#ضرب_المثل جور کسی را کشیدن – ضرب المثل 1 🦋بسم الله الرحمن الرحیم هست کلید درِ گنجِ حکیم🦋 ♦#جور_کسی_را_کشیدن: این ضرب المثل به آیین شرابخواری در حضور پادشاه در دوران ساسانیان، برمی گردد. در آن زمان پیمانه‌های ظریف و زیبایی از شاخ گاو یا بزکوهی درست می‌کردند که چون پایه نداشته است کسی نمی‌توانسته آن را روی زمین یا میز بگذارد و از نوشیدن شرابِ ریخته شده در پیمانه‌اش طفره برود. 🍷جامهای شراب در قدیم دارای هفت خط بودند و هرکس بنا بر ظرفیتش تا یک خط خاص میتوانست شراب بنوشد. این خطها عبارت بودند از ۱- فرودینه: کمترین میزان شراب در جام ۲– کاسه گر ۳- اشک ۴- ازرق: (خط شب، خط سیاه یا خط سبز) این خط کاملاً در وسط پیمانه بوده و خط اعتدال درشرابخواری محسوب می‌گردیده است. ۵- بصره ۶- بغداد ۷- جور: لب پیمانه بوده و جام بیش از آن جا نداشته؛ به عبارت دیگر جام لبریز از شراب می‌بوده است. ادیب‌الممالک فراهانی نام این خطوط را در شعری آورده‌است: هفت خط داشت جام جمشیدی هریکی در صفا چو آیینه جور و بغداد وبصره و ازرق اشک و کاسه گر و فرودینه 🍺هرکس شراب خوار قهاری بود و میتوانست تا خط هفتم شراب بخورد به هفت خط معروف میشد. بعضی مواقع شخصی برای خودنمایی تقاضای پر کردن جام تا خط هفتم میکرد ولی نمیتوانست همه شراب را بنوشد. 🔮در اینجا دوستانش برای حفظ آبروی او تا خط جور ,شراب او را سر میکشیدند و اصطلاح جور کسی را کشیدن از اینجا ضرب المثل گردید. معنایی کنایی جور کسی را کشیدن : در فرهنگ عامه به افراد باهوش و زیرک و مرد رند “هفت خط” گفته شده است. اما مفهوم کنایی آن یعنی مشکل کسی را به دوش کشیدن است. ⛔️ باید در به كارگيری کنایات و ضرب المثل ها، پیشینه آن را دریابیم. سپس نسبت به موقعیت زمانی و مقام افراد، آن را به کار ببندیم. به نظر می‌رسد این مثل هر جا کاربرد ندارد… ✍گردآوری #ایلیا_علیاری @adabkhane

شیرِآب – #ضرب_المثل 2 🦋بسم الله الرحمن الرحیم هست کلید درِ گنجِ حکیم🦋 🦁 #شیرِ_آب 🚰 چرا به لوله ای که آب از آن بیرون می آید، می گوییم “شیر”؟ در سال های نه چندان، دور در ایران؛تنها دوشهر بیرجند و تبریز آب لوله کشی داشتند که آن صنعت را از روسیه به امانت برده بودند. و در کلان شهری مثل تهران مردم از آب چاه که تمیز و سالم نبوداستفاده می کردند.در شهر تهران تنها سه قنات وجود داشت که آن هم متعلق به سه سرمایه دار تهرانی بود.یکی از این قنات ها که به سرچشمه معروف بودمتعلق به سرمایه داری بود که بچه دار نمی شد. او نذر کرد اگر بچه دار شود؛ برای تهرانیان آب لوله کشی فراهم کند. پس از مدتی بچه دار شد و برای ادای نذرش به اتریش رفت تا مهندسانی را از آنجا برای لوله کشی آب بیاورد. در هر کشوری حیوانی که نماد آن کشور است را بر سر خروجی آب می گذاشتند. 🐓 مثلا در فرانسه سر خروس استفاده می کردند. مهندس اتریشی که به این منظور به ایران آمده بود فکر کرد که بر اهرم خروجی آب چه نمادی بگذارد!? او دریافت که بر روی پرچم ایران آن زمان ‘شیر وخورشید’وجود دارد وشیر “نماد ایران” است. 🦁پس بر روی اهرم خروجی آب،سر شیری فلزی گذاشت و مردم هروقت برای برداشتن آب به آنجا می رفتند می گفتند: رفتیم از سر شیر آب آوردیم! اگرچه ممکن است سر شیر پیش از این نیز ( به دلیل وجود برخی از حمام های قدیمی ایران که از سر شیر، بهره گیری می کردند) استفاده می شده است. ✍️گردآوری #ایلیا_علیاری @adabkhane

#شعر 4 بر روی پایت می گذارد کعبه سر هم جبریل حتی می گذارد بال و پر هم به خاک پایت احتیاجی نیست اصلاً وقتی دوا می سازم از این خاک در هم تو کعبه ای ! آن کعبه ای که در طوافت بال و پر ما سوخته حتی جگر هم با آبروی تو تهجّد آبرو یافت فیض از مناجات تو می گیرد سحر هم با این جمالی که تو را دادند ، باید … بین خریداران تو باشد پدر هم نام مرا هم بین این عشاق بنویس بگذار تا جا خوش کند این یک نفر هم ای جان به قربان تو و دورِ شلوغت یوسف شدن بازار دارد ، دردسر هم در کوچه جانِ ما نقابت را بیانداز ! این گونه چشمت می زنند این ها ، نظر هم هستند یک یک شیرها دنبال دامت چشمان آهوی خراسانِ پدر هم فهم من از لطف جوادی تو این است : که آن چه را گفتیم دادی ، بیشتر هم ما را ببر تا کاظمین این بار با هم ما را بخر در کاظمین این بار در هم #علی_اکبر_لطیفیان شهادت امام جواد (ع) بر همه مسلمانان تسلیت باد🖤 @adabkhane

#شاه_بیت ۶ (یاعلی مدد) چو سبوی مِی پرستان که شود خمارِ دستت/ بکشم مدام ساقی به سر، انتظارِ دستت/ #محسن_قاسمی(قم- معاصر) @adabkhane

#واکاوی_واژه 3 #واژگان_غیر_پارسی 🦋بسم الله الرحمن الرحیم هست کلید درِ گنجِ حکیم🦋 ✴ ريشه برخی از واژگان کوچه بازاری و غیر پارسی ✴ ⛔️نمادهای بی فرهنگی ⛔️ ✳زپرتی :زندانی ⛔️ زپرتی: واژه روسی Zeperti به معنی زندانی است. کاربرد آن از زمان قزاق‌های روسی در ايران است. در آن دوران هرگاه سربازی به زندان می‌افتاد ديگران میگفتند يارو زپرتی شد و اين واژه کم کم اين معنی را به خود گرفت که کار و بار کسی خراب شده و اوضاعش ديگر به هم ريخته است. ❇شر و ور:هیاهو ⛔️ شر و ور: از واژه فرانسوی Charivari به معنی همهمه، هياهو و سرو صدا گرفته شده است. ✳اسكناس:برگه⛔️ اسکناس: از واژه روسی Assignatsia که خود از واژه فرانسوی Assignat به معنی برگه دارای ضمانت گرفته شده است. ❇فکستنی : بامزه، بیخود⛔️ فکستنی: از واژه روسی Fkussni به معنی بامزه گرفته شده است و به کنايه و واژگونه به معنی بيخود و مزخرف به کار برده شده است. ✳نخاله:آدم بی ادب ⛔️ نخاله: يادگار سربازخانه‌های قزاق‌های روسی در ايران است که به زبان روسی به آدم بی ادب و گستاخ میگفتند Nakhal و مردم از آن برای اشاره به چيز اسقاط و آشغال و به درد نخور هم استفاده کرده‌اند… ⛔️این واژگان نشان از نفوذ بی فرهنگی و نوعی تهاجم فرهنگی است که صدسال پیش از این در ایران جولان می دادند. پس باید بدانیم که تکرار آن کلمات، رواج بی فرهنگی است⛔️ ✍️گردآوری : دکتر حسین محمدی مبارز @adabkhane

#شاه_بیت ۷ قدّ و بالای علی از چشم زهرا دیدنی ست وای! وقتی می رسد دریا به دریا دیدنی ست #قاسم_صرافان @adabkhane