🔰طب و تمدن اسلامی ۳ یکی از مباحثی که در این یکی دو سال بسیار مورد نقد و بررسی قرار گرفته است بحث اتصاف صفت (اسلامی) به (طب) است. اینکه آیا طب اسلامی داریم یا خیـر؟! این بحث به میزانی گسترش یافته که مراجع تقلید هم در این مورد به اختلاف برخورد کردند!! این بحث ذیل طبقه بندی علوم مطرح می شود. پس از آشنائی مسلمانان با فرهنگِ ملل همسایه مانند ایران، روم و هند و همچنین بعد از پایان نهضت ترجمه، علوم و فنون جدیدی وارد تمدن اسلامی شد. این امر باعث شد اندیشمندان به طبقه بندی و تقسیم بندی علوم بپردازند. در ميان دانشمندان اسلامى كه به بررسى موضوع طبقه بندى علوم پرداخته اند، توجه به آراى چندنفر بسيار حائز اهميت است: ابونصر فارابى ، جابر بن حیان، ابن سینا، ابن خلدون و محمدبن يوسف خوارزمى. فارابى نخستين دانشمند اسلامى است كه به طبقه بندى علوم در كتاب احصاءالعلوم، پرداخته است. طبقه بندی دانش ها با معیارهای مختلفی پیگیری شد که برآمده از نگرش و اوضاع تاریخی دانشمندان اسلامی بوده است. تقسیم بندی های متنوعی در طرح طبقه بندی های مختلف در جهان اسلام، به وجود آمد؛ همچون علوم حکمی و غیر حکمی، علوم عقلی و علوم نقلی ، صنایع نظری و صنایع عملی و علوم عربی و علوم غیر عربی، فلسفه نظری و فلسفه عملی و ... اسلامی و غیر اسلامی در هر حال، همه این ملاکهای متفاوت روش های گوناگونی است برای رسیدن به هدفی مشترک. این هدف یافتن راه صحیح و هدفمند کردن جامعه علمی برای رسیدن به اصل اساسی علوم و اصل وحدانیت خداوند است. مقصود از علوم اسلامی، علومی است که موضوع و مسائل آن، اصول یا فروع ارکان فرهنگ اسلامی است یا مواردی است که اصول و فروع ارکان فرهنگ اسلامی، به استناد آنها اثبات می شود و یا علومی است که مقدمه دو نوع علوم بالا شمرده می شود. این علوم در یک دید کلان، عبارتند : علوم قرآن، علم تفسیر، علم حدیث، علم فقه و اصول فقه، علم کلام، علم اخلاق ، علم رجال و درایه... علوم غیر اسلامی ؛ علومی است که اصل آن از مناطق دیگری به سرزمینهای اسلامی آمده است هرچند مسلمانان در بسط و تکامل آن نقش ممتاز و بسزایی داشته باشند مانند ریاضی، نجوم، طب، شیمی، حیل و .... دکتر ولایتی می نویسد: علوم اسلامى علومى هستند كه به طور خالص از تفكر مسلمانان برخاسته اند و علوم غيراسلامى نيز علومى هستند كه اصل آنها از تمدنهاى ديگر به اسلام رسيده و مسلمانان آنها را بسط داده و ساخته و پرداخته كرده اند. اختلاف این تعریف با تعریف بالا در «فلسفه» ظاهر می شود. در تعریف بالا فلسفه ذیل علوم اسلامی قرار می گیرد چرا که اصول یا فروع اسلام در این علم بحث می شود اما در تعریف پائین چون ناظر به منشاء و خاستگاه علم است فلسفه غیر اسلامی است. نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که وجود احادیث و معارف اسلامی در یک علم منجر به اسلامی شدنش نمی شود به طور مثال ما روایاتی در باب شیمی و یا نجوم و میکانیک و یا معماری داریم آیا کسی می گوید شیمی اسلامی، هیأت اسلامی و میکانیک اسلامی و یا معماری اسلامی... همانگونه که در بالا عرض شد مسلمانان خصوصا شیعیان نقش بسیار ممتاز و بی بدلیل و انکارناپذیری در تحول در علوم طبیعی داشته اند و تمدن غرب از دستاوردهای آنها بسیار بهره برده هرچند امانت داری نکرده و آن دستاوردها را به نام خود زده است. این اعتراف را در کتابها و مقالات متعددی می توان یافت مانند «فرهنگ اسلام در اروپا» نوشته دکتر زیگیرد هونکه و یا «تاثیر اسلام بر اروپای قرون وسطا» از مونتمگری وات؛ اما این تحول و نقش آفرینی باعث نمی شود این علوم اسلامی شود. @h_shafiei ادامه دارد

🔰شهادت در کلام امیرالمومنین علیه السلام 🔻بدانيد! مرگ طلب کننده سريعى است، که نه آنها که بر جاى خود ايستاده اند از چنگال او رهايى مى يابند، و نه آنها که فرار مى کنند مى توانند از دستش بگريزند. 🔺به يقين بهترين مرگ، شهادت است. سوگند به آن کس که جان فرزند ابو طالب در دست اوست هزار ضربه شمشير بر من آسان تر است تا مرگ در بستر در غير طاعت خدا! #نهج_البلاغه خطبه 123 ⤴️إِنَّ الْمَوْتَ طَالِبٌ حَثِيثٌ، لَا يَفُوتُهُ الْمُقِيمُ وَ لَا يُعْجِزُهُ الْهَارِبُ. إِنَّ أَكْرَمَ الْمَوْتِ الْقَتْلُ، وَ الَّذِي نَفْسُ ابْنِ أَبِي طَالِبٍ بِيَدِهِ لَأَلْفُ ضَرْبَةٍ بِالسَّيْفِ أَهْوَنُ عَلَيَّ مِنْ مِيتَةٍ عَلَى الْفِرَاشِ فِي غَيْرِ طَاعَةِ اللَّهِ. @h_shafiei

#قدیمی‌ها _ 2 🔻 دعوای دو کاسب قدیمی 🔻 📌 پدرم عزیزم تعریف می کردند در بازار همدان دوتا #کاسب بودند، باهم معامله‌ای کردند. خریدار جنسی را به‌صورت پیش خرید و با قیمت توافقی از فروشنده خرید. 📌 چند هفته گذشت و موعد تحویل کالا شد. مشکلاتی در بازار پیش آمده بود که قیمت کالا به‌صورت ناگهانی و پیش‌بینی نشده افزایش چشمگیری پیدا کرده بود. یعنی #سود هنگفتی نصیب خریدار می‌شد. 📌 خریدار که دید فروشنده در این شرایط دچار #خسارت و ضرر می‌شود از تحویل کالا خودداری کرد و گفت: من از معامله منصرف شدم، جنس مال خودت. 🔹 فروشنده در جواب گفت: معامله کردیم و تمام شد، این جنس مال شماست، سود کردی نوش جانت. 📌 دعوای این دو کاسب حلال خور مدت‌ها، طول کشید. نه برای تصاحب سود بیشتر، برای جلوگیری از ضرر کردن طرف مقابل... #قدیمی‌ها منفعت طلب نبودند، خیرخواه همدیگر بودند. 📍امروز هم اینطور هستیم؟ #سبک_زندگی @taalighat @h_shafiei

🔰 طب و تمدن اسلامی ۴ پزشکی در اسلام ترکیبی از سنت های پزشکی یونان باستان، به ویژه جالینوس، با نظریه ها و جنبه های عملی پزشکی ایران، سریانی و هند و چین باستان به وجود آمد. بنابراین، این طب دارای جنبه ترکیبی بود و از پیوند برداشت ها و معاینات مكتب بقراطی با روش فلسفی و نظری جالینوس و افزودن دانسته های پیشین پزشکان پدید آمد . نكته‏اى كه به‏ويژه به‏عنوان مهم‏ترين عامل در بررسى دانش پزشكى در حوزه تمدن اسلام بايد بدان توجه شود، تشویق و ترغیب معارف و دستورات اسلامی به جامعه مسلمانان است که باعث رشد و تحول در این علم شده است و این خاصيت بومى شدن زودهنگام پزشكى در اسلام است. البته باید توجه داشت بسيارى از دستاوردها و مسائلى كه پزشكان مسلمان در خصوص بيماران خود با آن روبه‏رو بودند، به سرزمينهاى اسلامى و شرايط خاص آن اختصاص داشت كه در نوشته‏هاى يونانى از آن ذكرى به ميان نيامده بود و توسط خود اندیشمندان اسلامی کشف شده است. بيماريهايى كه در بخشهاى گوناگون «الحاوى»، نوشته رازى بررسى شده، بسيار بيشتر از آن چيزى است كه در آثار جالينوس، بقراط و ديگر پزشكان يونانى آمده است. يكى ديگر از نكات مهم و برجسته در تاريخ پزشكى اسلامى، كتاب «قانون» ابن‏سيناست. در همه دوران پزشكى غرب، هيچ كتابى كه چنين جامع و مانع و دانشنامه‏گونه مبادى و موضوعات پزشكى را دربرگرفته باشد، به‏وجود نيامده بود. به همین دليل كتاب قانون به سرعت و پس از ترجمه آن به لاتين، مورد توجه دانشمندان و پزشكان غرب قرار گرفت، و به‏عنوان كتاب درسى در دانشكده‏هاى پزشكى تدريس شد.اما نوآورى در حيطه پزشكى اسلامى در اين حد نيز متوقف نماند. در شاخه‏هاى علوم وابسته به پزشكى، مهم‏ترين سهم در ارائه پژوهشهاى اصيل و مبتكرانه متعلق به چشم پزشكى است. چشم‏پزشكان اسلامى افزون بر بسط آراى پزشكان و چشم‏پزشكان يونانى در مورد بيماريهاى چشم و راههاى درمان آنها، خود بيماريهاى متعددى را شناسايى و راههاى درمان آنها را ارائه كردند. انواع جراحيهاى چشم، برداشتن آب مرواريد با بيرون كشيدن مايع جمع‏شده از قرنيه و طرح انواع داروهاى گياهى، معدنى و حيوانى براى چشم ازجمله اين نوآوريهاست. در زمينه گياه‏شناسى و گياه‏داروشناسى نيز وضع كمابيش به همين گونه است. مهم‏ترين اثر يونانى كه در اين زمينه به دست گياه‏شناسان اسلامى رسيد، كتاب «الحشائش»، نوشته «ديوسكوريدس»، نويسنده اهل آسياى صغير در سده اول ميلادى بود. اين كتاب به قلم حنين‏بن اسحاق و چند تن ديگر از مترجمان نهضت ترجمه به عربى ترجمه شد. در سراسر اين كتاب، تقريباً خواص دارويى پانصد گياه مطرح شده است، در حالى‏كه تنها در بخش مربوط به گياهان دارويى كتاب الحاوى نوشته رازى تقريباً خواص دارويى هفتصد گياه بررسى شده است. اين تعداد در ديگر اثر مهم گياه‏شناسى اسلامى، كه نشانه بسيار مهم آشنايى پزشكان اسلامى با داروشناسى است، يعنى كتاب «الجامع لمفردات الادوية و الاغذية»، نوشته ابن‏بيطار به 1400 فقره رسيده است؛ يعنى نزديك به سه برابر بيش از آنچه در كتاب ديوسكوريدس ذكر شده است. اين گسترش سريع و بى‏سابقه در شمار گياهان، نشان مى‏دهد پزشكان و داروشناسان و البته گياه‏شناسان مسلمان بسيار بيش از آنچه پيرو ديوسكوريدس به‏شمار آيند، خود به‏دنبال نوآورى و شناسايى خواص دارويى گياهان بوده‏اند. این موارد که گوشه ای از رشد علمی پزشکی پزشکان مسلمان است بیانگر تحول عظیم مسلمانان با تکیه به سفارشات اسلام می باشد. @h_shafiei ادامه دارد

🔰طب در تمدن اسلامی ۵ یکی از مباحث مهم در تمدن، تاثیرگذاری تمدن ها بر یکدیگر است. پزشكى مسلمانان از راه‏هاى گوناگون بر پزشكى غرب تأثير نهاد كه يكى از آنها ترجمه آثار متعدد پزشكان اسلامى به زبان لاتين بود. يكى از بزرگ‏ترين پزشكانِ اسلامى محمدبن زكرياى رازى است كه از وى آثار متعددى به لاتين ترجمه شده و هر يك بارها نيز به چاپ رسيده است. «زيگريد هونكه»، مستشرق‏ آلمانى درباره وى مى‏نويسد: ششصد سال قبل در كتابخانه پاريس كتابى بود نوشته يكى از پزشكان مسلمان كه لودويگ يازدهم حاضر بود براى امانت گرفتن آن وديعه بسيار ارزشمندى بگذارد تا پزشكان خصوصى وى آن را رونويسى كنند. اين كتاب درحقيقت مجموعه علوم طب از دوران يونان باستان تا سال 925 بعد از ميلاد بود كه به يكى از فرزندان تمدن اسلامى كه در اروپا به «رازس» معروف است، تعلق داشت. همچنين وى مى‏افزايد: رازى در طب، آگاهى‏هاى ژرف و وسيعى داشت؛ آن‏گونه كه از زمان جالينوس به بعد پزشكى را نظير او نمى‏شناسيم. «كتاب‏ الجدرى و الحصبه‏» (آبله و سرخك) بزرگ‏ترين اثر رازى است كه نخستين‏بار در سال 1498 ميلادى به لاتين ترجمه شد و پس از آن نيز نزديك به چهل‏بار در اروپا به چاپ رسيد. از ديگر آثار مهم رازى،«الحصى المتولدة فى الكُلى و المثانه‏» (سنگ مثانه و بيمارى‏هاى كليوى) در سال 1896 ميلادى در پاريس چاپ شده است. كتاب‏ الحاوى‏ رازى در سال 1279 ميلادى در زمان شارل يكم، پزشكى يهودى به نام «فرج‏بن سالم» آن را به لاتين ترجمه كرد و در سال 1542 نيز پنج بار چاپ و منتشر شد. اين كتاب در اروپا مرجع دانش پزشكى و از مهم‏ترين كتب درسى به‏شمار مى‏آمد. ابن‏سينا از ديگر پزشكان اثرگذار در پزشكى غرب است. كتاب مهم پزشكى وى‏ قانون‏ نام دارد كه سال‏ها استوانه كتاب‏هاى پزشكى غرب به‏شمار مى‏آمد. در اواخر سده پانزدهم ميلادى اين كتاب شانزده بار در اروپا چاپ و منتشر گرديد و تفسيرهاى پرشمارى به لاتين و عربى نيز بر اين كتاب نوشته شد. اين كتاب تا نيمه دوم سده هفدهم ميلادى بارها به چاپ رسيد و مدت‏ها نيز در شمار كتاب‏هاى درسى بود. روش پزشكان مسلمان در حفظ و تقويت روحيه بيماران معمولى، بيماران روانى و بيماران لاعلاج، روشى كاملًا بشردوستانه بود و حتى براى مغرب‏زمين سرمشق شد. اروپاييان معتقد بودند حلول شيطان در بدن، عارضه جنون را در پى دارد. به همين‏رو، تمام بيماران لاعلاج و به‏خصوص بيماران روانى، در قرون وسطى و تا قرن هجدهم ميلادى دچار لعن و نفرين بودند و حتى بيماران روانى را مورد شكنجه قرار مى‏دادند. اين درحالى بود كه در كشورهاى اسلامى، بيماران روانى را در بخش اعصاب بيمارستان بسترى و معالجه مى‏كردند. براى مثال در بغداد و قاهره، بيماران روانى در بخش ويژه‏اى تحت مراقبت و رسيدگى پزشكان اعصاب بودند؛ حال آنكه در قرن نوزده ميلادى در اروپا با بيماران روانى مانند جنايتكاران رفتار مى‏كردند. در اروپا تنها اسپانيا بود كه از دوران حكومت اسلامى براى بيماران روانى، بيمارستانى به نام «بى‏گناهان» داشت. سرانجام در اواخر قرن هجدهم، پزشكى فرانسوى به نام «پيتل‏» موفق شد از مجلس شورا اجازه بگيرد كه زنجيرها را از دست و پاى بيماران روانى باز كرده، آنها را از زندان آزاد كند و به‏دست پزشكان بسپارد. بى‏گمان تأسيس بيمارستان در اروپا تحت‏تأثير بيمارستان‏هاى شرقى- اسلامى بوده است و حتى اروپاييان درمان بسيارى از بيمارى‏ها از جمله سرخك، حصبه و طاعون و همچنين انواع جراحى‏ها را از مسلمانان آموختند. @h_shafiei ادامه دارد