📝تفسیر سوره مبارکه نحل آیات«۳۳ تا ۳۷» 📖 منبع: تفسیر «نمونه» آیت الله مکارم شیرازی ↩️جالب توجه این که: تعبیر آیه فوق، در مورد هدایت و ضلالت متفاوت است: در مورد اول مى گوید: گروهى را خدا هدایت کرد اما در مورد دوم نمى گوید: گروهى را خدا گمراه ساخت بلکه، مى گوید: حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلالَةُ: گمراهى براى آنها ثابت شد و دامانشان را چسبید !. این تفاوت در تعبیر، ممکن است اشاره به واقعیتى باشد که، در آیات دیگر قرآن و بعضى از روایات وارد شده است که، خلاصه اش چنین است: در رابطه با مسأله هدایت، بیشترین سهم مربوط به مقدماتى است که خدا آفریده، عقل داده، فطرت را براى توحید بسیج کرده، پیامبران را فرستاده، آیات تشریعى و تکوینى را ارائه نموده است، تنها یک تصمیم گیرى آزادانه از ناحیه بندگان کافى است که آنها را به سر منزل مقصود برساند. ولى در مسأله ضلالت تمام سهم را بندگان گمراه دارند، زیرا بر ضد مسیر حوادث تکوین و تشریع حرکت مى کنند، فطرت الهى را زیر پا مى گذارند، قوانین او را نادیده مى گیرند، آیات تشریعى و تکوینى را پشت سر قرار مى دهند، چشم و گوش دل را بر دعوت انبیاء مى بندند، و خلاصه، با توسل به این همه تخریب و تحریف در وادى ضلالت گام مى نهند آیا همه این امور از ناحیه خودشان نیست؟ این، همان چیزى است که آیه ۷۹ سوره نساء به آن اشاره مى کند: ما أَصابَکَ مِنْ حَسَنَة فَمِنَ اللّهِ وَ ما أَصابَکَ مِنْ سَیِّئَة فَمِنْ نَفْسِکَ: هر نیکى به تو برسد از ناحیه خدا است و هر بدى به تو برسد از ناحیه خود تو است . در اصول کافى حدیثى از امام على بن موسى الرضا(علیه السلام) نقل شده که این مطلب را روشن تر مى سازد، امام(علیه السلام) به یکى از یارانش که از مسأله جبر و اختیار سؤال کرد، فرمود: بنویس: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ: یَا ابْنَ آدَمَ بِمَشِیئَتِی کُنْتَ أَنْتَ الَّذِی تَشَاءُ، وَ بِقُوَّتِی أَدَّیْتَ إِلَیَّ فَرَائِضِی، وَ بِنِعْمَتِی قَوِیْتَ عَلَى مَعْصِیَتِی، جَعَلْتُکَ سَمِیعاً بَصِیراً، مَا أَصَابَکَ مِنْ حَسَنَة فَمِنَ اللَّهِ وَ مَا أَصَابَکَ مِنْ سَیِّئَة فَمِنْ نَفْسِکَ وَ ذَلِکَ أَنِّی أَوْلَى بِحَسَنَاتِکَ مِنْکَ، وَ أَنْتَ أَوْلَى بِسَیِّئَاتِکَ مِنِّی: به نام خداوند بخشنده مهربان امام زین العابدین(علیه السلام) فرمود: خداوند (در حدیث قدسى) چنین مى فرماید: اى فرزند آدم به اراده من است که تو مى توانى اراده کنى (من آزادى اراده به تو داده ام)، به نیروى من است که مى توانى واجبات را انجام دهى، و با سوء استفاده از نعمت من است که قدرت بر معصیتم را پیدا کرده اى!، من ترا شنوا و دانا آفریدم (و راه و چاه را به تو نشان دادم) آنچه از نیکى به تو مى رسد از ناحیه خدا است، و آنچه بدى به تو مى رسد از ناحیه خود تو است، و این به خاطر آنست که من نسبت به کارهاى نیکى که انجام مى دهى از تو اولى هستم، و تو نسبت به کارهاى بدى که مرتکب مى شوى از من اولى هستى .(۳) و در پایان آیه، براى بیدار کردن گمراهان و تقویت روحیه هدایت یافتگان این دستور عمومى را صادر مى کند: در روى زمین سیر کنید و آثار گذشتگان را که بر صفحه زمین و در دل خاک نهفته است بررسى نمائید و ببینید سرانجام کار کسانى که آیات خدا را تکذیب کردند به کجا کشید (فَسِیرُوا فِی الأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ). این تعبیر، خود دلیل زنده اى بر آزادى اراده انسان است، چرا که اگر هدایت و ضلالت اجبارى بود، سیر در ارض و مطالعه حالات پیشینیان بیهوده بود، و این دستور خود تأکیدى است بر این که: سرنوشت هیچ کس به طور اجبارى قبلاً تعیین نشده است بلکه به دست خود او است. قرآن مجید درباره سیر در ارض و مطالعه آثار پیشینیان بحثهاى فراوان و جالبى دارد که ما در جلد سوم تفسیر نمونه ، ذیل آیه ۱۳۷ سوره آل عمران مشروحاً بیان کردیم. * * * در آخرین آیه مورد بحث، ضمن دلدارى به پیامبر(صلى الله علیه وآله) تأکید مى کند که سرانجام کار این گروه گمراه و لجوج به جائى مى رسد که هر قدر بر هدایت آنها حریص باشى و تلاش کنى فایده اى ندارد زیرا خداوند کسى را که گمراه کرد هدایت نمى کند ! (إِنْ تَحْرِصْ عَلى هُداهُمْ فَإِنَّ اللّهَ لایَهْدِی مَنْ یُضِلُّ). و براى آنها هیچ یار و یاورى نیست (وَ ما لَهُمْ مِنْ ناصِرِینَ). تَحْرِصْ از ماده حرص به معنى طلب کردن چیزى با جدیت و کوشش است!. بدیهى است این جمله در حق همه منحرفان نیست، زیرا وظیفه پیامبر(صلى الله علیه وآله)تبلیغ و هدایت است و مى دانیم، و تاریخ نیز گواهى داده این تبلیغ و هدایت در مورد بسیارى از گمراهان اثر مى گذارد و به آئین حق مى پیوندند و عاشقانه از آن دفاع مى کنند. ↩️ ادامه دارد... @Nahjolbalaghe2

📝 ترجمه و شرح خطبه «۸۳ بخش سوم» 🔴صحنه هولناک محشر! در اين بخش از خطبه که به راستى خطبه اى است «غرّاء» و درخشان و بيدارگر، امام(عليه السلام) بعد از حمد و ثناى الهى و توصيه به تقوا و شرح بى وفايى و بى اعتبارى دنيا، به سراغ معاد مى رود و ترسيمى تکان دهنده از صحنه محشر و حال خلايق در آن روز مى کند، که غافل ترين افراد را بيدار مى سازد و به سوى آن هدف تربيتى که امام(عليه السلام) از اين خطبه دارد، گام به گام نزديک مى کند، به گونه اى که نشان مى دهد اين طبيب روحانى، براى درمان دردمندان کاملاً حساب شده قدم برداشته و برنامه ريزى مى کند. نخست مى فرمايد: «اوضاع اين جهانِ ناپايدار، همچنان ادامه مى يابد و زمانها پشت سر هم سپرى مى شود و رستاخيز نزديک مى گردد» (حَتَّى إِذَا تَصَرَّمَتِ الاُْمُورُ، وَ تَقَضَّتِ الدُّهُورُ، وَأَزِفَ النُّشُورُ). اين سه جمله اشاره هاى روشنى به پايان جهان دارد. در نخستين جمله: به گذشت و فناى همه چيز: عمرها، قدرتها، اموال و ثروتها و... اشاره مى کند. و در جمله دوم: به پايان گرفتن ماهها و سالها و قرنها و در جمله سوم: که نتيجه آن است نزديک شدن رستاخيز و آشکار شدن نشانه هاى آن. در اين که پايان جهان با انقلاب هاى هول انگيزى خواهد بود - آنچنان که قرآن مجيد در آيات فراوانى بيان کرده است - و دوران برزخ چگونه مى گذرد، امام(عليه السلام) اشاره اى ندارد، بلکه مستقيماً به سراغ رستاخيز مردگان و قيام آنها از قبرها، که قسمت حسّاس مطلب است، مى رود و مى فرمايد: «(در اين هنگام) آنها را از شکاف قبرها و آشيانه هاى پرندگان و لانه هاى درندگان و ميدان هاى هلاکت خارج مى کنند» (أَخْرَجَهُمْ مِنْ ضَرَائِحِ الْقُبُورِ، وَ أَوْکَارِالطُّيُورِ، وَ أَوْجِرَةِالسِّبَاعِ، وَ مَطَارِحِ الْمَهَالِکِ). گاه انسان به مرگ طبيعى و در ميان جمع از دنيا مى رود و او را به خاک مى سپارند و گاه ممکن است در بيابانى تنها چشم از جهان فروبندد و بدن بى جان او طعمه پرندگان شود، گاه ممکن است حيوان درنده اى او را بخورد و گاه ممکن است در دريا و صحرايى يکّه و تنها دار فانى را وداع کند و بدن او بپوسد و خاک شود و يا در زلزله ها، در زير آوارها از بين برود. امام(عليه السلام) مى فرمايد: خداوند از جايگاه همه آنها، در هرجا باشند، باخبر است و با فرمان رستاخيز، همه را از جايگاهشان به حرکت درمى آورد و براى حساب و کتاب آماده مى سازد. امام(عليه السلام) در ضمن، اشاره لطيفى به اين نکته دارد که هيچ کس نمى داند در پايان عمر، چگونه چشم از دنيا فرو مى بندند و قبر واقعى او کجاست و اين خود نکته اى است آموزنده و بيدارگر، و به گفته قرآن کريم: «وَ مَا تَدْرِي نَفْسٌ مَاذَا تَکْسِبُ غَداً وَ مَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَىِّ أَرْض تَمُوتُ; هيچ کس نمى داند فردا چه مى کند و هيچ کس نمى داند در کدامين سرزمين از دنيا مى رود.» اين سخن مانند بسيارى از آيات قرآن، معاد جسمانى را به طور صريح بيان مى کند; چراکه آنچه در قبرها يا آشيانه پرندگان و لانه هاى درندگان قرار دارد، خاکها و استخوانهاى اين بدن است وگرنه روح پس از جدايى از بدن، جايگاهش قبر نيست. شرح بيشتر را در اين زمينه در بحث نکات خواهيم داد. ممکن است در اينجا اين سؤال مطرح شود که از بسيارى از آيات قرآن برمى آيد که در پايان دنيا، زمين به کلّى ويران مى شود; با اين حال چگونه قبرها به حال خود باقى مى مانند؟ پاسخ اين سؤال نيز در بحث نکات خواهد آمد. سپس امام(عليه السلام) در ادامه اين سخن مى افزايد: «با شتاب به سوى فرمان (و دادگاه) پروردگار حرکت مى کنند، در حالى که گردن کشيده اند (و نگران سرنوشت خويشند و هنگامى که در دادگاه الهى حضور مى يابند) به صورت گروههاى خاموش، صف به صف ايستاده، به گونه اى که چشم به خوبى آنها را مى بيند و صداى دعوت کننده (الهى) به آنها مى رسد» (سِرَاعاً إِلَى أَمْرِهِ، مُهْطِعِينَ إِلَى مَعَادِهِ، رَعِيلا صُمُوتاً، قِيَاماً صُفُوفاً، يَنْفُذُهُمُ الْبَصَرُ، وَيُسْمِعُهُمُ الدَّاعِي).  اين جمله هاى کوتاه و پرمعنا، با آهنگ خاصى که دارد، ترسيمى گويا از وضع بندگان در صحنه محشر است; ترسيمى بسيار تکان دهنده و وحشت آفرين! همين تعبير و تعبيرات مشابهى در قرآن مجيد درباره حرکت انسانها در صحنه محشر آمده است، که گاهى تعبير به «سِرَاعاً» شده و گاه تعبير به «يَنْسِلُونَ» که آن نيز به معناى شتابان رفتن است و گاه تعبير به «کَاَنَّهُمْ إلَى نُصُب يُوفِضُونَ»که آن نيز به معناى حرکت سريع است. حرکت آنها به صورت گروهى و ايستادن آنها در صحنه محشر در صفوف مختلف، يا به خاطر اين است که، مردم به تناسب اعمال و رفتارشان از يکديگر جدا مى شوند و هر کس با همانندش، در يک صف قرار مى گيرد و طبعاً سرنوشت مشترکى دارد و يا از اين جهت است که هر گروهى که در گورستانى با هم بودند، با هم به حرکت درمى آيند... ↩️ ادامه دارد... @Nahjolbalaghe2

📝شرح صوتی خطبه های نهج البلاغه 🎙خطبه: (۸۲) 🔷وصف دنیا 🎙 جلسه: پنجم ✅ نه جبر نه اختیار وظیفه چیست؟ @Nahjolbalaghe2

#در_محضر_اهل_بیت 💡امام علی علیه السلام: اهل دنیا چون کاروانی باشندکه هنوز بارانداز نکرده، کاروانسالارشان بانگ برمی دارد که بار بندند و بروند 📖قسمتی از حکمت 415 نهج البلاغه @Nahjolbalaghe2

#موعظه ❓ چرا به ما شیعه جعفری می‌گویند؟ 🎙حجت الاسلام عالی @Nahjolbalaghe2

🤲 آموزش نماز #فرزندان_علی 💡#نهج_البلاغه @Nahjolbalaghe2