دفع #شبهه
#عدالت در #محبت_قلبی شرط نیست
شک نیست که #عدالت در محبتهاى قلبى خارج از قدرت انسان است چه کسى مى تواند محبت خود را که عواملش در بیرون وجود اوست از هر نظر تحت کنترل درآورد؟ به همین دلیل رعایت این نوع عدالت را خداوند واجب نشمرده و در آیه 129 همین سوره نساء مى فرماید: «و لن تستطیعوا ان تعدلوا بین النساء و لو
حرصتم؛ شما هر قدر کوشش کنید نمى توانید در میان همسران خود (از نظر تمایلات قلبى) عدالت و مساوات برقرار سازید»
بنابراین محبت هاى درونى مادامى که موجب ترجیح بعضى از همسران بر بعضى دیگر از جنبه هاى عملى نشود ممنوع نیست ، آنچه مرد موظف به آن است رعایت عدالت در جنبه هاى عملى و خارجى است.
تفسیر نمونه، ج ۳، ص ۲۵۵
@ezdevaje2
دفع #شبهه
ایجاد فرهنگ #تعدد_زوجات به این معنی نیست که همه مردان را امر به ازدواج دوم و سوم و ... کنیم.
خیر
بلکه منظور از فرهنگ سازی این است که همه مردم:
#اولا ضرورت این امر را دریابند
#ثانیا وقتی در جامعه این امر واقع شد، مرد و زن دوم را تقبیح نکنند و زن اول را دچار نقص و اشکال نپندارند و نگاه ترحم آمیز نسبت به وی نداشته باشند.
#ثالثا با ایجاد فرهنگ ناب اسلامی، کسانی که شرایط ازدواج مجدد را دارند به راحتی اقدام به این امر کنند، بدون اینکه #عرف آن ها را #تقبیح کند.
@ezdevaje2
هدایت شده از تکثیر نسل_تعدد زوجات
دفع #شبهه
#عدالت در #محبت_قلبی شرط نیست
شک نیست که #عدالت در محبتهاى قلبى خارج از قدرت انسان است چه کسى مى تواند محبت خود را که عواملش در بیرون وجود اوست از هر نظر تحت کنترل درآورد؟ به همین دلیل رعایت این نوع عدالت را خداوند واجب نشمرده و در آیه 129 همین سوره نساء مى فرماید: «و لن تستطیعوا ان تعدلوا بین النساء و لو
حرصتم؛ شما هر قدر کوشش کنید نمى توانید در میان همسران خود (از نظر تمایلات قلبى) عدالت و مساوات برقرار سازید»
بنابراین محبت هاى درونى مادامى که موجب ترجیح بعضى از همسران بر بعضى دیگر از جنبه هاى عملى نشود ممنوع نیست ، آنچه مرد موظف به آن است رعایت عدالت در جنبه هاى عملى و خارجى است.
تفسیر نمونه، ج ۳، ص ۲۵۵
@ezdevaje2
هدایت شده از تکثیر نسل_تعدد زوجات
دفع #شبهه
#عدالت در #محبت_قلبی شرط نیست
شک نیست که #عدالت در محبتهاى قلبى خارج از قدرت انسان است چه کسى مى تواند محبت خود را که عواملش در بیرون وجود اوست از هر نظر تحت کنترل درآورد؟ به همین دلیل رعایت این نوع عدالت را خداوند واجب نشمرده و در آیه 129 همین سوره نساء مى فرماید: «و لن تستطیعوا ان تعدلوا بین النساء و لو
حرصتم؛ شما هر قدر کوشش کنید نمى توانید در میان همسران خود (از نظر تمایلات قلبى) عدالت و مساوات برقرار سازید»
بنابراین محبت هاى درونى مادامى که موجب ترجیح بعضى از همسران بر بعضى دیگر از جنبه هاى عملى نشود ممنوع نیست ، آنچه مرد موظف به آن است رعایت عدالت در جنبه هاى عملى و خارجى است.
تفسیر نمونه، ج ۳، ص ۲۵۵
@ezdevaje2
دفع #شبهه
ایجاد فرهنگ #تعدد_زوجات به این معنی نیست که همه مردان را امر به ازدواج دوم و سوم و ... کنیم.
خیر
بلکه منظور از فرهنگ سازی این است که همه مردم:
#اولا ضرورت این امر را دریابند
#ثانیا وقتی در جامعه این امر واقع شد، مرد و زن دوم را تقبیح نکنند و زن اول را دچار نقص و اشکال نپندارند و نگاه ترحم آمیز نسبت به وی نداشته باشند.
#ثالثا با ایجاد فرهنگ ناب اسلامی، کسانی که شرایط ازدواج مجدد را دارند به راحتی اقدام به این امر کنند، بدون اینکه #عرف آن ها را #تقبیح کند.
@ezdevaje2
#شبهه
#تعدد_زوجات
#ایذاء
یکی از فقهای معاصر در بخشی از سخنانش در گفتگو با رادیو «دویچلاند فونك» آلمان چنین ابراز داشتهاند:
«ازدواج مجدد مرد بدون رضايت همسر اول به نظر اينجانب حرام و گناه است و از نظر شرعی جرم است، و اگر زن اول بعد از عقد زن دوم رضايت ندهد، اين عقد اثر حقوقی ندارد. ازدواج دوم مرد بدون رضايت زن اول خلاف زندگی با خوبی و #معروف و هم چنين خلاف #عدالتی است كه در قرآن به صورت شرط برای ازدواج دوم آمده است. من با تعدد زوجات مخالف نیستم بلكه با #آزار و #اذیت زن مخالفم، اگرچه مسئله تعدد زوجات در برخی زمانها و در برخی قبائل، متعارف و مرسوم و مورد پذیرش زنان بوده است، اما امروز چون این مسئله موجب آزردگی خاطر زنان است انجام آن نیازمند #اذن زن اول است و در حقیقت زن دوم گرفتن، در اختیار زن اول است و این عین #عدالت است.»
در پستهای بعدی به #نقد این کلمات میپردازیم.
https://eitaa.com/ezdevaje2
#شبهه
#تعدد_زوجات
از کلمات آقای صانعی استفاده میشود که ازدواج مجدد مرد در صورت #اذن همسرش جائز است و بدون اذن او به سه دلیل حرام است:
1- آیهی وَ عَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ
2- ازدواج مجدد مرد خلاف عدالتی است که در آیه سوم سورهی نساء ذکر شده است.
3- حرمت ایذاء مومن
این موارد باید از نظر فقهی بررسی شود.
لزوم اذن زوجه در ازدواج مجدد زوج
تنها موردی که در اسلام، ازدواج مرد منوط به اذن زوجه شده است، ازدواج با خواهرزاده یا برادرزادهی زوجه میباشد. این مطلب در روایات وارد شده است و فقها نیز به آن فتوا میدهند.
لَا تُزَوَّجُ ابْنَةُ الْأَخِ وَ لَا ابْنَةُ الْأُخْتِ عَلَى الْعَمَّةِ وَ لَا عَلَى الْخَالَةِ إِلَّا بِإِذْنِهِمَا وَ تُزَوَّجُ الْعَمَّةُ وَ الْخَالَةُ عَلَى ابْنَةِ الْأَخِ وَ ابْنَةِ الْأُخْتِ بِغَيْرِ إِذْنِهِمَا
خواهرزاده و برادرزاده را نمیتوان با داشتن عمه و خالهی آنان به همسری درآورد مگر آنکه آنان اجازه دهند، اما در جهت مقابل، اگر انسان قصد ازدواج با عمه و خالهی همسرش را داشته باشد، نیاز به کسب اجازه از همسر نیست.
لَا تُنْكَحُ الْمَرْأَةُ عَلَى عَمَّتِهَا وَ لَا خَالَتِهَا إِلَّا بِإِذْنِ الْعَمَّةِ وَ الْخَالَةِ.
نمیتوان زنی را هووی عمه و خالهاش کرد، مگر آنکه آن دو اجازه دهند.
به جز این یک مورد، مورد دیگری وجود ندارد که معصومین ازدواج مرد را منوط به اذن زوجه کرده باشند، فقها نیز فقط همین یک مورد را ذکر کردهاند.
https://eitaa.com/ezdevaje2
#شبهه
#تعدد_زوجات
دلیل اولی که از مصاحبهی آقای صانعی در عدم جواز تعدد زوجات استفاده میشود، آیهی «وَ عَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ» میباشد.
دلالت آیهی «وَ عَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ» بر عدم جواز ازدواج مجدد مرد
این دلیل را به این صورت میتوان تبیین کرد که وجوب معاشرت به معروف با همسر اقتضا میکند که مرد ازدواج مجدد نکند؛ زیرا ازدواج مجدد خلاف معاشرت به معروف است.
اشکال به دلالت آیهی وَ عَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ
در تفسیر مجمع البیان ذیل این قسمت از آیه میفرماید: به نیکی با آنها معاشرت کنید؛ چنان که خداوند امر کرده است حقوق آنان را اداء کنید؛ از جمله انصاف در حق #قسم، #نفقه، نیکو سخن گفتن و رفتار نیکو و همچنین گفته شده است که #معروف یعنی او را #نزند و سخن زشت به او نگوید و با او #گشاده رو باشد.
هیچ یک از #مفسرین و همچنین #فقها، عدم #ازدواج مجدد مرد را مصداق معاشرت به معروف ندانستهاند. از طرفی خود #ائمه یا معاصرین ائمه اقدام به ازدواج #مجدد میکردند؛ اگر عدم ازدواج مجدد مرد مصداق معاشرت به معروف بود، ائمه باید این ازدواجها را ترک میکردند و همچنین باید سایرین را از این کار نهی میکردند.
ممکن است اشکال شود که در زمان ائمه ازدواج مجدد منافاتی با معاشرت به معروف نداشته است؛ اما امروزه ازدواج مجدد مرد با معاشرت به معروف منافات دارد.
در پاسخ باید گفت همان طور که امروزه بعضی از زنان به واسطهی ازدواج مجدد همسرانشان دچار #غیرت و #حسادت زنانه میشوند، در عصر #معصومین هم همین طور بوده است و زنان دچار غیرت و حسادت زنانه میشدند. در پستهای بعدی روایاتی که بیانگر این غیرت در زمان معصومین است، ذکر خواهد شد.
https://eitaa.com/ezdevaje2
#شبهه
#تعدد_زوجات
دلیل دوم آقای صانعی
دلالت آیهی سوم سورهی نساء بر عدم جواز ازدواج مجدد مرد
شاید مراد این فقیه از این دلیل به این صورت باشد که طبق آیهی سوم سورهی نساء، مرد در صورت خوف عدم رعایت عدالت بین زوجات، باید به یک زن اکتفا کند. با توجه به این که در زمان معاصر رعایت عدالت امکان ندارد، ازدواج مجدد مرد بر خلاف عدالتی است که در آیه ذکر شده است.
اشکال به دلالت آیهی سوم سورهی نساء
مراد از عدالت در تعدد زوجات، رعایت حق قسم و پرداخت نفقه میباشد. نفقهی هر زن باید با توجه به شان او باشد و عدالت به معنای مساوات نیست. در حق قسم نیز حق هر زن یک شب از چهار شب میباشد و در این مورد نیز مساوات لازم نیست؛ مگر آن که شخصی چهار همسر داشته باشد که رعایت عدالت با مساوات همراه است؛ زیرا حق هر زن یک شب از چهار شب میباشد.
با توجه به این که عدالت منحصر در نفقه و حق قسم است و مساوات نیز لازم نیست، به نظر میرسد رعایت عدالت برای بسیاری از مردان در جامعهی امروزی امکانپذیر بوده و در نتیجه شرط عدالت نمیتواند به طور مطلق ازدواج مجدد را در این زمان ممنوع کند.
https://eitaa.com/ezdevaje2
#شبهه
#تعدد_زوجات
عمده دلیلی که آقای صانعی برای عدم جواز تعدد زوجات به آن استدلال کرده است، مسئلهی ایذاء میباشد. استدلال منطقی این دلیل به شکل زیر خواهد بود:
صغری: ازدواج مجدد مرد موجب ایذاء زن میشود.
کبری: ایذاء مومنین حرام است.
نتیجه: ازدواج مجدد مرد حرام است.
برای بررسی این دلیل چند مرحله بحث وجود دارد.
آیا ایذاء مومن حرام است؟
آیا این حرمت در هر صورت و مطلقا وجود دارد؟
آیا ایذاء در زمان ائمه نیز بوده و با این وجود شارع تعدد زوجات را جائز دانسته است؟
با نگاه بدوی، در حرمت ایذاء مومن، اشکالی وجود ندارد. اما نکتهی مهمی که باید به آن توجه نمود این است که بسیاری از احکامی که توسط شارع جعل شده است، ایذائی میباشد، چنان که بسیاری از احکام، ضرری میباشند و با این وجود شارع این احکام را جعل کرده است. مثلا جهاد که هم ضرری است و هم ایذائی است و موجب اذیت جهادگران میشود، اما با این وجود شارع به خاطر مصالح اهم، حکم وجوب جهاد را جعل کرده و نمیتوان با توجه به ضرری یا ایذائی بودن، دست از حکم وجوب جهاد برداشت. یا مثلا روزه گر چه در مواردی که ضرری است، واجب نمیباشد؛ اما در مواردی که ضرری نیست و شخص باید روزه بگیرد، به واسطهی روزه گرفتن اذیت میشود؛ اما شارع به خاطر مصالح اهم که در روزه وجود دارد، آن را واجب کرده و این ایذاء را مانع از وجوب روزه ندانسته است.
بسیاری از احکامی که توسط شارع جعل شده است ممکن است موجب ایذاء برخی افراد شود؛ اما با توجه به مصالح و مفاسدی که برای آنها وجود دارد، شارع این احکام را جعل کرده است و به آن ایذاء اعتنا نکرده و چه بسا در بعضی موارد آزرده شدن را مذموم شمرده و مورد نکوهش قرار داده است. یکی از این موارد ازدواج مجدد مرد و اذیت شدن زن میباشد که با عنوان «غیرت زن» در روایات به آن اشاره شده است. در این روایات شارع از غیرت ورزیدن زن نهی کرده است و آن را در واقع حسادت زنانه دانسته است که ریشهی کفر میباشد.
https://eitaa.com/ezdevaje2
#شبهه
#تعدد_زوجات
نکوهش غیرت زن در روایات
روایت اول
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَيْسَ الْغَيْرَةُ إِلَّا لِلرِّجَالِ وَ أَمَّا النِّسَاءُ فَإِنَّمَا ذَلِكَ مِنْهُنَّ حَسَدٌ وَ الْغَيْرَةُ لِلرِّجَالِ وَ لِذَلِكَ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَى النِّسَاءِ إِلَّا زَوْجَهَا وَ أَحَلَّ لِلرِّجَالِ أَرْبَعاً وَ إِنَّ اللَّهَ أَكْرَمُ أَنْ يَبْتَلِيَهُنَّ بِالْغَيْرَةِ وَ يُحِلَّ لِلرِّجَالِ مَعَهَا ثَلَاثاً
از امام صادق علیهالسلام نقل شده است که فرمودند: #غيرت مخصوص مردان است و اما غيرت زنان در حقيقت #حسادت است و چون غيرت تنها مخصوص مردان است به همين دليل خداوند بر زنان جز شوهرشان را حرام کرده است ولی بر مردان چهار زن را حلال نموده است. و خداوند کريم تر از آن است که از سويی به زن غيرت بدهد و از سوی ديگر برای مرد سه زن ديگر را علاوه بر آن زن حلال کند.
البته این روایت با توجه به «بعض اصحابه» مرسل است و جزء روایات ضعیف به شمار میرود.
این روایت وجود غیرت در زنان را نفی میکند و علت آن را چنین ذکر میکند که خداوند کریمتر از آن است که تکوینا در زن غیرت قرار دهد و از طرفی برای مرد سه زن دیگر را حلال کند. یعنی غیرت یک صفت ذاتی در زن نیست؛ بلکه در واقع حسادت است که بر زن عارض شده است که از گناهان کبیره میباشد.
https://eitaa.com/ezdevaje2
#شبهه
#تعدد_زوجات
نکوهش غیرت زن در روایات
روایت دوم
عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَيْلِ عَنْ سَعْدِ بْنِ الْجَلَّابِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يَجْعَلِ الْغَيْرَةَ لِلنِّسَاءِ وَ إِنَّمَا تَغَارُ الْمُنْكِرَاتُ مِنْهُنَّ فَأَمَّا الْمُؤْمِنَاتُ فَلَا إِنَّمَا جَعَلَ اللَّهُ الْغَيْرَةَ لِلرِّجَالِ لِأَنَّهُ أَحَلَّ لِلرَّجُلِ أَرْبَعاً وَ مَا مَلَكَتْ يَمِينُهُ وَ لَمْ يَجْعَلْ لِلْمَرْأَةِ إِلَّا زَوْجَهَا فَإِذَا أَرَادَتْ مَعَهُ غَيْرَهُ كَانَتْ عِنْدَ اللَّهِ زَانِيَةً.
امام صادق عليه السلام فرمود: خدا برای زنان #غيرت قرار نداده است بدانيد که زنان #فاسق و منکر، غيرت میورزند و هرگز زنان #مومن غيرت نمیورزند. خدا غيرت را برای مردان قرار داده است چرا که خدا برای مرد #چهار زن و همچنين کنيزکانی حلال کرده است درحاليکه برای زن جز يک مرد را حلال نکرده است و در صورتی که زن با وجود شوهر فسق کند زناکار محسوب میشود.
این روایت از نظر سندی ضعیف میباشد؛ زیرا محمد بن علی ابو سمینه تضعیف شده است و سعد بن ابی عمرو الجلاب توثیق ندارد.
این روایت نیز مانند روایت قبل به صراحت، وجود غیرت در زن را نفی کرده است. البته در ادامهی روایت، غیرت را برای زنان منکر ثابت دانسته است که به قرینهی روایت قبل، مراد از این غیرت در برخی از زنان، همان حسادت است که صفت ذاتی زنان نیست؛ بلکه عارضی است؛ زیرا در صدر روایت و همچنین در روایت قبل، غیرت به عنوان یک صفت ذاتی و تکوینی در زنان نفی شد.
https://eitaa.com/ezdevaje2
#شبهه
#تعدد_زوجات
نکوهش غیرت زن در روایات
روایت سوم
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَجَّاجِ رَفَعَهُ قَالَ: بَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ ص قَاعِدٌ إِذْ جَاءَتِ امْرَأَةٌ عُرْيَانَةٌ حَتَّى قَامَتْ بَيْنَ يَدَيْهِ فَقَالَتْ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّي فَجَرْتُ فَطَهِّرْنِي قَالَ وَ جَاءَ رَجُلٌ يَعْدُو فِي أَثَرِهَا وَ أَلْقَى عَلَيْهَا ثَوْباً فَقَالَ مَا هِيَ مِنْكَ فَقَالَ صَاحِبَتِي يَا رَسُولَ اللَّهِ خَلَوْتُ بِجَارِيَتِي فَصَنَعَتْ مَا تَرَى فَقَالَ ضُمَّهَا إِلَيْكَ ثُمَّ قَالَ إِنَّ الْغَيْرَاءَ لَا تُبْصِرُ أَعْلَى الْوَادِي مِنْ أَسْفَلِهِ. (کافی، ج۵، ص ۵۰۵)
در حالی که رسول خدا صلی الله علیه و آله نشسته بود، زنی برهنه آمد و در مقابل او ایستاد و گفت: یا رسول الله من فحشا کردم، پس مرا پاک کن مردی به دنبال او آمد و جامهای بر او افکند. پیامبر فرمودند: این زن کیست؟ آن مرد گفت: همسرم، یا رسول الله؛ من با کنیزم خلوت کردم و او آنچه را میبینی انجام داد؟ پیامبر فرمود: او را به خانه بازگردان،سپس فرمودند: زن حسود و غیرت ورز نمیتواند بالای بیابان را از پایین آن تشخیص دهد.
این روایت بیانگر این نکته است که زن در هنگام حسادت و غیرت ورزی، از نظر عقلی و قدرت تشخیص بسیار ضعیف میشود، به طوری که بالا و پایین بیابان را از هم تشخیص نمیدهد.
https://eitaa.com/ezdevaje2