بسم الله #بازیباییهای_نهج، شماره 38 ناله شتر 🐫، گازگرفتن جَنگ💣 ! #نامه-10 نهج البلاغه/ فکأنّی قد رأیتُک تَضجُّ من الحرب اذا عَضّتک ضجیجَ الجمال بالاثقال. حضرت در این نامه خطاب به معاویه می فرمایند : گویا تو را در زمانی که گرفتار جنگ می شوی ، همچون شتری که زیر بار سنگین فریاد می زند می بینم. 🌷عنصر زیبایی شناختی : ۱. (تضج ... ضجیج الجمال) #تشبیه به وسیله مفعول مطلق که یکی از انواع #تشبیه_بلیغ است که در آن ادات تشبیه و وجه شبه حذف می شود. ناله زدن معاویه تشبیه به ناله زدن شتر شده است. آن هم شتری که با وجود مقاومت زیادش در برابر سختی ها و توانایی اش در حمل بارهای سنگین ، از شدت فشاری که بر او می آید به ناله و شیون افتاده است. ۲. (الحرب... عضّتک)#استعاره در کلمه حرب . لغت عضّ به معنای گاز گرفتن است که خیلی اوقات برای حیواناتی مثل شتر و سگ به کار می رود (صحاح) در اینجا به قرینه این کلمه ، جنگ (حرب) به یک موجود درنده تشبیه شده که می خواهد گاز بگیرد و حمله کند. 🔔نکات : 1️⃣ حضرت با این عبارتشان خطاب به معاویه ، جنگ#صفین را #پیش_گویی می کنند و عاقبت آن را به رخ #معاویه می کشند. 2️⃣ #وجه_شبه در تشبیه حضرت ، صرفا ناله و شیون نیست بلکه ناله و شیون یک موجود قوی مثل شتر است. یعنی ای معاویه هر چقدر که قوی و نیرومند و صاحب تجهیزات جنگی باشی باز هم آه و ناله خواهی زد. 3️⃣ فایده و اثری که در تعبیر شیون و ناله شتر ( ضجیج الجمال ) و گاز گرفتن جنگ ( الحرب اذا عضتک ) وجود دارد این است که موجب تضعیف روانی دشمن می شود و جان او را مملو از ترس و وحشت می کند. 4️⃣ #شتر در فرهنگ عربی یک عنصر گران قیمت، مقاوم و دارای عظمت ظاهری (بزرگ و بلند قامت) بود. حضرت میخواهند به معاویه گوشزد کنند که اگرچه ظاهرا قوی هستی اما مانند شتر هم باشی باز هم ناله ات را در میآورم. این نکته به زیبایی تشبیه افزوده است. ✍️محمد سرافراز @banahjolbalaghe

بسم الله 🔵#استعمار ادراکات مخاطب توسط #رسانه ...هُمْ أَسَاسُ الْفُسُوقِ وَ أَحْلَاسُ الْعُقُوقِ اتَّخَذَهُمْ إِبْلِيسُ مَطَايَا ضَلَالٍ وَ جُنْداً بِهِمْ يَصُولُ عَلَى النَّاسِ وَ تَرَاجِمَةً يَنْطِقُ عَلَى أَلْسِنَتِهِمْ اسْتِرَاقاً لِعُقُولِكُمْ وَ دُخُولًا فِي عُيُونِكُمْ وَ نَفْثاً فِي أَسْمَاعِكُمْ فَجَعَلَكُمْ مَرْمَى نَبْلِهِ وَ مَوْطِئَ قَدَمِهِ وَ مَأْخَذَ يَدِه. #خطبه_192 #قاصعه ... آنان پایه‌های نابکاری و ملازمان گناه و بی‌رحمی‌اند، و ابلیس آنها را به مرکبهای گمراهی، و سپاهی برای چیره شدن بر مردم، و سخنگویانی که از زبان آنان سخن بگوید تبدیل کرده است، تا عقل های شما را برباید، و چشمهاتان را کور کند، و در گوشهاتان نوای مخالفت بخواند، و بدین ترتیب شما را هدف تیرها و پایمال چکمه‌ها و محل چنگ انداختن خود بکند. اهداف رسانه ابلیسی چیست؟ دو رشته هدف در طول یکدیگر⬇️ 1️⃣اهداف مرحله اول: 🔸استراقاً لعقولکم عقل مخاطب را استعمار میکند (با بمباران اطلاعاتی قدرت اندیشیدن را از او می‌گیرد)! 🔸دخولا فی اعینکم در چشمهای مخاطبش می‌نشیند و به جای او می‌بیند و از آن پس مخاطب چیزهایی را که او می‌خواهد می‌بیند و چیزهایی را که او نمی‌خواهد نمی‌بیند. 🔸نفثا فی اسماعکم مطالب کذب یا راست ناقص (که از کذب هم مخرّبتر است) را در گوش مخاطب می‌دمد. 2️⃣اهداف مرحله دوم: چنین مخاطبی که قوای ادراکی‌اش به استمعار دشمن درآمد، تبدیل می‌شود به: 🔺هدف تیر دشمن (مرمی نبله) 🔺پایمال چکمه‌های دشمن (موطئ قدمه) 🔺دستمال دست دشمن (مأخذ یده). #سواد_رسانه‌ای #با_معارف_نهج، شماره 105 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵تعیین مقرری از بیت المال برای حافظان #قرآن 🔺شیخ صدوق از امیرالمؤمنین علیه‌السلام روایت کرده است که اگر کسی به اختیار خودش اسلام بیاورد و حافظ قرآن شود، باید سالیانه صد دینار از بیت المال مسلمین به او پرداخت شود (خصال 2/602). 🗞سالم بن ابی‌الجعد که خود فرزند یکی از #قاریان_کوفه بود، میگوید علی علیه‌‌السلام برای قاریان دوهزار دوهزار (درهم یا دینار) مقرر کرده بود (الغارات ج 1 ص 131) 📚در تفسیر ابوالفتوح از پیامبر ص نیز نقل شده است که ایشان فرمودند: حاملان کتاب الاهی سالیانه دویست درهم از #بیت_المال مقرری دارند. (مستدرک 4 / 255) #حفظ_قرآن #ویژه_خواری #مساوات #عدالت #با_معارف_نهج، شماره 106 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله أَقِيلُوا ذَوِي الْمُرُوءَاتِ عَثَرَاتِهِمْ فَمَا يَعْثُرُ مِنْهُمْ عَاثِرٌ إِلَّا وَ يَدُ اللَّهِ بِيَدِهِ يَرْفَعُهُ (#حکمت_20) از لغزشهای بزرگواران بگذرید چراکه هیچ یک از آنان نمیلغزد مگر آنکه دستش در دست خدا است و [فورا از زمین] بلندش میکند. ✍️چند نکته: ✍️ 1️⃣عثرات جمع عثرة است. #عثرة لغزشی است که به صورت نادر اتفاق میافتد وگرنه خطایی که مکرر در مکرر رخ بدهد نامش عثرة نیست. 2️⃣کلمه عثرة مجازا به معنای «به صورت تصادفی و ناخواسته از چیزی اطلاع یافتن» نیز به کار رفته است(مفردات راغب) این نکته نشان میدهد که عثرة نوعی از زمین خوردن است که در آن برای شخص، عبرت آموزی وجود داشته باشد. اقتضای این عبرت آموزی آن است که آن خطا (و حتی خطاهای شبیه به آن خطا) دیگر رخ ندهد. 3️⃣«لغزش نادر» با بزرگواری منافاتی ندارد به هر حال بزرگواری موجب عصمت نمیشود! از اصحاب مرؤات توقع اضافی نداشته باشیم! "امکان وقوع خطای نادر" را در شخصیت آنان درک کنیم! 4️⃣تعبیر یرفع (و نیز تعبیر عثر) نشان میدهد که آنچه رخ داده «فروافتادن و سقوط» است و باید از امداد الاهی (یرفع) استقبال کرد و دوباره شروع کرد و بلند شد! این شروع کردن و بلند شدن به زحمت و تلاش و کوشش نیاز دارد. مروت فروریخته را دوباره باید ساخت البته خداوند نیز کمک میکند (یرفعه). 5️⃣«اقیلوا» از مصدر «اقاله» است که حقیقتا به معنای فسخ کردن معامله یا عهدی است که پیشتر انجام شده و استحکام یافته است. فسخ کردن مثلا در بیع به این معنا است که عوضین به ملکیت صاحبان قبلیشان بازگردند و از این پس بر بیعی که قبلا انجام شده هیچ اثری مترتب نشود (شتر دیدی ندیدی)! اینکه برای بخششِ لغزشها از کلمه «اقاله» استفاده شده بدین معنا است که طوری بگذرید که ازاین پس بر آن خطا هیچ اثری مترتب نشود (کینه، دلخوری و ... که عادتا باید بر آن لغزش مترتب میشد، پس از #اقاله واقعا دیگر مترتب نشود)! #مجاز #بخشش #با_معارف_نهج، شماره 107 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵دو عامل سرنگونی حکومتها ✍️أمّا بعد فإنّما أهلك من كان قبلكم أنّهم منعوا النّاس الحقّ فاشتروه، و أخذوهم بالباطل فاقتدوه. (#نامه_79) [دو چیز] حکومتهای قبل از شما را هلاک کرد: [یکی] اینکه آنها مردم را از حقشان محروم کردند تا مردم حق خودشان را [با رشوه] خریدند و [دیگر] آنکه مردم را به سوی باطل سوق دادند و مردم هم پذیرفتند. 🗞امیرالمؤمنین علیه‌السلام در نامه‌ای به کارگزارنش، عامل سرنگونی حکومتها را دو عامل زیر معرفی فرمودند: 1) #حکومت #حق مردم را از مردم بگیرد تا مردم مجبور شوند حق خودشان را با رشوه به دست بیاورند. 2) #حکومت به سوی منکرات گرایش داشته باشد و مردم را نیز به سوی آن تشویق کند و مردم نیز قبول کنند. #حق_الناس #ظلم_حکام #سختگیری_حکومت ➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖🔻➖➖➖🔻 پ ن: متن نامه ۷۹ را برخی شارحان به گونه دیگری معنا کرده اند. معنایی که در این جا ارائه شده، برداشت مرحوم محمدجواد مغنیه (فی ظلال نهج البلاغه) نیز میباشد. #با_معارف_نهج، شماره 108 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵گونه شناسی ترفندهای رسانه ای معاویه در جنگ #صفین #معاویه سپاهیان علی علیه‌السلام را دسته‌بندی کرده بود و برای فریب هر دسته از آنان از یک #ترفند_رسانه‌ای خاص استفاده کرد. دسته‌های مختلف سپاهیان علی وترفند رسانه‌ای معاویه برای #فریب هر یک از آن دسته‌ها به این شرح است: 1️⃣سوء استفاده از قرآن روی نیزه برای فریب قاریان کوفه بخش مهمی از سپاه امیرالمؤمنین را #قاریان_کوفه تشکیل می‌دادند که حساسیت خاصی بر روی قرآن داشتند. افزون بر این گروه به طور کلی مسلمانان به قرآن حسّاس بودند. معاویه برای فریب همه سپاه بویژه قاریان کوفه که خود را حامل و حافظ قرآن می‌دانستند از این ترفند استفاده کرد. 2️⃣برجسته کردن دنیا و دنیاگرایی برای افراد عای سپاه برای فریب افراد عادی سپاه که نگاه استراتژیک و فرامنطقه‌ای ندارند، دغدغه‌های مادی را برجسته کردند. شب‌هنگام، صدای آوازی از سوی سپاه معاویه می‌آمد که شعری را به این مضمون می‌خواند: لهیب جنگ تمام حافظان را به کام خود کشیده! نه ما مرتد و مشرک هستیم و نه شما! اگر این پیشنهاد را بپذیرید موجب صلح و زندگی خواهد شد و اگر نپذیرید موجب نابودی و ...! تا کی می‌خواهید زحمت بدون نتیجه بکشید؟!...! 3️⃣ سوء استفاده از غیرت عربی و قبیله‌ای برای فریب سران قبایل که غیرت قبیله‌ای داشتند. معاویه سه نفر را در سه سوی سپاه علی علیه السلام گمارده بود که صدا بزنند و بگویند: ای مردم عرب، چرا به فکر زنانتان نیستید؟ می‌خواهید خودتان را به کشتن بدهید تا زنانتان به دست ترکان و رومیان و فارسها بیفتد؟ ترس یک مرد عرب از اینکه ناموسش به دست ترک و ایرانی و رومی بیفتد یکی از حساس‌ترین نقاط غیرت او است. 4️⃣سوء استفاده از مواعظ اخلاقی برای فریب افرادی که دغدغه‌های اخلاقی داشتند. عبدالله پسر #عمرو_عاص را معاویه به میانه میدان فرستاد تا با ذکر فواید صلح، عراقیان را به صلح ترغیب کند(وقعة صفین: 483) عبدالله به عبادت و صلاح معروف بود ولی کسی نمی‌دانست همین معلم اخلاق چنان کیسه‌اش را از عطایای معاویه پر کرده که در موسم حج 300 شتر قربانی کرد (طبقات 4/201) #سواد_رسانه‌ای #عملیات_روانی #با_معارف_نهج، شماره 109 https://eitaa.com/banahjolbalaghe