🔰 مبنا سازی سلیقه‌ای از مصاحبه فقیهانه حضرت استاد علیدوست (بخش سوم) ✍️ احمد احسانی فر 14. اینکه امام صادق علیه السلام، شناخت تفاوت¬های مخاطبانِ امر به معروف و نهی از منکر و درک خُلق و خوی متفاوت مخاطبان را از الزامات آمر و ناهی می دانند، را چگونه باید تعلیل و تحلیل کرد: «وَ صَاحِبُ‏ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ‏ يَحْتَاجُ‏ أَنْ يَكُونَ... عَارِفاً بِتَفَاوُتِ أَخْلَاقِهِمْ لِيُنَزِّلَ كُلًّا مَنْزِلَتَه‏» (مصباح الشریعه، ص19). آیا جز این است که سخن گفتنِ آمر و ناهی متناسب با تفاوت های مخاطبان منجر به تاثیر گذاری می شود و الّا؛ فلا. دقت در سایر الزاماتی که امام علیه السلام در همین روایت شریف در آمر و ناهی شرط کرده اند را باید چگونه تحلیل کرد؟ نظیر این که آمر و ناهی باید خوش بیان و نیکو کلام باشد: «وَ صَاحِبُ‏ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ‏ يَحْتَاجُ‏ أَنْ يَكُونَ... وَ حُسْنِ الْبَيَان‏»؛ و با مخاطب خود مهربان و انیس و نرم خو باشد و با لطف و شفقت او را دعوت به دین مداری کند: «وَ صَاحِبُ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ يَحْتَاجُ أَنْ يَكُونَ... رَحیماً، لَرفیقاً بِهِم داعِیاً لَهُم بِاللُّطفِ»؛ و خیرخواه مخاطب خود باشد: «وَ صَاحِبُ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ يَحْتَاجُ أَنْ يَكُونَ... ناصِحاً لِلخَلقِ»؛ و باید نسبت به ایذاء و آزاری که به وی در اثر امر به معروف می رسد صابر باشد و با مخاطب به مقابله به مثل برنخیزد و از وی شکایت نبرد... و اگر مخاطب با وی به مخالفت برخاست و معروف را بجای نیاورد و یا به آمر جفا و ستم روا داشت، بر مخالفت یا جفای وی صبر کند: «وَ صَاحِبُ‏ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ‏ يَحْتَاجُ‏ أَنْ يَكُونَ... صَابِراً عَلَى مَا يَلْحَقُهُ لَا يُكَافِئُهُمْ بِهَا وَ لَا يَشْكُو مِنْهُمْ... فَإِنْ خَالَفُوهُ وَ جَفَوْهُ صَبَرَ». آیا از مجموع این الزامات در آمر و ناهی نمی توان به این مقصد رهنمون شد که امر به معروف و نهی از منکر در منطق شارع مقصد گرا و غایت گراست و رهاوردش باید اثرگذاری باشد؟ و الا؛ اگر قرار بر الزام قهری همگان به مناسک دینی، بدون رعایت ملاحظات و مزاحمات دیگر باشد دیگر این الزامات در آمر و ناهی چه ضرورت و لزومی می یافت؟ 15. ناقد محترم نه تنها در مبنا شناسیِ سخن استادِ «فقیه» به خطا رفته است، حتی در ملازمات و شرایط و اطراف کلام استاد نیز، تقریری غیر منطبق با مصاحبه استاد ارائه می دهد. ایشان در تبیین نظریات حضرت استاد، از قول ایشان این گونه تقریر می کند که «ربط علّیِ قطعی» و «تلازم ذاتی» میان الزام به حجاب قهری و لجاجت ورزی وجود دارد؛ و آنگاه بر مبنای این تقریر و تبیین غلط از سخن حضرت استاد به نقد آن می پردازد و این رویداد را محتمل و در حدّ یک فرضیه می داند، نه مقطوع و حتمی. در حالی که مطالعه صریح فرمایش استاد، و استعمال ایشان از ساختار و هیات شرطی، گویای محتمل دانستن این رویداد (منجر شدن نهی از منکرِ قهری به لجاجت ورزی مخاطب) است. ایشان چنین فرمودند: «اگر به هر دلیلی... نهی از منکر نه تنها پیشگیری نکند بلکه عوارض دیگری ایجاد کند؛ مثل اینکه عده‌ای را روی دنده لج بیندازد یا احساس کنند که باید مخالفت کنند، لذا خود این حرکت باعث ترویج عدم حجاب و برهنگی شود...». بکارگیری هیات شرطی و استعمال واژه «اگر» در ابتدای این جمله ظهور بر چه مؤدائی دارد؟ قطع یا احتمال. 16. نقد دوم ناقد به این محور بازمی گردد که اگر همه متغیرها در مصلحت سنجیِ حضرت استاد مورد ملاحظه قرار می گرفت و هر یک ارزش گذاری متناسب می شد، این نتیجه حاصل می شد که متغیرهای اهمّی وجود دارد که از وزانت و اعتبار بیشتری نسبت به لجاجت ورزی برخوردارند که با توجه به این متغیرهای فراتر نوبت به متغیرهای فروتری نظیر لجاجت ورزی نمی رسد. 17. ناقد محترم باز هم بجای اینکه سخنِ «فقیه» را بر مبنای قواعد فقهی تحلیل کند، به مفروضات خود در تفسیر سخن ایشان رجوع می کند. حال آن که حضرت استاد در مصاحبه خود تاکید داشتند که گاه الزام قهری به حجاب منجر به سستی یا سلب ایمان در مخاطب می گردد. این سخن استاد را باید بر چه مناطی تحلیل کرد؟ آیا جز این است که در اندیشه استاد «مفاسد و مضارّ بی حجابی» در تقابل با «مفاسد و مضارّ بی ایمانی» مورد سنجش و موازنه قرار گرفته و در نسبت‌سنجی میان این دو متغیر، متغیر بی ایمانی فراتر از متغیر بی حجابی تشخیص داده شده است. ساحت بی ایمانی به ارتداد و خروج فاسق از دین می انجامد و ساحت بی حجابی به خروج فاسق از عدالت منتهی می شود. به راستی در تقابل میان «به ارتداد کشانیدن فاسق» و «بی عدالت دانستن فاسق» باید کدام را اهمّ و کدام را مهم پنداشت؟ آیا این نسبت‌سنجی در کلام استاد مطرح نشد یا ناقد محترم بدان توجه نکرد یا اساساً تفسیر و تحلیل فرمایش استادِ «فقیه» با ملاکات فقهی استوار نگردید؟ #نقد #گفتگو #مسئله_حجاب

🔰 مبنا سازی سلیقه‌ای از مصاحبه فقیهانه حضرت استاد علیدوست (بخش چهارم) ✍️ احمد احسانی فر 18. نقد سوم ناقد بر این محور سامان یافته که روش شناسی تفقهِ حضرت استاد مبتنی بر فقه منفعل و جو زده است که ناقد آن را «بیانیه تسلیم» می خواند؛ و این روش شناسی در تقابل با روش شناسی تفقهِ امام خمینی است که مبتنی بر فقه انقلابی و خلاق است. 19. بمانند نقد دو محور سابق، باز هم خروج از مناطات فقیهانه و رجوع به پیش فرض های خودساخته و سیاست زده، در این قسمت از نقد ناقد محترم جلوه گر شده است. دو قطبی سازیِ عامدانه و مغایر سازیِ قاصدانه میان دو روش فقهی امام و استاد، بدون ملاحظه و تدقیق در نصوص دینی و ادله روایی، از شکننده ترین قسمت های نقد این ناقد محترم است. آیا نفرت افزایی بر ساحت شریعت انور مساله اندکی است؟ آیا بکارگیری روشی که منجر به گرایش مخاطب به کفر و دشمن مسلمین می گردد مساله غیرقابل اعتنایی است؟ آیا وقتی می توان با روشهایی دیگر جلوی بی اعتقادی مخاطب را گرفت، هل دادن وی به سمت لجاجت با پیشوایان دین و خدای این دین، امر مطلوبی در نزد شارع است؟ در یک نقل روایی، امیر المومنین علیه السلام، سپاهیان مسلمان را در جنگ از مقابله با زنان بازداشتند، حتی اگر این زنان به ناموس سربازان اسلام و سرداران و صالحان مسلمان دشنام گویند. سپس امام علیه السلام این فرمایش خویش را این گونه معلّل می نمایند که هرگونه برخورد تقابلی نسبت به زنان، حتی به عنوان مقابله به مثل باعث ننگی، عاری و بدنامی مسلمانان تا نسل‌های واپسین می‌گردد؛ «وَ فِي حَدِيثِ مَالِكِ بْنِ أَعْيَنَ، قَالَ: حَرَّضَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ- صَلَوَاتُ اللهِ عَلَيْهِ- النَّاسَ بِصِفِّينَ، فَقَالَ:... وَ لَا تُهَيِّجُوا امْرَأَةً بِأَذًى وَ إِنْ شَتَمْنَ أَعْرَاضَكُمْ، وَ سَبَبْنَ أُمَرَاءَكُمْ وَ صُلَحَاءَكُمْ؛ فَإِنَّهُنَّ ضِعَافُ الْقُوى وَ الْأَنْفُسِ وَ الْعُقُولِ، وَ قَدْ كُنَّا نُؤْمَرُ بِالْكَفِّ عَنْهُنَّ وَ هُنَّ مُشْرِكَاتٌ، وَ إِنْ كَانَ الرَّجُلُ لَيَتَنَاوَلُ الْمَرْأَةَ فَيُعَيَّرُ بِهَا وَ عَقِبُهُ مِنْ بَعْدِهِ» (کلینی، الکافی، ج9، ص439). تاثیر عامل نفرت از اسلام و پیشوایان دین در این روایت تا حدی است که مسلمین را از برخی امور مباح بازمی دارد. در نقل روایی دیگری، امیر المؤمنین علیه السلام اقامه حد در سرزمین دشمن را خلاف سیره خویش می‌داند و در مقام تعلیل این حکم، عدم پیوستن مجرم به جرگه دشمن در اثر تعصبات و احساسات تند را دلیل این حکم برمی‌شمارد: «عَنْ غِيَاثِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ جَعْفَرٍ ع عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيٍّ ع أَنَّهُ قَالَ: لَا أُقِيمُ عَلَى رَجُلٍ حَدّاً بِأَرْضِ الْعَدُوِّ حَتَّى يَخْرُجَ مِنْهَا مَخَافَةَ أَنْ تَحْمِلَهُ الْحَمِيَّةُ فَيَلْحَقَ بِالْعَدُوِّ» (حر عاملی؛ وسائل الشيعة؛ ج‌28، ص24). 20. ناقد محترم در بخش دیگری از نقد خود، باز هم به تقریری ناصواب از مصاحبه استاد می پردازد؛ آن جا که چاره جوییِ استاد در وضعیت فعلی را «شتابان به سوی ترک نهی‌ از منکر حرکت کردن» می داند و در ادامه، این چاره جوییِ استاد را این گونه توصیف می کند: «آسان‌ترین و ابتدایی‌ترین تجویز در مواجهه با احتمال وقوع مفسده، همین است که حکم به ترک نهی ‌از منکر کنیم، امّا مدخلیّتِ عقلانیّت در این حکم شرعی، منحصر به تشخیص غلبۀ مفسده و استنتاج ترک و تعطیلیِ کنشگری نیست». #نقد #گفتگو #مسئله_حجاب ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

🔰 مبنا سازی سلیقه‌ای از مصاحبه فقیهانه حضرت استاد علیدوست (بخش پنجم) ✍️ احمد احسانی فر 21. تقریرها و تبیین های نادرست از مصاحبه استاد، به نحو پی در پی، در اثر عدم رهیافت به مبانی فقهی، و تفسیر به رای و بر مبنای ذهنیت های شخصی، به وفور در نقد ناقد محترم جلوه گر می شود؛ از جمله متن فوق. مشخص نیست کجای مصاحبه استاد سخن از «ترک نهی از منکر» به میان آمده است، آن هم با وصف «شتابان به سمت ترک نهی از منکر حرکت کردن». این تبیین و تقریر از مصاحبه استاد به دلیل عدم تدقیق بر روش های اجرایی امر به معروف و نهی از منکر در سیره معصومان و فرمایشات فقیهان است. ناقد محترم گمان کرده اند که نهی از منکر از منظر شارع منحصراً یک روش اجرایی دارد و آن هم عبارت است از الزام و قهر و اجبار به حجاب؛ و وقتی ملاحظه فرمودند که استاد معظم این روش را در شرایط فعلی با اشکالاتی مواجه دانسته اند، از ظنّ خود این نسبت را به استاد داده اند که ایشان اساساً معتقد به ترک نهی از منکرند، آن هم به نحو «شتابان». 22. تفسیر صواب از فرمایش استادِ «فقیه» بر محور مبانی فقهی این گونه میسر می گردد که شارع یک عنوان کلی دارد بنام «امر به معروف و نهی از منکر». اما در روش اجرا جمود و انحصار ندارد. شارع همان طور که گفته شد در اجرای امر به معروف و نهی از منکر غایت گرا و نتیجه‌محور است. اگر روشی در عصر و مکانی نتیجه درخور و اثر مورد اهتمام شارع را نداشته باشد، امر به معروف و نهی از منکر متروک و مهجور نمی ماند؛ بلکه از روشی به روش دیگر بدل می شود. نقل روش نامؤثر به روش مؤثر، معنایش ترک امر به معروف و نهی از منکر نیست. کسی که امر به معروف و نهی از منکر را صرفاً در یک روش منحصر می کند، طبعاً توان تحلیل صحیح از کلام حضرت استاد را ندارد. 23. سؤال این است که آیا ائمه هدی علیهم السلام کاری جز امر به معروف و نهی از منکر داشتند؟ آیا رسالتی جز هدایت بر ایشان از سوی خدای متعال تعریف شده بود؟ با این حال سیره ها و روش های گوناگون در منطق گفتاری و رفتاری این بزرگواران هویداست. آیا سیره و روش امام حسن علیه السلام در نهی از منکر با سیره برادر شهید خود در نهی از منکر یکسان است؟ آیا سیره و روش ایشان با سیره صادقین علهیما السلام در نهی از منکر مجانست کامل دارد؟ و سایر امامان نیز به همین ترتیب. اگر روش ائمه علیهم السلام در نهی از منکر متفاوت است، بدین معنا است که شارع در روش های اجرایی امر به معروف و نهی از منکر جمود و حصر ندارد؛ بلکه آنچه موضوعیت دارد گزینش روش تاثیر گذار است؛ و روش های اجرایی طریقی هستند برای تحقق این نتیجه. پس اگر حضرت استاد یک روش را با اشکالاتی در بُعد اثرگذاری مواجه می بینند، آیا معنایش این است که ایشان مفتیِ ترک نهی از منکر شده اند؟ به واقع، این تفسیر کلام استاد، مبتنی بر ذهنیت های شریف ناقد محترم است یا مبتنی بر قواعد فقه؟ #نقد #گفتگو #مسئله_حجاب ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💠 #تفسیر_قرآن کریم جلسه بیستم - سال تحصیلی 1401-1402 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠💠 موضوع : تفسیر قرآن کریم تاریخ جلسه : 1402/02/12 #استاد_علیدوست #تفسیر_قرآن_کریم #صوت_درس ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💠 #خارج_فقه_سیاسی جلسه بیستم (48 - 76 - 100) سال تحصیلی 1401-1402 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠💠 موضوع : مساله ششم؛ مشارکت سیاسی و غیر سیاسی مردم از منظر شریعت مطهر تاریخ جلسه : 1402/02/12 صفحات : 145 و 146 #استاد_علیدوست #خارج_فقه #خارج_فقه_سیاسی #صوت_درس ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

✍️ متن فقه سیاسی صفحات 147 و 148 موضوع : مساله ششم؛ مشارکت سیاسی و غیر سیاسی مردم در شریعت مطهر تاریخ جلسه : 1402/02/12 #استاد_علیدوست #خارج_فقه #خارج_فقه_سیاسی #متن_درس ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

✍️ متن فقه سیاسی صفحات 149 و 150 موضوع : مساله هفتم؛ ولایت حاکم بر ممتنع تاریخ جلسه : 1402/02/12 #استاد_علیدوست #خارج_فقه #خارج_فقه_سیاسی #متن_درس ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💢نقد روش‌شناسانه یا مبناسازی سلیقه‌ای! ✍️ احمد احسانی‌فر ✔️اخیراً استاد ابوالقاسم علیدوست در مصاحبه‌ای به برخی ملاحظات پیرامون حجاب الزامی و جریمه بی‌حجابان پرداخته‌اند. متعاقباً یکی از پژوهشگران (آقای جمشیدی) بر مصاحبه حضرت استاد، نقدی نگاشته و آن را «نقد روش شناسانه» دانسته‌اند که در این باره نکاتی تقدیم می‌گردد. ✂️نقد سخنِ «فقیه» بایسته‌‌هایی دارد که از آن جمله‌‌ می‌توان به این مهم اشاره کرد: فهم دقیق ملاکات و مناطات فقهی و قواعد فقهی و احکام فقهی. بدون احاطه بر این لوازم و یا غفلت از این بایسته اساسی، نقد سخنِ «فقیه» به تفسیر به رای‌‌ می‌گراید؛ چرا که ناقد تصور‌‌ می‌کند که «فقیه» نیز بر اساس ذهنیت‌‌ها و رسوبات فکری خویش سخن گفته و به همین دلیل سخن «فقیه» را بر مبنای تصوراتِ پیشینی خود تفسیر و تحلیل‌‌ می‌کند، نه بر مبنای مبانی فقهی. به ویژه اگر ناقد با ملاکات سیاسی و به نحو سیاست زده به متن‌خوانی سخنِ «فقیه» اقدام کند، در این صورت نقد وی به «بیانیه سیاسی» نزدیکتر‌‌ می‌شود تا «نقد فقیهانه». 👈 متن کامل یادداشت را در «اجتهاد» ملاحظه نمایید: http://ijtihadnet.ir/?p=71025 #نقد #گفتگو #مسئله_حجاب ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💢حجاب در میانه گفتگوی حوزویان ✔️در گفتمان انقلاب اسلامی، مسئله حجاب به عنوان مفهومی اسلامی و ضرورت شرعی مورد تأکید و توجه است؛ هرچند در عرصه روش و اجرا، اختلاف‌ نظرهایی بین صاحب نظران وجود داشته و دارد. استاد ابوالقاسم علیدوست به‌تازگی در گفتگویی به ابعاد مسئله حجاب و میزان مداخله حاکمیّت در این زمینه پرداخت که با واکنش‌هایی روبرو بود. (اینجا بخوانید) بعد از آن، احمدحسین شریفی (رئیس دانشگاه قم) در دو یادداشت کوتاه، ادبیات خاصی را در نقد ایشان به‌کار برد و مهدی جمشیدی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی) نیز تحلیل استاد علیدوست را با نگاهی روش‌شناسانه مورد نقد قرار داد و ‌‌‌به تبیین قواعد مصلحت‌اندیشی در بازسازی اجتماعی پرداخت. در این میان، نقد احمدحسین شریفی با واکنش‌ سید مرتضی حسینی کمال‌آبادی (از شاگردان استاد علیدوست) و نقد مهدی جمشیدی با واکنش احمد احسانی‌فر (از شاگردان استاد علیدوست) همراه بود که گزارشی از این نقدها بدون دخل و تصرف در محتوا پیش‌رو قرار می‌گیرد. 👈 در «اجتهاد» بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=70988 #نقد #گفتگو #مسئله_حجاب ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

✍️ برگه صفحات 549 و 550 فقه القضاء موضوع : مصونیت قضایی تاریخ : 1402/02/16 #استاد_علیدوست #خارج_فقه #خارج_فقه_القضاء1401 #متن_درس ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

✍️ برگه صفحات 177 و 178 خارج اصول فقه - دور دوم موضوع : الأمر الثانی في الصحيح و الاعم تاریخ : 1402/02/16 #استاد_علیدوست #خارج_اصول #خارج_اصول_دور_دوم #خارج_اصول1401 #متن_درس ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💠 #خارج_اصول_فقه_دور_دوم جلسه هشتاد و چهارم، سال تحصیلی 1401-1402 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠💠 موضوع : الصحيح و الاعم تاریخ جلسه : 1402/02/16 صفحات : 177 و 178 #استاد_علیدوست #خارج_اصول #خارج_اصول_دور_دوم #خارج_اصول1401 #صوت_درس ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh