دانش
☘☘☘☘☘
شاهرخ پسر تیمور پیرو جدی علوم و صنایع بود و مسجد گوهرشاد و حرم علی بن موسیالرضا که زیارتگاه شیعیان است از اوست. پسر شاهرخ، #الغبیگ فرمان داد #زیجی (زیج یا زیگ، جدول یا کتابی است برای تعیین احوال و حرکات ستارگان) ترتیب دادند. برادران الغبیگ یعنی بایسنقر میرزا و تاحدی برادر او ابراهیم میرزا که نوه تیمور بودند خود از خوشنویسان طراز اول و از حامیان هنری مهم در تاریخ ایران بهشمار میروند. #خلیل نوهٔ تیمور که هیچگونه شباهتی به وی نداشت، کوشش کامل به رفاه و خوشبختی کشور معطوف داشت و خدماتی به دانش و ادب کرد. حسین بن بایقرا نیز حامی علوم و ادبیات بود. #ابوسعید پادشاه توانا، با کفایت، هنردوست این خاندان نیز خود هنرمند بود. او پیرو صوفیگری و اهل عرفان بود و مشایخ صوفیه را گرامی میداشت و بعد او بود که خاندان #تیموریان به صوفیگری روی آوردند.
دورهٔ تیموریان به رغم نابسامانی و منازعات داخلی و درگیری امیران این خاندان با ترکمانان قراقویونلو، دوره رونق فرهنگ، ادبیات، تاریخ، ریاضی و نجوم بود. دربارهای #هرات، #سمرقند، #شیراز، #تبریز و #اصفهان به سبب #هنرپروری و هنرمندی فرمانروایان تیموری، محل تجمع و آمد و شد هنرمندان و ادیبان برجسته بود.
اختلاف مهم دیگر در شیوهٔ حکومتی تیمور با بازماندگانش، نحوهٔ واگذاری بخشهای حکومت بود. فرمانروایان تیموری با اینکه خود را سلطان مینامیدند و قدرت مطلقهای برای خود قائل بودند، چون اقتدار تیمور را نداشتند، برای تثبیت قدرت و حفظ قلمروشان، به حمایت لشکریان نیاز داشتند و چون خزاین حکومتی بر اثر درگیریها و اوضاع نابسامان داخلی تهی شده بود، مجبور به دادن سُیورغال به امیران و حاکمان محلی شدند. در اواخر دوره تیموریان این نوع بخشش به علما و هنرمندان و شاعران نیز تعلق گرفت که نه فقط قدرت حاکمان و امیران لشکری را افزایش داد بلکه موجب فقر و نابسامانی اجتماعی و تضعیف قدرت فرمانروایان تیموری و زوال این خاندان نیز شد.
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
درآمد و ثروت در دوران #صفوی
در دوران سلطنت پادشاهان صفوی تمام درآمد و عواید کشور در اختیار شخص شاه و تمام مخارج نیز به فرمان و تصویب او صورت میگرفت. #خزانه دولت و آنچه از #مالیاتهای گوناگون و عواید مستقیم و غیرمستقیم و درآمدهای رسمی و اتفاقی به خزانه داخل میشد، به شخص شاه تعلق داشت و میان عواید دولت و سلطنت امتیاز و تفاوتی نبود.
شاه از راههای گوناگونی برای خود و خزانه درآمد کسب میکرد که تعدادی از آنها به شرح زیر است:
شاه از قلمرو استانهایی که در آن هیچ گونه علاقه ملکی نداشت، بعضی از عواید به نام #«رسوم» میگرفت.گذشته از مالیات ارضی، مقداری از بهترین محصولات هر ولایت نیز همه ساله برای شاه فرستاده میشد. مثلاً از #کردستان روغن، از #گرجستان شرابهای گوناگون و غلامان و کنیزان زیبا، از #خوزستان اسبان عربی، از #گیلان #ابریشم. اینگونه هدایا به #«بارخانه شاه» معروف بود.حقوق اربابی، مثل عوارض حاصل از #گلهها و عوارض #پنبه و ابریشم که معادل یک سوم محصول بود.صدور محصول ابریشم ایران و فروش آن در کشورهای #اروپا در انحصار شاه قرار داشت.ثلث عواید معادن و احجار کریمه و صید #مروارید و دو درصد عواید #مسکوکات و عواید حاصل از عوارض آب، مثلاً از رودخانهها و آبهای حوالی #اصفهان میگرفتند و حاصل این عوارض در سال در حدود چهار هزار تومان بودهاست.#جزیه که از غیر مسلمانان چه ایرانی چه خارجی گرفته میشد. بهطور مثال هر یک از مردان #ارامنه و #یهود ناگزیر بودند که همه ساله مبلغی به عنوان جزیه بپردازند. میزان سرانه جزیه معادل یک مثقال طلا بود.عوارضی که از پیشهوران و اصناف گرفته میشد و به وسیله کلانتران هر شهر وصول میشد.#حقوق راهداری که نخست برای ساختن و نگاهداری راهها و پلها وضع شد و کمکم افزایش پیدا کرده و منبع درآمد سرشاری برای خزانه گردید.عواید سازمان #گمرک که در زمره درآمدهای خاص خزانه شاهی بهشمار میرفت. مثلاً در سواحل #خلیج فارس ده درصد از قیمت اجناسی را که به ایران وارد میشد به عنوان عوارض گمرکی میگرفتند.عوارضی که از فروش #تنباکو گرفته میشد. کشت تنباکو، ظاهراً در سال اول قرن یازدهم هجری در ایران متداول شد و در اوایل سلطنت #شاه عباس رواج و رونقی نداشت ولی از اواسط سلطنت او کشیدن #چپق و #قلیان مرسوم شد. شاه عباس در سال ۱۰۲۷ هجری قمری به موجب فرمانی، کشیدن تنباکو و توتون را #قدغن کرد. اما پس از مرگ او بار دیگر رونق گرفت.درآمدهای اتفاقی دیگر مانند پیشکشهایی که از طرف سفیران بیگانه و مخصوصاً حکام و فرمانروایان ولایات ایران برای شاه فرستاده میشد، یکی از منابع سرشار خزانه شاهی بود.
تنظیم:سرکار خانم زهرا صفر زاده
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
در این دوره در همهٔ رشتههای هنری، آثار گرانسنگی پدید آمد که جدا از #نگارگریها و #خوشنویسیهای زیبای بسیار، بناهای معماری مانند #مسجد شیخ لطفاللّه، #مسجد شاه اصفهان و #مدرسه چهارباغ شهرت جهانی دارند. #قالی اردبیل هم که اکنون در #موزه بریتانیا نگهداری میشود یکی از #آثار درخشان این دوره است. شهرهای مهم هنرپرور در عصر #صفویان، #اصفهان، #تبریز، #هرات و #قزوین بودهاند.
معمولاً در #ایران، خاندان پادشاهی و افراد طبقههای بالای اجتماعی متقاضی آثار هنری بودهاند و به شکوفایی آن کمک میکردند. #پادشاهان صفوی نیز دوستدار هنر بودهاند و برخیشان مانند #شاه تهماسب یکم و #سام میرزا خود هنرمندان قابلی بودهاند و به هنر ارج بسیاری مینهادهاند.این سنخ هنر گونهای از #هنر ایرانی است که بیشتر #آثار آن را میتوان در شهر #اصفهان دید. هنر #صفویان به شدت تحت تأثیر فرهنگ #ترکمن با توجه به ریشههای خاندان، و نیز #چینی، #عثمانی، و #فرهنگ غربی و اسلامی است.
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
#سلطان حسین صفوی (۱۱۳۹ـ۱۰۷۹ق)، #آخرین پادشاه صفوی و فرزند #شاه سلیمان بود. نقل شده که وی فردی بخشنده، مهربان، سادهپوش و دلرحم بوده و از جنگ و خونریزی دوری میکرد. راحتطلبی و ناکارآمدی سیاسی وی، در حمله #محمود افغان، موجب از دست رفتن #تاج و تخت سلطنت صفویان شد. #اشرف افغان جانشین #محمود، در سال ۱۱۳۹ق به علت حمایت سلطان #عثمانی از سلطان حسین، دستور قتل حسین را داد. او را در #اصفهان کشتند، سرش را برای #اشرف فرستادند و پیکرش را در #قم به خاک سپردند.
#سرنگونی امپراتوری و دودمان صفویه
که پادشاهان آن ۲۲۱ سال (از ۱۵۰۱ تا ۱۷۲۲ میلادی)بر پهنه ایرانزمین حکم راندند، ناشی از اوضاع نابسامان #اجتماعی، #اقتصادی و سیاسی اواخر دوران این سلسله به ویژه زمان حکمرانی #شاه سلطان حسین، آخرین پادشاه این امپراتوری میباشد. حکومت صفویان که #شاه اسماعیل اول آن را با پیروزی در جنگهای متعدد، در #تبریز آغاز کرد، در #اصفهان با اسارت #شاه سلطان حسین و با بخشش تاجش به #محمود افغان به پایان رسید.
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
دومین هجوم محمود افغان (شکست گلونآباد)
در طی دو سالی که بین حمله نخست محمود افغان و یورش نهایی او، فرصت بود، دربار شاه سلطان حسین هیچ اقدام مؤثری در مهار کردن قدرت افغانها که روز به روز در حال توسعه بودند، نکرد و چارهای نیندیشید#محمود با سپاهی که تعداد آن ۱۸۰۰۰ نفر مرکب از #غلزاییها و #هزارهها و #بلوچها بودند به #سیستان و #کرمان لشکر کشید. گرچه #محمود افغان، #سیستان و #کرمان را در این بار دوم به آسانی فتح کرد، اما موفق به فتح #قلعه کرمان، نشدند.شاه سلطان حسین وقتی فهمید محمود نزدیک اصفهان میباشد به او پیشنهاد باج هنگفتی داد، اما #محمود افغان نپذیرفت و وحشت همچنان در #اصفهان مستولی بود. در این حین صاحب منصبان شاه سلطان حسین برسر چگونگی دفاع از #اصفهان با هم اختلاف نظر داشتند. در این هنگام #شاه سلطان حسین فرمانهایی خطاب به سرداران و حکام برخی ولایات فرستاد و تأکید کرد که با سپاهیان تحت فرمان خود هر چه زودتر در پایتخت حاضر شوند، اما جمعی از سرداران که در نواحی #فارس و #آذربایجان بودند، هنگامی که نزدیک #اصفهان رسیدند همین که چشم ایشان بر علامات افغانها افتاد، راه فرار پیش گرفته، هر یک به سمت ولایات خود فرار کردند. سرانجام دو سپاه روبهروی هم قرار گرفتند. #سرداران شاه سلطان حسین علیرغم تمایل خود در رأس یک سپاه ۳۰٬۰۰۰ نفری که اکثر آنها را مردان جنگ ناآزموده تشکیل میدادند، به رویارویی با دشمن حرکت کردند.
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
محاصره #اصفهان و تصرف #کاخ فرخ آباد
شکست #گلونآباد اوضاع حکومت شاه سلطان حسین را بیش از پیش پیچیده ساخت. اضطراب مردم در اثر اخباری که فراریان جنگ به انگیزه ترس و توجیه فرار خود منتشر میساختند، غلبه شایعات بر قضاوت صحیح از میزان قدرت دشمن مهاجم و هجوم زنان و مردان و #اطفال برای یافتن پناهگاه، حکومت را به وضع وحشتانگیزی سر درگم کرده بود. یک فرانسوی که شاهد عینی اوضاع بوده، گزارش دادهاست:[
با وجود آنکه برای حمل سلاح عدهای کثیر مرد وجود دارد، فقط پانصد نفر سرباز داوطلب برای دفاع شهرگرد آمدهاند. از هر هزار نفر ساکنان شهر، ده نفر مسلح به چشم نمیخورد. در اینجا همه چیز آشفته و به هم ریختهاست.
پس از پیروزی #محمود افغان در جنگ #گلونآباد، او به #کاخ فرح آباد حمله کرد و #افغانها به راحتی وارد کاخ شدند و آن را به تصرف درآوردند. #لکهارت میگوید:
شگفت آنجاست که #شاه سلطان حسین که آن همه مبالغ گزاف صرف بنای آن کرده و از گذراندن ایام در آنجا حظّ و بهرهای فراوان برده بود، تصمیم گرفت از آن بدون لحظهای مقاومت چشم بپوشد.
تنظیم: سرکار خانم زهرا صفرزاده
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
توزیع هدایا در #جشن نوروز توسط شاه سلطان حسین در اصفهان، نام اثری است از #محمد زمان که رسم عیدیدادنِ شاه و توزیع هدایا به درباریان را در #نوروز ۱۱۳۴ ه.ق. به تصویر کشیدهاست.
مرشد کامل #شاه سلطان حسین، چند سال بعد و درپی #محاصرهٔ اصفهان مجبور شد تا با دستان خود، #جقهٔ مُرصع همایونی را از عمامهٔ خویش بر گرفته و بر سرپوش #محمود افغان بگذارد و با او و سپاهیان #سُنیاش که مذهبِ #شیعهٔ شاه را لعن میکردند، در کوچه و خیابانهای #اصفهان همراه شود و دخترانش را به همسری سران قبیلهٔ #غلزایی درآورد.
این اثر در مالکیت #موزه بریتانیا قرار دارد.
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
#تاریخچه افشاریه
بنیان گذار سلسله پادشاهی #افشاریه، #نادر قلی از طایفه #قرقلوی افشار است. این طایفه از قبایل #قزلباش بودند که در روی کار آوردن #صفویه نقش داشتند. گروهی از ایل افشار را #شاه اسماعیل صفوی ( ۹۰۷-۹۳۰ق.) به منطقه #ابیورد و #نساء در #خراسان شمالی کوچاند.
نادر در #ابیورد به خدمت حاکم آن شهر #بابا علی بیگ پیوست و با شجاعت و کاردانی، اعتماد وی را به دست آورد و دختر او را به همسری گرفت.
و پس از مرگ پدر همسرش در سال ۱۱۳۶ق. جانشین وی شد.
در این هنگام، اصفهان به دست افغانها سقوط کرده و شاه تهماسب دوم صفوی ( ۱۱۳۵-۱۱۴۵ق.) برای دستیابی به قدرت و با همراهی طایفه قاجار، عازم مشهد شده بود تا پس از سرکوب ملک محمود سیستانی، قصد اصفهان کند.
شاه تهماسب با دیدن شجاعتهای نادر، با اعطای حکم حکمرانی ابیورد به وی موافقت کرد.
سپس او به عنوان سپهسالار تهماسب کارهایی کرد که شهرت بسزا به دست آورد و توانست سلسلهای جدید تاسیس کند. شکست #ملک محمود سیستانی و تصرف مشهد در سال ۱۱۳۹ق.
و شکست دادن افغانها در هرات در همان سال و نیز چیره شدن بر نیروهای اشرف افغان در سه نبرد #مهمان دوست دامغان، #سردره خوار در کوههای البرز و #مورچه خورت و تصرف #اصفهان به سال ۱۱۴۲ق.
تهماسب را بر تخت سلطنت نشاند.
این اقدامات در کنار پیروزی بر عثمانی و بازپس گیری زمینهای اشغال شده،
شهرت و محبوبیت فراوان نادر را همراه داشت.
نادر که در پی بهانهای برای برکناری #تهماسب بود، شکست سخت او از عثمانی و واگذاری زمینهای آزاده شده به آنها را دستاویزی برای برکناری وی ساخت.
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
عوامل افول افشاریه و روی کار آمدن زندیه
پس از مرگ #نادرشاه، جانشینان او درگیری فراوانی بر سر قدرت نمودند. در این شرایط، ایران وارد مرحلهای از عدم ثبات سیاسی و اقتصادی شدیدی گردید و به دلیل خلع قدرت دولت مرکزی، خوانین و حکام نواحی طغیان نموده و در صدد کسب استقلال بیشتر یا رسیدن به منصب پادشاهی برآمدند. #علی قلی خان، #ابراهیم خان، #شاهرخ و #سلیمان دوم هر کدام مدت کوتاهی سلطنت کردند. #احمدشاه درانی از سرداران افغان نادر در شرق ایران، #محمدحسنخان قاجار در #استرآباد و #آزادخان افغان در نواحی شمال ایران در صدد تشکیل حکومت و کسب قدرت بودند. در میان این آشفتگیها، کریم خان زند نیز به دنبال چنین هدفی بود. او #تویسرکان و #کزاز را تصرف کرد و توانست محمد علی خان حاکم #همدان و حسنعلی خان حاکم #اردلان را شکست دهد و حامیانی پیدا کند. کریم خان پس از پیروزی بر دشمنان خود شهرت زیادی کسب نمود و عنوان #«کریم خان» یافت. کریم خان پس از پیروزیهای متعدد و کسب آوازه با #علیمردان خان بختیاری متحد شد و بنا بر پیشنهاد علیمردانخان تصمیم گرفتند به #ابوالفتحخان بختیاری حاکم #اصفهان و #عراق که منصوب #شاهرخمیرزا افشار بود، حمله کرده و او را شکست دهند. آنها توانستند ابوالفتح را شکست دهند اما پس از این پیروزی پیمان اتحاد سه جانبهای منعقد نمودند تا برای نجات ایران از هرج و مرج چارهای بیندیشند. متحدین #ابوتراب، نوه مادری #شاه سلطان حسین را با نام #شاهاسماعیل سوم بر تخت نشاندند و مناصب را بین خود تقسیم کردند. علیمردانخان به علت سن کم شاه جدید نایب السلطنه او، کریم خان زند سردار کل سپاه و ابوالفتح خان نیز حاکم اصفهان شد. بعد از این پیمان کریم خان عازم فتح نواحی غربی ایران گردید. هنگامی که وی مشغول فتوحات بود، علیمردانخان با استفاده از غیبت وی، #ابوالفتح خان حاکم اصفهان را کور و مقتول و عمویش باباخان بختیاری را حاکم اصفهان نمود و خود عازم دفع #صالح خان حاکم #شیراز گشت. علیمردانخان خود را پادشاه واقعی ایران میدانست و #شاه اسماعیل سوم برایش آلت دستی بیش نبود.
کریم خان بعد از اطلاع از موضوع در یک شورای مشورتی با سرداران خود تصمیم گرفت با علیمردانخان بجنگد. او با ۳۰٬۰۰۰ سپاهی به اصفهان حمله برد و شهر را تصرف کرد. #علیمردانخان هم که #شیراز را تصرف و در آنجا ستم زیادی کرده بود بعد از اطلاع از این وقایع به سوی اصفهان حرکت کرد. خان زند نیز فوراً با سپاه خود راهی جنوب شد. در #چهارمحال بختیاری دو سپاه رو به روی هم صف آراستند. در آن نبرد #علیمردانخان خان مغلوب شد و با به جا گذاشتن کلیهٔ لوازم خود به #خوزستان گریخت تا با کمک حاکم آنجا بتواند دوباره علیه کریم خان قد علم کند.
کریمخان توانست پس از فروپاشی حکومت #نادرشاه افشار، تمام بخشهای مرکزی، شمالی، غربی و جنوبی ایران را تحت حکومت خود درآورد. همچنین برادر وی، #صادقخان زند، نیز موفق شد در سال ۱۱۸۹ ه.ق #بصره را از امپراتوری #عثمانی جدا کرده و به ایران پیوست نماید و از این طریق، نفوذ ایران را بر سراسر #اروندرود، #بحرین و جزایر جنوبی #خلیج فارس مسلم گرداند.
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
#ویژگی_حضرت_امام_علی علیه السلام
🏴با تسلیت سال روز رحلت امام زاده ی بزرگوار شهر قم# موسی_ مبرقع ع
و محکومیت جنایت های تروریستی #ایذه و #اصفهان
نمونه ای از اعترافات نافرجام نظریه پرداز #کتب_اهل_سنت فخر رازی را به نظر مخاطبین محترم تقدیم می گردد.
〽️
باشد که با توسل به ساحت مقدس حضرت زهرا سلام الله علیها از ایشان و حضرت حجت عج الله تعالی فرجه و الشریف تمنّا کنیم که کشور و انقلابمان را به دست رهبر معظم انقلاب به سلامت عبور دهد. 🤲
💛 با مزار مشاهیر جهان اسلام آشنا شویم
«خواجه نظامالملک طوسی»( قرن پنجم ه.ق)
✅ ابوالحسن علی بن اسحاق بن عباس طوسی، مکنّی به ابوعلی مقلب به «سیدالوزراء و قوامالدین» و مشهور به خواجه «نظامالملک طوسی»، دانشمند و نویسنده قرن پنجم و وزیر نامدار دوره سلجوقی است. خواجه مردی ادیب و بسیار دانا بود.
وی علاوه بر آنكه دانشمندان را به شدت گرامی می داشت و تمامی وسایل آسایش آنان را آماده می ساخت تا فقط به كار گسترش علم مشغول باشند و بی دغدغه به تالیف و تدریس بپردازند، به عرفا نیز ارادت تام می ورزید. در كودكی از قضای روزگار یك بار عارف نامی، ابوسعیدابوالخیر را از نزدیك دیده بود و این دیدار شعله ای در دلش افروخت.
این مرد ممتاز و بزرگوار از دلبستگان به دانایی بود و بدین سبب بنیانگذار دانشگاه های ((نظامیه)) شد و چندین و چند نظامیه در سراسر كشور برپای ساخت كه علوم اسلامی، پزشكی، نجوم و ریاضی، ادب و فنون نویسندگی مواد درسی این دانشگاه ها بودند. نیشابور، اصفهان، بلخ و بغداد از مراكز مهم علمی آن دوره به شمار می رفتند و نظامیه های این شهرها كانون گرم توسعه دانش بودند؛ به ویژه نظامیه بغداد.
داستان زندگی خواجه نظامالملک
#خواجه_نظام_الملک
#اصفهان
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j