🌍#آمل #تاریخ_بدانیم 🔲خُمارچارصدساله چهارقرن گزارش از میِ طبری در سه متن کهن (۱) 📝مقدمه: نقشه شناختی پژوهش های بنیادین و گستره مند، چند دانشی و مختلف الاظلاع و در زمره مطالعات میان رشتگی Interdisciplinary است که امروزه توسعه و اقبال بسیاری یافته است. تدارک دادها و گزاره های موضوعی از حوزه های مختلف تمدنی وتاریخ علم، رهیافت های مقدماتی برای گونه هایی از این پژوهش هاست که البته در آثار قدما نیز قابل پی جویی است. آنچه در ادامه می آید کوته نوشتی از این دست است. 📌در سه متن کهن از اواخر قرن دوم و چهارم و ششم در خصوص شراب طبری و دردِسرِ خمار آن گزارش هایی داریم. ✍این متن ها یکی: فردوس الحکمه ابن ربّن طبری است که متنی جامع در دانش پزشکی کهن وبا اندکی تسامح از اواخر قرن دوم و اوایل سوم است. دیگری ماجرایی از اواخر قرن چهارم در تاریخ طبرستان (تالیف ح ۶۱۳ ق.)که متنی تاریخی است. و آخِری شواهد دیوان قُمری آملی از اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم که متنی ادبی است. از بررسی ومجموع این گزاره ها گوشه هایی از زوایای پنهانی زیست و مردم شناسی تاریخی مردمان طبرستان را می توان بازسازی کرد. ●الف. ابنِ ربّن در نگاشته سترگ و پیشاهنگ طبّی خویش بیشتر از هزار و دویست سال پیش، مشاهده اش از گونه ای نادر از سازگاری زیستی در کوهستان سرد #طبرستان را چنین می نگارد: " من مردمی کوهستانی از طبرستان را دیدم که با خوردن سیر و کباب و نوشیدن شراب بر سرما چیره می شدند و کسی را دیدم که مدهوش بر روی یخ می افتاد، برف بر سرش می بارید و او سرما را درنمی یافت. " از کاربرد وسیع سیر با آن فواید انبوه و طبعِ گرم و خشکش برای هوای نمناک و سرمای زمستانی طبرستان در برخی متون مانند احسن التقاسیم مقدسی مطالبی داریم. این #سفرنامه نویس و جغرافی دان بزرگ قرن چهارم از بوی رایج سیر میان مردم مازندران آن روز گلایه مند بود. 📌همچنین در افسانه بنای #آمل، آمله دختر هوشمند و زیبای خطّه شمال، سیر را از خوراکی های محبوب برمی شمارد. ●ب. ابن اسفندیارِ طبری ماجرایی را درست دو قرن پس از این گزارش ابن رَبَّن طبری از شاعر مُفلَقِ طبری سُرا یعنی مَستِ مرد یا دیوارِ وَزر، این چنین به دست می دهد: [دیواروز] بعد از وفات عضدالدوله به آمل آمد و پادشاه طبرستان، باز قابوس شمس المعالی شده بود. مگر به آمل روز با حریفان شراب خورد و راهِ گذر خانه او بر درِ مشهد ناصرِکبیر بود. بدانستند. فقها و خادمان مشهد بیرون افتادند و او را گرفته به چهارسوی شهر حدّ زده به زندان محبوس کردند. او از حبس بگریخت و بگرگان رفت. شمس المعالی او را بنواخت و تشریف داد و مستِ مرد لقب داد. 🖊#استاد #سلامت‌پناه https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3553 ─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─ 💥#پژوهش_ادملاوند @edmolavand 📚#آوات_قلمܐܡܝܕ 📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─ ادامه👇👇

🌍#آمل #تاریخ_بدانیم 🔲خُمارچارصدساله چهارقرن گزارش از میِ طبری در سه متن کهن (۲) ●ج. قمری آملی شاعر نکته سنج و نغز پرداز قرن ششم و هفتم است. با درنگی در اشعار وی با حکیم و ادیبی بزرگ رویارو می شویم که گویی قصاید و غزلش مُلتقای استواری خراسانی و شیدایی عراقی و نکته سنجی هندی است و سوگمندانه که با این قیمت از سخن، قدر ندید و در کنج حرمانِ زمان، برجای ماند و من سخت مشتاقم که در رخصت و فرصتی از قمری بیشتر بگویم. 📌قمری در اشعارش حدود ۱۰ بار از گونه ای شراب با نام "می در آمل" یاد می کند و از آن جمله می سراید: "کنار بیشه و فصل بهار و سبزه و جوی می درآمل و گل های رنگ رنگ خوش است" 📎یا: "می درآملی" ای جان بده که کار این است علاج دردسر و دارُیِ خمار این است 📌بنابر همین موارد فرهنگ نویسان "درآمل" را نام موضعی دانسته اند که شراب بغایت خوب از آن آرند : "می در آملی" ای جان بیار تا بخوریم که ما به آب در آمل ز خاک تشنه تریم ✍استاد دکتر یدالله شکری رودسری مصحح دیوان قمری با توجه به بیت بالا در این خصوص نوشته است: ((به نظر می رسد که معنی در آمل را از همین بیت قمری به عنوان شاهد استنباط کرده باشند. ظاهر لفظ "درآمل" گویا به فکِّ اضافه صورتی باشد از در + آمل، یعنی دروازه و بیرون شهرآمل.)) 📌بنده نیز بر درستی این نکته مرحوم دکتر شکری بیفزایم که با توجه به بیت: "در پیشِ من ز طرب کوزه مُل است وین هردو دست کرده "اهلِ درآمل" است" 📌 چنین برمی آید که "درآمل" همان نام محله و مکانی حوالی آمل و مراد از اهلِ درآمل، ساکنان این منطقه بوده است که قمری، هم کوزه سفال و هم میِ دست‌کرده (دست ساخت) آنان را می ستاید. #ابن_ربن_طبری #مست_مرد_آمل #قمری_آملی #شراب_طبری #می_درآمل #طبرستان_تاریخ #استاد #سلامت‌پناه #امامزاده #ناصرالحق🌹 ┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄ @naserolhagh https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3553 ─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─ 💥#پژوهش_ادملاوند @edmolavand 📚#آوات_قلمܐܡܝܕ 📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─