2.37M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
عراقچی: پیام رهبر انقلاب به پوتین ابعاد روابط ایران و روسیه را مشخص میکند...
🗣وزیر خارجه ایران در نشست مشترک با وزیر خارجه روسیه:
🔹پیام مقام معظم رهبری به پوتین ابعاد روابط دو جانبه ایران و #روسیه را مشخص میکند و به مسائل منطقه اشاراتی را دارد و موضوعات مهمی را مطرح کرده است.
🔸صحبت دیروز من با پوتین سازنده بود. این نشان میدهد که روابط ما با روسیه در مسیر درستی پیش میرود. هیچگاه این میزان استحکام در روابط ایران و روسیه وجود نداشته است.
🔹آقای لاوروف را در جریان گفتوگوها با آمریکا قرار دادیم. از نقش روسیه در #برجام بسیار راضی هستیم. امیدواریم که در هر گونه توافقی روسیه ایفای نقش کند. ما حتماً دوستانمان در روسیه و چین را در جریان تحولات قرار خواهیم داد.
🔸اگر آمریکاییها درخواستهای غیرعملی و غیرمنطقی نداشته باشند، رسیدن به توافق محتمل است.
🔹ما فقط مذاکرات غیرمستقیم خواهیم داشت. به دلیل فشار حداکثری تحمیلی ما نمیتوانیم وارد مذاکرات مستقیم شویم. مذاکرات غیرمستقیم عجیب نیست و میتوان به توافق رسید. ما در دور اول در خصوص هستهای و رفع تحریمها صحبت کردیم.
اگر مذاکرات ناکام بماند، چه خواهد شد؟! (بخش دوم)
🔹در مقابل، جمهوری اسلامی ایران نیز با درک عمیق از تاریخچه بدعهدیهای آمریکا، به ویژه خروج یکجانبه دولت پیشین این کشور از #برجام، و با آگاهی از پیچیدگیهای سیاست داخلی #آمریکا که میتواند هر توافقی را در آینده شکننده سازد، صرفاً به مسیر دیپلماسی اتکا نکرده است. کشورمان در سالهای اخیر، ضمن تأکید بر ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای خود و همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در چارچوب پادمان، توانمندیهای خود را در این حوزه به شکل قابل توجهی ارتقا داده است. این پیشرفتها، که در واکنش به فشارهای خارجی و به عنوان اهرمی برای بازگرداندن توازن در مذاکرات صورت گرفته، امروز به یکی از مؤلفههای اصلی قدرت چانهزنی کشورمان تبدیل شده است. علاوه بر این، کشورمان با تقویت توانمندیهای دفاعی متعارف خود، به ویژه در حوزه موشکی و پهپادی، و همچنین تعمیق نفوذ منطقهای خود از طریق محور #مقاومت، یک سپر بازدارندگی قدرتمند در برابر تهدیدات بالقوه ایجاد کرده است. آمادگی نیروهای مسلح و پیامهای روشنی که در رزمایشهای مختلف و در پاسخ به تحرکات تهدیدآمیز دشمنان ارسال میشود، نشاندهنده این واقعیت است که کشورمان هرگونه اقدام خصمانه را بیپاسخ نخواهد گذاشت و قادر است هزینههای سنگینی را بر هر متجاوزی تحمیل کند.
بنابراین، سخن گفتن از آمادگی برای شرایط پسا-شکست مذاکرات از سوی کشورمان، نه به معنای تمایل به تقابل، بلکه نشانی از بلوغ راهبردی و اتخاذ یک رویکرد واقعبینانه برای صیانت از امنیت و منافع ملی در برابر تمامی سناریوهاست.
🔹سناریوهای پسا-بنبست مذاکرات
با عنایت به آنچه بیان شد، اگر مسیر دیپلماسی به بنبست برسد، سناریوهای پیش روی ایران و آمریکا را میتوان به شرح ذیل در نظر گرفت:
۱. بازگشت فشار و مقاومت حداکثری
اولین و محتملترین سناریو، بازگشت به وضعیت تشدید فشار و مهار است. در این حالت، آمریکای ترامپ احتمالاً تلاش خواهد کرد با استفاده از ابزارهای تحریمی باقیمانده، اعمال تحریمهای جدید به بهانههای مختلف (حقوق بشر، برنامه موشکی، فعالیتهای منطقهای)، و همچنین فشار بر سایر کشورها برای محدود کردن تعاملات اقتصادی با کشورمان، حلقه محاصره اقتصادی را تنگتر کند. همزمان، ممکن است شاهد افزایش تحرکات نظامی آمریکا و متحدانش در منطقه با هدف نمایش قدرت و ایجاد بازدارندگی در برابر کشورمان باشیم. رژیم صهیونی نیز احتمالاً به اقدامات خرابکارانه و ترورهای هدفمند علیه دانشمندان و زیرساختهای هستهای و نظامی کشورمان ادامه خواهد داد یا آن را تشدید خواهد کرد. در مقابل، کشورمان نیز احتمالاً به توسعه برنامه هستهای خود، از جمله افزایش سطح و میزان غنیسازی اورانیوم، ادامه خواهد داد تا اهرم فشار خود را حفظ کند و هزینههای عدم توافق را برای طرف مقابل بالا ببرد. همچنین، کشورمان میتواند با تقویت همکاریهای اقتصادی و راهبردی با قدرتهای شرقی مانند چین و روسیه و کشورهای همسایه، تلاشهای آمریکا برای انزوای خود را خنثی کند. در عرصه منطقهای نیز، کشورمان احتمالاً به حمایت خود از محور مقاومت ادامه داده و از این ظرفیت برای پاسخ به فشارهای آمریکا و متحدانش استفاده خواهد کرد.
🔹این سناریو، هرچند از درگیری مستقیم نظامی اجتناب میکند، اما به معنای تداوم و تشدید جنگ سرد میان دو کشور، با تمام هزینهها و مخاطرات آن برای ثبات منطقه و جهان خواهد بود. در این سناریو، کشورمان با تکیه بر توان داخلی، دیپلماسی فعال منطقهای و بینالمللی و قدرت بازدارندگی خود، قادر خواهد بود این دوره از فشار را نیز مدیریت کرده و ضمن حفظ استقلال و پیشرفت خود، منتظر فرصتهای آتی برای تغییر شرایط باشد.
✍ نوید کمالی
#مذاکره
ادامه دارد...
ویتکاف پیام مذاکرات را بیواسطه به موساد رساند
🔹منابع مطلع فاش کردند که رئیس موساد و وزیر امور راهبردی رژیم صهیونیستی هم به رم سفر کردهاند تا با نمایندهٔ ویژهٔ رئیسجمهور آمریکا در امور غرب آسیا دیدار کنند. این دیدار بهصورت محرمانه و خارج از چهارچوب رسمیِ مذاکرات انجام شده است.
🔹طبق اطلاعات منتشرشده در هاآرتص، تلآویو نهتنها در مذاکرات حضور رسمی ندارد، بلکه حتی از جایگاه ناظر هم برخوردار نیست و ناچار است خواستههای خود را از طریق کانالهای غیررسمی و دیدارهای پشتپرده به طرف آمریکایی منتقل کند. پیشتر هم در دور نخست مذاکرات در عمان، ویتکاف پساز رایزنی با مقامهای ایرانی، نتایج گفتوگوها را در دیدار با درمر به اطلاع رژیم صهیونیستی رسانده بود.
🔹ناظران معتقدند دیدارهای مکرر و غیررسمیِ مقامهای صهیونیست با نمایندهٔ ویژه آمریکا نشانهای از نارضایتی تلآویو از روند مذاکرات است؛ چون احتمال بازگشت به چهارچوب #برجام و کاهش سطح تنشها با ایران، برخلاف رویکرد تقابلی و جنگطلبانهٔ رژیم صهیونیستی است.
#مذاکره
تفاوت نگاه ما و نگاه آمریکا به مذاکره (بخش اول)
🔹مذاکرات جاری میان ایران و آمریکا که بهصورت «غیرمستقیم» یا «واسطهای» و بنا به درخواست و اصرار آمریکا و شخص «دونالد ترامپ» صورت میگیرد و روز گذشته دومین دور را در رم پایتخت ایتالیا سپری کرد، حائز اهمیت است. کما اینکه همزمان با این موضوع، روند دیپلماسی در سطح منطقه و بینالملل شتاب پیدا کرده است؛ نامهها و دیدارها از این موضوع حکایت میکند. بنابراین با آنکه هیچ اعتمادی به آمریکا در فضای دیپلماسی وجود ندارد و به همین دلیل اعتماد به نتایج مذاکرات هم محل تردید فراوان است، اما خود این گفتوگوها از چنان اهمیتی برخوردار شده که طی یک هفته اخیر سایر تحولات بینالمللی در حاشیه آن قرار گرفته است، دلیل این توجه ویژه، موقعیت جمهوری اسلامی میباشد. در این خصوص نکاتی به نظر میرسد:
۱. دونالد ترامپ در سال ۱۳۹۷، زمانی که طی یک «فرمان اجرائی» آمریکا را از برجام خارج کرد، بر ضرورت «توافقی بهتر» با ایران تأکید نموده و پیدرپی وعده میداد که ایران برای توافقی بهتر آماده است و بهزودی با آن به توافقی تازه میرسد. بعد که در سال ۱۴۰۳ وارد کارزار انتخاباتی شد، دوباره #مذاکره با ایران را برای رسیدن به توافق مطرح کرد و بعد از پیروزی در انتخابات، بر این موضوع اصرار ورزید. تأکید ترامپ بر مذاکره در حالی بود که جمهوری اسلامی اعتماد خود را به مذاکره و بهخصوص مذاکره با دولت ترامپ از دست داده و در ایران کسی قادر به دفاع از آن نبود. بر این اساس فضای بین انتخاب ترامپ در نوامبر/ آذر تا پذیرش درخواست او در ایران به دوگانه اصرار ـ انکار تبدیل شد. خود تأکید آمریکا بر مذاکره با ایران، نشان میدهد راههای دیگر چندان نتیجهبخش نبوده است و حالا مذاکره که ماهیت تاکتیکی دارد، به یک هدف تبدیل شده و بر این اساس اطرافیان دونالد ترامپ، مسائل مرتبط با ایران را جوری در «ویترین مذاکره» قرار دادهاند که هدفهای اساسی آنان در قبال ایران تأمین گردد.
🔹در این میان ترامپ از صدور نامهای خبر داد که هنوز نوشته نشده بود! حسب آنچه شنیده شده، این نامه محرمانه لحنی کاملاً متفاوت از مصاحبههای آشکار داشته و بحث آن به برنامه هستهای ایران محدود بوده است تا مذاکره سر بگیرد و ایران رغبتی به آن نشان دهد. در واقع آنچه ترامپ در نامه و نماینده ویژه او «ویتکاف» در مذاکرات روز شنبه ۲۳ فروردین عمان، ابراز کردند، بسیار فروتر از مباحث #برجام و نیز بسیار فروتر از خواستههایی بود که اروپاییها در قالب ۱+۵ از ایران طلب میکردند! و این در حالی بود که ترامپ میگفت توافق هستهای دوران اوباما توافقی بد و حداقلی است و بر ضرورت توافقی قویتر و پایاتر تأکید مینمود. بر این اساس گفته شده مسئله اصلی ترامپ این است که توافق هستهای آمریکا با ایران را به نام خود ثبت کند و لذا حاضر است امتیازاتی بدهد تا چنین ثبتی اتفاق بیفتد. البته نمیتوان گفت آمریکای ترامپ همین لحن فعلی را در رابطه با ایران ادامه میدهد، هیچ بعید نیست که ترامپ و نماینده ویژه او پس از طی مراحل مقدماتی مذاکرات، به طرح خواستههایی غیرقابل پذیرش روی بیاورند کما اینکه اظهارات خارج از اتاق مذاکرات مقامات و محافل آمریکا، به چنین شائبهای دامن میزند.
🔹نکته اینجاست که به هر حال این ترامپ فعلاً آمده و میگوید من برنامه غنیسازی اورانیوم در ایران را میپذیرم و تنها دنبال رفع نگرانی از تبدیل این روند به روندی غیرصلحآمیز هستم. با فرض اینکه ترامپ دروغ میگوید و به او نمیتوان اعتماد کرد، در فضائی که حریف از خود چهرهای مصمم و عازم به مسائل نشان میدهد و عملاً افکار عمومی را درگیر چنین فضائی کرده است، جمهوری اسلامی ایران چه واکنشی باید داشته باشد تا در دام طراحی خبیثانه طرف مقابل خود نیفتد و بلکه به طراحی دشمن بدل هم بزند؟
✍ سعدالله زارعی
ادامه دارد...
#یادداشت | شنبه سرنوشتساز مسقط...
🔹آن گونه که دو طرف مذاکرات هستهای اعلام کردهاند، مذاکرات دور اول و دوم که در مسقط و رم برگزار شد، سازنده و رو به جلو بوده است. با این حال، این نکته مهم را باید در نظر داشت که مراحل اول و دوم مذاکرات با وجود آنکه مثبت ارزیابی شده، تمرکز مباحث بر سر کلیات بوده است. کار هنگامی دشوارتر و پیچیدهتر خواهد شد که ابعاد فنی و کارشناسی ماجرا به موضوع مذاکرات تبدیل شود؛ اتفاقی که از امروز، شنبه در مسقط آغاز خواهد شد. مذاکرات کارشناسی بنا بود از روز چهارشنبه شروع و کار برای نشست مسئولان عالی آماده شود؛ اما به دلایلی که جای بحثش اینجا نیست، تصمیم گرفته شد نشستهای کارشناسی با مذاکرات غیرمستقیم «عراقچی» و «ویتکاف»، به صورت همزمان برگزار شد.
🔸نشست امروز، شنبه از این حیث اهمیت ویژه دارد که تعیینکننده مسیر آینده است. عبور موفق از بحثهای کارشناسی، یعنی تداوم مسیر سازنده مذاکرات هستهای و البته با سرعت بیشتر. از آن سو توقف در این بخش و پیدایش تعارضات، شانس رسیدن به توافق را به صورت چشمگیری کاهش خواهد داد.
🔹تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران در نشستهای کارشناسی با چند مسئله اساسی روبهروست که به نوعی خطوط قرمز نظام جمهوری اسلامی ایران به شمار میآید. برای نمونه، تداوم غنیسازی در داخل کشور هرگز از طرف تیم مذاکرهکننده ایرانی قابل چشمپوشی نخواهد بود. بدیهی است به رسمیت نشناختن غنیسازی از سوی طرف آمریکایی به شکست زودهنگام مذاکرات معنا میشود؛ شکستی که ناشی از رفتار زیادهخواهانه آمریکاییهاست.
🔸از آن سو پایدار بودن توافق یک اصل اساسی برای جمهوری اسلامی ایران به شمار میآید. بیاعتمادی سربازان عرصه دیپلماسی کشور به طرف آمریکایی برخاسته از یک تجربه و حقیقت تلخ است. این دولت آمریکا و از قضا همین رئیسجمهور کنونی #آمریکا بود که در ۱۸ اردیبهشت سال ۱۳۹۷ از توافق #هستهای که به تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز رسیده بود، خارج شد. پرسشی که در مذاکرات اخیر به درستی نماینده عالی نظام در مذاکرات غیرمستقیم از طرف آمریکایی پرسیده، همین است که چه ضمانتی وجود دارد که با فرض دست یافتن به توافق، آمریکاییها همان کاری را نکنند که پیشتر ترامپ با #برجام کرد؟
🔹به هر ترتیب، به نظر میرسد مذاکرات هستهای غیرمستقیم میان ایران و آمریکا به مرحله حساس و سرنوشتساز خود رسیده است. در شنبه سوم مذاکرات، این حقیقت روشن میشود که طرف آمریکایی آن گونه که تبلیغات میکند، آیا اراده سیاسی برای حل مسائل را دارد یا خیر؟
✍ عزیز غضنفری
پاسخ عراقچی به رجزخوانیِ نتانیاهو: ما حتی به یک برجام دیگر هم راضی نیستیم
🔹وزیر خارجه: خیالپردازیِ #اسرائیل که تصور میکند میتواند به ایران دیکته کند چه کاری انجام بدهد یا ندهد، آنچنان با واقعیت فاصله دارد که ارزش پاسخگویی ندارد.
🔹اما وقاحت نتانیاهو قابل توجه است که میخواهد به ترامپ دیکته کند که در دیپلماسیاش با ایران چه کاری میتواند یا نمیتواند انجام دهد.
🔹متحدان نتانیاهو در تیمِ شکستخوردهٔ بایدن که در دستیابی به توافق با ایران ناکام ماند، خیلی راحت مذاکرات غیرمستقیم ما با دولت ترامپ را به اشتباه بهعنوان یک برجام دیگر جلوه میدهند.
🔹ایران اینقدر قدرتمند و به توانمندیهای خود مطمئن است که هر تلاش بازیگران خارجیِ بدخواه برای خرابکاری یا دیکتهکردن در سیاست خارجیاش را خنثی کند؛ تنها امیدواریم همتایان آمریکاییِ ما هم به همین اندازه استوار باشند.
🔹بسیاری از ایرانیان دیگر مطمئن نیستند که #برجام کافی باشد؛ آنها بهدنبال منافع ملموس هستند. هیچ چیز که متحدان نتانیاهو در تیم شکستخوردهٔ بایدن بگویند یا انجام دهند، این واقعیت را تغییر نخواهد داد.
🔹هیچ راهحل نظامیای وجود ندارد و به هر حملهای بلافاصله پاسخ متقابل داده خواهد شد.
ترامپ در سراشیبی سقوط....
🔹در هفتههای اخیر، کاهش محبوبیت دونالد ترامپ در میان افکار عمومی آمریکا به یکی از موضوعات مهم در تحلیلهای سیاسی تبدیل شده است. نظرسنجیهای معتبر، از جمله واشنگتن پست و ایبیسی نیوز، نشان میدهند که تنها ۳۹ درصد از مردم آمریکا عملکرد او را تأیید میکنند؛ این رقم، در مقایسه با ۴۵ درصد در فوریه، کاهش قابلتوجهی را نشان میدهد. این روند نزولی، ریشه در ناکارآمدیهای اقتصادی، تعمیق شکافهای اجتماعی، هجمه رسانهای و شکستهای سیاست خارجی او دارد.
🔸۱. ناکارآمدی اقتصادی: سیاستهای اقتصادی دولت ترامپ، یکی از اصلیترین عوامل افت محبوبیت او به شمار میرود. سیاستهای تجاری تهاجمی، بهویژه اعمال تعرفههای سنگین بر چین، نهتنها به رونق اقتصادی منجر نشد، بلکه موجب بیثباتی در بازارها و افزایش هزینههای زندگی شد. بر اساس گزارش فدرال رزرو، جنگ تجاری با چین تا سال ۲۰۲۵ حدود ۳۰۰ میلیارد دلار به اقتصاد آمریکا خسارت وارد میکند و قیمت مصرفکننده را نیز تا ۳ درصد افزایش میدهد.
🔹۲. شکافهای اجتماعی و سیاسی: تصمیماتی مانند اعمال محدودیتهای مهاجرتی و مدیریت ضعیف اعتراضات نژادی، جامعه #آمریکا را به سمت دوقطبی شدن سوق داده است. طبق گزارش مرکز تحقیقات پیو، ۷۸ درصد آمریکاییها معتقدند کشورشان بیش از هر زمان دیگری دچار تفرقه و شکاف شده است.
🔸۳. نقش رسانهها: رسانههای جریان اصلی آمریکا نیز نقش مؤثری در شکلگیری این روند ایفا کردهاند. شبکههایی مانند سیانان و انبیسی، تصویری منفی از ترامپ به نمایش گذاشتهاند. بر اساس مطالعه مرکز تحقیقات رسانهای، ۹۲ درصد پوشش خبری درباره ترامپ منفی بوده است.
🔹۴. شکست در سیاست خارجی: در حوزه سیاست خارجی نیز رویکرد «اول آمریکا» نهتنها موجب افزایش نفوذ جهانی ایالات متحده نشد، بلکه باعث انزوای آن گردید. خروج یکجانبه از توافقهایی مانند #برجام و پیمان اقلیمی پاریس، روابط واشنگتن با متحدان سنتی را تیره و تار کرده و اعتماد جهانی به رهبری آمریکا را به ۲۸ درصد کاهش داده است. بهعلاوه، ناکامی در مدیریت تنشها با چین، روسیه و کره شمالی نیز ضعف راهبردی سیاست خارجی ترامپ را برجسته کرده و اعتبار داخلی و بینالمللی او را خدشهدار ساخته است. بسیاری از تحلیلگران، اقدامات دولت ترامپ در برابر سایر کشورها را مصداقی از خوی استکباری میدانند که نهایتاً به تضعیف جایگاه خود آمریکا منجر میشود.
🔸جمعبندی: کاهش محبوبیت ترامپ نتیجه ترکیبی از ناکارآمدیهای اقتصادی، دوقطبیسازی اجتماعی، فشار رسانهای و شکستهای سیاست خارجی است. این روند نهتنها نشانهای از بحران در رهبری و مدیریت اوست، بلکه نمادی از افول تدریجی قدرت ایالات متحده نیز تلقی میشود. آینده سیاسی آمریکا ممکن است به سمت تغییراتی بنیادین پیش رود، امّا ناتوانی سیاستهای کنونی در پاسخگویی به چالشهای داخلی و بینالمللی، کاملاً آشکار است.
✍ رامین نصیری
شگرد ضد و نقیض!
🔹سومین شنبه مذاکرات فرا رسید. البته این دوره با دوره قبل یک تفاوت دارد و آن، این است که قرار است ابتدا تیمهای کارشناسی ایران و آمریکا #مذاکره کنند و سپس نتایج آن را در اختیار تیمهای مذاکرهکننده قرار دهند. قرار بود مذاکرات کارشناسی در روز چهارشنبه برگزار شود؛ ولی طرف آمریکایی تاریخ جلسه را به روز شنبه منتقل کرد. دلیل آنها هم این بود که، چون در این تاریخ تیم کارشناسی آمریکا با یک تیم از قطر درباره آتشبس در #غزه مذاکره دارند، نمیتوان مذاکرات را در روز چهارشنبه انجام داد. نکته قابل توجه این است که چگونه مذاکرات کارشناسی که قرار بود طی سه روز انجام گیرد، روز شنبه و طی چند ساعت برگزار میشود! از این موضوع میتوان نتیجه گرفت که آمریکاییها زیاد مباحث کارشناسی را جدی نگرفتهاند و کماکان مدل مذاکره در کوتاهترین زمان را دنبال میکنند و حتی به دنبال قرارداد موقت هم نیستند.
🔹این مدل زمانی نگرانکننده میشود که سخنان ضد و نقیض مسئولان آمریکایی در هفته گذشته کماکان ادامه داشت و حتی ترامپ روز جمعه اعلام کرد، همه چیز در روند مذاکرات با ایران خوب پیش میرود؛ ولی این صحبت با سخنان «مارکو روبیو» وزیر خارجه آمریکا تفاوت اساسی دارد که گفته است ایران لازم نیست چرخه سوخت داشته باشد. مذاکرهکنندگان جمهوری اسلامی باید توجه داشته باشند که مانند تمام رفتارهای نوسانی ترامپ در سه ماه گذشته، ممکن است حتی در مراحل پایانی توافق، ترامپ زیر میز مذاکره بزند و برای ایجاد تلاطم در حوزههای اقتصادی، اجتماعی و امنیتی در ایران این تلاش را صورت دهد. در این مورد نشانههای دیگری هم وجود دارد و آن هم ورود افراد به شدت تندرو و نزدیک به رژیم صهیونیستی به بدنه کارشناسی دولت ترامپ است.
🔹از جمله میتوان به انتخاب «مراو سرن» به عنوان مدیر پرونده ایران و رژیم صهیونیستی در شورای امنیت ملی آمریکا اشاره کرد. وی از مخالفان #برجام و از منتقدان لغو تحریمهای ایران است. سرن یهودی آمریکایی اسرائیلیتبار است و پیشتر در وزارت دفاع رژیم صهیونیستی فعالیت کرده است. همچنین «مارک لوبین» به عنوان مشاور وزارت داخلی انتخاب شده است. لوین ایران را به جنگطلبی متهم کرده و گفته است ایران در حال ساخت سلاح هستهای برای حمله به اروپاست. طی هفته گذشته ایران رایزنی گستردهای با چین و روسیه داشته است و حتی یک جلسه مشترک با «گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و این دو کشور برگزار کرده است. تلاش جمهوری اسلامی این است که اعضای گروه چهار به اضافه یک در جریان مذاکرات قرار گیرند. حتی آقای عراقچی در پیامی سه کشور اروپایی را به مذاکره دعوت کرده است؛ البته در بین کشورهای حاضر در مذاکرات برجام به نظر میآید تأثیرگذاری روسیه در مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا از همه بیشتر است. اگر آتشبس بین اوکراین و روسیه برقرار شود، نقش روسیه پررنگتر خواهد شد. شاهد این مدعا هم سفر روز جمعه «استیو ویتکاف» نماینده ترامپ در مذاکرات با ایران به روسیه و ملاقات با پوتین است. حال باید منتظر ماند و دید که در مذاکرات با حضور تیمهای کارشناسی چقدر تغییر ایجاد میشود و چه نتایجی به دنبال خواهد داشت؟!
✍ دکتر رضا صارمی
شگرد ضد و نقیض!
🔹سومین شنبه مذاکرات فرا رسید. البته این دوره با دوره قبل یک تفاوت دارد و آن، این است که قرار است ابتدا تیمهای کارشناسی ایران و آمریکا #مذاکره کنند و سپس نتایج آن را در اختیار تیمهای مذاکرهکننده قرار دهند. قرار بود مذاکرات کارشناسی در روز چهارشنبه برگزار شود؛ ولی طرف آمریکایی تاریخ جلسه را به روز شنبه منتقل کرد. دلیل آنها هم این بود که، چون در این تاریخ تیم کارشناسی آمریکا با یک تیم از قطر درباره آتشبس در #غزه مذاکره دارند، نمیتوان مذاکرات را در روز چهارشنبه انجام داد. نکته قابل توجه این است که چگونه مذاکرات کارشناسی که قرار بود طی سه روز انجام گیرد، روز شنبه و طی چند ساعت برگزار میشود! از این موضوع میتوان نتیجه گرفت که آمریکاییها زیاد مباحث کارشناسی را جدی نگرفتهاند و کماکان مدل مذاکره در کوتاهترین زمان را دنبال میکنند و حتی به دنبال قرارداد موقت هم نیستند.
🔹این مدل زمانی نگرانکننده میشود که سخنان ضد و نقیض مسئولان آمریکایی در هفته گذشته کماکان ادامه داشت و حتی ترامپ روز جمعه اعلام کرد، همه چیز در روند مذاکرات با ایران خوب پیش میرود؛ ولی این صحبت با سخنان «مارکو روبیو» وزیر خارجه آمریکا تفاوت اساسی دارد که گفته است ایران لازم نیست چرخه سوخت داشته باشد. مذاکرهکنندگان جمهوری اسلامی باید توجه داشته باشند که مانند تمام رفتارهای نوسانی ترامپ در سه ماه گذشته، ممکن است حتی در مراحل پایانی توافق، ترامپ زیر میز مذاکره بزند و برای ایجاد تلاطم در حوزههای اقتصادی، اجتماعی و امنیتی در ایران این تلاش را صورت دهد. در این مورد نشانههای دیگری هم وجود دارد و آن هم ورود افراد به شدت تندرو و نزدیک به رژیم صهیونیستی به بدنه کارشناسی دولت ترامپ است.
🔹از جمله میتوان به انتخاب «مراو سرن» به عنوان مدیر پرونده ایران و رژیم صهیونیستی در شورای امنیت ملی آمریکا اشاره کرد. وی از مخالفان #برجام و از منتقدان لغو تحریمهای ایران است. سرن یهودی آمریکایی اسرائیلیتبار است و پیشتر در وزارت دفاع رژیم صهیونیستی فعالیت کرده است. همچنین «مارک لوبین» به عنوان مشاور وزارت داخلی انتخاب شده است. لوین ایران را به جنگطلبی متهم کرده و گفته است ایران در حال ساخت سلاح هستهای برای حمله به اروپاست. طی هفته گذشته ایران رایزنی گستردهای با چین و روسیه داشته است و حتی یک جلسه مشترک با «گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و این دو کشور برگزار کرده است. تلاش جمهوری اسلامی این است که اعضای گروه چهار به اضافه یک در جریان مذاکرات قرار گیرند. حتی آقای عراقچی در پیامی سه کشور اروپایی را به مذاکره دعوت کرده است؛ البته در بین کشورهای حاضر در مذاکرات برجام به نظر میآید تأثیرگذاری روسیه در مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا از همه بیشتر است. اگر آتشبس بین اوکراین و روسیه برقرار شود، نقش روسیه پررنگتر خواهد شد. شاهد این مدعا هم سفر روز جمعه «استیو ویتکاف» نماینده ترامپ در مذاکرات با ایران به روسیه و ملاقات با پوتین است. حال باید منتظر ماند و دید که در مذاکرات با حضور تیمهای کارشناسی چقدر تغییر ایجاد میشود و چه نتایجی به دنبال خواهد داشت؟!
✍ دکتر رضا صارمی
مذاکرات هستهای ایران و آمریکا؛ گره در دستان کاخ سفید...
۱. بنبست یا بازی دیپلماتیک؟
در دوره دوم ریاستجمهوری ترامپ، مذاکرات هستهای با ایران دوباره به کانون توجهات بینالمللی بازگشته؛ اما این بار با پیچیدگیهای مضاعف. تهران با اتکا به عقلانیت حاکمیتی و تجربههای پیشین، مسیر گفتوگو را نه از موضع ضعف، بلکه برای تثبیت حقوق خود آغاز کرد. با وجود حسن نیت ایران، گره اصلی همچنان در دستان آمریکایی است که در سال ۲۰۱۸ یکجانبه از برجام خارج شد و حالا با سابقهای پرخطا، در تلاش برای بازگشت است.
۲. سه دور و سه تصویر از مذاکرات
نخستین دور (در عمان) تنها امکانسنجی بود؛ نمادی از پذیرش شکست سیاستهای فشار حداکثری. دور دوم (در رم)، گام مهمتری برداشته شد: ایران سه مطالبه اصلی خود را مطرح کرد—تضمینهای حقوقی، لغو کامل تحریمها و حفظ غنیسازی. اما دور سوم (باز هم در عمان) با تنش همراه شد؛ آمریکا از مواضع اولیه عقب نشست و با درخواست توقف کامل غنیسازی، عملاً به خطوط قرمز ایران تاخت. واکنش قاطع تهران، توقف مذاکرات را رقم زد.
۳. دیپلماسی در دستان حاکمیت
فرایند تصمیمگیری در ایران، برخلاف تصور رسانههای غربی، فرادولتی و در سطح شورای عالی امنیت ملی انجام میشود. توافق خوب آن است که عزت، استقلال و منافع ملت را حفظ کند.
۴. راه دشوار توافق؛ موانع در کمین
از اختلافات داخلی در واشنگتن گرفته تا سنگاندازیهای اروپا، تهدید مکانیسم ماشه، فشار صهیونیستها و مطالبات حداکثری آمریکا، همه نشان از دشواری مسیر دارد. ایران اما ثابتقدم است: غنیسازی خط قرمز است، و حذف توان هستهای یعنی تسلیم در برابر سلطه.
۵. آینده چه خواهد شد؟ پنج سناریوی محتمل
1⃣ توافق موقت و شکننده، برای نفسگیری طرفین
2⃣ شکست مذاکرات و تداوم تقابل هوشمند
3⃣ سناریوی نظامی با حمله احتمالی #اسرائیل، پرهزینه و بینتیجه
4⃣ توافق حداقلی منطقهای برای کنترل بحران
5⃣ توافق جامع با حفظ حقوق ایران، اما دور از دسترس در کوتاهمدت
🔸ایران در این نبرد دیپلماتیک، نهتنها از تجربه #برجام آموخته، بلکه با صبر استراتژیک و #انسجام حاکمیتی، مسیر خود را مشخص کرده است. گره در دستان آمریکاست، نه تهران.
✍ رامین نصیری
هرگونه سوءاستفاده از سازوکار اسنپ بک پیامدهای جدی بهدنبال خواهد داشت....
🔹وزیر امور خارجه: ایران موضع خود را بهروشنی اعلام کرده است. ما بهصورت رسمی به تمامی امضاکنندگان #برجام هشدار دادهایم که هرگونه سوءاستفاده از سازوکار «بازگشت خودکار تحریمها (Snapback)» پیامدهایی بهدنبال خواهد داشت: نه تنها پایان نقش اروپا در این توافق را رقم خواهد زد، بلکه ممکن است به تشدید تنشهایی منجر شود که بازگشتی برای آنها متصور نیست.
🔹سه کشور اروپایی (E3) باید از خود بپرسند چگونه کار به این بنبست کشیده شده است.
🔹در پی رایزنیهای اخیر با روسیه و چین، آمادگی خود را برای سفر به پاریس، برلین و لندن جهت آغاز فصلی تازه در روابط ابراز کردم. این ابتکار منجر به انجام گفتگوهای مقدماتی در سطح معاونان وزرای امور خارجه شد؛ آغازی شکننده، اما امیدبخش. با این حال، زمان به سرعت در حال گذر است.
🔹نحوه پاسخ ما به این لحظه حساس، آینده روابط ایران و اروپا را بسیار عمیقتر از آنچه بسیاری تصور میکنند، رقم خواهد زد. ایران آماده است که ورق را برگرداند. امیدواریم که شرکای اروپایی ما نیز چنین ارادهای داشته باشند.
‼دور چهارم مفید اما سخت!
🔹دور چهارم مذاکرات بین نمایندگان ایران و #آمریکا در مسقط و به صورت غیرمستقیم از طریق میانجیگری وزیر امورخارجه عمان برگزار شد. تا کنون همه ادوار گفتگوهای انجام شده به ویژه قبل از آغاز مذاکرات رسمی واجد یکسری مختصات و ویژگیهایی بودهاند که در وهله اول این طور به نظر رسیده که اساساً، مذاکرات یا انجام نمیشود یا نتیجهای جزء درگیری و پایان شکست خورده نخواهد داشت؛ البته دلیل این موضوع هم به پارهای از اظهارات دوپهلو یا مواضع متعدد مسئولان آمریکایی یا توهم آنها برای امتیازگیری برمیگردد که تحلیلگران حداقل سه نکته را درباره چرایی این مواضع مختلف و متفرق اعلام میکنند؛ یکی ابهام خودخواستهی آمریکاییها در مواضع به مثابه کاربست تاکتیکی برای تحتالشعاع قرار دادن نتیجه و روند مذاکرات است؛ دیگری، نداشتن اختیار تام و تمام از سوی نمایندگان مذاکره کننده آمریکایی و نگرانی از جلو افتادن از مواضع ترامپ که با در پیش گرفتن بازی «ابهام» و «مرد دیوانه» دارد شرایط را ارزیابی میکند و سوم هم این که به نظر برخی از تحلیلگرانِ حتی غربی، اصلاً دولت و تیم جدید متوجه اصول و قوانین حاکم بر صنعت و فناوری هستهای مطابق با پروتکلهای آژانس و انپیتی نیستند و الا نباید تعطیلی غنیسازی اورانیوم را درخواست کنند؛ چرا که بند چهارم انپیتی آن را برای همه اعضای انپیتی مجاز دانسته و این موضوع مطابق با مذاکرات #برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ هم اختصاصاً برای تهران مجاز و تأیید شده است.
🔸اما در طرف دیگر #مذاکره، جمهوری اسلامی با رویه و روندی آشکار و مسلط به فرایند مذاکره، هم میداند چه میخواهد و هم ایستاده تا از حقوق مردم ایران و خطوط قرمز آنها در داشتن چرخه سوخت و غنیسازی دفاع کند و لذا همان طور که دکتر عراقچی دیروز گفت برخلاف مواضع ضد و نقیض مسئولان آمریکایی، از ابتدا مواضع و اصول جمهوری اسلامی روشن و ثابت بوده و از اول هم خواستار موازنه رفع تحریمهای ظالمانه در مقابل رفع نگرانی غربیها از انحراف احتمالی صنعت هستهای ایران به سمت تسلیحات نظامی بوده است. از این رو، مذاکرات دور چهارم که دیروز تا عصر طول کشید با وجود این که از ویژگیهای شگفتیساز در مواضع چندپهلوی مقامات آمریکایی به ویژه مواضع آشکارا خلاف روند ریلگذاری شده مذاکرات در مصاحبهی رسانهای استیو ویتکاف در خصوص تعطیلی کلی غنیسازی و سه مرکز فردو، نطنز و اصفهان برخوردار بود، از سوی هر دو طرف مفید اما سخت ارزیابی شد که زمینهساز ورود به جزئیات فنی در دور بعدی خواهد بود. آنچه مشخص است آمریکاییها – حال به هر دلیلی- که مبهم عمل میکنند باید بدانند که ایران از مواضع اصولی در خصوص حق مسلم غنیسازی کوتاه نخواهد آمد و دوباره به دهه هشتاد شمسی برنخواهد گشت.
✍ فتحالله پریشان