ای آنکه یک شب بی خبر رفتی
ای آنکه تاک آشنایی را
از خوشه ی انگور مستی ها ، تهی کردی.
رفتی، شنیدم هر کجا رفتی
در آسمان رنگ ریا دیدی.
با هر لبی چون آشنا گشتی
صد خنده ی ناآشنا دیدی.
بازآ، که می دانم پشیمانی.
بازآ، به یاد ماجراهایی که می دانی …
#فرخ_تمیمی #شعر
ـــــــــــــــــــــــ
مکتبِ حافظ
[با یاد فرزانهٔ بیادعای تبریزی و حافظشناس برجستهٔ ایران زندهیاد استاد دکتر منوچهر مرتضوی در سالگرد درگذشت ایشان]
▪️قریب چهل سال پیش از استاد بدیعالزمان فروزانفر پرسیدم چرا با بصیرت و تبحری کمنظیر که دربارهٔ مشرب و طرز سخن و نکات باریک شعرِ حافظ دارند عنانِ تحقیق و تألیف به سوى لسان الغيب معطوف نمیدارند تا پیادگانی امثال بنده که تهوّر و جسارتی از سر ناپختگی دارند و چیزی درباره حافظ مینویسند ناگزیر نباشند بدایع نظر بدیع الزمان را از خلال سخنان ایشان استنباط یا در مواردی مشخص به نقل افاضات شفاهی اکتفا نمایند. تأملی نمودند و فرمودند:
«عرصهٔ ظاهر و باطن شعر حافظ مزلّه است».
به همین پاسخ کوتاه و قليل و دلیل بسنده کردند و بنده نیز که مقصودشان را در حد فهم و اندیشه خود دریافته بودم تصديع بیشتر روا ندیدم.
اگرچه عرصهٔ غزلسرایی او مزلّه و لغزشگاه است ولی در عظمتش هرگز تردید نکنیم، که هرچه گفته و آنچه سروده طوطیصفت تلقین و درس استاد ازل بوده و بازتاب فغان و غوغای آن ناشناس لاهوتی از اندرون سویدای دلش. به عبارت دیگر میتوان گفت جولان هنر ساحرانهٔ شاعری در عوالم خودآگاهی و ناخودآگاهی و زبّر آگاهی حافظ سرچشمهٔ این همهٔ تنوع و تفنن ذوقی و حکمی و عرفانی و اخلاقی و اجتماعی به شمار میرود.
آن روزگار که تذکرهنویسان و ادیبان او را صرفاً غزلسرایی بزرگ یا شاعری عارف میدانستند سپری شده است. تنها در شاعری اجماع و اتّفاق نظر وجود دارد، ولی مسأله که ماهیّت و روح و مشرب و جهانبینی او در کدام عرصه از مشربهای هنر شاعریِ مطلق و نبوغ ذوق و بیان، عرفان و تصوّف، مشرب ملامتی یا قلندری، حکمت و دیدگاه فلسفی، مشرب ادریه یا لاادریه و بالاخره دیدگاه اجتماعی و اخلاقی به صورت جامع و مانع قابل تعریف است، بنده به نظرم امکانپذیر نمینماید.
به همین علت ناگزیر عنوان «مشرب رندی» را که لااقل خود حافظ بارها تصریح نموده رساترین و فعلاً دقیقترین عنوان برای تعریف مشرب او میدانیم. میتوان گفت عصارهٔ همه مباحثی که در متن کتاب و ضمائم و مقدمههای آن مشروح است تعریف تفصیلی این عنوان را به دست میدهد.
دکتر منوچهر مرتضوی
مکتب حافظ، مقدمه، صص نوزده و بیستوپنج
مَزَلَّه: لغزشگاه. در مقدمهٔ این کتاب ارجمند استاد مرتضوی پیرو آن سخن کوتاه استادشان بدیع الزمان فروزانفر تشریح میکنند که چرا عرصهٔ حافظشناسی لغزشگاه است. رحمة الله علیهم اجمعین!
چراغِ صاعقهٔ آن سحاب روشن باد
که زد به خرمنِ ما آتشِ محبتِ او
#حافظ
#منوچهر_مرتضوی
#بدیع_الزمان_فروزانفر
❣️مناظره
در این رکود و اینهمه تحریم و این فساد
بیچاره من که با تو نوشتم قرارداد!
باید چگونه نام تو را منتشر کند
این عاشق بدون طرفدار و بیستاد!
بسیار گفتم از تو؛ کسی باورم نکرد
مثل مناظرات جلیلی در اقتصاد!
گفتم که ابروان تو... گفتند اتفاق!
گفتم که گیسوان تو... گفتند اتحاد!
هرکس دوباره سنگ خودش را به سینه زد
من از تمام آینهها دارم انتقاد
جمهوری دو چشم سیاهت اگر نبود
هرگز به انقلاب نمیکردم اعتماد!...
::
دیروز رأی ملت ما یک شهید بود
امروز رأی ملت ما یک شهید باد
#مهدی_جهاندار
#عاشقانه
#انتخابات
به خانه ام سری بزن،بهار را بهانه کن
دوباره خلوت مرا بیا پر از ترانه کن
مرور کن مرا ببین چقدر با تو شاعرم
دل بهانه گیر را بمان و بی بهانه کن
تمام واژه های من به پای چشمهای تو
ببار و دفتر مرا تو ناب و عاشقانه کن
زلال بی دریغ من!شبیه ماجرای عشق!
تبسمی کن و مرا بهار جاودانه کن
شبیه بغض پنجره پراز هوای بارشم
بیا و صبح کاذب مرا تو صادقانه کن
در این هوای اطلسی،در این دقایق غزل
به خانه ام سری بزن ،بهار را بهانه کن
#رضا_قریشی_نژاد
🟠 جمعیت هلال احمر برگزار میکند؛
جشنوارههای فرهنگی و هنری "سرو سرخ"
🔸️جمعیت هلال احمرجمهوری اسلامی ایران به مناسبت برگزاری کنگره بینالمللی ٢٥٠٠ شهید امدادگر دفاع مقدس و مقاومت در سال جاری، سه جشنواره فرهنگی و هنری با عنوان "سرو سرخ" در بخش های «فیلم و نمایش رادیویی»، «شعر و داستان» و «عکاسی، نقاشی و هنرهای تجسمی» برگزار میکند.
🗓 آخرين مهلت ارسال آثار: ٣١ تير ماه ١٤٠٣
مشروح خبر:
https://rcs.ir/rP2eMEYi
🚩کانون دانشجویی هلال احمر پیام نور اصفهان
📍@Rcspnuesf
به کسی ندارم اُلفت ز جهانیان،
مگر تو
اگرم تو هم برانی سرِ بی کسی سلامت...
#سعدی
⚡️ «فارسی» عربی نیست...
از قدیم نوشتهاند واژهٔ «فارسی» عربیشدهٔ «پارسی» است؛ همین امروز هم این قولِ معروف اما بهواقع مشکوک تکرار میشود. این را نمیتوان چشمبسته پذیرفت و بهسادگی تکرار کرد.
در عربی به زبان موردبحثِ ما میگفتند «اللّغة الفارِسیّة». اینجا «لغة» بهمعنی «زبان» است. در عربیِ استانداردِ کلاسیک، «فارس» یا «فارسی» به شکلی که در #زبانهای_ایرانی تلفظ میشود قابل ادا کردن نیست.
اما آنچه به «ف» و «پ» مربوط میشود، منحصر به فارسی و عربی هم نیست. تحول آوایی «پ» به «ف» سابقهٔ دیرینه دارد، هم در زبانهای ایرانی و هم در بقیهٔ شاخههای زبانیِ #زبانهای_هندواروپایی.
«پ»، براساس قاعدهای آوایی و جهانشمول به نام «نرمشدگی» (lenition)، در مواردِ بسیار، به «ف» تبدیل شدهاست. در فارسی «سفارش» (از فعلِ سپاردن و سپردن) و «گوسفند/ گوسپند/ گوسبند» و «فیل/ پیل» (که غالباً تصور میشود معرّب است) و نمونههای بسیارِ دیگر از این دستاند.
اصطلاحِ «نرمشدگی» معمولاً در مقابل «سختشدگی» (fortition) تعریف میشود.
بر این اساس، میتوان با اطمينان گفت که «فارسی» فارسی است، نه عربی یا عربیشده.
علوم وفنون ادبی
☘☘ برگی از تقویم تاریخ ☘☘
۱۰ تیر، روز بزرگداشت محمدعلی "صائبتبریزی"
تاریخچه روز بزرگداشت:
شهرت جهانی صائب تبریزی آنچنان است که شاید کمتر کسی او را نشناسد. وی بهسبب ارادت و توجه خاص به اشعار حافظ و سعدی، زبانزد است.
در تیرماه ۱۳۹۲ بر اساس مصوبه شورای فرهنگ عمومی کشور، روز دهم تیر به عنوان «روز صائب تبریزی» نامگذاری شد. از آن پس هر ساله بزرگداشتی به منظور بررسی ابعاد شخصیتی و سبک شعری وی برگزار میشود.
زندگینامه:
«میرزا محمدعلی صائب تبریزی» در حدود سال ۱۰۰۰ قمری در تبریز زاده شد. پدر او تاجر بود و بهدستور شاهعباس اول از تبریز کوچ کرد و در محله عباسآباد اصفهان ساکن شد و صائب در این شهر به آموختن دانش پرداخت. در سال ۱۰۳۴ قمری به هندوستان رفت و در سال ۱۰۴۲ به ایران بازگشت و در اصفهان ماندگار شد و در این دوران شاهعباس دوم به او مقام «ملکالشعرایی» داد. آثارش به جز سه – چهار هزار بیت قصیده، یک مثنوی کوتاه و ناقص بهنام «قندهارنامه» و سه قطعه، همه غزل هستند. او ۱۷ غزل نیز بهترکی سرود و سبکی را بهکمال رساند که چند سده پس از آن، «سبک هندی» نامیده شد.
صائب را «چامهسرای» تکبیتها نیز گفتهاند.
او حدود ۸۰ سال زندگی کرد و حدود سال ۱۰۸۱ هجری قمری در اصفهان دیده از جهان فرو بست. بیش از ۳۴۰ سال پیش، در محله «لنبان» در اصفهان، در باغچهای بزرگ و در خیابانی که امروزه به نام «صائب» آشناست، به خاک سپرده شد؛ اما در حال حاضر این آرامگاه چندان وضعیت مناسبی ندارد و رو به ویرانی است. سنگ مزارش یک قطعه سنگ مرمر یکپارچه یزدی بوده که سنگ مزار قدیمی را در میانش جاسازی کردهاند. سنگ اصلی مزار که کتیبهای دارای یک مطلع و یک غزل بهخط یک خوشنویس دوره صفوی دارد، به دو نیم شدهاست. شاید سرنوشت صائب تبریزی نیز همین بیتی بوده که روی سنگ مزارش نوشته شدهاست:
محو کی از صفحه دلها شود آثار من
من همان ذوقم که مییابند از گفتار من
سبک و شیوه صائب:
صائب بزرگترین غزلسرای سده یازدهم هجری و نامدارترین شاعر زمان صفویه بود. او متخلص به صائب، در شعر پایهگذار سبک اصفهانی است. تأثیرگذاری وی در شعر فارسی چنان است که هنوز نیز در انجمنهای شعری، که در گوشه و کنار اصفهان تشکیل میشود، سبک وی همچنان صدرنشین محفل بسیاری از شاعران است که بهشیوه وی مضمونهاینو میآفرینند و آرایههایی همچون اسلوب معادله را زیور عروسِ شعر خویش میسازند.
او سبکی را به کمال رساند که چند سده پس از او سبک هندی نامیده شد. وی اسلوب معادله یا «مدعا مثل» را بیش از دیگر شاعران همعصرش بهکار بردهاست. نازکی خیال و لطافت اندیشه و مضمون سازیهای ظریف و معنیهای بیگانه و باریک در شعر وی دیده میشود. ابیات غزل وی استقلال معنایی داشته و در یک غزل از چندین موضوع سخن گفته است.
#برگی_از_تقویم_تاریخ
#صائب_تبریزی
معرفی صائب تبریزی و شاخصه های شعری او.pdf
1.12M
💠معرفی صائب تبریزی و خصوصیات شعر صائب تبریزی
به مناسبت بزرگداشت صائب تبریزی
مطرح شده در جلسه انجمن ادبی مطلع
۲۱ خرداد ۱۴۰۲
توسط علی مقدم
#صائب_تبریزی #مکتب_هندی #سبک_هندی
#علی_مقدم #انجمن_ادبی_مطلع
تلگرام | ایتا | ویراستی | وبلاگ
تک بیت
روی گشاده ای که دلی وا شود از او
صائب به صد هزار گلستان برابر است
#صائب تبریزی
محفل طنز «بیشوخی» برگزار میکند.
مراسم رونمایی از کتاب «واژههای متبسم»
اثر آقای
«پدرام اکبری»
مجری و کارشناس: دکتر عبدالرضا قیصری
زمان:
چهارشنبه
۱۳ تیرماه ۱۴۰۳
ساعت: ۱۶ تا ۱۸
مکان:
فرهنگسرای کتاب
آدرس:
شیــــ💎ــــــراز
بلوار گلستان، خیابان شهید معزی
حضور ارزشمند شما سروران را گرامی می داریم.
در صورت تمایل کتاب «واژههای متبسم» در همان مکان برای فروش در دسترس علاقمندان میباشد.
@khabarnameshaeranshiz🔻
عضو شوید 👈 خبرنامه شاعران
بانوان شاعر در صورت داشتن شعری با عنوان #هویت_زن_مسلمان
تا فردا روز دوشنبه ، به آیدی زیر ارسال نمایند 🌸
Sher_farsi1403
بزرگان ادبیات فارسی 🌹🌹🌹
سید اشرفالدین حسینی (نسیم شمال)
او را میتوان یکی از چهرههای معتبر روزنامهنگاری و فکاهینویسان و نقدکنندگان بیپروای ایران به شمار آورد. وی در سال ۱۲۴۷ شمسی، در قزوین به دنیا آمد. در شش ماهگی، پدرش را از دست داد. پس از آموختن مقدمات، علوم اسلامی را از استادان معروف قزوین فرا گرفت. سپس برای ادامهی تحصیل ، به عراق رفت و پنج سال در نجف و کربلا به سر برد. بعد به قزوین بازگشت.
اشرفالدین، در بیست و دو سالگی، برای تکمیل علوم مختلف همچون نجوم، جغرافی، ریاضی، صرف و نحو، منطق و فقه و کلام، به تبریز رفت و سپس به قزوین برگشت و به عنوان معلم ادبیات و مقدمات علوم انسانی، در مدرسهی صالحیه مشغول تدریس شد.
مدتی بعد، به رشت رفت و نُه سال در آن جا زندگی کرد. در این شهر، روزنامهی ادبی و فکاهی نسیم شمال را منتشر نمود و به گیلانی معروف شد. پس از توقیف نسیم شمال، از سال ۱۲۹۳ دوباره آن را در تهران انتشار داد.
شهرت و محبوبیت زیاد اشرفالدین و تأثیر سخنان منظوم او بر دل عامهی مردم ، دولتهای وقت را به ستوه آورد؛ تا این که در سال ۱۳۰۶ شمسی، به او نسبت جنون دادند و به این بهانه، او را به تیمارستان که در واقع زندان او بود، منتقل کردند. سید پس از آن، چندی با فقر و بیماری سر کرد و سرانجام، در سال ۱۳۱۳ شمسی درگذشت. مزارش در گورستان ابن بابویه شهر ری است.
با تلخیص از تاریخ و فرهنگ قزوین، پرویز ورجاوند، ج ۲، ص ۱۳۶۴ - ۱۳۶۸ و چون سبوی تشنه، دکتر یاحقّی، ص ۵۸ و ۵۹.
#بزرگانادبیاتفارسی
#نسیمشمال
#سیداشرفالدینحسینی
کار دریاست ز هر موج خطر خندیدن
رو نکردن ترش از تلخ شکر خندیدن
#رونکردن_ترش
#از
#تلخ
#شکر_خندیدن
عنوان نوشتار:
اعجاز #صائب با ۷ کلمه🔻🔻🔻
اگر کسی از بنده بپرسد که نهایت بلاغت و فشردگی و تجمیع معنا و صنایع و تصویر سازی اعجاز گون پارادوکسیکال را نه در یک غزل صائب و نه حتی در بیت که در مصرعی نشان بدهم حتما این مصرع را انتخاب میکنم صائب درین مصرع جادو کرده جادو...
میفرمایید چگونه؟!
عرض میکنم
✅کم نظیر است که در یک مصرع(تنها ۷ کلمه!!!!) دو مصدر مرکب و آن هم شامل دو مزه چشایی، در مقام کنایت بکار رفته باشد آن هم تصدیر گون یکی در اول و دیگری در آخرمصرع...
💢در اول مصراع:
#رو_نکردن_ترش: مصدر مرکب رو ترش کردن با ن منفی ساز در ابتدایش به معنای چهره در هم کشیدن ، چین و گره در پیشانی کشیدن ،عبوس شدن و کراهت به چیزی....
💢در آخر مصراع:
#شکر_خندیدن: مصدر مرکب است و به معنای تبسم کردن و احساس رضایت و راحتی و لطافت در تبسم....
✅هر دو مصدر مرکب این ویژگی را دارند:
1⃣هر دو شامل مزه چشایی هستند یکی ترش و دیگر شیرین و شکرین
2⃣دو مصدر مرکب با هم در تضاد هستند ترش و شیرین و دیگر هم در تناقض هم هستند آنجا که تلخ باشد شیرین نیست و بالعکس...
3⃣حتی در افعال هم با هم در تقابل هستند یکی # ترش نکردن(فعل منفی) شکر خندیدن(فعل مثبت)
4⃣هر دو مصدر مرکب مربوط به ناحیه سر و صورت هستند از پیشانی و صورت و ابرو و دهان...(جالب تر اینکه صائب در اول مصرع این مهم و منطقه را مشخص کرده #رو...)
✅از:
حرف اضافه هست و در این بیت متضمن علیت و سببیت است یعنی بعلت تلخی ،بسبب تلخی
✅تلخ:از مزه های چشایی است و از طرفی در تناسب با دریا در مصرع اول....صائب بارها از تلخی آب دریا سخنگفته....
✅صنایع ادبی
💢مراعات النظیر:مزه های ترش و تلخ و شکر(شیرین)
💢مطابقه (در مزه ها): ترش و شیرین، تلخ و شیرین
💢تضاد و طباق (درافعال): ترش نکردن و شکر خندیدن
💢غلو و مبالغه:عادتا ممکن نیست کسی از تلخی تبسم کند و چهره در هم نکشد غلو در توصیف
💢تشخیص یا جاندار انگاری(پرسونیفیکیشن): چنانکه بحثش مطرحگردید خندیدن حالتی انسانی هست که در مقام جاندار انگاری دریا در مقام ردیف بکار گرفته شده...
💢کنایه:رو ترش نکردن کنایه از عدم عبوست و چین به پیشانی افتادن و شکر خندیدن کنایه از تبسم و لطافت طبع و بشاشت
💢تصویر پارادوکسیکال(متناقض نما) : طبیعی هست از تلخی چهره در هم کشیده شود و چین به ابرو بیوفتد ولی تصویر کاملا پارادوکسیکال هست تلخی باعث تبسم و چهره گشاده و لطافت چهره میشود.
💢ابداع یا سلامه الاختراع:وجود این تعداد صنایع ادبی مرتبطه آن هم در یک مصرع ،مصرع را شامل وجه ابداع میکند(جالب است که این صنعت در یک مصرع اصلا قریب به محال است و ذکر نشده و اکثرا شامل بیت یا یک فقره نثر دانسته اند که صائب نمونه دارد)
✅هیچ کلمه ی و حرف اضافی(مزید بر التزام در استعمال) در مصرع نیست هیچ و هیچ که بتوان گفت قابل جایگزینی هست مصرعی سهل و ممتنع است....
✅پیام اخلاقی :تقبیح و نهی از عبوست و تشویق به بشاشت و خوشرویی در برابر امواج خطرناک و تلخ ی های زندگی همچون دریا(به دریا دلی انسان هم اشارتی میکند)
✅کلام بدین کوتاهی با این سطح از صنعت و ترکیب و تصویر اگر شاعرش جادوگر نیست پس ساحر و سحر کیست و چیست!!!؟؟؟
این مصرع نمونه و مصداق عالیه ی استعمال صنایع و آرایه های ادبی در نهایت زیبایی شناسی و فشردگی هست کاربرد احسن و اکمل..
بفرمایند که ادبا هنوز زیر بار زیبایی شناسی و بلاغت و اعجاب صائب نرفته اند خب نروند؛ بقول متنبی:
نعمت (ه)کالشمس لما طلعت
ثبت الاشراق فی کل بلد
کدام ادیب بیتش را چنین شکافته تا محو سحر صائب شود!!؟؟(نه اینکه نیست صد برابر عالمتر از چون من حقیر کمتر از قطمیر هست اقدام نکرده تجربت نکرده تداعی نکرده الا قلیلا... مگر خواجهمجالی برای ادبا گذاشته!!!؟؟؟)
چه عذوبتی دارد که علت سهر تا این وقت سحر تدقق و تفقه در اعجاز کلام صائب باشد اگر قرار نبود صبح بیدار شوم باز هم جا برای تشریح دارد.
┏━━━🌱📚🌱━━━┓
آریه های ادبی
┗━━━🌱✍️🌱━━━┛