_الوافی 🚨نکات پایانی بحث غیر منصرف. 1⃣بعضی از مبنیات،غیر منصرف هستند،مثلِ سیبویه که به دلیل علمیت و ترکیب مزجی،غیر منصرف شده است، چنین اسمهایی در تمام حالت مبنی بر کسر هستند. مثل ذَهَبَ سیبویهِ(مرفوع به ضمه مقدره،که کسره بنایی مانع شده از این ضمه) رایتُ سیبویهِ(منصوب به فتحه مقدره،که کسره بنایی مانع از ظهور حرکت اعرابی شده)مررتُ بسیبویهِ(مجرور به فتحه مقدره که کسره بنایی مانع از ظهور حرکت فتحه شده ) 2⃣بعضی قبائل عرب به جای لفظ اَلْ از لفظ اَمْ استفاده میکنند،اَمْقمر یَستَمدُّ اَمْضَوء من اَمشمس(اَلْقمر یَستَمدُّ اَلْضَوء من اَلشمس )، طبق این لغت معتقد اند که اگر اسمی به اَم شروع شود،غیر منصرف میشود. #صفحه ۱۵۱ -۱۵۲ 🚦 @talcheslkotob

الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمدٍ و آلِ مُحمدٍ و عَجِّل فرجَهم

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ 🎴 الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمدٍ و آلِ مُحمدٍ و عَجِّل فرَجهم #النحو_الوافی افعالِ خمسه یکی دیگر از مواضع اعراب نیابتی هستند. 🚨 تعریف افعال خمسة: هر مضارع ای که متصل شده به آخر آن "الف اثنین" (صِیَغ ۲، ۵، ۸، ۱۱) یا "واو جمع" (صِیَغ ۳، ۹) یا "یاء مخاطبة" (صیغه ۱۰). پس یضربان(صِیغَه ۲)، تضربان(صیغ ۵، ۸، ۱۱)، یضربون(صیغه ۳)، تضربون(صیغه ۹)، تضربین(صیغه ۱۰)، افعال خمسة هستند. 🚨 حکم اعرابی این افعال: علامت رفع این افعال ثبوت نون است و علامت نصب و جزمشان، حذف نون است. مثلا: ↽ الزیدانِ یذهبان (لفظ یذهبان مرفوع و علامت رفع آن نون عوض رفعی است) ↽ لن یذهبا (علامت نصبش،حذف نون عوض رفعی است) ↽ لم یذهبا (علامت جزمش حذف نون عوض رفعی است) خلاصه #صفحه_۱۵۱_تا_۱۵۲ 🚦 @talcheslkotob

الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمدٍ و آلِ مُحمدٍ و عَجِّل فرَجهم

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ 🎴 الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمدٍ و آلِ مُحمدٍ و عَجِّل فرَجهم #النحو_الوافی. ادامه‌ی بحث نونِ افعال خمسه. ❶ اگر گفته شود "النساءُ لَن یَعْفُوْنَ" نون این فعل، نون نسوہ، ضمیر رفع متحرک و مبنی بر فتح است؛ و "واو" اصلی است چون لام الفعل است و کلمه "یَعْفُوْنَ" در این حالت که "لن" بر او داخل شده مبنی بر سکون محلا منصوب است. ✺ اگر جازمی بر او داخل شود، مبنی بر سکون و محلا مجزوم می‌شود، مثل "لم یَعْفُوْن" َواگر بگوییم؛ "النساء ُیَعْفُوْنَ"، یَعْفُوْنَ مبنی بر سکون و محلا مرفوع است. 🏮 ولی اگر گفته شود، الرجال یَعْفُون نون در این کلمه علامت رفع است و "واو"، ضمیر جمع است و اصل مثال یَعْفُوُون بوده است،؛که ضمه بر واوِ لام الفعل ثقیل بوده و حذف میشود. ↸ پس التقاء ساکنین بین دو واو پیش می آید و واو اولی حذف میشود و نهایتا کلمه میشود "الرجل یَعْفُونَ" و قطعا اگر ناصب یا جازمی بر او داخل شود نون علامت رفع حذف میشود چون این نون ضمیر نیست. ❷ گاهی بدون ورود ناصب یا جازم نون رفع حذف میشود و این بر دو قسم است. #اول وجوبا: زمانی که بعد از نون رفع، نون تاکید ثقیله بیاید مثل "انتما لا تذهبانِّ." #دوم جوازا: زمانی که نون رفع متصل شود به نون وقایه مثل "الزیدان یذهبانِی و الزیدان یذهبانِنْی" 🚨 توجه: علاوه بر دو لغات بالا ادغام نون رفع در نون وقایه نیز جایز است؛ مثل "یَذهبانِّی." 🚨 توجه: لغتی هست که بدون ناصب و جازم و موارد بالا نون حذف شده؛ مثل حدیث شریف نبوی "لا یَدْخُلوا الجنةَ حتی تُومنوا و لا تُومنوا حتی تَحابوا" ↸ که در اصل چنین بوده: "لا یَدْخلُون الجنةَ حتی تُومنوا و لا تُومنُون حتی تَحابوا." 【لا در یَدْخلُون و تُومنُون نافیه است، و نمیتواند نون رفعی، را حذف کند.】 ❸ هرگاه مراد از ضمیر غایبِ هما مثنیٰ مونث باشد جایز است فعل بعد را به صورت مذکر یا مونث بیاوریم مثل "هما تذهبان یا هما یذهبان." #خلاصه صفحه-۱۵۳ -تا-۱۵۵ 🚦 @talcheslkotob

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ 🎴 الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمدٍ و آلِ مُحمدٍ و عَجِّل فرَجهم #النحو_الوافی. یکی دیگر از مواضع اعراب نیابنی،مضارع معتل آلاخر هستش. مضارع معتل الآخر بر سه قسم است. ۱. معتل الآخر به الف مثل یَخشَیٰ،یرضی،یَرقیٰ که اعرابش در حالت رفع و نصب تقدیری است مثل یَخشی الصالحُ ربَّه،یخشی مضارع مرفوع به ضمه مقدره بر الف است مثال دوم،لن یرضیٰ العاقل بالاذی یرضی مضارع منصوب به فتحه مقدره است. اما در حالت جزم الف او حذف میشود مثل لَمْ یخشَ المنافقُ ربَّه علامت جزم،حذف الف است(از فتحه شینِ یخشَ متوجه میشویم که حرف عله محذوف الف بوده) ۲.معتل الاخر به واو مثل یسمُو،یصفُو،یبدُو حکم این نوع معتل،علامت رفعش تقدیری است،علامت نصبش فتحه ظاهری است،و علامت جزمش حذف حرف عله است مثل یبدُو زیدُ،اَنْ یَبْدُوَ،لم یَبدُ( از ضمه دالِ یبدُ متوجه میشویم که حرف عله محذوف واو بوده) ۳.معتل الآخر به یاء مثل یمشِیٖ حکم این نوع از معتل دقیقا مثل سابق است. توجه احکام فوق مختص به صِیَغ ۱۴،۱۳،۷،۴،۱ میباشد چون سایر صیغ در بحث افعال خمسه حکمشان گفته شد،صیغه های ۶ و ۱۲ هم که مبنی هستند و مورد بحث نیستند چون این بحث از کتاب در خصوص اعراب است. #خلاصه صفحه ۱۵۵ تا ۱۵۷ 🚦 @talcheslkotob

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ 🎴 الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمدٍ و آلِ مُحمدٍ و عَجِّل فرَجهم #النحو_الوافی. نکات پایانی معتل الآخر. ۱.گاه،مضارع معتل الآخر در حالت جزم،آخرش حذف نمیشود و علامت جزم حذف حرکت در آخر مضارع است. مثل لم یَرمِی علامت جزم حذف کسره مقدره بر یاء است. نکته،این لغت در عصر ما کاربردی ندارد. ۲.دانستیم مضارع معتل الآخر در حالت جزم،آخرش حذف میشود اما این حذف در صورتی است که حرف عله اصیل باشد،اما اگر حرف عله منقلب از همزه باشد،حذف نمیشود مثل یُقْرِءُ که میشود یُقْرِی و در حالت جزم میگویم لم یُقْرِی(علامت جزمش تقدیری است بر روی همزه تبدیل شده به یاء). ۳.گاه معتل الآخر به یاء،آخرش بدون جازم حذف میشود، مثل قول خداوند تعالی که فرمود ما کُنّا نَبغِ(سوره کهف آیه ۶۴) که اصل نبغِ نبغِی بوده #خلاصه صفحه ۱۵۸--تا --۱۵۹. 🚦 @talcheslkotob