📑 معرفی کتاب «معماری و شهرسازی مطابق با سبک زندگی اسلامی» / بخش یکم 📝 این کتاب نوشته محمدمنان رئیسی عضو هئیت علمی دانشگاه قم است که با تکیه بر آیات قرآن و احادیث معصومین نوشته شده است. 1⃣ فصل اول: پارادایم تحقیق از منظر اسلامی نفی پارادایم‌های عینی و نسبی در تحقیقات معماری و شهرسازی و تبیین پارادایم مد نظر اسلام برای ورود به پژوهش 2⃣ فصل دوم: ماهیت شهر اسلامی استنباط نگارنده در این فصل از آیات قرآن این است که شهر در ادبیات قرآنی با مفهوم ایمان تعریف می‌شود، در قرآن آنجایی که از لفظ مدینه استفاده می‌شود جایی است که افراد مؤمن در آن حضور دارند حتی اگر یک نفر و جایی که از قریه استفاده می‌کند به جایی اشاره دارد که هیچ فرد باایمانی در آن سکونتگاه نیست. در بررسی شواهد معارض نیز نگارنده آیاتی را مطرح می‌کند که در آن‌ها لفظ مدینه به جایی که کفار و غیرمؤمنین ساکن هستند اطلاق می‌شود و قریه به جایی که مؤمنین در آن حضور دارند گفته می‌شود. در توضیح این تعارض نگارنده می‌گوید که به کار بردن لفظ مدینه و قریه در این آیات از زبان خداوند نیست بلکه آیه در حال نقل قول از دیگران است. در این فصل کتاب نگارنده معتقد است که شهر از منظر قرآن، نه با جمعیت و اندازه شهر و تقسیم کار و... بلکه با مفهوم ایمان تعریف می‌شود. 3⃣ فصل سوم: اندازه افقی شهر مطابق با سبک زندگی اسلامی در این فصل نگارنده با استفاده از چند حدیث استنباط می‌کند که مسجد جامع کانون اصلی و رکن کالبدی شهر اسلامی است که در هر شهر واحد است و باید در مرکز هندسی شهر قرار بگیرد. سپس با تحلیلی دیگر از روایات استباط نگارنده این است که مطلوب‌ترین شکل هندسی برای شهر، (فارغ از محدودیت‌های جغرافیایی، اجتماعی و...) شکل دایره است. سپس با استفاده از حدیثی از امام باقر (ع) که می‌فرمایند فاصله بین دو نماز جمعه بایستی حداقل سه میل (معادل تقریبا ۵٫۵ کیلومتر) باشد و از آنجایی که در هر شهر بایستی صرفاً یک نماز جمعه برگزار شود و آن هم در مسجد جامع باشد نتیجه می‌گیرد که حداقل فاصله دو مسجد جامع از یکدیگر ۳ میل است یعنی حداقل قطر شهر ۳ میل یا ۵٫۵ کیلومتر است. (در صورت مماس بودن دو شهر بر یکدیگر، در غیر اینصورت حداقل اندازه موضوعیت ندارد) هم‌چنین با استناد به حدیثی دیگر از امام باقر (ع) که می‌فرمایند نماز جمعه بر کسی که تا دو فرسخی (تقریباً ۱۱ کیلومتر) آن باشد واجب است و سپس با تکیه بر آیات و روایاتی دیگر که نماز جمعه را برای عموم مردم توصیه می‌کند و استنباط نگارنده بر اینکه نباید اندازه شعاع شهر بیش از دو فرسخ باشد که کسی از حضور در نماز جمعه (محل مسجد جامع یعنی مرکز شهر) معاف شود نتیجه می‌گیرد که حداکثر اندازه قطر مطلوب شهر معادل چهار فرسخ (تقریباً ۲۲ کیلومتر) است. در انتهای این فصل نگارنده با استفاده از قاعده فقهی «تلقی رکبان» و حدیثی از امام صادق (ع) در این‌باره نتیجه می‌گیرد که اندازه حومه شهر نیز تا چهار فرسخ (۲۲ کیلومتر) می‌باشد. 🏙 رهایی از معماری وحشی | @memarivahshi |

✅ شالیزارهای پلکانی شهرستان بابل 🏕 جاذبه‌های طبیعت ایران استاد حسن عباسی 💠 @Hasanabbasi_ir

✅ دهکده زراس؛ شمال دریاچه کارون 🔺 خوزستان، روستای زراس 🏕 جاذبه‌های طبیعت ایران استاد حسن عباسی 💠 @Hasanabbasi_ir

معرفی کتاب «معماری و شهرسازی مطابق با سبک زندگی اسلامی» / بخش دوم 4⃣ فصل چهارم: حدود عمودی شهر مطابق با سبک زندگی اسلامی در این فصل نگارنده معتقد است که توسعه عمودی شهر و بلندمرتبه‌سازی در اسلام مطلوب نیست و برای این مدعا به دو دسته دلیل استناد می‌کند؛ ادله‌ صریح و ادله غیرصریح. در ادله صریح به احادیثی اشاره می‌کند که مستقیماً با این موضوع مرتبط‌اند. احادیثی که به نفی ارتفاع زیاد ساختمان، نفی اشراف به همسایه از طریق بلند ساختن بنا و جلوگیری نکردن از تهویه مطلوب برای همسایه اشاره دارد. در ادله غیرصریح نگارنده از آیات و احادیثی که مستقیماً به بلندمرتبه‌سازی اشاره نکرده‌اند اما از آن‌ها نفی ارتفاع زیاد ساختمان استنباط می‌شود اشاره می‌کند: - احادیثی در نفی مرتفع ساختن مسجد؛ که نگارنده معتقد است وقتی مساجد که کانون کالبدی شهر هستند از بلند ساختن نفی شده‌اند، سایر ابنیه شهر نیز به طریق اولی شامل این قاعده می‌شوند. - تقابل توسعه عمودی با تامین آسایش و آرامش ساکنین ابنیه مسکونی: نویسنده کتاب در اینجا با ارائه تحلیل‌هایی معتقد است که بلندمرتبه‌سازی مانعی برای آرامش و آسایش انسان است و آن را مختل می‌کند. - تقابل توسعه عمودی با انجام برخی تکالیف اجتماعی مانند انجام تکالیف نسبت به همسایه - تقابل توسعه عمودی با برخی از سنن معصومین (ع) مانند سنت مشاهده آسمان و ستارگان در سحرگاهان و سنت استهلال در شب اول ماه هم‌چنین نگارنده در ادامه با استفاده از یکی از این دلایل یعنی سنت مشاهده آسمان و ستارگان با محاسباتی به ارتفاعی حدودی برای یک ساختمان می‌رسد. در پایان این فصل نگارنده به تطبیق سخنان خود با یافته‌های علمی معاصر می‌پردازد و با اشاره به نظریات و تحلیل‌هایی از متفکرین عرصه معماری و شهرسازی در نقد توسعه عمودی، مهر تاییدی بر نظریات ارائه شده خویش می‌زند. 🏙 رهایی از معماری وحشی | @memarivahshi |

معرفی کتاب «معماری و شهرسازی مطابق با سبک زندگی اسلامی» / بخش سوم 5⃣ فصل پنجم: ساختار کالبدی و شاخصه‌های عددی شهر مطابق با سبک زندگی اسلامی در این فصل نگارنده ابتدا به چندین ساختار ارائه شده توسط اندیشمندان مختلف برای شهر اسلامی اشاره می‌کند و آن‌ها را در واقع ساختارهای شهر مسلمانان که در گذشته وجود داشته می‌داند و نه شهری که باید باشد و شهر اسلامی را شهری می‌داند که برگرفته از مبانی اسلامی باشد. نگارنده عوامل موثر بر شهر اسلامی را به دوسته فرامادی (ثابت) و مادی (متغیر) تقسیم‌بندی می‌کند. عوامل مادی عواملی مانند آب‌وهوا، اقیلم و... است که در هر شهر ممکن است تغییر کند. اما عوامل فرامادی در واقع باورها و اعتقادات و ارزش‌ها هستند که بر اساس آنها کالبد شکل می‌گیرد با این نکته که در عین ثابت بودن و مشترک بودن این عوامل، می‌توان با توجه به شرایط محیطی مختلف مصادیق متفاوتی در کالبد طراحی نمود. نگارنده در ادامه عوامل فرامادی (مبانی و باورها) را از سنخ حکمت نظری (با محوریت هست‌ها و نیست‌ها) و عوامل مادی (اعتباریات زمانی و مکانی) را از سنخ حکمت عملی (با محوریت بایدها و نبایدها) می‌داند که اصل حاکم بر وجه اول (بایدها و نبایدها) اصل حقیقت‌مداری و اصل حاکم بر وجه دوم (هست‌ها و نیست‌ها) اصل عدالت‌مداری می‌باشد. در واقع اصل حاکم بر حوزه کنشی ما اصل عدالت‌مداری است و چون شهرسازی و سبک زندگی از سنخ باید‌ها و نبایدها هستند باید با توجه به اصل عدالت‌مداری طرح شوند. نگارنده در ادامه به اهمیت جایگاه عدل در شهر می‌پردازد و دو تعریف کلی از عدل را مطرح می‌کند: «وضع الشیء فی موضعه» و «اعطاء کل ذی حق حقه» و می‌نویسد که در ساختار کالبدی شهر آنگاه مفهوم عدالت تجلی حداکثری می‌یابد که اولاً بر مبنای «اعطاء کل ذی حق حقه» کاربری‌های شهری به تمام نیازهای مشروع انسان‌ها پاسخ دهند و به هر نیاز پاسخ به حقی اعطاء شود؛ ثانیاً برمبنای «وضع الشیء فی موضعه» هر کاربری در جای مناسب خود مکان‌یابی شود. بر این اساس نیازهای انسان و چگونگی پاسخ نظام کالبدی شهری به این نیازها ملاک اصلی برای سنجش تحقق یا عدم تحقق عدالت در این نظام است. در ادامه نگارنده با رد هرم نیازهای مازلو از منظر اسلام به روایتی از امام علی (ع) اشاره میکند که برای انسان چهار نفس نباتی و حیوانی (نیازهای مادی) و نفس عقلانی و الهی (نیازهای فرامادی) تعریف می‌کند. سپس وظیفه ساختار کالبدی شهر را پاسخ عادلانه به نیاز‌های این چهار نفس معرفی می‌کند. در ادامه برای تبیین ساختار کالبدی شهر اسلامی به صورت یک سیر منطقی بندهای زیر را مطرح می‌کند: ۱. شهر باید به همه نیازهای انسان پاسخ بدهد، به نحوی که بخشی از شهر متناسب با نیازهای مادی انسان و بخشی دیگر متناسب با نیازهای معنوی انسان باشد. ۲. مطابق با معارف اسلامی نیازهای معنوی بر نیازهای مادی اولویت دارند. ۳. بر اساس اولویت نیازهای معنوی بر مادی نتیجه میگیریم که کاربری‌های مذهبی نیز بر سایر کاربری‌ها اولویت دارند. برای مثال همانگونه که قبلاً ذکر شد مسجد باید در سلسه‌مراتب بالاتری نسبت به سایر کاربری‌ها قرار گیرد. ۴. اولویت مسجد بر سایر کاربری‌ها ۵. اصل مسجدمحوری در کلیت شهر و محلات آن؛ در مرکز هر محله مسجد محله و در مرکز چند محله مسجد منطقه و در مرکز چند منطقه مسجد جامع قرار می گیرد. ۶. اولویت سایر کاربری‌های عمومی بر کاربری‌های خصوصی ۷. حدود کالبدی محله: در این جا نگارنده با استناد به دو حدیث از پیامبر صلوات‌الله علیه (برای همسایه مسجد نماز قبول نمی شود مگر در مسجد) و امام علی علیه‌السلام (همسایه مسجد چهل خانه از چهار طرف است) استنباط می‌کند که حدود کالبدی محله باید به اندازه چهل خانه از چهار طرف آن باشد زیرا در صورت بیشتر بودن، آن، خانه‌هایی وجود خواهد داشت که همسایه مسجد محسوب نمی‌شوند و نیاز نیست نماز خود را در مسجد لزوماً بگذارند که این با احادیثی که مسلمانان را اکیدا به شرکت در نماز جماعت توصیه نموده مغایرت دارد. ۸. حداکثر اندازه شعاع محله: در ادامه نگارنده با فرض قبل و اینکه عرض پلاک مسکونی بین ۱۵ تا ۲۰ متر باشد حداکثر اندازه شعاع محله را در دو حالت به صورت تقریبی محاسبه می‌کند و نهایتاً شعاع حدود ۷۵۰ متر را مطلوب می‌داند ۹. حداکثر مساحت و جمعیت محله: در این بخش با توجه به بندهای قبل و محاسبات عددی و استدلالات شهرسازانه و فقهی، نهایتاً مساحت میانگین خانه را حدود ۳۱۲ متر محاسبه می‌کند. هم‌چنین حداکثر مساحت هر محله ۱۷۶ هکتار و حداکثر جمعیت هر محله ۱۱,۳۰۰ نفر ارائه می‌شود. ۱۰. در بند آخر نیز نگارنده با جمع‌بندی مطالب قبل حداکثر جمعیت شهر را حدود ۱,۷۰۰,۰۰۰ نفر محاسبه می‌کند که تراکم ناخالص مسکونی چنین شهری برابر است با ۴۵ نفر در هکتار. هم‌چنین حداکثر ۱۵۰ محله می‌تواند در یک شهر وجود داشته باشد. 🏙 رهایی از معماری وحشی | @memarivahshi |

حجت‌الاسلام علی کشوری: در روایات و آیات، باب مهمی است که چگونه باید یک ساختمان را خرید؟ چگونه باید یک ساختمان را فروخت؟ با پول خرید و فروش ساختمان چه باید کرد؟ آیا اجازه داریم تا خرید و فروش ساختمان را در اذهان و عینیت جامعه به مانند خرید و فروش سایر کالاها تبدیل کنیم؟ در روایات این کار نهی شده است. اگر مجموعه روایات خرید و فروش ساختمان به انضمام خرید و فروش زمین را کسی بررسی کند، متوجه می‌شود که در نظام ارزشی اسلام، خرید و فروش مسکن و زمین، جزو مکروه‌ترین مشاغل محسوب می‌شوند و اساساً اجازه نداریم تا چنین مشاغلی را در جامعه برجسته کنیم. 🏙 رهایی از معماری وحشی ◀️ تلگرام | ایتا

🔹در معماری و شهرسازی و طراحی کالبد یک جامعه، نشانه و نماد از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است که با استفاده از آن‌ها می‌توان بسیاری از مفاهیم اعتقادی، فرهنگی، تاریخی و… را در انظار مردم قرار داد؛ برای رسیدن به مقاصد مختلفی مانند ایجاد هویت یا تداعی یک پیروزی تاریخی یا انتقال یک حس معنوی و یا ایجاد یک حس نوستالژیک؛ حتی گاه ممکن است همه اینها در یک نشانه یا نماد جمع شود. #معماری_طراز #حکمت_معماری 📃 متن کامل مقاله را در سایت بخوانید: memarihejri.ir/1 🏙 معماری هجری @MemariHejri_ir

🔹استقلال اقتصادی مهم است، [امّا] اوّل در زمینه‌ی فرهنگی عرض بکنم؛ استقلال فرهنگی به اعتقاد بنده از همه‌ی اینها مهم‌تر است. استقلال فرهنگی در این است که سبک زندگی را، سبک زندگی اسلامی - ایرانی انتخاب بکنیم. بنده در باب سبک زندگی دو سه سال قبل از این مفصّل صحبت کردم؛ سبک زندگی از معماری، از زندگی شهری، از زیستِ انسانی، از پیوندهای اجتماعی تا همه‌ی مسائل گوناگون را شامل می‌شود. 🔹تقلید از غرب و از بیگانه در سبک زندگی، درست نقطه‌ی مقابل استقلال فرهنگی است. امروز نظام سلطه بر روی این مسئله دارد کار می‌کند. #معماری_طراز #حکمت_معماری 🏙 معماری هجری @MemariHejri_ir

🔷قدیم‌ترها پیش از آنکه دانشگاه‌ها و مدارس معماری در ایران پدید بیایند، معماری شغلی بود که همچون خیاطی و نانوایی و درودگری، شاگردانش به دست اساتید خبره در محیط کارگاهی تربیت می‌شدند. سالیان سال شاگردی می‌کردند و در نهایت که عمری را به کارگری و یادگیری علوم و فنون و حکمت سپری نمودند، خود به درجه استادی می‌رسیدند و سپس می‌توانستند ساختمانی را به صورت مستقل بسازند. 🔹استاد معمار می‌توانست همه چیز بنا را خود طراحی و محاسبه کند و سپس بسازد. شهرها هم کوچک بود و مردم یکدیگر را می‌شناختند. ضمنا پارادایم‌های خاصی که فرهنگ را شکل داده بود اجازه تخطی از قوانین اجتماعی را به کسی نمی‌داد. #معماری_طراز #حکمت_معماری 📂متن کامل مقاله را در سایت بخوانید: memarihejri.ir/355 🏙 معماری هجری @MemariHejri_ir

💢 نمادگرایی در تمدن غرب خصوصا در معماری جایگاه ویژه‌ای دارد و هم‌چنین در معماری اسلامی نیز از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. ❓نمادها در جنگ نرم چگونه مورد تهاجم دشمن قرار می‌گیرند؟! 🔺ابلیسک به عنوان نمادی ثابت که همواره در معماری مغرب زمین از اهمیت خاصی برخوردار بوده است؛ شاید بتوان این سازه شرک‌آلود را جزو معدود نمادهایی دانست که تا بدین حد در میادین و اماکن مختلف جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. #نماد_گرایی_در_معماری #معماری_وحشی 🏙 معماری هجری @MemariHejri_ir

🔻ادای احترام جو بایدن و کاملا هریس به نماد شیطان (ابلیسک) به بهانه یادمان قربانیان کرونا 🏙 معماری هجری @MemariHejri_ir