☀️8) از امام صادق ع روایت شده است: کسی که ظالمانه مال برادرش را بخورد، روز قیامت قطعه‌ای از آتش می‌خورد. 📚الكافي، ج2، ص333 الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ الْوَشَّاءِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ: مَنْ أَكَلَ مَالَ أَخِيهِ ظُلْماً وَ لَمْ يَرُدَّهُ إِلَيْهِ أَكَلَ جَذْوَةً مِنَ النَّارِ يَوْمَ الْقِيَامَة. @yekaye

☀️9) الف. ابوبصیر می‌گوید: خدمت امام باقر ع عرض کردم: خداوند کار شما را درست کند! کمترین چیزی که بنده را وارد جهنم می‌کند چیست؟ فرمودند: اینکه یک درهم مال یتیم بخورد؛ و ما آن یتیم هستیم. 📚كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص: 522؛ 📚من لا يحضره الفقيه، ج2، ص41؛ 📚تفسير العياشي، ج1، ص245 ☀️ب. در فرازی از خطبه‌ای که پیامبر اکرم ص روز غدیر ایراد کردند، بعد از اینکه حضرت علی ع و اولاد ایشان را معرفی کردند، فرمودند: همانا دشمنان ایشان همان کسانی‌اند که «لهیب آتشی را شعله‌ور کنند» (این تعبیر «يَصْلَوْنَ سَعِيراً» در قرآن کریم تنها در مورد کسانی که مال یتیم می‌خورند آمده است) 📚الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي)، ج1، ص63 ☀️ج. بعد از جریان سقیفه، عده‌ای از مردم در مسجد جمع شدند و دوازده نفر (شش تن از مهاجرین: خالد بن سعيد بن عاص، سلمان فارسي، أبوذر غفاري، عمّار ياسر، مقداد، و أبوبريدة أسلمي؛ و شش تن از انصار: قيس بن سعد بن عبادة، خزيمة بن ثابت ذوالشهادتين، سهل بن حنيف، أبوالهيثم بن تيهان، ابيّ بن كعب، و أبوأيّوب أنصاري) در دفاع از حق امیرالمومنین ع سخنانی را ایراد کردند. آخرین آنان ابوایوب انصاری بود که گفت: ای جماعت قریش! آیا نشنیدید این سخن خداوند متعال را که:‌ «کسانی که اموال یتیمان را به ظلم می‌خورند فقط در شکم‌هایشان آتش می‌خورند و بزودی در آتشی افروخته درآيند [لهیب آتشی را شعله‌ور کنند].» (نساء/10) و نیز این را که فرمود: «همانا ما برای ظالمان آتش آماده کرده‌ایم که سراپرده‌هایش آنان را احاطه کند» (کهف/29). بترسید از اینکه فردا مردم درباره شما بگویند: دیروز به سخن پیامبرشان گوش می‌دادند و امروز حق اهل بیت او را غصب کردند. و نشست. 📚الدر النظيم في مناقب الأئمة اللهاميم، ص446؛ 📚الصراط المستقيم إلى مستحقي التقديم، ج2، ص82 @yekaye 👇متن احادیث👇

متن احادیث بند 9 ☀️ الف. حَدَّثَنَا أَبِي وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالا حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ ع أَصْلَحَكَ اللَّهُ مَا أَيْسَرُ مَا يَدْخُلُ بِهِ الْعَبْدُ النَّارَ؟ قَالَ مَنْ أَكَلَ مِنْ مَالِ الْيَتِيمِ دِرْهَماً وَ نَحْنُ الْيَتِيمُ. 📚كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص: 522؛ 📚من لا يحضره الفقيه، ج2، ص41؛ 📚تفسير العياشي، ج1، ص245 ☀️ب. حَدَّثَنِي السَّيِّدُ الْعَالِمُ الْعَابِدُ أَبُو جَعْفَرٍ مَهْدِيُّ بْنُ أَبِي حَرْبٍ الْحُسَيْنِيُّ الْمَرْعَشِيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ أَخْبَرَنَا الشَّيْخُ أَبُو عَلِيٍّ الْحَسَنُ بْنُ الشَّيْخِ السَّعِيدِ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الطُّوسِيِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ أَخْبَرَنِي الشَّيْخُ السَّعِيدُ الْوَالِدُ أَبُو جَعْفَرٍ قَدَّسَ اللَّهُ رُوحَهُ قَالَ أَخْبَرَنِي جَمَاعَةٌ عَن أَبِي مُحَمَّدٍ هَارُونَ بْنِ مُوسَى التَّلَّعُكْبَرِيِ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو عَلِيٍّ مُحَمَّدُ بْنُ هَمَّامٍ قَالَ أَخْبَرَنَا عَلِيٌّ السُّورِيُ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ الْعَلَوِيُ مِنْ وُلْدِ الْأَفْطَسِ وَ كَانَ مِنْ عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِينَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى الْهَمْدَانِيُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ خَالِدٍ الطَّيَالِسِيُ قَالَ حَدَّثَنَا سَيْفُ بْنُ عَمِيرَةَ وَ صَالِحُ بْنُ عُقْبَةَ جَمِيعاً عَنْ قَيْسِ بْنِ سِمْعَانَ عَنْ عَلْقَمَةَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْحَضْرَمِيِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ ع أَنَّهُ قَالَ: حَجَّ رَسُولُ اللَّهِ ص مِنَ الْمَدِينَةِ وَ قَدْ بَلَّغَ جَمِيعَ الشَّرَائِعِ قَوْمَهُ غَيْرَ الْحَجِّ وَ الْوَلَايَة ... قال- صلّى اللّه عليه و آله- بعد أن ذكر عليّا و أولاده- عليهم السّلام: ... أَلَا إِنَّ أَعْدَاءَهُمْ [الذین] يَصْلَوْنَ سَعِيراً... 📚الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي)، ج1، ص63 ☀️ج. في ذكر رجال أمير المؤمنين عليه السّلام الاثني عشر الذين قاموا الى أبي بكر و هو على المنبر؛ و هم ستّة من المهاجرين و ستّة من الأنصار. فأمّا الذين من المهاجرين فهم: خالد بن سعيد بن العاص الاموي، و سلمان الفارسي، و أبو ذر الغفاري، و عمّار بن ياسر، و المقداد بن الأسود الكندي، و أبو بريدة الأسلمي. و أمّا الذين من الأنصار فهم: قيس بن سعد بن عبادة، و خزيمة بن ثابت ذو الشهادتين، و سهل بن حنيف، و أبو الهيثم بن تيهان، و ابيّ بن كعب، و أبي أيّوب الأنصاري رضي اللّه عنهم أجمعين.... و قام أبو أيّوب الأنصاري رحمه اللّه فحمد اللّه و أثنى عليه و قال: يا معاشر قريش أ ما سمعتم إنّ اللّه تعالى قال: «الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامى ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعِيراً» و قال جلّ من قائل: «إِنَّا أَعْتَدْنا لِلظَّالِمِينَ ناراً أَحاطَ بِهِمْ سُرادِقُها» فإيّاكم و قول الناس في غد: بالأمس سمعوا قول نبيّهم و اليوم غصبوا أهل بيته. ثمّ جلس. 📚الدر النظيم في مناقب الأئمة اللهاميم، ص446؛ 📚الصراط المستقيم إلى مستحقي التقديم، ج2، ص82 @yekaye

☀️10) عده ای خدمت امام هادی ع نامه‌ای نوشتند و از حضرت در مورد جبر و اختیار سوال کردند. حضرت پاسخی طولانی برایشان نوشتند که فرازهایی از آن قبلا گذشت. در فرازی از آن آمده است: پس هرکس دینداری خود را بر اساس اعتقاد به جبر ویا چیزی که انسان را به باور به جبر می‌خواند، قرار دهد به خداوند ظلم کرده و او را متهم به جور و ستم نموده؛ چرا که [بر اساس قول به جبرباید گفت] او کسی را عقوبت می‌کند که مجبور بوده است؛ و کسی که گمان کند که خداوند بندگان را مجبور کرده، بر همین قیاس لازم می‌داند که خداوند عقوبت را از آنان دفع کند و کسی که گمان کند خداوند عذاب را از اهل معصیت یکسره دور می‌کند [یعنی می‌پندارد خداوند هیچکسی را عذاب نخواهد کرد] خدا را در تهدیدهایش دروغگو شمرده آنجایی که می‌فرماید: «چرا، هر كه كار بدى كسب كرد و گناهش او را فرا گرفت چنين كسانى اهل آتشند و در آن جاودان خواهند بود.» (بقره/81) و یا می‌فرماید: «در حقیقت، کسانی که اموال یتیمان را به ظلم می‌خورند فقط در شکم‌هایشان آتش می‌خورند و بزودی در آتشی افروخته درآيند [لهیب آتشی را شعله‌ور کنند].» (نساء/10) «بىترديد كسانى كه به آيات ما كفر ورزيدهاند به زودى آنها را به آتشى درآوريم؛ هر گاه كه پوستشان بريان و پخته گردد براى آنها پوستهاى ديگرى به جاى آن بياوريم تا [كاملا] عذاب را بچشند؛ حقّا كه خداوند مقتدر و داراى حكمت است» (نساء/56) به علاوه آیات فراوان دیگری در این راستا برای کسی که تهدیدهای خداوند را تکذیب کند و تکذیب آیه‌ای از کتاب خداوند مستلزم کفر است. 📚تحف العقول، ص462 و روي عن الإمام الراشد الصابر أبي الحسن علي بن محمد ع: رسالته ع في الرد على أهل الجبر و التفويض و إثبات العدل و المنزلة بين المنزلتين: ... فَمَنْ دَانَ بِالْجَبْرِ أَوْ بِمَا يَدْعُو إِلَى الْجَبْرِ فَقَدْ ظَلَّمَ اللَّهَ وَ نَسَبَهُ إِلَى الْجَوْرِ وَ الْعُدْوَانِ إِذْ أَوْجَبَ عَلَى مَنْ أَجْبَرَهُ الْعُقُوبَةَ وَ مَنْ زَعَمَ أَنَّ اللَّهَ أَجْبَرَ الْعِبَادَ فَقَدْ أَوْجَبَ عَلَى قِيَاسِ قَوْلِهِ إِنَّ اللَّهَ يَدْفَعُ عَنْهُمُ الْعُقُوبَةَ وَ مَنْ زَعَمَ أَنَّ اللَّهَ يَدْفَعُ عَنْ أَهْلِ الْمَعَاصِي الْعَذَابَ فَقَدْ كَذَّبَ اللَّهَ فِي وَعِيدِهِ حَيْثُ يَقُولُ «بَلى مَنْ كَسَبَ سَيِّئَةً وَ أَحاطَتْ بِهِ خَطِيئَتُهُ فَأُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ» وَ قَوْلَهُ «إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامى ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعِيراً» وَ قَوْلَهُ «إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِنا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ ناراً كُلَّما نَضِجَتْ جُلُودُهُمْ بَدَّلْناهُمْ جُلُوداً غَيْرَها لِيَذُوقُوا الْعَذابَ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَزِيزاً حَكِيماً» مَعَ آيٍ كَثِيرَةٍ فِي هَذَا الْفَنِّ مِمَّنْ كَذَّبَ وَعِيدَ اللَّهِ وَ يَلْزَمُهُ فِي تَكْذِيبِهِ آيَةً مِنْ كِتَابِ اللَّهِ الْكُفْرُ. @yekaye

. 1️⃣ «..الَّذينَ يَأْكُلُونَ ... ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ ... ناراً، وَ سَـ + يَصْلَوْنَ سَعيرا» در این آیه هم کار دنیوی آنها (خوردن مال یتیم) و هم وضعیت اخروی‌شان (خوردن آتش) را با یک فعل بیان کرد: «آنها که ظالمانه ... می‌خورند، آتش می‌خورند» هرچند «آتش گرفتن‌شان» را (که دیگر خودشان هم متوجه آتش می‌شوند) با حرف «سـ» (که دلالت بر آینده نزدیک دارد) ‌بیان کرد. 💠#ثمره_جهان‌شناسی آخرت در باطن دنیا حضور دارد. @Yekaye

. 2️⃣«إِنَّ الَّذينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامى ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ في بُطُونِهِمْ ناراً» پاداش و عذاب‌های اخروی قراردادی و اعتباری نیست، بلکه باطن و حقیقت همان عمل ماست که آن موقع آشکار می‌شود. به همین جهت است که عدالت بتمامه و بی‌هیچ کم و کاستی حاصل می‌شود و جای هیچ اعتراضی نمی‌ماند. @Yekaye

. 3️⃣«إِنَّ الَّذينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامی ظُلْماً» با اینکه هرگونه تصرف ظالمانه‌ای در مال یتیم حرام است، چرا در این آیه از کلمه «أکل» (خوردن) استفاده کرد؟ 🍃الف. چون عمده منافع مالی استفاده در مصرف و خوردن آن است و از این رو برای انتفاع از این تعبیر استفاده کرد چنانکه در جای دیگر هم فرمود «وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ» (بقره/188) یا فرمود «و لا تَأْكُلُوا الرِّبَوا» (آل‌عمران/130) (مجمع البيان، ج3، ص21؛ مفاتيح الغيب، ج9، ص507) 🍃ب. جون عمده مال یتیم در آن موقع مخارجی بوده که خرج خوردن وی می‌شده و از این رو، بر عادت آنان چنین تعبیر شده است. (مفاتيح الغيب، (فخر رازی) ج9، ص507) 🍃ج. از باب این رویه است که کسی که مالش را در هر مقصودی (اعم از خوب یا بد) خرج می‌کند می‌گویند فلانی مالش را چنین خورد. (مفاتيح الغيب، ج9، ص507) 🍃د. ... @yekaye

. 4️⃣) «إِنَّ الَّذينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامی ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ في بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعيراً» آنها الان آتش می‌خورند اما بعدا تمام وجودشان آتشی شعله‌ور می‌شود، یعنی همان طور که در این دنیا خوردن چیزی، اجزای بدن را تامین می‌کند؛ در باطن انسان هم خوردن آتش، تمام وجود انسان را آتش می‌کند. این تعبیر بسیار ظریف‌تر است از آنچه در ترجمه‌های رایج بیان می‌شود که جمله آخر را صرفا به «در آتش افتادن» ترجمه می‌کنند. 📝توضیح تخصصی تفسیری عبارت «إِنَّما يَأْكُلُونَ في بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعيرا» روی هم، خبرِ «إنّ» است یعنی حال و روز «کسانی که مال یتیم می‌خورند» را بیان می‌کند. کنار هم قرار گرفتن دو جمله در عبارت فوق، بویژه با توجه به اینکه اولی با فعل مضارع «یاکلون» و دومی با فعل مستقبل «سیصلون» آمده، ظاهرا عمل و نتیجه آن را شرح می‌دهد (الان آتش می خورند بعدا آتشی شعله‌ور می‌شوند)؛ مخصوصا اگر توجه کنیم که تعبیر «یصلون» به معنای «آتش افروختن» و «شعله‌ور شدن آتش» است، نه «در آتش انداختن» (توضیح در نکات ادبی). @yekaye

. 5️⃣«..الَّذينَ يَأْكُلُونَ ... ظُلْماً + إِنَّما + يَأْكُلُونَ ... ناراً» کلمه «إنما» دلالت بر حصر می‌کند. یعنی کسانی که اموال یتیمان را به ظلم می‌خورند «فقط» آتش می‌خورند؛ نه اینکه هم چیزی خورده و قوت بدنی گرفته‌ و سودی کرده باشند و هم آتش خورده باشند. این نشان می‌دهد که باطن هر عملی تمام حقیقت آن را تشکیل می‌دهد و آنچه در ظاهر می‌بینیم لزوماً اثری در حقیقت شیء ندارد. @yekaye

. 6️⃣«إِنَّ الَّذينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامى ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ في بُطُونِهِمْ ناراً» تعبیر این آیه که «یأکلون» را هم برای عمل دنیوی آنها و هم برای جزای اخروی آنها ذکر کرد، از تعابیری است که بوضوح دلالت بر تجسم اعمال می‌کند [که حقیقت عمل در قیامت مجسم می‌شود] (المیزان، ج4، ص203) @yekaye

. 7️⃣«إِنَّ الَّذينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامی ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ في بُطُونِهِمْ ناراً» نفرمود «کسانی که اموال یتیمان را می‌خورند فقط در شکم‌هایشان آتش می‌خورند» بلکه این را مقید به ظلم کرد؛ یعنی این گونه نیست که هرگونه تصرفی در مال یتیم ظلم باشد، بلکه کسی که مال یتیم در دست اوست، می‌تواند با رعایت شرایطی آن را به تجارت اندازد ویا از آن به عنوان قرض بردارد و ... (مجمع البيان، ج3، ص21) 📌 مواردی از این مساله در احادیث ذیل آیه 6 (جلسه 931) گذشت. @yekaye