بسم الله الرحمن الرحیم.
رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود:
هو شَهْرٌ اَولُه رحمةُ و اَوسَطُهُ مغفرة و آخِرُه عِتقُ من النار. (بحار الانوار، ج 93، ص 342)
الـــــــنــــــحو الـــــــوافـــی
سوال##ترکیب لا ابا له چیست.##.
جـــــــــــــواب ها مخــــــــــتــــــــلـــف است.
۱.عباس حسن:بهترین ترکیب این است که ابا اسم لا و غیر مضاف،و مبنی است بر الف،و ابا بنا بر همان لغتی است که گفته شد،در تمام حالات الف مقصور میگیرند.
۲.بعض از نحویون:ابا مبنی بر فتحه مقدر است،که الف مانع از آن شده است.
۳.بعض دیگر از نحوین:ابا اسم لا و منصوب و اضافه شده است به ضمیر بعد از لام،و لام زائده است منتها جر داده است به ضمیر.
توجه###در مثال ما،بعد از لام ضمیر مفرد مذکر غایب (هُ )آمده است،ممکن است در جای دیگر به جای ضمیر اسم ظاهر بیاید.
نکته مهم،در این ترکیب آخر ابا که مضاف است در مضاف الیه(هُ)،عمل نکرده است بلکه لام زائده در او عمل کرده است.
خلاصه اول صفحه ۱۰۰تا آخر صفحه ۱۰۱
@talcheslkotob
↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی.🔹زیادةٌ و تفصیلٌ🔹
💥أ-منفی "کانَ" و مضارعش در صورتی که خبرشان "جمله" همراه با "إلا" استثناییه باشد،مقدم شدن واوی بر جمله خبریه و بعد از "إلّا"جایز است،مثل
"ما کانَ مِن بشرٍ إلّا و مِیتتُه محتومةٌ"
#نام این "واو"،را در اصطلاح
"واوی که داخل بر میشود بر خبر نواسخ" می نامند،این ”واو“ بر خبر لیس که به صورت "جمله" آمده باشد،نیز می آید،ودر غیر این موارد اگر "واو"بیاید،قیاسی نیست.
#مصنف:با وجود جایز بودن دخول این واو،و البته کثرتش،بهتر است این واو داخل نشود بر خبر.
💥ب-از روشهای"ادبی" که زیاد هم اتفاق افتاده است "کائناً ما کان" و "کائناً مَن کان"
#ترکیب،"کائناً"،حال و منصوب،اسم آن هو که به شیئ سابقی که آن صاحب حال است بر میگردد.
#مَن یا"ما" نکره "موصوفه" هستند،مبنی بر سکون،و در محل نصب هستند به عنوان خبر"کائناً"
#کانَ،فعل ماضی تام،فاعلش هو که به "مَن" یا "ما"راجع است.
#خلاصه صفحه ۴۵۰ تا ۴۵۲
@talcheslkotob
↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی.🔹المسألةُ ۴۵ حذف کان و معمولهایش و اینکه این حذف در غیر "کان"هم اتفاق می افتد🔹
💥از بین افعال ناقصه فقط"لیس و کان"معمولهایشان حذف میشود،در خصوص ”لیس“چنانچه سابقا گفته شد،جایز است حذف خبرش اگر نکره عامه باشد مثل"لیس احدٌ" که خبر موجوداً بوده و حذف شده است.
#اما احکام حذف کان و معمولهایش
💥۱.حذف کان به تنهایی "وجوبا"بعد از ”أنْ مصدریه“ در هر جایگاهی که تعلیل اراده شده است.
مثلِ"أمَّا أنتَ غنیاً فَتَصَدَّق" و اصل این جمله"تَصَدَّقْ لأنْ کنتَ غنیاً"،سپس "لام حرف جر" به خاطر تخفیف،حذف شده و جمله شده"تَصَدَّقْ أن کنتَ غنیاً" سپس " أن کنتَ غنیاً" مقدم شده بر "تَصَدَّقْ" سپس"کان" حذف شده است و به جای آن "ما"آمده و اسم کان چون متصل به کان نیست،منفصل گردیده و نون در "أنْ" با "میم" در ما ادغام شده و حاصل شده است "أمَّا" و "فائی زائد" بر سر تصدق آمده و حاصل شده است"أمَّا أنتَ غنیاً فَتَصَدَّق"
💥۲.حذف کان به همرا اسمش،بدون خبرش،بعد "إن و لو شرطیه"جایز است،
مثلِ"المرءُ محاسبٌ علی عملِه إنْ خیراً یَکن الجزاءُ خیراً" که تقدیر"إنْ کانَ العملُ خیراً"بوده است،و "لا یأمن الدهرَ ذو بغی و لو ملکاً" که تقدیر "و لو کان ذو بغی ملکاً"بوده است.
💥۳.حذف کان با خبرش بدون اسمش،جایز است باز هم بعد"إنْ و لو شرطیه"
مثل"المرءُ محاسبٌ علی عملِه إنْ خیرٌ فخیرٌ"که تقدیر چنین بوده"المرءُ محاسبٌ علی عملِه إنْ کان فی عملِه خیرٌ فجزائُه خیرٌ" و مثل"اطعِمْ المسکینَ و لو رغیفٌ"که تقدیر"ولو کان فی بیتکم رغیفٌ"بوده است.
💥۴.حذف به همراه تمام معمولهایش وجوبا بعد از"إنْ الشرطیه"
مثلِ"اذهب الی الریف صیفاً إمَّا لا"که در اصل"إنْ کُنْتَ لا تَذْهب الی غیره"
#که حذف شده است کان با دو معمولش،البته حرف نفی(لا) که بر خبر وارد شده،حذف نشده است،و به جای"کانَ"ما آمده است،و جمله به این صورت گردیده است"إمَّا لا"
💥۵.حذف کان با تمام معمولهایش جوازا،بعد از إن شرطیه،و هیچ عوضی از کان نیامده است.
مثلا در جواب سوالِ"أ تُسافر و إنْ کان البردُ شدیداً" گفته میشود "نَعَمْ و إنْ"
یعنی"نَعَمْ و إنْ کانَ البردُ شدیداً"
#زیادة و تفصیل
💥أ-در کلام قدیم،به صورت خیلی کم دیده شده که"کان و اسمش"بعد از "لَدُنْ" حذف شده اند
مثلا در جواب سوالِ"متی کانَ الاجتماع" میگویند"یومَ الخمیس من لدُنْ عصراً" که تقدیر"من زمنٍ کان الوقتُ عصراً" در خصوص این حذف به نصوص وارد شده اکتفا میشود.
💥ب-گاه کانَ در شعر حذف میشود و عوض آن چیزی نیامده،و معمولهایش باقی میماند.
مثلِ" أزمانَ قومی و الجماعةَ کالذی ......" که تقدیر"أزمانَ کانَ قومی و الجماعة َکالذی ..."
#ترکیب شعر،"قومی" اسمِ کانِ محذوف
کالذی خبر کان،الجماعةَ مفعول معه.
#خلاصه صفحه ۴۷۵ تا ۴۸۰
@talcheslkotob
↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
🔹المسئلة ۵۹،بعضی احکام پایانی لا🔹
💥أ-زمانی که "همزه استفهام"بر لای نفی جنس داخل شود،جمله انشائی میشود و احکام سابق بدون تغییر باقی میمانند.
#فرقی نمیکند که استفهام حقیقی باشد یا مجازی.
🔹زیادةٌ و تفصیل🔹
✔️۱-از جمله مثالهای صحیحی که وارد شده،این مثالِ "ألا ماءَ ماءَ بارداً"بوده است.
#ترکیب،ماءَ دوم،مبنی بر فتحه و صفت برای اولی است،و نصبش جایز است،ولی رفعش نزد"سیبویه"ممتنع است در حالی که نزد "مازنی" جایز است.
#در خصوص"ألا"دو نظر وجود دارد.
أ-بعضی از نحوی ها معتقدند،"ألا" در معنای تمنی،همان احکام خاص"لا"را دارد،و وقتی خبرش ذکر نشده،حتما در تقدیر است.
ب-سیبویه معتقد است"ألا"در این معنی،فقط در اسم عمل میکند و هیچ احتیاجی به خبر ندارد،زیرا به منزله ی"أتمنی" است،و کلام تامی حاصل شده است،پس معنای"ألا ماءَ"،"أتمنی ماءً"است.
✔️۲-گاه کلمه"ألا"برای استفتاح و تنبیه،می آید،در این صورت کلمه ی واحدی است که هیچ عملی ندارد و بر جمله اسمیه و فعلیه وارد میشود.
#مثال"ألا إنَّ اولیاءَ اللهِ لا خوفَ علیهم و لا هم یحزنون"و"أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ"
#گاه"ألا"در معنای"عَرْض" و "تحضیض" می آید که اختصاص به جمله فعلیه دارد.
#خلاصه صفحه ۵۷۶ تا ۵۷۸
https://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0