✨
کد سوال : ۱۸۲
موضوع: #حدیث، #دین، #تحقیق #عقاید #عرفان #وسواسی #صراط_مستقیم
پاسخ گو: ابوالفضل سبزی
📙سوال شما
سلام و درود، ببخشید ما همیشه شنیده ایم که دین ما ما را به تحقیق و تفکر و تدبر در امر دین فراخوانده با این حال مقصود روایت زیر که در کتاب نهج الفصاحه آمده چیست؟
پیامبرصلی الله علیه و آله فرمود:
«إيّاكم و التّعمق في الدّين فإنّ اللَّه تعالى قد جعله سهلا، فخذوا منه ما تطيقون فإنّ اللَّه يحبّ ما دام من عمل صالح و إن كان يسيرا.»
از فرو رفتن در امر دين بپرهيزيد زيرا خداوند دين را آسان قرار داده است، بنابراين از مسائل دين آنچه را طاقت داريد فرا گيريد زيرا خداوند كار نيک بادوام را دوست دارد اگر چه اندک باشد.» ممنون از پاسخگویی شما.
📗پاسخ ما
سلام علیکم
شرح این روایت مفصل است اما به صورت اختصار باید بگویم اسلام با تحقیق و تدبر و شناخت و معرفت افزایی مخالف نیست بلکه ما را در این جهت تشویق نموده است، اما آنچه در این روایت بیان شده منظور تدبر و تحقیق نیست بلکه پیشی گرفتن از آموزه های اهل بیت علیهم السلام در بعد عقاید و احکام دین است؛ در واقع در بحث عقاید اهل بیت علیهمالسلام همواره از ما خواستهاند که از مسیر قرآن و عترت خارج نشویم و تنها به همان چیزی بسنده کنیم که اهل بیت علیهمالسلام بیان نمودهاند. مثلاً در باب توحید از ما خواستهاند که در ذات خدا فکر نکنیم که از مصادیق بارز «من ما لا تطیقون» است یا در برخی مباحثی که امثال فلاسفه و عرفای اصطلاحی، جدای از مکتب اهل بیت مطرح میکنند وارد نشویم و به همان معارفی اکتفا کنیم که اهل بیت علیهمالسلام بیان فرمودهاند. در روایت دیگری وجود نازنین پیامبر مهربان ما فرمود: «انِّ قوماً یَتَعَمِّقُونَ فی الدین یمرقُون منه کما یَمرقُ السِّهم من الرمیة»؛
«برخی از مردم بیش از حدی که لازم است در دین فرو رفته و تعمّق میکنند؛ آنان از دین خارج میشوند همان گونه که تیر از چلهکمان خارج میشود.» همچنین امیرمؤمنان صلوات الله علیه در این زمینه میفرمایند: «غایة کلّ متعمّق فی معرفة الخالق سبحانه الاعتراف بالقصور عن ادراکها»؛
«سرانجامِ تلاش هر کس که در معرفت خداوند سبحان تعمّق ورزد، این است که به ناتوانی خود نسبت به ادراک معرفت خدا اعتراف میکند.» و در روایت دیگر امام سجاد سلام الله علیه تصریح میفرمایند : «فمن رام وراء هنالك فقد هلك»، کسی که بخواهد بیش از آنچه بیان شده بداند خود را به هلاکت می افکند. یعنی در باب توحید و عقاید، آیات قرآن و کلام معصومان علیهم السلام برای هدایت کافیست و بیش از آن گمراهی است.
همچنین در وادی احکام، منظور از این روایت، این است که هرچه را خدا برای ما سخت نگرفته ما هم بر خود سخت نگیریم و به عبارت دیگر گرفتار وسواسی یا ریزه کاری هایی که ضرورتی ندارد نشویم و دین سهل و آسان را بر خود سخت نسازیم. به عنوان مثال حضرت موسى بن جعفر سلام الله عليه فرمودند: «لاتعمّق فى الوضوء»؛ در وضو خیلی تعمق نکن، یعنی اینقدر حساس نباش و نیاز نیست با ذره بین ببینی که مبادا جایی خشک نمانده باشد. یا مثلا برخی از کسانی که دنبال سیر و سلوک هستند در بحث اعمال و اذکار و اوراد افراط می کنند یا به اعمالی رو می آورند که مأثور از اهل بیت علیهمالسلام نیست این هم یک نمونه از فرو رفتن در وادی سرگردانی است، حضرت میفرمایند: اگر همان اعمال واجب و مستحب یقینی را به صورت کم اما مداوم انجام دهی بهتر است از کارهایی که به ظاهر زیاد یا چشمگیر باشند ولی مورد تایید نباشند.
بنابراین این روایت ما را دعوت به اعتدال و صراط مستقیم مینماید و ما را از ورود در افکار و اعمالی که از ناحیه معصومان علیهم السلام صادر نشده باز می دارد. پرتوفیق و سلامت باشید.
🖼مركز پاسخ به سوالات موسسه آسمان مهر منجی
🆔 @Baranetrat
┄┅┅❅♥️❅┅┅┄