✅حقیقت ظهوری علیت
نزد #ارسطو اساسِ #علیت عبارت است از(صورت)موجود.مجموعه ویژگیهای ذاتی وعرضی که باعث میشود موجودآنچیزی باشد که هست.واین یعنی صورت یاماهیت شیء.او درسوال از عامل ثبوت موجود(علت فاعلی)واینکه چرا مثلا مجسمه، مجسمه میباشد، صورت راعلت فاعلی میداند.(البته او منکروجود خدا نیست، بلکه علت فاعلی رااینگونه معنا میکند)وهمچنین غایت موجود راچیزی میداند که هست.یعنی صورت شیء.
بنابراین ارسطومعلول راماهیت مستقلی دانسته،که ازخودحکایت میکند وغایتش، تبدیل شدن به آنچیزی است که هست.
اما نزد حکمای مسلمان اساس علیت عبارت از(حکایت)میباشد.یعنی معلول،خودرانشان نمیدهد، بلکه تماما نشان دهنده صفات وقدرت علت میباشد.گویی معلول(موجودات)آینهای میباشدکه جمال علت خویش(خداوند) راتصویرمیکند، دیدن آن به مثابه مشاهده علت است. #واجب_الوجود ،حقیقت پنهانی میباشد که ازمجلای ماسوایش ظاهرمیشود.ماسوای او، به مثابه ماهیات غیرمرتبط بااونیستندبلکه همگی ظهورات وتجلیات اسمائیاش میباشند که صفت واسمی ازاورا نشان میدهند.به اعتقاد #شیخ_الرئیس_بوعلی_سینا ،موجودات همگی هالک بوده وهیچ شانی ازوجوداستقلالی غیرمرتبط وخارج از موضوع، نسبت به باریتعالی ندارند.حقیقت موجودات، #امکان وسرگردانی بین #وجودو #عدم است.به تنهایی ضرورتی بر وجودشان نیست واستحقاق عدم ندارند.فاقدهرگونه اقتضایی هستند وبالذات ممکن الوجودند.اگر #موجود میشوند، این وجودبالغیراست.یعنی موجود دیگری راههای #عدم رابه رویشان بسته وراه #وجود رابرایشان بازکرده، وبااین کاربه موجودیتشان #ضرورت بخشیده و آنهارااز سرگردانی بین وجودوعدم خارج کرده وآنهارابه عرصه هستی آورده. الشیءُ مالمیجبلمیوجد...واین یعنی موجودات،ممکن بالذات و واجببالغیر هستند.حقیقت چیزی جزظهور علت نیست.زیرا موجودات که حقایق عالم میباشند هرکدام بالذات خودنما نبوده بلکه حاکی از وجودمتعالی میباشند.
معلول هیچشان استقلالی حکائی ازخودش ندارد.هرچه هست حکایت از جمال وجلال یارمیباشد. #علیت نزدحکیمان مسلمان به معنای حکایتگری است.گویی الفاظی هستند که از حق تعالی صادر شده وبرای اواظهار مافیالضمیر میکنند.وهرگاه قدرت وجلال ویا زیبایی وجمال امرپوشیدهای راآشکار سازیم، این آشکارگی به معنای(حمد)اومیباشد.حمد یعنی اظهارکمالات محمود. این حمدیابه نحوزبانی وقولی است یابه نحوفعلی ورفتاری ویابه صورت وجودی وذاتی.اگر معلول حاکی از علت است یعنی کمالات اورا نشان میدهد پس وجود معلول حمدِ علت است.لذا ماسویالله، همگی وجودشان به مثابه حمدوتسیبح خداوند متعال میباشد.
#محسن_بهرامی
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
فلسفه نظری
@falsafeh_nazari