🌺 تفسیر آیات5⃣2⃣ الی 2⃣3⃣ سوره #العبس از تفسير شریف المیزان
🔰انا صببنا الماء صبا... و لانعامكم5⃣2⃣ الی 2⃣3⃣
🔸قرائتى كه فعلا دائر در بين مسلمين است كلمه #انا را با فتحه همزه مى خوانند، كه بنابر آن جمله مورد بحث بيانى تفصيلى براى تدبير خداى تعالى مى شود، كه چگونه طعام انسان را مى آفريند، بله البته اين مرحله ابتدايى از آن تدبير تفصيلى است، وگرنه بيان مستوفا و كامل آن خصوصيات كه در نظام آفرينش طعام برقرار است، و نظام وسيعى كه در همه اين امور و روابط كونى كه بين هر يك از آن امور و بين انسان برقرار است، چيزى نيست كه بتوان در چند آيه بيانش كرد، و عادتا از وسع و طاقت بيان بشرى بيرون است.
🔸و كوتاه سخن اينكه: كلمه #صب در جمله مورد بحث به معناى ريختن آب از بلندى است، و منظور در اينجا فرو فرستادن بارانها بر زمين براى روياندن گياهان است، و بعيد نيست كه شامل جارى ساختن چشمه ها و نهرها نيز بشود، چون آبهاى زير زمينى هم از ذخائرى است كه بوسيله باران پديد مى آيد.
🔸(ثم شققنا الارض شقا) - ظاهر اين آيه اين است كه منظور از #شق شكافتن زمين بوسيله جوانه گياهانى است كه از زمين سر در مى آورند، و به همين جهت اين جمله را با كلمه #ثم و جمله بعدى را با حرف #فاء به جمله (انا صببنا الماء) عطف كرد.
🔸(فانبتنا فيها حبا) - ضمير در #فيها به كلمه #ارض بر مى گردد، و مراد از حب جنس حبوباتى است كه به مصرف غذاى انسان مى رسد، مانند گندم و جو و نخود و عدس و امثال اينها، و همچنين منظور از كلمه #عنب در جمله بعدى جنس آن است، و همچنين #قضب و غير اينها.
🔸(و عنبا و قضبا) - عنب به معناى انگور است، ولى به درخت آن نيز عنب گفته مى شود، و شايد در اينجا منظور همين درخت انگور باشد، نظير زيتون كه هم به ميوه درخت گفته مى شود، و هم به درخت آن و كلمه #قضب به معناى سبزيجات تر و تازه است، كه انسان آن را مى خورد. و اين كلمه در اصل به معناى قطع است، و سبزيجات را اگر قضب خوانده اند بخاطر اين است كه پى در پى قطع مى شود. بعضى هم گفته اند: منظور همه گياهانى است كه از زمين قطع مى شود، حتى علف حيوانات را هم شامل مى شود.
🔸(و زيتونا و نخلا) - معناى اين دو كلمه معروف است.
🔸(و حدائق غلبا) - كلمه #حدائق جمع حديقه است، كه به معناى بوستانى تفسير شده كه اطرافش ديوار كشيده باشند، و كلمه #غلب جمع غلباء است، گفته مى شود (شجره غلباء) يعنى درختى بزرگ و كلفت، پس حدائق غلب به معناى بوستانى است كه درختانش عظيم و كلفت باشد).
🔸(و فاكهه و ابا) - بعضى گفته اند: كلمه #فاكهه به معناى مطلق ميوه ها است. و بعضى گفته اند: همه ميوه ها را شامل مى شود، الا انگور و انار را. بعضى ديگر گفته اند: اگر در بين مصاديق فاكهه، خصوص زيتون و نخل را آورد، براى اين بود كه نسبت به آن دو اعتناى بيشترى داشته، و كلمه #اب - با تشديد #باء - به معناى گياه و چراگاه است.
(متاعا لكم و لانعامكم ) - كلمه #متاعا مفعول له است، مى فرمايد:
(ما آنچه از خوردنيها كه رويانديم براى اين بود كه شما را و چهار پايان را كه شما به خود اختصاص داده ايد، بهره مند و سير كنيم، و اگر در اين جمله از سياق غيبت (فلينظر الانسان ) به خطاب #كم التفات شده، براى آن بوده كه منت تدبير خود و انعام نعمتش را تأكيد كرده باشد.
__
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺 بحث روایتی سوره #العبس از تفسير شریف المیزان
🔰بحث روايتى🌺
🔸روايتى درباره:
قتل الانسان ما اكفره،
جهل ابوبكر و عمر به معناى #ابا شدت روز قيامت و...
🔸در الدر المنثور است كه ابن منذر از عكرمه روايت كرده كه در تفسير آيه (قتل الانسان ما اكفره ) گفته:
اين آيه در شأن عتبه بن ابى لهب نازل شده، كه وقتى آيه (و النجم اذا هوى ) را شنيد، گفت: من كفر مى ورزم به پروردگار نجم وقتى كه فرو مى ريزد، ناگزير رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم او را نفرين كرد، و در سفرى كه به شام مى رفت شير او را پاره كرد.
و در احتجاج از امير المؤمنين عليه السلام روايت كرده كه در حديثى طولانى در معناى (قتل الانسان ما اكفره) فرمود:
يعنى انسان لعنت شده است.
🔸و در تفسير قمى در ذيل آيه ثم السبيل يسره آمده كه خداوند راه خير را براى بشر آسان كرده است.
🔸مؤلف: مراد از اين حديث اين است كه: خداى تعالى انسان را در عملش مختار كرده، بطورى كه راه سعادت و رسيدن به كمالش را آسان ساخته، همان كمالى كه براى رسيدن به آن آفريده شده. پس اين خبر با آن معنايى كه ما در تفسير آيه آورديم منطبق است.
و نيز در معناى كلمه #و_قضبا در همان كتاب آمده كه قضب به معناى #قت است (گياهى است كه حيوانات علفخوار آن را مى چرند).
🔸و نيز در معناى جمله (و فاكهه و ابا) فرموده: #اب به معناى علف خشكى است كه علفخواران مى خورند.
🔸و در الدر المنثور است كه ابو عبيد در كتاب #فضائل خود از ابراهيم تيمى روايت كرده كه گفت: شخصى از ابو بكر صديق پرسيد: #و_ابا يعنى چه ؟ در پاسخ گفت به زير كدام آسمان و روى كدام زمين پناهنده شوم، وقتى درباره كتاب خدا چيزى بگويم كه نمى دانم.
🔸و نيز در همان كتاب آمده كه سعيد بن منصور، ابن جرير، ابن سعد، عبد بن حميد، ابن منذر، ابن مردويه، بيهقى (در كتاب شعب الايمان)، خطيب و حاكم (وى حديث را صحيح دانسته)، از انس روايت كرده اند كه روزى عمر آيات (فانبتنا فيها حبا و عنبا و قضبا) را تا كلمه و ابا قرائت كرد، آنگاه گفت: همه اينها را مى شناسيم، اما بايد ديد كلمه #اب به چه معنا است، آنگاه چوب دستياى كه در دست داشت از دست انداخت و گفت: عمر بيهوده خودت را به اين در و آن در نزن، اگر تو معناى كلمه اب را ندانى چه گناهى دارى، اى مردم برويد به دنبال كسى كه از خود قرآن شما را به معناى آن هدايت كند، آنگاه عمل كنيد، و وقتى چيزى از كتاب خدا را نفهميديد آن را به پروردگار كتاب واگذاريد.
🔸و نيز در آن كتاب آمده كه عبد بن حميد، از عبد الرحمان بن يزيد روايت كرده كه گفت: مردى از عمر پرسيد: معناى كلمه #و_ابا چيست؟ همين كه ديد حضار مجلس به دادن جواب پرداختند، شلاق خود را گرفته به آنان حمله ور شد.
🔸مؤلف: اين حديث مى خواهد بگويد عمر مردم را از بحث پيرامون معارف قرآن و حتى تفسير الفاظ آن، منع مى كرد.
و در ارشاد مفيد آمده كه روايت شده شخصى از ابو بكر از كلام خداى عز و جل كه فرموده: (و فاكهه و ابا) پرسيد: ابو بكر معناى كلمه #اب از قرآن را ندانست، در پاسخ گفت كدام آسمان و كدام زمين مرا پناه مى دهد و يا چه خاكى به سر كنم اگر درباره قرآن چيزى بگويم كه بدان علم ندارم، اما كلمه #فاكهه كه معنايش را همه مى دانيم، و اما كلمه اب را من نمى دانم خدا داناتر است.
اين سخن به امير المؤمنين عليه السلام رسيد فرمود: سبحان اللّه چطور نمى داند كه كلمه #اب به معناى علف و چريدنيها است؟ و اينكه خداى تعالى در اين آيه مى خواهد نعمت هايى را كه به خلقش داده، و از آن جمله آنچه غذاى آنان و غذاى چهار پايان ايشان است كه بوسيله آن هم جانشان زنده مى ماند، و هم جسمشان نيرو مى گيرد، به رخ آنان بكشد.
و در مجمع البيان است كه از عطاء بن يسار از سوده همسر رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم روايت شده كه گفت: رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم فرمود: مردم پا برهنه و لخت. و ختنه نشده محشور مى شوند و عرق آنچنان از ايشان مى ريزد كه حتى تا نرمه گوشها مى رسد، مى گويد عرضه داشتم: يا رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله و سلم خاك بر سرم آيا در آن روز مردم لخت و عريان به يكديگر نگاه مى كنند؟ فرمود: در آن روز مردم به هيچ چيز جز گرفتارى خود نمى انديشند و نمى پردازند، آنگاه اين آيه را تلاوت فرمود: (لكل امرى ء منهم يومئذ شأن يغنيه ).
و در تفسير قمى در ذيل آيه (لكل امرى ء منهم يومئذ شأن يغنيه) فرموده: يعنى شغلى است كه از هر شغل ديگرى بازش مى دارد.
__
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a