تصنیـف "شمع جان شعری از "عطار" باصدای "سالار عقیلی" ورود کاربر / نام‌نویسی عطار عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۸۰ به دریایی در افتادم که پایانش نمی‌بینم به دردی مبتلا گشتم که درمانش نمی‌بینم در این دریا یکی در است و ما مشتاق در او ولی کس کو که در جوید که جویانش نمی‌بینم چه جویم بیش ازین گنجی که سر آن نمی‌دانم چه پویم بیش ازین راهی که پایانش نمی‌بینم درین ره کوی مه رویی است خلقی در طلب پویان ولیک این کوی چون یابم که پیشانش نمی‌بینم به خون جان من جانان ندانم دست آلاید که او بس فارغ است از ما سر آنش نمی‌بینم دلا بیزار شو از جان اگر جانان همی خواهی که هر کو شمع جان جوید غم جانش نمی‌بینم برو #عطار بیرون آی با جانان به جان بازی که هر کو جان درو بازد پشیمانش نمی‌بینم مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن هزج مثمن سالم Ｃ᭄‌❁‌‎‌‌࿇༅═‎═‎═‎═‎═‎═‎┅─ ‌‌‎ ‎‌‎‌‌‎‌‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‎‌ @arayehha ‌‌┄┅✿░⃟‌‌‎‎‌‎‎‌‌‎‎‌‌‎‎‌♥️❃‎‌‌‎─═༅࿇࿇༅═─🦋🎶═‌

#مبحث_بحرها(۱) ✳️#تمرین شعری با این #ریتم تن ت تن تن /تن ت تن تن /تن ت تن تن #بحر #ویس #وزن #تقطیع #جواب_۱ 🌷ای زمان شهریاری روزگارت تا قیامت شهریاری باد کارت ای ترا پیروزی و شاهی مسلم باد ببر پیروزی و شاهی قرارت🌷 #انوری ای #ز ما ن* / شه #ر یا ری / رو #ز گارت - ن - - / - ن - - / - ن - - 🌺فاعلاتن / فاعلاتن /فاعلاتن تا #ق* یا مت / شه #ر یاری/ با #د کا رت - ن - - / - ن - - / - ن - - #بحر👈🏻#رمل_مسدس_سالم ق* #اختیار_شاعری #زبانی #کوتاه_خواندن_مصوت_بلند ➖➖➖➖➖ #جواب_۲ 🌷هرگزت عادت نبود این بی‌وفایی غیر ازین نوبت که در پیوند مایی من هم اول روز دانستم که بر من زود پیوندی، ولی دیری نپایی🌷 #اوحدی هر #گ زت عا / دت #ن بو دی / بی #و فا یی - ن - - / - ن - - / - ن - - 🌺فاعلاتن /فاعلاتن /فاعلاتن غی #ر زی نو / بت #ک در پی / ون #د ما یی - ن - - / - ن - - / - ن - - #بحر 👈🏻#رمل_مسدس_سالم ➖➖➖➖➖ #جواب_۳ 🌷آن لب شیرین همچون جان شیرین وان شکنج زلف همچون نافه ی چین جان شیرینست یا مرجان شیرین نافه ی مشکست یا زلفین مشکین عاقلان مجنون آنزلف چو لیلی خسروان فرهاد آن یاقوت شیرین عارضش بین بر سر سروار ندیدی گلستانی بر فراز سرو سیمین🌷 #خواجوی_کرمانی آن #ل ب* شی / ری #ن هم چو/ جا #ن شی رین - ن - - / - ن - - / - ن - - 🌺فاعلاتن / فاعلاتن / فاعلاتن وا #ش کن ج* / زل #ف هم چن / نا #ف ی چین - ن - - / - ن - - / - ن - - #بحر 👈🏻#رمل_مسدس_سالم ➖➖➖➖➖ #جواب_۴ پاکبازی کن چو راه عشق پوئی عشق بازی را بباید پاکبازی پا #ک با زی /کن #چ را ه* / عش #ق پو ئی عش #ق با زی / را #ب با ید / پا #ک بازی - ن - - / - ن - - / - ن - - 🌺فاعلاتن / فاعلاتن / فاعلاتن #بحر 👈🏻#رمل_مسدس_سالم ➖➖➖➖➖ #جواب_۵ پور زالی شد ذلیل پیر زالی پو‌ #ر زا لی/ شد #ذ لی ل/ پی #ر زا لی _ ن_ _/ _ ن _ _ / _ ن_ _ پادشاهی شد قتیل پاسبانی پا #د شا هی/ شد #ق تی ل/ پا #س با نی _ ن_ _/ _ ن _ _ / _ ن_ _ #صفایی_جندقی #وزن👈🏻🌺فاعلاتن /فاعلاتن /فاعلاتن #بحر👈🏻#رمل_مسدس_سالم ➖➖➖➖➖ #جواب_۶ مرد را چون در شبستان زن نباشد مر #د را چن/ در *ش بس تان* / زن #ن با شد _ ن_ _/ _ ن _ _ / _ ن_ _ بهره از شادی درین عالم ندارد به #ر از شا/ دی #د ری عا/ لم #ن دا رد _ ن_ _/ _ ن _ _ / _ ن_ _ #ادیب_الممالک #وزن👈🏻🌺فاعلاتن /فاعلاتن /فاعلاتن #بحر👈🏻#رمل_مسدس_سالم ➖➖➖➖➖ #جواب_۷ من روا دارم که کام من برآید من #ر وا دا/ رم #ک کا م*/ من #ب را ید _ ن_ _/ _ ن _ _ / _ ن_ _ ور فرو خواهد شدن جانم به جانت ور #فُ رو خا/ هد #شُ دن جا/ نم #ب جا نت _ ن_ _/ _ ن _ _ / _ ن_ _ #عطار #وزن👈🏻🌺فاعلاتن / فاعلاتن / فاعلاتن #بحر👈🏻#رمل_مسدس_سالم Ｃ᭄‌❁‌‎‌‌࿇༅═‎═‎═‎═‎═‎═‎┅─ ‌‌‎‌‌‌ ‎‌‎‌‌‎‌‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‎‌ @arayehha ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌┄┅✿░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌♥️❃‎‌‌‎─═༅࿇࿇༅═─🦋🎶═‌

یک واژه و یک مفهوم ✅ #آب_حیوان آب خضر ، آب حیات ، چشمه ی خضر ریشه ی واژه ی #حیوان که به معنی جاودانگیست از #حی به فتحه ی اول آمده است. حیوان (جانور) فرق میکند ، اگرچه حتی همین کلمه را نیز باید با فتحه ی اول حیوان ، قرائت کرد ✅ نکته: شایسته است که در غزلهای سعدی و حافظ و.... #حیوان با فتحه اول خوانده شود تا مفهوم قربانی نگردد. آب حیوان(ناظم الاطباء) چشمه ای است که هر کس از آب آن بخورد زنده و جاوید می شود و خضر از آن آب خورده است. مترادف چشمه خضر(از فرهنگ نظام) کنایه از آب حیات و آب زندگی ، چشمه حیات ، چشمه زندگی. در روایات‌های اسلامی نیز نام سه تن آمده‌است که در پی آب زندگانی رفته‌اند. اما دو تن از شخصیتهای اسطوره ای و خیالی از آن آشامیده و زندگی جاودان یافته‌اند و یکی ناکام بازگشته است  #الیاس ، #خضر و #ذوالقرنین ( #اسکندر). طبق افسانه ها این چشمه ی خیالی در تاریکی و مابین رود دجله و فرات واقع شده است. وَما هٰذِهِ الحَياةُ الدُّنيا إِلّا لَهوٌ وَلَعِبٌ ۚ وَإِنَّ الدّارَ الآخِرَةَ لَهِيَ الحَيَوانُ ۚ لَو كانوا يَعلَمونَ (۶۴) این زندگی دنیا چیزی جز سرگرمی و بازی نیست و زندگی #جاودانه در آخرت است اگر علم دانستن و درک داشتند. سوره ی عنکبوت ( آیه ۶۴ ) کآب جگر #چشمه_حیوان اوست چشمه خورشید نمکدان اوست #نظامی چگونه #چشمه_حیوان بدست آرم بدین وادی که اندر قعر تاریکی چو #اسکندر فروماندم #عطار ز کار بسته میندیش و دل شکسته مدار که آب #چشمه_حیوان درون تاریکی است /#سعدی من از کجا و تمنای وصل تو ز کجا اگر چه #آب_حیاتی هلاک خود جستم #سعدی تشنه سوخته بر #چشمه_حیوان چو رسد تو مپندار که از پیل دمان اندیشد #سعدی بسیار چو #ذوالقرنین آفاق بگردیده ست این تشنه که میمیرد بر چشمه #حیوانت #سعدی چه گویم آن خط سبز و دهان شیرینت بجز #خضر نتوان گفت‌و #چشمه_حیوان #سعدی #سکندر را نمی بخشند #آبی به زور و زر میسر نیست این کار #حافظ #آب_حیوانش ز منقار بلاغت می چکد طوطی خوش لهجه یعنی کلک شکر خای تو #حافظ #آب_حیوانش ز منقار بلاغت می‌چکد زاغ کلک من به نام ایزد چه عالی مشرب است #حافظ ✍ #محمدرضاکاکائی ۲۹ دی ماه ۱۴۰۲ خورشیدی تهران ✅ @arayehha

‌ 🏷 #عطار 📗 #تذکرة_الاولیاء ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ هر چیزی را زکاتی‌ست؛ زکات عقل، اندوهی‌ست طویل... ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔻 @arayehha ‌ما را به دوستانتان معرفی کنید 👈 #آرایه_های_ادبی

عطار فَریدالدّین ابوحامِد محمّد عطّار نِیشابوری (۵۴۰ - ۶۱۸ قمری) یکی از عارفان و شاعران ایرانی بلندنام ادبیات فارسی در پایان سدهٔ ششم و آغاز سدهٔ هفتم است. او در سال ۵۴۰ هجری برابر با ۱۱۴۶ میلادی در نیشابور زاده شد. وی یکی از پرکارترین شاعران ایرانی به شمار می‌رود و بنا به نظر عارفان در زمینه عرفانی از مرتبه‌ای بالا برخوردار بوده‌است. #معرفی_شاعر #عطار @arayehha

☘هفت وادی #عطار نیشابوری سیر در ذات حقّ مرحله ای است که انسان مراحل سیر و سلوک را طی کرده و به کمال نسبی ناشی از ریاضتها دست یافته، و در حال تماشای حق باشد. این مرحله را مرحله توحید محض و امثال آن هم می گویند. عباراتی برگزیده از عطار نیشابوری را می آوریم. او در ابتدا مراحل سیر و سلوک و سیر در حق را هفت مرحله دانسته، که عبارت است از طلب، عشق، معرفت، استغناء، توحید، حیرت و فنا؛ یعنی بقاء در ذات او یا فناء فی الله. این هفت وادی را عطار در منطق الطیر چنین بیان کرده است: گفت ما را هفت وادی در ره است... چون گذشتی هفت وادی درگه است... اول مرحله طلب: در این مرحله سالک راه حقیقت باید مردانه گام در راه نهد و از خود بگذرد و همت قوی دارد و در همه حال و همه جا یار را بجوید و به دنبال او كه در درون وی است، كند و كاو و جستجو نماید. این وادی وادی پر خطری است ولی سالک نباید وحشتی به دل راه دهد؛ سر تا پا تسلیم رضای او باشد و بكوشد تا بیابد كه عاقبت، جوینده یابنده بود: چون فرود آیی به وادی طلب... پیشت آید هر زمانی صد تعب... دوم مرحله عشق: درین وادی وجود طالب و سالك مالامال از عشق و شوق و مستی می گردد. عشق وجودش را چنان پر می سازد كه یكسره آتش سوزان می شود و در تب و تاب می افتد. عشق به حق به صورت عشق به همه مظاهر هستی كه جلوه رخ دوست هستند، نمودار می گردد و در عین سوز و گداز و اشتعال درون سر تا پا خوبی و صفا و صلح و آشتی می گردد. سالک در این مرحله می سوزد و به یاد دوست، همه كس و همه چیز را دوست می دارد. درین حال سالك خود را در مسیر و جریان كل كاینات می بیند و با تمام ذرات هستی همراه و همراز می گردد. زنده دل باید درین ره مرد كار... تا كند در هر نفس صد جان نثار... سوم مرحله معرفت: عبارت است از شناخت و به نظر عرفا اصل معرفت، شناخت خداوند است. ارزش هر كس به معرفت بود و هر كه را معرفت نبود بی قیمت بود. نسبت به نفس خود و ذات حقیقت شناخت پیدا می كند و چشم دل و جان وی، چشم سر و چشم درونی وی باز می شود. عارف پاكدل چشم جانش به حقایق و رموز دستورهای پیرحق باز می گردد. چهارم مرحله استغنا: درین مرحله صوفی و سالك چنان به خداوند متكی می گردد كه از همه چیز و همه كس جز او بی نیاز می گردد، و خود را در كوی امن و رجا مستغنی می یابد و از همه مال و مقام و جلوه های وسوسه انگیز زندگی بیكباره دل می كند و طمع می برد. ای بس كه چو پروانه پر سوخته زان شمع در كوی رجا دامن پندار گرفتیم و این مرحله رسیدن به فقر سلوكی است كه استغنای كامل و بی نیازی به همه چیز است. رسیدن به این مرحله و پشت پا زدن به هوس ها و جلوه های دنیایی، پا گذاردن بر سر افلاك و نه گنبد میناست، و اینجاست كه سالك می تواند با افتخار خود را بالاتر و برتر از حطام دنیا و زخارف خاكی مشاهده كند و صفات خداوندی را در وجودش متجلی ببیند. پنجم مرحله توحید: اكنون عارف به مرحله توحید می رسد، چشم دل باز می كند تا جان بیند. در این حال مشاهده می كند كه در جهان یكی هست و هیچ نیست جز او، و بر هر چه بنگرد او را در وی می بیند. در این حال عارف همه چیز و همه جا را از آن جا که مظهر و آفریده اویند، زیبا می بیند و می ستاید. به دریا بنگـــــــــــرم دریا تو بینم... به صحرا بنگرم صحرا تو بینم... به هر جا بنگرم كوه و در و دشت... نشان از قامت رعنــــا تو بینم... در این مرحله گاه عارف حتی جدا دانستن حق را از خود و از عالم هستی كه جلوه رخ دوست است دوگانگی می داند، و معتقد است كه جهان هستی تجلی و جلوه رخ دوست است وهر چه هست اوست و جز او هیچ نیست. ششم مرحله حیرت: در این مرحله در دل عاشق و اهل الله در وقت تامل و تفكر و حضور، حیرت و سرگردانی وارد می شود، و در طوفان فكرت و معرفت سرگردان می شود و هیچ باز نداند. در رهت حیران شدم ای جان من... بی سرو سامان شدم ای جان من... هفتم وادی فنا: این مرحله مرحله نیستی و محو شدن سالك است از خود و بقای اوست در حق. در این حال منیت و خود خواهی وی به سیر در ذات حق همراه همه صفات مذموم و ناپسند نابود می شود و وجودش زنده می گردد به صفات پسندیده و محمود الهی. درین مرحله است كه انسان به آزادگی مطلق می رسد. فنا پایان راه سیر در ذات حق است، و شروع بقاء در حق و یا شروع سیر در ذات حق. در این حال است كه انسان متخلق به اخلاق حق می گردد و چنان غرق دریای افعال الهی می شود كه نه خود را و نه غیر را اراده ای نبیند جز فعل و اراده و اختیار مطلقه حق تعالی. در اینجا سالك به ایمان كامل می رسد و تسلیم محض است. @arayehha

✍ یادداشتی در بابِ اهمیتِ خیّام در فرهنگِ ایران‌زمین حکیم عمر بن ابراهیم خیّامی نیشابوری، مشهور به #خیّام ، از چند منظر در تاریخ فرهنگ ایران‌زمین یگانه است. یکی این‌که در میان اعاظم شعر فارسی کم‌کارترین شاعر است. بنابر پژوهش ارجمند #سید_علی_میرافضلی در کتاب «رباعیات خیام و خیامانه‌های پارسی» انتساب تنها بیست رباعی (یعنی فقط چهل بیت) به خیام مستند است و حال آن‌که رباعیات منسوب به او از هزار و ششصد رباعی نیز تجاوز می‌کند! این چهل بیت خیام را مقایسه کنید با چهل و پنج هزار بیت شاهنامه، یعنی خیام کمتر از یک‌هزارم فردوسی شعر گفته است و حال آن‌که طول عمر هر دو نزدیک به هشتاد و پنج سال بوده است. دومین ویژگی خیام که در دیگران نیست، این است که به عقیدهٔ من صاحب‌سبکی‌اش مُقَدَم بر شاعری‌‌اش است. به عبارت دیگر اهمیت رباعیات دیگران که تحت تاثیر رباعیات خیام بوده است، بیشتر از خودِ رباعیات خیام است و شاید در پاره‌ای از موارد آن رباعی‌ها حتی از لحاظ زیبایی‌شناسی هنری از رباعیات خیام نیز زیباتر باشند. خدا رحمت کند استاد #باستانی_پاریزی را که می‌گفت سرنوشت رباعیات در تاریخ ادبیات فارسی یک سرنوشت است: یا آن رباعی ضعیف است که از ذهن و زبان مردم حذف می‌شود و یا رباعیِ زیبایی است، که در آن صورت مهم نیست که شاعرِ آن کیست؛ یعنی رباعیِ آن شاعر به خیام منسوب می‌شود و ذیل رباعیات خیام دسته‌بندی می‌شود! اهمیت بعدی خیّام این است که شعر و اندیشه‌اش منبع الهام بسیاری از بزرگان در اعصار گوناگون بوده است. استادم دکتر #شفیعی_کدکنی به قول خودش "فرمول دشمن‌تراشانه‌ای" دارد و آن این است که هر شعری که پس از گذشت زمان در حافظهٔ مردم باقی بماند از لحاظ هنری نیز قابل اعتنا است. با احترام کامل به نظر استاد شفیعی، تصور می‌کنم سخنِ دقیق‌تر آن است که #انوری گفت: سزای افتخار آن شعر باشد که افزون باشدش راویِ موزون یعنی اگر شعری بر ذهن و زبان راوی موزون (اهالی فضل) نشست، شعرِ بلندی است. به عنوان نمونه می‌توان به #عطا_ملک_جوینی اشاره کرد که در تاریخ جهانگشای جوینی در روایت حملهٔ مغول می‌گوید که سید عزّالدین نسّابه با جمعی، در سیزده شبانه‌روز فقط تعداد کشتگان حملهٔ مغول را شمارش می‌کرد و در آن حال غریب این رباعی خیام را می‌خواند: ترکیبِ پیاله‌ای که در هم پیوست بشکستنِ آن، روا نمی‌دارد مست چندین سر و پای نازنین، از سرِ دست از مهرِ که پیوست و به کینِ که شکست؟ الله الله از این رباعی. نمونه‌های این راویانِ موزونِ رباعیات خیام بسیارند. اهمیت دیگر خیام در خردِ اوست، آن هم در زمانه‌ای که خردمندی تقبیح می‌شد تا آنجایی که #سنایی به طعنه می‌گفت: عقل در کوی عشق نابیناست عاقلی کارِ بوعلی‌سیناست! و خیام خردمندِ مُلکی بود که خردمندان در صدر نبودند. به همین دلیل بود که در روزگار خیام و در قرنِ پس از او، خیام ستایش نشد. شیخ #نجم_الدین_دایه خیام را از «غایت حیرت در تیهِ ضلالت» می‌بیند و #عطار در باب خیام می‌گوید «که این مردی‌ست اندر ناتمامی». اما امروز آن غبارها نشسته است و من او را از صدرنشینان جریان فرهنگی تاریخی ایران‌زمین می‌بینم. روانش شاد باد. به رفتن مگر بهتر آیدْش جای. #جویا_معروفی @arayehha

✍ #عطار العِشقُ خُراسانیٌّ لِمَکانِ العَطّار عشق از خراسان خیزد، از آن رویْ که عطّار خراسانی است. به عقیدهٔ من شیخ فریدالدین عطار نیشابوری - با همهٔ فرازها و فرودهایش - یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های تاریخ فرهنگیِ ایران‌زمین است. شاید اگر متری در دستِ ما بود که می‌توانست به صورت دقیقی اثرگذاری شخصیت‌های فرهنگیِ ما را بر فرهنگ‌مردانِ پسینی و تفکرِ خواص و عوام مشخص کند، کم اندیشمندی به گردِ پایِ عطار می‌رسید. بسیاری از آرا و اندیشه‌های او پس از هشتصد سال همچنان در جریان‌های فکری و فرهنگیِ ما زنده است. هشتصد سال را دستِ کم نگیرید! من عطار را یکی از زیباترین گوشه‌های فرهنگِ ایرانی می‌دانم. در جمع‌های مختلف همیشه گفته‌ام که آن «آن»ها و لحظاتی که با مکتوباتِ عطار داشته‌ام را در هیچ جای دیگر تجربه نکردم. این که عطار از لحاظ تکنیکی بهترین شاعرِ ما نیست امری مسلّم است، اما زیبایی‌های او در مفرداتش و یا ابیاتش نیست، بلکه در پرورشِ نگاهِ هنرمندانه‌اش است در شرح بوطیقای جریانِ عرفانِ ایرانی-اسلامی. در حقیقت فرم در شعرِ او در بسترِ عمودی و زیبایی‌های روایی شکل می‌گیرد و نه در مسیرِ افقی و بدایع و صنایعِ شعری. عطار در سیرِ تکاملِ موسیقاییِ شعرِ فارسی اصلاً شاعرِ قابلِ اعتنایی نیست. تساهل‌‌ و تسامح‌ِ او در حوزهٔ وزنِ عروضی و قافیه یادآورِ شاعران قرن چهارم و پنجم است، نه شاعری که عمدهٔ خلاقیتش را در اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم بروز داده است. همین تساهل‌ها و تسامح‌ها است که در نظرِ بعضی ناقدان و مخاطبان جدی ادبیات، عطار را شاعری دستِ دوم نشان می‌دهد و این داوری کم‌لطفیِ بسیار بزرگی است، گیرم حتی از بزرگی چون #مهدی_حمیدی_شیرازی سرزده باشد! همهٔ آثار عطار در جریان فرهنگیِ ما قابل اعتناست (اسرارنامه، مصیبت‌نامه، الهی‌نامه و مختارنامه)، اما در این میان دو اثرش از امّهاتِ آثار ادبیات پارسی است: یکی به نظم که #منطق_الطیر است و دیگری به نثر که #تذکرة_الاولیا است. جالب این که ایدهٔ هیچ یک از این دو کتاب از آنِ خودِ عطار نیست. در حوزهٔ سفرِ مرغان پیش از منطق‌الطیر، #ابن_سینا در رسالة‌الطیر، #ابوالرجا_چاچی و #احمد_غزالی پیشگام عطار بودند و در ذکر مقامات اولیا، #ابونعیم_اصفهانی در حلیة‌الاولیا و #ابوالقاسم_قشیری در رسالهٔ قشیریه پیشاهنگِ تذکرةالاولیا بودند، اما این دو اثر عطار جایِ آن مکتوباتِ ارزشمند را در فرهنگِ ما گرفته است. چرا؟ چون اسلوب، پیرنگ و فرمِ درخشانی دارد. زیباییِ عطار در همین اسلوب ارائهٔ مطالب عرفانی است. یکی از ویژگی‌های این اسلوب عاری بودنِ آگاهانه از مفاهیم عرفانی است. عطار نخواسته است که مانند شاگردانِ مکتب #ابن_عربی و اقرانِ آن‌ها (امثال #شیخ_محمود_شبستری و #شاه_نعمت_الله_ولی ) نوشته‌هایش را از مفاهیم ریز و درشت و سختِ کلامی و عرفانی لبریز کند تا خوانندگانِ آثارش از راهِ نفهمیدنش او را احترام کنند، بلکه او آن‌سان مفاهیمِ عمیقِ عرفانی را ساده کرده است که مخاطبانش از راهِ فهمیدنش با او همدل می‌شوند. و عطار در این اسلوب در تاریخِ ادبیاتِ عرفانیِ ما یگانه است. با همهٔ این زیبایی‌ها عطار در مسلکِ تفکرِ اشعری‌اش بسیار متعصب بود. تفکرِ عقل‌ستیزِ او در مباحثاتِ کلامی و برگزیدن مفهومِ انتزاعیِ عشق بر عقل، او را در حقِ عاقلان و فیلسوفان از جادهٔ انصاف رانده بود. داوریِ تلخِ عطار در مورد همشهریِ فاضلش #عمر_خیام در مثنوی الهی‌نامه نشانگر این تعصب است: یکی بینندهٔ معروف بودی که ارواحش همه مکشوف بودی دمی گر بر سرِ گوری رسیدی در آن گور آنچه می‌رفتی بدیدی بزرگی امتحانی کرد خُردش به خاکِ عُمّرِ خیّام بُردش بدو گفتا چه می‌بینی درین خاک؟ مرا آگه کن ای بینندهٔ پاک جوابش داد آن مردِ گرامی که این مردی‌ست اندر ناتمامی بدان درگه که روی آورده بودست مگر دعویِ دانش کرده بودست کنون چون گشت جهلِ خود عیانش عَرَق می‌ریزد ازتشویرِ جانش میانِ خجلت و تشویر ماندست وزان تحصیل در تقصیر ماندست این میزان تعصب و جمودیت البته که محصول تاریخِ روزگارِ عطار نیز است که در آن روزگار جریان اشاعره در مباحثات کلامی بر جریان معتزله فائق آمده بودند. ادامهٔ همین جریانِ عقل‌ستیز است که عطار را در منطق‌الطیر به اینجا می‌رساند که می‌گوید: کی شناسی دولتِ روحانیان در میانِ حکمتِ یونانیان «کافِ» کفر اینجا بحق‌المعرفه دوستر دارم ز «فای» فلسفه شاید من عطار را در زمرهٔ بهترین شاعران تاریخ ایران‌زمین نبینم که نمی‌بینم، و شاید با بعضی از آرای او همداستان نباشم که نیستم، اما او برای من زیباترین گوشه‌ٔ فرهنگِ ایران‌زمین است. زیبایی‌های آن گوشه بیش از آنکه قابل وصف باشد، قابل درک است. هرکه شد محرمِ دل در حرمِ یار بماند. اینجا گروهی با من همدلند و همین کافی است. همدلی از همزبانی خوشتر است. #جویا_معروفی @arayehha