✅#یادداشت ✅#دین ✅#دانش_فناوری
🗒 موضوع: شگفتیهای علمی(قسمت اول)
🔵بسیاری از ما، وقتی صحبت از معجزه میشود، با تردید و انکار به آن نگاه میکنیم. برای مثال، اگر بگویند «وقتی پیامبر(صلی الله علیه و آله) در زیر درختی استراحت میکردند، آن درخت شروع کرد به رشد کردن»، شاید بگوییم: «مگر میشود؟!»
در چند قسمت، برخی واقعیتهای علمی را بررسی میکنیم که با عقل تجربی سازگار نیست و شاید برخی، این واقعیتهای قابل آزمایش را دروغ یا جادوگری بنامند و راه انکار پیش گیرند. برخی از این واقعیتهای تجربی را میتوان به راحتی در خانه آزمود. میخواهیم بگوییم شاید چیزی با عقل تجربی، ناسازگار باشد، اما وقوع آن امکانپذیر.
🔵برای قسمت اول، نور قطبیده را انتخاب کردهایم.
امواج نور معمولی، از همه سو و در همهی جهات میتابند. اما شیشههای قطبنده(نمونهی سادهی آن، عینکهایی است که با آن فیلمهای سهبعدی را میبینند و امروزه روی برخی تلویزیونها ارائه میشود) میتوانند از بین تمام نورها، نورهایی را انتخاب کنند که فقط در یک جهت خاص میتابند. بیشتر این ابزارها، نور را در دو جهت افقی و عمودی قطبیده میکنند. برای مثال، یکی از شیشهها، فقط نورهای همجهت با افق را عبور میدهد و دیگری فقط نورهای عمود بر افق را. جالب است که اگر دو عینک همانند داشته باشید و شیشهی چپ عینک اول را روی شیشهی راست عینک دوم بگذارید، شما دیگر چیزی نمیبینید. چرا؟ چون یکی از شیشهها نور افقی را انتخاب کرده، شیشهی دوم فقط به نور عمودی اجازه میدهد عبور کند. پس هیچ نوری از آن رد نمیشود.
🔵تا اینجا، چیز عجیبی دیده نمیشود. اما عینک سوم، میتواند ماجرا را پیچیده کند. اگر عینک دیگری را بین شیشهی عینک جلویی و عینک عقبی که چپ و راست شدهاند، قرار دهید، باز هم چیزی دیده نمیشود.
🔵حالا عینک وسطی را کمی بچرخانید(حدود 45 درجه). عینک اول نورهای افقی را عبور میدهد، عینک وسطی نورهای با زاویهی 45 درجه را و عینک آخر فقط نورهای عمودی را. عینک اول، تمام نورها را غیر از نورهای افقی جذب کرده، پس در نوری که از آن خارج میشود، هیچ نور عمودی وجود ندارد. اما وقتی عینک وسطی را کمی میچرخانیم، گویا عینک آخری فراموش میکند که نورهای عبوری از عینک اولی، همگی افقی هستند. این بار شما میتوانید از پشت عینک آخری، تصویر ببینید.
🔵شبیه این آزمایش را با بخار نقره هم انجام میدهند. آزمایشی به نام «اشترن-گرلاخ» که در آن بخار نقره از بین دو قطب آهنربا که یکی بالای بخار نقره و دیگری پایین بخار نقره است، عبور میدهند. نیمی از بخارهای نقره به سمت قطب بالا و نیمی به سمت قطب پایین میروند. یعنی بخارهای نقره، نیمی از اسپین(نوع) بالا و نیمی از نوع پایین هستند.
🔵حالا اگر بالا و پایین بخارهای بالا یا پایین را دوباره دو تا آهنربا، یکی در بالا و یکی در پایین قرار دهیم، فقط یک رگهی بخار دیده میشود؛ چرا؟ چون قسمت دیگر را در مرحلهی پیشین آزمایش حذف کردیم.
🔵باز هم از آهنربای سوم استفاده کنیم. جلو بخارهای با اسپین بالا، دو آهنربا یکی در سمت راست و دیگری در سمت چپ قرار میدهیم. بخارهای نقره، دو قسمت میشوند، برخی به چپ و برخی به راست میروند. یعنی بخارهای نقره دارای دو نوع چپ و راست هم هستند. حالا کافی است دوباره، دو آهنربا یکی در بالا و دیگری در پایین بخار چپ(یا راست) قرار دهید. این بار، بخارهای نقره، نیمی به پایین و نیمی به بالا میروند. انگار یادشان رفته که در مرحلهی اول آزمایش، آنها را از هم جدا و فقط یکی را انتخاب کرده بودیم!
📝#محمدحسین_یزدانی_بخش
✅ارزیابیها، دیدگاهها، پیشنهادها:
🌐https://eitaa.com/yazdanibakhsh
🔰دیگر یادداشتها:
🌐https://eitaa.com/aghamoalem
✅#یادداشت ✅#دانش_فناوری
🗒 موضوع: شگفتیهای علمی(قسمت دوم)
🔵ایجاد سایه هنگامی که جسمی در مقابل نور قرار میگیرد، امری طبیعی است و بسیاری از ما، میتوانیم شکل سایه را پیشبینی کنیم. تصور کنید سه میلهی بسیار نازک(مثل نوک مدادنوکی) را در فاصلهی کم نسبت به هم قرار داده باشیم و به آنها نور بتابانیم. فکر میکنید سایهی این میلههای نازک روی دیواری که روبهروی آن قرار دارد، به چه شکلی باشد؟ اگر به جای نور معمولی، از یک نور تکرنگ(مثل لیزر قرمز یا لیزر سبز) استفاده کنید چطور؟
بعید است بتوانید حدس بزنید. هنگامی که با لیزر روی سه نوک مداد نور بتابانید و سایهی آن را روی دیوار ببنید، صدها نوار تاریک و روشن خواهید دید. گویا به جای سه نوک مداد، سایهی صدها نوک مداد روی دیوار افتاده است. شگفتآورتر، علت این پدیده از نظر علمی است: نوارهای تاریک و روشن، سایهی نوکهای مداد نیستند؛ بلکه حاصل پدیدهای هستند به نام تداخل که بر اساس آن، نوارهای تاریک، محلهایی هستند که دو نور تابیده شده از دو شکاف بین نوکهای مداد، همدیگر را خنثی میکنند؛ به عبارت سادهتر: نور+نور=تاریکی! چیزی که عقل تجربی آن را نمیپذیرد. قسمتهای روشن، البته همان روند عادی زندگی روزمرهی ماست: نور+نور=نور!
📝#محمدحسین_یزدانی_بخش
✅ارزیابیها، دیدگاهها، پیشنهادها:
🌐https://eitaa.com/yazdanibakhsh
🔰دیگر یادداشتها:
🌐https://eitaa.com/aghamoalem
✅#یادداشت ✅#دانش_فناوری
🗒 موضوع: شگفتیهای علمی(قسمت سوم)
🔵همهی ما میدانیم که نیمی از اعداد(که در علم ریاضی آنها را عدد «صحیح» میخوانند) زوج هستند و نیمی فرد. بنابراین، شمار اعداد زوج، درست، نصف شمار اعداد صحیح است.
🔵حالا بگذارید از زاویهی دیگری نگاه کنیم.
اگر هر عدد صحیحی را مثل 1، 2، 3، 4 و... در 2 ضرب کنیم، یک عدد زوج ایجاد میشود. یعنی به ازای هر عدد صحیح، یک عدد زوج وجود دارد. یعنی تعداد اعداد زوج و اعداد صحیح، با هم برابرند! به زبان علم ریاضی، بین اعداد صحیح و اعداد زوج، یک تناظر یک به یک وجود دارد.
🔵حالا هر عدد صحیح دلخواهی را در 2 ضرب کنید و از نتیجه، یک شماره کم کنید. به چه نوع عددی میرسید؟ نتیجه چیست؟ آیا شمار اعداد صحیح و اعداد فرد هم برابر هستند؟ یعنی به ازای هر عدد صحیح، یک عدد فرد وجود دارد؟
🔵جالب است؛ با این که نیمی از اعداد صحیح، زوج و نیمی فرد هستند، شمار اعداد زوج و اعداد فرد و اعداد صحیح با هم برابر است!
🔵این کار را میتوانید مثلا با اعداد بخشپذیر بر هر عدد صحیح دیگری هم انجام دهید. به عنوان مثال، عدد 5.
🔵میپذیرید که فقط یک پنجم یا بیست درصد اعداد صحیح، بر 5 بخشپذیرند و بقیهی چهار پنجم یا 80 درصد نه. یعنی تعداد اعداد بخشپذیر بر 5، یک پنجم تعداد اعداد صحیح است.
🔵حالا هر عدد صحیح دلخواهی را مثل 1، 2، 3، 4 و... در 5 ضرب کنید. به عددی بخشپذیر بر 5 میرسید. یعنی به ازای هر عدد صحیح، یک عدد بخشپذیر بر 5 وجود دارد؛ یعنی همان تناظر یک به یک یا برابری شمار اعداد صحیح و اعداد بخشپذیر بر 5.
🔵این به ظاهر تناقض، دربارهی هر مجموعهی بیشمار عضوی(با بینهایت عضو) وجود دارد.
📝#محمدحسین_یزدانی_بخش
✅ارزیابیها، دیدگاهها، پیشنهادها:
🌐https://eitaa.com/yazdanibakhsh
🔰دیگر یادداشتها:
🌐https://eitaa.com/aghamoalem
✅#یادداشت ✅#دانش_فناوری
🗒 موضوع: شگفتیهای علمی(قسمت چهارم)
🔵در بسیاری از فیلمها و مجموعههای تلویزیونی دیدهایم که یک روح، از در بسته یا دیوار میگذرد. گویا دیوار یا در برای او وجود ندارد. این کار البته به کمک جلوههای ویژهی سینمایی یا رایانهای انجام میشود. اما شاید باور نکنید، اگر پدیدهی تونلزنی، یعنی عبور اجسام از موانع نباشد، حیات روی کرهی زمین وجود نخواهد داشت.
🔵مطابق عادت عقل تجربی، عبور اجسام از موانع مادی، ممکن نیست. اما طبق اصول علم کوانتوم، عبور از موانع، یا به عبارت علمیتر، «تونلزنی» امری عادی است. تبدیل نطفه به انسان کامل یا تبدیل بچهقورباغه به قورباغهی بالغ، فقط و فقط از طریق پدیدهی تونلزنی یعنی عبور ذرات از موانع مادی ممکن است؛ در غیر این صورت، برای تبدیل یک بچهقورباغه به قورباغهی بالغ، باید چند صد سال زمان بگذرد. (انتخاب مثال قورباغه به سند این مطلب برمیگردد)
🔵شاید شگفتآورتر از تونلزنی، «شبح» شدن برخی ذرات زیراتمی است که برخلاف اجسام معمولی که جای دقیق و درستی دارند، در همه جای فضا پخش میشوند و نمیتوان گفت کجا هستند، یا بهتر بگویم: «همه جا هستند!». پدیدهی فوتوسنتز که در گیاهان، ساخت غذا و برگ و شاخ و میوه را موجب میشود، فقط و فقط به شرطی امکان دارد که ذرات برای پیدا کردن ملکول هدف خود، شبحوار در محیط پخش شوند و جای ملکول هدف را پیدا کنند. وگرنه رسیدن ملکولهایی که از خورشید انرژی گرفتهاند، به ملکولهایی که باید به غذا تبدیل شوند، تقریبا شبیه پیدا شدن سوزن در انبار کاه است.
🔵برای درک بهتر این مطلب با مثالهای ساده و تصویری، خوب است مستندی را که شبکهی BBC تهیه کرده، از پیوند زیر با زیرنویس فارسی ببینید.
مستند:
http://dl.fileniko.ir/video/documentary/2016/11/BBC.The.Secrets.of.Quantum.Physics.2of2.Let.There.be.Life.1080p.HDTV.x264.AAC.mkv
زیرنویس فارسی:
http://dl.fileniko.ir/video/documentary/2016/11/BBC.The.Secrets.of.Quantum.Physics.SUB.Persian.576p.PDTV.x264.www.fileniko.com.rar
📝#محمدحسین_یزدانی_بخش
✅ارزیابیها، دیدگاهها، پیشنهادها:
🌐https://eitaa.com/yazdanibakhsh
🔰دیگر یادداشتها:
🌐https://eitaa.com/aghamoalem