سؤال : از ایت الله حسن زاده آملی نخستين مراحل تهذيب و تزكيه نفس چيست؟ ✅ پاسخ حضرت علّامه حسن زاده آملی : براى طهارت باطن ، نخست بايد دوام طهارت ظاهرى را حفظ كرد و طهارت بدن را مراعات نمود. اعضا و جوارح ظاهرى بايد كنترل شود. زبان آفت بدى است ، انسان بايد سعى كند چانه اش را با عقل بگرداند! همان طور كه دهان ، گاه مجراى غذاى آلوده به معده است ، همين دهان و زبان ، مجراى غذاى آلوده به جان نيز هست. بايد اين نهال وجود را كه رو به رشد و كمال است مواظبت كرد ، از همنشين بد پرهيز نمود. اين دقت هاى ظاهرى ، كم كم باطن را هم طاهر مى كند، مى بيند كه در دار هستى ، هيچ چيز غلط نمى كند ، حتّى حيوانات هم در كار و وظيفه خود خيانت نمى كنند ، اينها درس است براى ما! از آن طرف هم داريم كه : من جاهَدَ فِينا لَنَهدينّهُم سُبُلَنا. بايد در اين امور دقّت كرد تا كم كم طهارت باطن هم پيدا شود. در محضر استاد ص 34 #تزکیه_نفس https://eitaa.com/joinchat/571736158Ca8d640cfa2

🔵👈تنها راه نجات طاعت و بندگی خداست. طاعت بدون کنترل نفس سودی ندارد، اگر صد سال هم بگذرد؛ ولی نفس خودت را كنترل نكني، نگاهت را کنترل نکنی؛ در کلاس اول درجا خواهی زد. وقتی به کلاس دوم خواهی رفت که نفست را کنترل کنی. یا باید نفس را بپرستی یا خدا را. «لا نجاة الا بالطاعة». طاعت چيست؟ 🔵👈 طاعت اين است كه آنچه دلت می‌خواهد را کنار بگذاری. با طاعت بدون علم و استاد به جایی نخواهی رسید « لا نجاة الا بالطاعة و الطاعة بالعلم». طاعت علم مي‌خواهد. ✅ قسم به حضرت #امام_زمان علیهم السلام اگر استاد اخلاق نداشته باشي؛ به جایی نخواهی رسید. همین‌که #حرف بزنی؛ #اهانت می‌کنی، #غیبت می‌کنی. .. از نجات خبري نيست؛ مگر اينكه طاعت و بندگي كني. بندگي هم راه دارد. طاعت و بندگی با علم است. باید بروی و یاد بگیری. [✍ از فرمایشات آیت الله حق شناس رحمة الله علیه، کتاب مرد حق ، لوح نگار،چاپ اول 1391 ،ص 12 ] 💬 #کنترل_نفس 💬 #تزکیه_نفس https://eitaa.com/joinchat/571736158Ca8d640cfa2

مراقبه و توحید: : سالک در اثر مراقبه و تزکیه نفس و تصفیه باطن و عبادت و ریاضت و تفکر و تداوم ذکر، به مقامی می رسد که بوسیله چشم و گوش باطن حقایقی را مشاهده و استماع می کند که با چشم و گوش ظاهر قابل رویت و استماع نیست. او در عین حال که در این جهان زندگی می کند و با همین مردم معاشرت دارد ،در باطن به افق عالی تری می نگرد . سالک به مقامی می رسد که از همه اشیاء حتی نفس خویش غافل میشود و جز به وجود غنی و اسماء و صفات او توجهی ندارد . ذات واجب را در همه جا ناظر و حاضر می بیند که فرمود :" هو اول و آخر و الظاهر و الباطن "، جهان را مظهر صفات الهی و هر جمال و کمال را از خدا می داند ،فقر ذاتی موجودات و غنای مطلق واجب الوجود را بالعیان می یابد و در مشاهده کمال و جمال علی الاطلاق محو و مستغرق می شود. استاد ابراهیم امینی خود سازی #مراقبه #تزکیه_نفس #فنا #توحید ۰۰ ۰۰: کانال ایتا تزکیه و طهارت نفس https://eitaa.com/joinchat/571736158Ca8d640cfa2

راههای عملی کسب عشق و محبت الهی عامل هفدهم :تزکیه نفس (قسمت نهم ) ادامه... شرح منازل هفتگانه نفس منزل پنجم :نفس مطمئنّه در مرحله ى چهارم كه شرح آن گذشت ، با وجود تكامل یافتن قوّه ى تعقّل و اراده ى عقلى ، باز زندگى انسان خواه فردى یا اجتماعى ، به كلّى از خطا و گناه محفوظ نخواهد ماند ، چرا كه قواى نفسانى و حیوانى به كلّى ریشه كن نشده و به عبارت درست تر تبدیل به قواى روحانى نگشته و هنوز خام و نرسیده اند . از این رو در بیشتر اوقات ، همان قواى حیوانى بروز كرده و اظهار حیات و توان و قدرت خواهند نمود . این حال در مسیر زندگىِ سالك بارها پیش مى آید ، و گاهى او را گرفتار وحشت و حیرت و نومیدى مى سازد . ولى عارفان بینادلى كه این مراحل را پشت سر گذاشته اند ، از پیدایش این احوال ما را آگاهى و دلدارى داده اند . پس در این حال و در این حال برگشتها و تنزّلهاى ناگهانى ، نباید دل از دست داد ، و نومید و مضطرب گردید ; بلكه باید به مراقبت افزود و با جان و دل آن حوادث ناگوار و حالهاى پر اضطرار را پذیرفت و به رفع آنها كوشید . چرا كه شرط سلوك و مقتضیّات تزكیه ى نفس همین است . ولى در این مرحله ى پنجم كه نفس عنوان صفت مطمئنّه به خود مى گیرد ، طورى در مقام خویش استوار و برقرار خواهد بود كه دیگر ترس لغزیدن ، سقوط ، مغلوب هوس ها ، فریب هاى نفس حیوانى و گرفتار وسوسه هاى شیطانى شدن باقى نخواهد ماند . آیینه ى غیب نماى دل عارف و آسمان زندگى اش از ابرهاى سیاهِ دریاى هوى و هوس ها پاك شده و ماهِ دلرباىِ روحِ ملكوتى و با شكوه خود را در آن آسمان پاك تجلّى خواهد داد و نمونه هاى جلوه هاى روح سبحانى خواهد شد . در این مقام است كه جنگ با نفس ، با پیروزى كامل عقل خاتمه مى یابد ، و نفس حیوانى رام و فرمانبر سالك مى شود و عارف از زنجیر هوس ها و تحریك ها و هیجان هاى شدید نفسانى آزاد مى شود ، و حتى بدن هم پیرو اراده ى الهى او شده و یك راهوار باربردارى مى گردد . #تزکیه_نفس #نفس_مطمئنه سیر و سلوک و طهارت نفس https://eitaa.com/joinchat/571736158Ca8d640cfa2

عامل هفدهم :تزکیه نفس شرح منازل هفتگانه نفس ادامه... (قسمت سیزدهم ) منزل هفتم :نفس مرضیه این مرحله بالاترین و آخرین مقام كمال نفس انسانى است ، این مقام ، مقامِ وصل و یگانگى نفس ناطقه با روح است . در مرحله ى ششم ، رضا و خرسندى از طرف عاشق بود ، ولى عاشق از رضاى معشوق به طور كامل مطمئن نبود و فقط آثارى از خرسندى محبوب را گاهى احساس مى نمود ; ولى در مقام هفتم اطمینان قلبى براى نفس ناطقه حاصل مى شود ، بدین جهت نفس در این مرتبه ، مرضیّه خوانده شده است ، به این معنى كه خداى متعال نیز رضاى خود را از نفس ناسوتى اظهار و عشق خود را به وى اثبات و اعلام مى نماید . در این مقام ، نفس ناطقه با یقین عینى و بلكه با حقّ الیقین مى داند و مى فهمد كه عشق دو طرفى است ; یعنى محبوب نیز پا بسته ى مهر او بوده است ; بلكه او شوریده تر از این مجنون ناسوتى است، چنانكه در حدیث قدسى آمده است : اى فرزند آدم ! من دلباخته ى توأم و این براى تو پنهان است ، پس تو هم دلباخته ى من باش . آرى ! در این مقام ، پرده از روى آن سرّ خفّى ، كه آفریدگار شیفته ى آفریده ى خویش است ، از پیش چشم عارف برداشته مى شود ، چنانكه از یكى از عارفان عاشق نقل شده كه گفته بود : سى سال خدا را مى طلبیدم ، سرانجام به این نتیجه رسیدم كه او طالب بود و من مطلوب . احساس و ادراك رسیدن نفس به مقام رضا ، هر روز و هر ساعت و بلكه هر دم كه سالك در دل خود ذوق آن را خواهد چشید ، خود بزرگترین حظّ روحانى و فیض آسمانى و سرور جاودانى است . در این مقام است كه نفس ناسوتى نه تنها نداى «أنت الحبیب وأنت المحبوب» را مى شنود ; بلكه در صفات محبوب شركت مى كند ، زیرا در این مقام اراده و آرزوى عاشق و معشوق ، یعنى نفس ناطقه و حق ، یكى شده است . البتّه براى رسیدن به مرحله ى نهایى كه مقام رضا است باید اراده و عمل را بعنوان سلاح برداشت . اراده و عمل به قواعدى كه تنها از طریق انبیا و امامان به ما رسیده است . در این سیر و سفر پیروى كردن از دستورهاى غیر خدا و مكتب هاى به اصطلاح عرفانىِ بشر ، عین گمراهى  است و نه تنها آدمى را به جایى نمى رساند ; بلكه در وادى هلاكت انداخته و عمر او را ضایع مى كند . #تزکیه_نفس #نفس_مرضیه

تزکیه نفس و حقیقت سلوک : حقیقت سلوک عبارت است از تبدیل اخلاق حیوانی و خروج از اوصاف بشری و تخلُّق به اخلاق اللّه . و تزکیه ی نفس آن است که نفس را از اوصاف ذمیمه حیوانی به اوصاف حمیده ملکی و از امّارگی به لوّامگی و مطمئنّی موصوف سازی . منبع : پاسداران حریم عشق ، ج ۴ ، ص ۲۲۵ #تزکیه_نفس

راههای عملی کسب عشق و محبت الهی عامل هفدهم :تزکیه نفس (قسمت چهاردهم) پس از شناخت منازل هفتگانه نفس و خصوصیات هر منزل ، رفته رفته  به مبحث تزکیه نفس و راههای عملی آن می رسیم : بسياري از سالکین مي كوشند تا پيش از تصفيه نفس و ايجاد فضا و بستري مناسب و پاك، خانه وجود خويش را به صفات كمال بيارايند و در اين راه بسيار تلاش مي كنند ولي به سبب آن كه تصفيه باطني نداشته اند، با مجموعه اي از متناقضات رو به رو مي شوند و در عمل از آن همه تلاش، بسيار كم تر سود مي برند. براي اين كه سالک بهره اي كامل و تمام از تلاش هاي خويش ببرد، مي بايست نخست پيش از تحليه به تخليه اقدام نموده و جان و ظرف كمالي خويش را از هرگونه اغيار پاك كند. اينجاست كه نقش تزکیه نفس و ارزش و جايگاه آن به خوبي روشن مي شود. براي دست يابي به اين مهم مي بايست از تقوا و تزكيه نفس به عنوان دو عامل مهم جارو كردن جان از اغيار ياد كرد. تزكيه نفس و تقوا، گام نخست خدايي شدن  : هر انساني براي دست يابي به اهداف آفرينش مي بايست نخست به تزكيه نفس بپردازد، زيرا بي خانه پالايش شده از آلاينده ها نمي توان اميد داشت كه صفات كمالي در آن مستقر گردند و چنان كه بايسته و شايسته است عرض اندام نمايند. انسان زماني مي تواند به اوج و مقام والای عرفان و سلوک دست پیدا کند  و در مقام خلافت الهي قرار گيرد كه بتواند با معرفت از همه چيز و اطاعت عبادي از خداوند، اغياري را كه بازدارنده از حضور و بروز صفات كمالي الهي مي باشند، از خانه دل بيرون راند. تزكيه نفس كه با عمل شايسته و طريقه پسنديده انجام مي پذيرد، درحقيقت تلاشي براي دست يابي به سبب هايي است كه اغيار را از جان بيرون مي كند و زمينه و فرصت مناسب براي ظهور و بروز اسما و صفات كمالي الهي در جان فراهم مي آورد. از اين رو مي توان گفت كه تزكيه نفس و خودسازي درحقيقت گام نخست متاله گرديدن انسان و قرار گرفتن در مسير كمالي و هدف آفرينش مي باشد. ادامه دارد... #تزکیه_نفس

راههای عملی کسب عشق و محبت الهی عامل هفدهم :تزکیه نفس (قسمت پانزدهم ) ادامه... خداوند در آيات 128 و 129 به مهم ترين اثر تزكيه وخودسازي اشاره كرده و در آن جا تبيين مي كند كه پاكيزگي انسان ها از آلودگي ها، موجب رسيدن امت ها و ملت ها به مقام تسليم در برابر خداوند مي باشد؛ زيرا درخواست هاي ابراهيم(ع) و اسماعيل(ع) براي بعثت پيامبري از ميان فرزندان آنان در پي درخواست تشكيل امت مسلم، بدين جهت مي باشد كه اين بعثت و هدف هاي آن از جمله تزكيه نفس و خودسازي، از ضروريات بنيادي براي تشكيل امت مسلمان است. به سخن ديگر، تا عوامل اصلي و نخست امت مسلم يعني تزكيه نفس و خودسازي يكايك افراد امت فراهم نيايد نمي توان اميد داشت تا امت مسلمي وجود پيدا كند. بنابراين دست يابي به هر كمالي از جمله امت مسلم، تنها زماني شدني است كه تزكيه و خودسازي انجام گرفته باشد. آيات 77 و 79 سوره واقعه توضيح مي دهد كه پاكي نفس و منزه بودن آن از گناه، زمينه هاي لازم براي درك حقايق قرآني را فراهم مي آورد. اين بدان معناست كه دانش واقعي و علم حقيقي زماني در آدمي تحقق مي يابد كه انسان پيش از آن، نفس و جانش را از هرگونه آلودگي ها پاك كرده باشد. از اين رو تزكيه را بر تعليم مقدس دانسته اند. به اين معنا كه پرورش و خودسازي نفس از هرگونه آلودگي ها و ناپاكي ها، مي تواند موجبات تحقق علم و دانش واقعي را در انسان فراهم آورد. اصولا از ديدگاه قرآن، داشتن تقوا به معناي دست يابي به بسياري از چيزهاست كه از جمله آن دانش و علم و قدرت تحليل و جداسازي حق از باطل مي باشد. خداوند در آيه 282 سوره بقره خودسازي و تقوا را زمينه ساز بهره مندي از تعليمات ويژه الهي و دانش هاي خاص مي داند و در آيه 29 سوره انفال رعايت تقوا و پرهيزگاري را موجب بهره مندي از بصيرت ويژه براي شناخت حق از باطل معرفي مي كند. اين آيات در حقيقت بر اين نكته تاكيد دارند كه دست يابي به دانش و بصيرت واقعي تنها از راه تزكيه نفس و تقوا شدني است و هر علم و دانش و بصيرتي كه از راه هاي ديگر به دست آيد، دانش واقعي و بصيرت حقيقي شمرده نمي شود و تاثيرات و آثار واقعي و خاص خود را نخواهد داشت. ادامه دارد... #تزکیه_نفس

راههای عملی کسب عشق و محبت الهی عامل هفدهم :تزکیه نفس (قسمت بیست و یکم ) ادامه... 5 ـ #محاسبه‌: برای‌ تهذیب‌ نفس‌ لازم‌ است‌ از اعمال‌ روزانه‌ حسابرسی‌ به‌ عمل‌ آید. امام‌ علی‌ (ع‌) می فرماید: «هر کس‌ نفس‌ خود را به‌ حساب‌ بکشد، بر عیوبش‌ آگاه می‌گردد و به‌ گناهانش‌ پی‌ می‌برد، پس‌ از گناهانش‌ توبه‌ می‌کند و عیوبش‌ را اصلاح‌ می‌نماید». امام صادق(ع) مى فرماید: «اى مردم، پیش از آن که شما را مورد محاسبه قرار دهند،‌خودتان به حساب خویش رسیدگى کنید». 6 ـ #مؤاخذه‌_و_مجازات‌: پس از آن که از بازنگرى در اعمال روزانه فراغت حاصل شد و انسان در محکمة ‌وجدان از خود دادخواهى کرد و خود را مقصر شناخت،‌حال نوبت به معاتبه مى رسد. #معاتبه دو مرحله دارد: أ) انتقاد از خود؛ ب) توبه و جبران گذشته. در مرحلة نخست باید از نفس لوّامه الهام گرفت و خود را توبیخ و سرزنش کرد. در حالات مرحوم آیت الله بروجردى (ره) نقل شده که ایشان هر گاه عصبانى مى شد، علاوه بر این که از شخص عذر خواهى مى نمودند، نذر داشتند که فردا را روزه بگیرند. اما مرحله دوم، توبه و استغفار است. راه توبه و جبران گناه همیشه براى بندگان باز است و پیامبر اکرم(ص) مى فرماید: «براى هر دردى دارویى است و داروى گناهان، استغفار مى باشد.» پس‌ از محاسبه‌ لازم‌ است‌ نفس‌ به‌ خاطر عمل‌ زشتی‌ که‌ انجام‌ داده‌، تنبیه‌ و مجازات‌ شود تا از تکرار آن‌ جلوگیری‌ گردد. امام‌ علی‌ (ع‌) می‌فرماید: «هر کس‌ نفس‌ خود را برعیب‌ها و گناهان‌ توبیخ‌ کند، از افزایش گناه‌ دوری‌ خواهد کرد».  اولیای‌ الهی‌ به‌ منظور تنبیه‌ و تأدیب‌ خویش‌، تکالیف‌ و انجام‌ اموری‌ را برخود لازم‌ می‌کردند، از قبیل‌ شب‌ زنده‌ داری،‌ گرسنگی‌، روزه‌ داری‌ و کم‌ گویی‌. علامه حسن زاده آملى در مورد راه‌هاى خود سازى چنین توصیه مى فرماید: 1 . تلاوت و بهره مندى از قرآن ؛2. دائم الوضو بودن ؛ 3. اعتدال در خوردن و آشامیدن، یعنى نه آن قدر زیاد بخورد که به شکم درد مبتلا شود، ونه آن قدر کم بخورد که قدرت بر انجام کارى نداشته باشد؛ 4. اعتدال در گفتار: ؛ 5. محاسبة نفس؛ 6. مراقبه ؛ 7. رعایت ادب اسلامى ؛ 8. عزلت و گوشه نشینى ؛ 9. تهجّد (شب زنده دارى ) ؛ 10. تفکر و اندیشیدن ؛11. یاد خدا در همه حال بودن ؛ 12. ریاضت ؛ 13. میانه روى در کارها؛ 14. تعظیم امر خالق و شفقت با خلق ؛ 15. تمسّک به ویژگى‌هاى عبد الرحمن که قرآن در سورخ فرقان آیات ۶۳_۷۴ برشمرده است. #تزکیه_نفس سیر و سلوک و طهارت نفس https://eitaa.com/joinchat/571736158Ca8d640cfa2

راههای عملی کسب عشق و معرفت الهی عامل هفدهم :تزکیه نفس (قسمت بیست و دوم ) ادامه... ۷_ #ايمان_به_مبدأ_و_معاد اگر انسان در همه حال توجه به مبدأ و معاد داشته و اين توجه از روي ايمان و اخلاص و معرفت باشد و از ياد مرگ و آخرت غفلت نکند، زمينه را براي رشد و نماي خودخواهي و مفاسد حاصل از آن از بين مي برد، و انسان را تسليم فرمان خدا و اطاعت از او مي نمايد. بنابر اين، انجام دادن احکام الهي در تمام مراحل زندگي روزمره، با نيت خالص و فقط به منظور تقرب به خدا، بهترين و کامل ترين روش براي مهار کردن حس خود خواهي و مبارزه و غلبه بر نفس سرکش است. ۸_ #ايجاد_تعادل_در_اميال اسلام با ارائه احکام و دستورهايي در قالب «شريعت» که حتي شامل جزئي ترين اعمال و رفتار انسان مي شود، حدود مناسب هر ميل و گرايش را تعيين نموده که اگر اين محدوده رعايت شود، از هر گونه افراط و تفريط جلوگيري به عمل مي آيد. بنابر اين التزام به احکام شرع در تمام زمينه ها، در واقع راه حل عملي براي ايجاد تعادل در بين اميال گوناگون و جلوگيري از رشد بي رويه خودخواهي و هواهاي نفساني (نفس اماره) است. ۹_  #مبارزه_مستقيم_با_مظاهر_خود_خواهي_و_نفساني اسلام در تعاليم خود به طور مستقيم، با آثار و مظاهر خود خواهي و هواهاي نفساني به مبارزه اي جدي و همه جانبه مي پردازد. به عنوان مثال، اسلام با صفاتي از قبيل، حسد، خود خواهي، جاه طلبي، کينه توزي، خود برتربيني ... و به طور کلي با نفس اماره به شدت مبارزه مي کند، حتي به مومنين توصيه مي فرمايد که پا روي نفس اماره بگذارند و بدي ديگران را با نيکي پاسخ دهند. «ادفع بالتي هي احسن» مراعات همين اصل در تضعيف هواهاي نفساني بسيار موثر و راهي عملي در مبارزه پيگير با آن است. ادامه دارد... #تزکیه_نفس سیر و سلوک و طهارت نفس https://eitaa.com/joinchat/571736158Ca8d640cfa2