🔶 قیامِ امام حسین (ع) را به دو صورت می‌توان روایت کرد: یک روایت، این قیام را در زندانِ «تاریخ»، حبس می‌کند و ارتباطِ آن را با امروزِ ما می‌گسلد و آن را «سپری‌شده» و «پایان یافته» معنا می‌کند؛ دیگری، روایتی که قیام را به نیازها و شرایطِ اکنون پیوند می‌دهد و در پیِ «درس‌آموزی» و «عبرت‌گیری» از آن است و آن را «تکرارپذیر» و «قابل اقتباس» می‌شمارد. 🔷 نوعِ نخست از روایت، از «نقلیّاتِ تاریخی» فراتر نمی‌رود و به سیاست و جامعۀ کنونی نمی‌پردازد و جبهه‌بندی‌های حقّ و باطل را در گذشته‌های دور و ازدست‌رفته می‌جوید. امّا نوعِ دوّم از روایت، به تأمّلاتِ «تطبیقی» و «مقایسه‌ای» می‌پردازد و مشابهت‌ها را استخراج، و الگوها و قواعد و سنّت‌های اجتماعیِ ثابت را شناسایی می‌کند. 🔻اندیشمندانی مانند شهید مطهری به همین دلیل به مسأله‌ها و مناقشاتِ کنونی می‌پردازد و از وضعِ اجتماعیِ موجود، انتقاد می‌کند و با برخی نیروهای سیاسیِ ساختارشکن و سکولار دست‌به‌گریبان می‌شود که قائل به نوعِ دوّم از روایت‌گری است و آن را تکلیفِ عالِمِ دینی می‌انگارد. او می‌کوشد تا به‌واسطۀ پرداختن به حادثۀ عاشورا، مباحثاتِ رایجِ اجتماعی را علاج کند. 🔺ندیدنِ نیازهای زمانه، «هیأتِ سکولار» را پدید می‌آورد که خود برخلافِ خطِ فکری عاشورا است. شهید مطهری به فهمِ «اکنون» در آینۀ «گذشته» می‌پردازد و در تاریخ، متوقف نمی‌ماند و وضعِ مستقر را در پرانتزِ تغافل نمی‌نهد و تاریخِ پُر فرازونشیب را به صحنۀ صف‌بندی‌های معاصر می‌کشاند. ✅ چنان‌چه ما به‌عنوانِ شیعه، در صورت و ظاهرِ مراسمِ عزاداریِ ماهِ محرّم متوقف بمانیم و به حقیقت و غایتِ آن راه نیابیم، هرچند بی‌نصیب نبوده و بهره‌ای برده‌ایم، امّا مواجهۀ «سطحی» و «مناسکی» با ماهِ محرّم کجا، و مواجهۀ «عمیق» و «معرفت‌اندیشانه» با آن کجا. 💢 قیامِ عاشورا را در «تاریخ» محبوس‌کردن و آن را به خلاء‌ها و ضرورت‌های زمانۀ خویش پیوند ندادن، با سرشت و ذاتِ این قیام، سازگار نیست؛ چراکه قیامِ عاشورا، واقعیّتی «فراتاریخی» و «قابل‌الگوبرداری» است که باید در فرهنگِ عمومیِ شیعیان، جاری و زنده باشد. در غیر این‌صورت، قیامِ عاشورا از قفسِ زمان و مکان خود فراتر نرفته و «حادثه‌ساز» و «مولّد» و «حماسه‌آفرین» نخواهد بود؛ بلکه واقعه‌ای است که رخ داده و تمام شده و از ما در برابرِ آن، کاری بیش از بزرگداشت و عزاداری و حُزن، ساخته نیست. 📖 ماهنامه #زمانه شماره ۷۱ #محرم #هیات #حماسه #مسئله #سکولاریسم 📌@canoon_org