📝 #یادداشت | «فقاهت ژورنالیستی» بهمثابه شبهعلم
🔸 چندسالی است که با موج نوظهوری از اظهارنظرهای فقهی از سوی برخی افرادِ حوزوی مواجهیم که تفاوتهای جوهری با اظهارنظرهای فقهیِ پیش از این دوران دارد. مهمترین ویژگی این نوع فقاهت - که البته با تسامح آن را گونهای فقاهت مینامیم- چهار مشخّصه است:
1⃣ انتخاب موضوع
افرادی که در این حیطه به «پژوهشگر فقهی» شناخته شدهاند، عموماً گرایش فکریشان به سمت جریان منوّرالفکری است که دغدغهی اصلیاش «سکولاریزاسیون و عرفیسازیِ دین در جامعهی ایران» است. این افراد هم بالتبع دقیقاً دست میگذارند روی موضوعات پرچالشی که ازقضا از مقتضیات زیستِ مدرن هستند و منجر به عرفیسازیِ دین میشوند.
موضوعاتی مانند: حدود شرعی حجاب، جواز همجنسبازی، طهارت و نجاست سگ و... !!
2⃣ روششناسیِ علمی
معمولاً (نه همیشه) افرادی که در این زمینه فعّالیت میکنند، از عمق علمیِ بسیار کمی برخوردارند و نسبت به بهرهمندی از فرایندهای فقهی و اصولی نهتنها تبحّر ندارند، بلکه بهشدّت ضعیف هستند؛ - لااقل اینکه وقتی در این حیطه ورود میکنند، استدلالهای فقهیشان اینچنین ضعیف میشود- امّا این ضعف را با قوّتی که در زمینهی «اطلاعات فقهی» جبران میکنند. این قوّت را چنان پررنگ برجسته میکنند و آراء فقهاء و روایات و گزارههای تاریخی را بگونهای کنار هم میچینند که مخاطب اگر خودش فهم فقهی دقیق و نسبتاً عمیقی نداشته باشد، به آن نقصان مهمّ پِی نمیبرَد و مقهور این حجم عظیم اطلاعات میشوند.
3⃣ انتخاب مخاطب
مخاطبین این اظهارنظرهای فقهی، نه جامعهی علمی (حوزویان) بلکه عموم مردم هستند.
اگر کسی دغدغهی علمی داشته باشد و فعّالیتش حقیقتاً بر محور «حجّیت» شکل گرفته باشد و بخواهد در سنّت علمی اثرگذار باشد، نهتنها مخاطب اوّلیهاش حوزویان هستند، بلکه از طرح اختلافات درونعلمی - که در میان فقهاء در همیشهی تاریخ امری طبیعی و لازم بوده است- بیرون از فضای علمی بهشدّت احتراز دارد؛ تا نکند باورهای دینیِ یکنفر یا اعتماد مخاطبی نسبت به فقهاء و مراجع تقلید متزلزل شود و نتیجهی خسارتبارش در روز قیامت وبال او گردد.
🔻امّا فعّالان عرصهی #فقاهت_ژورنالیستی دقیقاً برعکس عمل میکنند؛ مخاطبین اصلیشان نه جامعهی علمی (حوزوی) بلکه عموم مردم هستند و در محتوایی که انتشار میدهند همواره طوری سخن میگویند که باورِ مخاطبِ ناآگاه نسبت به اتقان فتاوای فقهی متزلزل میشود و ناخودآگاه به سمت نوعی «تدیّنِ شخصی، سلیقهای و گزینشی» سوق پیدا میکند.
4⃣ ادبیات ارائه
اظهارنظرهای خاصّ و شاذّ فقهی معمولاً متّکی به ارائهی ادلّهی فقهی - مشتمل بر بهرهمندیِ روشمند از اصطلاحاتِ رایج در دانشهای پیرامونی همچون اصول و رجال و درایه و...- است و لذا محتوایی کاملاً پژوهشی است؛ که عموم مردم (کمآگاهان از دانش فقه) توان فهم درست این متون و سنجش قضاوت آنها را ندارند.
🔻 امّا متونی که دربارهی آنها سخن میگوییم، مخاطب اصلی خودشان را عموم مردم میدانند. مسلّماً دیدگاههای غیرروشمند هیچگاه در جامعهی علمی اعتباری کسب نمیکنند و بالتبع در جامعهی دیندار هم مورد توجّه قرار نمیگیرند. به همین جهت منوّرالفکرانِ فقهی، مستقیماً عموم مردمِ نامطّلع از «مؤلّفههای دانش فقه» را خطاب قرار میدهد. به همین دلیل گرچه نویسندهی این متون از ادبیات فقهی بهره میبرد، امّا آنقدر ساده و بدون پیچیدگیهای یک متنِ واقعاً پژوهشی و علمی مینویسد که هرکسی با کمترین سواد ممکن بتواند آن را بفهمد و به مقصود نهاییِ نویسنده دست یابد.
✅ این البته خصیصهی مثبتی است که یک نفر بتواند به خوبی با عموم مردم مخاطبه کند؛ امّا وقتی این خصیصه را در کنار سهدیگر ویژگیِ این متون میبینیم، متوجّه میشویم که این اقدام در حقیقت یک «جریان ژورنالیستی» با هدف عرفیسازیِ دین است که البته از ادبیات فقهی هم بهره میبرَد تا بتواند ذهن و قلب جامعهی دینی را متأثّر کند.
🖋 علیرضا ملااحمدی
#عرفی_سازی_دین
برگرفته از کانال حوزوی مناهج
لینک عضویت در کانال نخبگانی اندیشگان↙️
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
7.32M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥 #ببینید | تاثیر ارتباط با خداوند در روح و جان انسان
خاطره ای که مرحوم آیت الله حاج آقا مرتضی تهرانی رحمهالله نقل میکنند در ضرورت ارتباط با خداوند ولو روزی ۲ دقیقه.
#شب_جمعه
#مناجات_با_خدا
•┈┈---••✾••---┈┈•
🌀 اندیشگان؛ تکاپوی اندیشه
📚 #برشی_از_کتاب | دَه باور بی اساس علم مدرن
در سرتاسر دنیا دانشمندان میدانند که برنامه های ماتریالیسم در واقع قواعد بازی در ساعات کاری هستند.
کمتر دانشمند حرفهای آنها را – دست کم قبل از بازنشستگی یا دریافت جایزه نوبل – علناً به چالش میکشد. و اکثر افراد تحصیل کرده هم در دفاع از شأن علم حاضرند، صرف نظر از نظرات شخصی شان در انظار با کیش مرسوم علم همراه شوند.
پ.ن: این کتاب که به وسیله روپرت شلدریک، زیست شناس غربی نگاشته شده، علمزدگی (علم معادل science) مجامع علمی غرب را به چالش می کشد.
خواندن این کتاب از سوی استاد عبودیت برای محققین #فلسفه به خصوص #فلسفه_علم توصیه شده است.
لینک عضویت در کانال نخبگانی اندیشگان↙️
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
💥#فرا_اندیشه | عجز ادراک
به مناسبت روز بزرگداشت #مولوی، عباراتی را از آیت الله جوادی آملی در رابطه با دو مرتبه علم و ادراک که در سخنان این عارف بزرگوار وجود دارد نقل میکنیم:
✨ حكیم می گوید من مطلب نظری را با مفهوم بدیهی می فهمم، فقیه می گوید چنین است، اصولی می گوید چنین است، محدّث می گوید چنین است كه مطلب مشكل را با مطلب آسان باید فهمید؛ یعنی با مقدّمات بدیهی به نتیجه می رسیم، این راه اندیشه است؛ اما ذات اقدس الهی كه مفهوم نیست، خدا كه ماهیت ندارد، او حقیقت هستی خارجی است، او كه به ذهن نمی آید، لذا مادامی كه مرز فقه است و اصول است و حكمت است و حدیث است و برهان است و فلسفه، حرف مولوی شاگرد شمس این است: «ای برادر تو همان اندیشه ای»؛
اما وقتی نسبت به خدا رسید، فرمود: «گردن بزن اندیشه را ما از كجا او از كجا» و گفت:
«آفت ادراك آن قال است و حال / خون به خون شستن محال است و محال»
⚡️یعنی شما مفهوم نظری را می خواهی با مفهوم بدیهی حل كنی؟! خون را با خون می خواهی بشویی؟! برای آن مشكل نظری باید از تن بیرون بروی, از ذهن بیرون بروی، «از علم به عین آمد وز گوش به آغوش»، باید بیرون بروی و مشاهده كنی، وگرنه مگر می شود چیزی كه عین خارجی است و مفهوم نیست و ماهیت نیست و اینکه به ذهن بیاید نیست، آن را با ذهن حل كنی؟!
📝 پیام به كنگره بزرگداشت شمس
تاریخ: 1394/07/05
لینک عضویت در کانال نخبگانی اندیشگان↙️
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
JCCS_Volume 16_Issue 31_Pages 132-151.pdf
200.2K
#معرفی_مقاله | دیپلماسی ورزشی
✏️ علی صباغیان
اگه میخواید یکی از دلایلی که (تاکید میکنم یکی از دلایل) کشورهایی مثل عربستان در برخی ورزش ها پول پاشی میکنند بدونید، پیشنهاد میکنم این مقاله رو مطالعه کنید.
اندیشگان؛ رسانه علوم انسانی-اسلامی ⤵️⤵️
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
🧩 #برشی_از_کتاب | #ویلیام_جیمز در کتاب گفت و گویی با آموزگاران درباره روانشناسی یه مثال میزنه برای یادگیری طوطی وار در مدارس که نشون میده این نوع یادگیری اغلب اوقات هیچ فایدهای نداره:
🧲 «از یک دوست من که از مدرسه ای دیدن میکرد، خواستند دانش آموزان را در درس جغرافیا امتحان کند. او نگاهی به کتاب انداخت و گفت: فرض کنید باید سوراخی در زمین حفر کنید به عمق چند صد فوت؛ در ته آن چه مییابید؟ گرمتر یا سردتر از بالا؟ هیچ یک از دانش آموزان جواب ندادند. آموزگار گفت: من اطمینان دارم که آنها میدانند ولی فکر میکنم شما این سؤال را درست نپرسیدید. اجازه دهید من امتحان کنم، بنابراین او کتاب را برداشت و پرسید داخل کره زمین در چه وضعیتی است؟ و یک دفعه نیمی از دانش آموزان فوراً جواب دادند: داخل کرۀ زمین در وضعیت گداخت آتشفشانی است.»
〽️ بعضی از دانشمندان روانشناسی تربیتی، به این اطلاعاتی که دانش آموزان دارن میگن: دانش بی خاصیت
📚 (نقل از کتاب روانشناسی تربیتی، رابرت اسلاوین، ترجمه یحیی سید محمدی، نشر روان)
#علوم_تربیتی
#آموزش_و_پرورش
لینک عضویت در کانال نخبگانی اندیشگان⤵️⤵️
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا