↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.🔹المسئلةُ ۵۶،لای نفی جنس🔹 💥مقدمه:وقتی گفته شود"لا کتابٌ فی الحَقیبةِ" #معنای این"کلام"ممکن است،یکی از موارد زیر باشد. ✔️۱-هیچ کتابی در کیف نیست(چه یک کتاب‌،و چه چند کتاب). ✔️۲-یک کتاب نیست،بلکه چندین کتاب هست. #اما وقتی گفته شود"لا کتابَ فی الحَقیبةِ"،یک معنی دارد و آن هم اینکه "هیچ کتابی،در کیف نیست"و به طور قطعی حکم میکند که کیف از جنس هر نوع کتابی خالی است. #نحویون در خصوص معنای این"لا"،چنین گفته اند که،دلالت دارد بر نفیِ حکم،از جنس اسمش به صورت نصی،و به همین جهت او را"نفی جنس"می نامند. #در مثال ما،حکم"فی الحَقیبةِ" هست و اسمِ "لا"،کتابَ،می باشد. #خلاصه صفحه ۵۵۸ تا ۵۶۱ http://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.🔹عمل و شرایط عملِ "لا"🔹 💥لای نفی جنس "حرفِ ناسخی"است از اخواتِ"إِنَّ"اسم را نصب میدهد و خبر را رفع میدهد و این لا به شرایط زیر عمل میکند. ✔️۱-نافیه باشد. #اگر ناهیه یا اسم به معنای غیر یا زائده باشد،این عمل را ندارد. ✔️۲-حکم منفی به لا،شامل تک تک افراد اسمش باشد،و اگر چنین نباشد این عمل را ندارد،مثل"لا کتابٌ واحدٌ کافیاً" ✔️۳-نفی حکم باید به صورتِ نصی باشد،و اگر به صورت احتمالی باشد عملِ إنَّ را ندارد،مثلِ"لا کتابٌ ضائعاً" ✔️۴-حرف جر،بر او وارد نشود،و اگر وارد شود،این عمل را ندارد.مثلِ"حَضرتُ بِلا تأخیرٍ" ✔️۵-اسم و خبرش نکره باشند،و اگر چنین نباشد،هیچ عملی ندارد(نه مثل إٍنَّ،و نه مثل لَیْسَ) مثلِ"لا القومُ قومِی" ✔️۶-فاصلی بین او و بین اسمش نباشد،و اگر فاصلی یافت شود هیچ عمل ندارد،مثلِ"لا فی النُبوغِ حَظٌ لِکسلانَ و لا نصیبٌ" #همچنین عملی ندارد مطلقا،اگرخبر مقدم شود و هر چند که خبرش "شبه جمله"باشد،و یا "معمول خبر" مقدم براسم شود. #خلاصه صفحه ۵۶۱ تا۵۶۳ http://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم. 🔹حکمِ اسمِ"لا"(لای نفی جنسی که تکرار نشده)🔹 اسمِ"لا"دارای حالات زیر است. 💥۱-اسمِ لایِ نفی جنس،در صورتی که "مضاف" یا"شبهِ مضاف" باشد،معرب و منصوب است به فتحه یا منصوب است به آنچه که از فتحه نیابت میکند. #مثال"لا قولَ زورٍ نافِعٌ"،"لا ذا ادبٍ نَمّامٌ" ،"لا بائعاً دینَه بدنیاه رابحٌ"و"لا سائقینَ طیارةٌ غافلان" 💥۲-اسمِ لایِ نفی جنس،در صورتی که "مفرد"باشد(مضاف یا شبه مضاف نباشد،هر چند مثنی یا جمع باشد)،مبنی بر فتحه است،یا مبنی بر آن چیزی است که از فتحه نیابت میکند. #مثال"لا عالمَ متکبرٌ" "لا صدیقَینِ متنافرانِ" #خلاصه صفحه ۵۶۳ تا ۵۶۶ http://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم. 🔹زیادَةٌ و تفصیلٌ🔹‌ 💥أ-گذشت که از شرایطِ اعمالِ”لا“نکره بودن دو معمولش بود،در حالی که مثالهای فصیحی از عرب شنیده شده که اسم ”لا“ معرفه است،از جمله آن مثالها"اذا هلک کسْرَی فلا کسری بعدَه" یا "یُبکیٰ علی زیدٍ و لا زیدَ مثلُه" #نحویون این أمثله را تاویل به نکره میبرند به تقدیر"مسمی بهذا الاسمِ" که مصنف این تاویل را نمیپذیرد و معتقد است ادعایی است بی دلیل و در ادامه میفرماید،پس بر ماست پذیرفتن این نصوص اما قیاسیشان ندانیم،یعنی در این أمثله بپذیریم که اسم لا معرفه آمده و این سماعی است. 💥ب-گفته شد اسم "لا" اگر مفرد باشد،مبنی بر فتحه است،اما گاه اسم لا در این حالت مبنی بر ضم عارضی است و این در شرایطی است که اسمش"غیر" و نظیر هایش باشد،در این صورت،غیر مبنی بر ضمِ عارضی در محل نصب است،البته به شرطی که غیر مضاف شود و مضاف الیه حذف شود اما در نیت باشد. #مثال"قطعت ثلاثه امیال لا غیرُ" به تقدیر لا غیرَها. #خلاصه صفحه ۵۶۶ تا ۵۶۸ http://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم. 🔹المسألةُ ۵۷،اسم لایی که،لا با عطف تکرار شده🔹 💥در اسمِ مفردِ معطوف یکی از امور زیر جایز است. ✔️۱.مبنی بر فتحه،یا چیزی که نائب از فتحه است،مثلِ"لا خیرَ مرجوٌّ و لا نَفْعَ" #نَفْعَ،اسم لای دوم و خبرش به قرینه خبر اولی،محذوف است و عطف جمله به جمله صورت گرفته است. #مثال دوم"لا تقدمَ و لا رقیَّ معَ الجهالةِ" #معَ الجهالةِ،خبر برای هر دو لا. ✔️۲.اعراب به همراه نصب به فتحه یا آنچه از فتحه نیابت میکند.مثال اول"لا خیرَ مَرجُوٌّ من الشریرِ و لا نَفْعاً" #در این صورت لای دوم زائده ایست برای تاکید نفی و نَفْعاً عطف هست به محل اسم لا اولی،که محلش منصوب است. مثال دوم"لا تقدمَ و لا رقیاً معَ الجهالةِ"در این صورت نیز،لای دوم زائده ی تاکیدیه،و رقیاً،عطف است به محل اسم لای اول. ✔️۳.اعراب به همراه رفع به ضمه یا آنچه از ضمه نیابت میکند. مثل"لا خیرَ مرجوٌّ من الشریرِ و لا نَفْعٌ" #کلمه"نَفْعٌ"،مبتدا و خبرش محذوف است و لای قبل آن زائده تاکیدی است،یا اینکه لای قبل از آن شبیه به لیس است و نَفْعٌ اسم آن است و باز خبرش محذوف است،یا اینکه عطف است به محل لا و اسمش که رفع است. #خلاصه صفحه ۵۶۸ تا ۵۷۰ http://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم. 💥اگر لا تکرار شود با عطف و اولی شبیه به لیس باشد،در اسم بعد از لای دوم،"رفع"و مبنی بر فتحه بودن جایز است. #مثال اول،"لا قویٌّ و لا ضعیفٌ امامَ القانون" #مثال دوم،"لا قویٌّ و لا ضعیفَ امامَ القانون" دلیل رفع اسم بعد از لای دوم، ✔️۱-لای دوم "زائده"است و اسم بعد او،عطف شده به اسم اولی،وخبر هر دو ظرف (أمام) است. ✔️۲-لای دوم زائده،و اسم بعد آن "مبتدایی"است،که خبرش به قرینه خبر سابق حذف شده است. ✔️۳-لای دوم،عمل لیس را دارد،ومرفوع بعد اسم اوست،خبر هم به قرینه سابق حذف شده است. #اما دلیلِ مبنی بر فتحه بودن اسم بعد از لای دوم،این است که این لا،نفی جنس باشد. #خلاصه صفحه ۵۷۰ تا ۵۷۲ http://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم. 🔹حکم معطوف بر اسم"لا" بدون تکرارش🔹 💥زمانی که لای نفی جنس تکرار نشود،وبه اسمش عطفی صورت گیرد،در معطوفی که نکره است "رفع"و "نصب"جایز است،چه اسمِ"لا"مفرد باشد و چه مفرد نباشد. #مثال"لا کتابَ و قلمٌ فی الحقیبةِ" یا "لا کتابَ و قلماً فی الحقیبةِ" #رفع به اعتبار این است که،قلم عطف شده به محلِ "لا"همراه اسمش،یا عطف شده به اسم"لا"به این خاطر که در اصل مبتدا بوده. #نصب به خاطر عطف بر محل اسم"لا" است،زیرا اسمِ"لا"در این حالت مبنی بر فتحه و محلا منصوب است،البته باید توجه داشت که تبعیت بنائی نداریم،چون"بناء"در توابع مراعات نمیشود. #این احکام در معطوف غیر مفرد هم جاری میشود. 💥اگر معطوف به اسمِ لا معرفه باشد،فقط رفع جایز است بنا بر مبتدا بودن. #مثال"لا کتابَ حسابٍ و القلمُ فی القیبةِ" #خلاصه صفحه ۵۷۲ تا ۵۷۴ http://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم. 🔹حکم نَعتِ اسم لا🔹 💥در صفتی که برای اسمِ"لا"می آید،یکی از موارد زیر جایز است. ✔️۱-بناء بر فتحه یا آنچه از فتحه نیابت میکند،مثلِ"لا سیارةَ مسرعةَ مَأمونَةٌ" ✔️۲-اعرابش منصوب به فتحه یا آنچه از فتحه نیابت میکند،مثلِِ"لا سیارةَ مسرعةً مَأمونَةٌ" ✔️۳-اعرابش مرفوع به ضمه یا آنچه از ضمه نیابت میکند،مثلِِ"لا سیارةَ مسرعةٌ مَأمونَةٌ" #در صورتی که این صفت،غیر مفرد باشد مثلِ"لا تاجرَ خَدّاعَ الناسِ ناجحٌ" بناء بر فتحه جایز نیست،همچنین همین حکم را دارد در صورتی که موصوف،غیر مفرد باشد،مثل"لا تاجرَ خشبٍ خَداعٌ یا خَداعاً ناجِحٌ" #در صورتی که فاصلی بین صفت و موصوف باشد،بناء بر فتحه جایز نیست ولی نصب و رفع صفت،جایز است. مثل"لا تاجرَ و صانعٌ خَدَّاعانِ ناجحان" #خلاصه صفحه ۵۷۴ تا ۵۷۵ https://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم. 🔹زیادةٌ و تفصیل🔹 💥حکم بدل از اسم لا،اگر نکره باشد،مثل نَعتِ مفصول است،یعنی"نصب"و"رفعش" جایز است،و بناء بر فتحش جایز نیست. #مثال"لا احدَ رجلاً و امرةً فیها" اما اگر بدل معرفه باشد،رفعش واجب است. #مثال"لا احدَ محمدٌ و علیٌّ فیها" #این احکام فوق در عطف بیان هم جریان دارد البته عطف بیان معرفه از نکره نمی آید. در خصوص تاکید لفظی،نصب و رفعش جایز است البته بدون الحاق تنوین،و در خصوص"تاکید معنوی"بعضی قائل شده اند که در اینجا اصلا وارد نمیشود،و بعضی قائلند که وارد میشود و فقط رفعش جایز است. #خلاصه صفحه ۵۷۵ تا ۵۷۶ https://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم. 🔹المسئلة ۵۹،بعضی احکام پایانی لا🔹 💥أ-زمانی که "همزه استفهام"بر لای نفی جنس داخل شود،جمله انشائی میشود و احکام سابق بدون تغییر باقی میمانند. #فرقی نمیکند که استفهام حقیقی باشد یا مجازی. 🔹زیادةٌ و تفصیل🔹 ✔️۱-از جمله مثالهای صحیحی که وارد شده،این مثالِ "ألا ماءَ ماءَ بارداً"بوده است. #ترکیب،ماءَ دوم،مبنی بر فتحه و صفت برای اولی است،و نصبش جایز است،ولی رفعش نزد"سیبویه"ممتنع است در حالی که نزد "مازنی" جایز است. #در خصوص"ألا"دو نظر وجود دارد. أ-بعضی از نحوی ها معتقدند،"ألا" در معنای تمنی،همان احکام خاص"لا"را دارد،و وقتی خبرش ذکر نشده،حتما در تقدیر است. ب-سیبویه معتقد است"ألا"در این معنی،فقط در اسم عمل میکند و هیچ احتیاجی به خبر ندارد،زیرا به منزله ی"أتمنی" است،و کلام تامی حاصل شده است،پس معنای"ألا ماءَ"،"أتمنی ماءً"است. ✔️۲-گاه کلمه"ألا"برای استفتاح و تنبیه،می آید،در این صورت کلمه ی واحدی است که هیچ عملی ندارد و بر جمله اسمیه و فعلیه وارد میشود. #مثال"ألا إنَّ اولیاءَ اللهِ لا خوفَ علیهم و لا هم یحزنون"و"أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ" #گاه"ألا"در معنای"عَرْض" و "تحضیض" می آید که اختصاص به جمله فعلیه دارد. #خلاصه صفحه ۵۷۶ تا ۵۷۸ https://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم. 🔹ادامه ی زیاده و تفصیل🔹 ✔️۳-بر خبرٍ"لا" احکامِ سایر اخبار وارد میشود،که عبارت است از جواز حذف خبر اگر دلیلی برای حذفش باشد. #در حذف خبر با دلیل،فرقی بین مفرد، "جمله"یا "شبه جمله" بودن خبر نیست،بله اگر دلیلی نباشد حذف خبر جایز نیست. #گاه دلیل،مقالی است،مثل اینکه سوال کنی"مَن المسافِرُ" پس جواد داده شود"لا احدَ"یعنی"لا احدَ مسافرٌ" و گاه دلیل،مقامی است،مثل اینکه به مریضی گفته شود"لا بأسَ"یعنی"لا بأسَ علیکَ" #گاه اسم "لا"نیز با دلیل حذف میشود،مثلِ"لا علیکَ" یعنی"لا بأسَ علیکَ" ✔️۴-اگر بعد"لا" جمله اسمیه بیاید که صدرش،معرفه است،یا صدرش نکره است و بین نکره و"لا" فاصلی هست،لا عمل نمیکند و تکرارش واجب است. #مثال"لا القلبُ محزون و لا الدمعُ سافحٌ" و "لا فیها غَولٌ و لا هم عنها یُنزَفون" #و همچنین تکرار لا واجب است اگر بعد از او"فعلِ ماضی( لفظاً و معنیً)،غیر دعایی بیاید،مثلِ"فلا صَدَّقَ و لا صَلَّیٰ" #خلاصه صفحه ۵۷۸ تا ۵۸۰ https://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0

↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم. 💥مشهورترین افعال برای رجحان👇 ✔️۱.ظَنَّ(گمان کرد)،مثل"ظنَّ الطیارُ النهرَ قتاةً. ✔️۲.خال(خیال کرد)،مثل"خال المسافرُ الطیارةَ انفعَ له ✔️۳.حَسِب(پنداشت)،مثل"احتسب السهرُ الطویلَ ارهاقاً. ✔️۴.زَعَمَ(گمان کرد یا پنداشت)،مثل"زعمت الملاینةَ مرغوبةً. ✔️۵.عَدَّ(گمان کرد)،مثل"عدَدْتُ الصدیقَ اخاه. ✔️۶.حجا(فکر کرد)،مثل"حجا سائحُ المئذنةَ برجَ مراقبةٍ. ✔️۷.جعل(پنداشت)،مثل"جعل الصیادُ السمکةَ الکبیرةَ حوتاً. ✔️۸.هَبْ(گمان کن)مثل"هب مالَک سلاحاً فی یده". #این فعل "هَب" جامد و همواره به صورت صیغه امر استعمال شده. #خلاصه جلد دوم وافی صفحه ۸ تا ۱۰ https://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0