#تصوف
📚 يكى از مشكلاتى كه صوفيان دارند اين است كه در نزد اهل علم و تحقيق، جايگاهى ندارند و آنها را در زمره فرقه هاى انحرافى بشمار مى آورند. ولى آقاى وكيلى در كتاب «تطهير الشريعة عن حديقة الشيعه» تصوّف را به مثبت و منفى تقسيم مى كند تا خود و همفكرانشان را از نگاه منفى جامعه تشيّع برهاند.
🔺آقای وکیلی در کتاب تطهیر الشریعة، ص۴۵۳، می گوید:
ملاك در حقّانيت يا بطلان مكاتب فكرى و عملى، اسم واژه نيست در اين بحث، ملاك، اسم تصوّف و صوفى نيست. هر مسلكى كه با شرع مقدس مطابق باشد و در مقابل خدا و اهل بيت عليهم السلام تسليم محض باشد حقّ است؛ چه تصوّف ناميده شود، چه عرفان و هرچه بر اساس عقايد و اعمال از پيش خود ساخته باشد و در مقابل مكتب اهل بيت عليهم السلام دكانى بگشايند، باطل است چه آن را تصوّف بنامند و چه عرفان.
🔺ایشان در کتاب عشق مجازی، ص۷۲، می گوید:
طريق شرع مقدس، طريق اقوم است، يعنى نزديك ترين و هموارترين و بى خطرترين راه رسيدن به خداوند، كه علاوه بر كمال فرد، كمال جامعه را نيز به دنبال دارد، ولى طريق انحصارى نيست، راه هاى ديگرى نيز براى وصول به كمال هست كه به جهت خطرات شخصى يا مفاسد نوعى، شرع مقدس از آن نهى فرموده و كسانى كه از نهى شارع آگاه نباشند ممكن است در سايه اخلاص و توكل از همين راه هاى پُر مخاطره مسير لقاء الهى را طىّ كرده و به سلامت به مقصد برسند. بسيارى از آداب و سنتى كه ميان صوفّيه مرسوم بوده است، از اين قبيل است، همچون عزلت هاى دراز مدت، تمركز بر جمادات، و چرخ زدن براى تحصيل حضور قلب و آرامش، استفاده از موسيقى، نظر بازى و عشق مجازى و... همه اين موارد ذاتاً داراى منافعى است.
📚 دو نکته از این سخن، برداشت می شود:
۱. راه رسيدن به كمال، منحصر در شرع نيست.
۲. اعمال صوفّيه، چه آن هايى كه در شرع وارد نشده و بدعت است و چه آن هايى كه در شرع نهى شده و حرام شمرده شده، ذاتاً دارى منافعى است و سالك ناآگاه را مى تواند به كمال برساند. بنابراين گفتار، سالك مى تواند به وسيله تصوّفى كه مخالف دستورات شرع است، به لقاء الهى برسد.
@hadise_shia
📚 ولایت بی عمل
🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸
🔸قرب الإسناد ابْنُ سَعْدٍ عَنِ الْأَزْدِیِّ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام: أَبْلِغْ مَوَالِیَنَا عَنَّا السَّلَامَ، وَ أَخْبِرْهُمْ أَنَّا لَا نُغْنِی عَنْهُمْ مِنَ اللَّهِ شَیْئاً إِلَّا بِعَمَلٍ، وَ أَنَّهُمْ لَنْ یَنَالُوا وَلَایَتَنَا إِلَّا بِعَمَلٍ أَوْ وَرَعٍ، وَ أَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ حَسْرَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ، مَنْ وَصَفَ عَدْلًا ثُمَّ خَالَفَهُ إِلَی غَیْرِهِ.
🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸
🔹امام صادق علیه السلام به ازدی فرمود: دوستانم را سلام برسان! و به آنان خبر بده، چیزی غیر از عمل، شما را از عذاب خدا باز نمی دارد (یعنی شیعه بودن و محبت اهل بیت، بدون عمل و تقوا، شما را از عذاب، نجات نمی دهد) و آنان به ولایت ما نمی رسند جز به عمل یا تقوا. و با حسرت ترین مردم، در روز قیامت، کسی است که عدالت (و خیری را) را توصیف نموده (و به مردم بیان کند) ولی خود به آن عمل نکند.
#بحار_ج۲_ص۲۸
#حدیث_خوانی
@hadise_shia
📚 بعد از اخلاص
💠 عیون أخبار الرضا علیه السلام الْوَرَّاقُ عَنِ ابْنِ مَهْرَوَیْهِ عَنْ دَاوُدَ بْنِ سُلَیْمَانَ الْغَازِی عَنْ أَبِی الْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ علیهم السلام أَنَّهُ قَالَ:
💠 الدُّنْیَا کُلُّهَا جَهْلٌ إِلَّا مَوَاضِعَ الْعِلْمِ، وَ الْعِلْمُ کُلُّهُ حُجَّةٌ إِلَّا مَا عُمِلَ بِهِ، وَ الْعَمَلُ کُلُّهُ رِیَاءٌ إِلَّا مَا کَانَ مُخْلَصاً، وَ الْإِخْلَاصُ عَلَی خَطَرٍ حَتَّی یَنْظُرَ الْعَبْدُ بِمَا یُخْتَمُ لَهُ.
🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸
💠 ترجمه
💠 امام رضا علیه السلام از پدرانشان از امیرالمؤمنین علیهم السلام نقل فرمودند: دنیا تماماً جهل است مگر مواضع علم، و علم - تماماً - بر - علیه - انسان، حجت است، مگر آنچه به آن عمل شود؛ و عمل تماماً ریا میباشد، مگر آنچه که خالصانه باشد؛ و اخلاص هم در معرض خطر است، تا این که انسان ببیند عاقبت و پایان کارش چه میشود.
🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹
💠 توضیح
💠 امیر المؤمنین علیه السلام، در مرحله اول، تشویق به علم می کنند. گویا ایشان می فرمایند بنای اولیه مردم دنیا بر جهل است، مگر اینکه کسی به دنبال علم برود.
💠 حال، اگر کسی، به دنبال علم رفت، یا عمل به آن علم می کند یا نمی کند. اگر عمل نکرد، حالش از جاهل نیز بدتر می شود. چون خدا، بر عالم، حجت دارد و می گوید تو که می دانستی، چرا عمل نکردی. (تصور نشود، کسی که به دنبال علم نرود، راحت تر است. روایات ما می فرمایند خدا، در قیامت، جاهل را مؤاخذه می کند که چرا به دنبال علم نرفتی؟)
💠 پس هم باید خود را از جهل، برهاند، و هم باید به علم خود، عمل کند.
💠 عمل نیز، در معرض خطر ریاء است. یعنی عمل، باید به قصد تقرب به خدا، و جلب رضایت او، انجام شود، نه برای نشان دادن به کسی غیر از خدا.
💠 بعد از انجام خالصانه عمل نیز، هنوز، خیال انسان، راحت نمی شود. حضرت می فرمایند به عاقبت خود، فکر کن. اگر در پایان عمر، ایمان خود را از دست بدهی، عمل خالصانه، فایده ای ندارد. شرط قبول عمل، ایمان است. پس باید دائما از خدا بخواهیم، ما را عاقبت به خیر کند و با ایمان، از دنیا ببرد.
#بحار_ج۲_ص۲۹
#حدیث_خوانی
@hadise_shia
📚 سوره احزاب
🌸«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا (۴۱) وَ سَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَ أَصِیلًا (۴۲) هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلَائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَی النُّورِ وَ کَانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیمًا (۴۳) »
🌸 ای کسانی که ایمان آورده اید! خدا را بسیار یاد کنید،* و صبح و شام او را به پاکی ستایش کنید،*خدا و ملائک بر شما درود میفرستند تا شما را از تاریکیها به سوی روشنایی برآورد و خدا به مؤمنان همواره مهربان است.
@hadise_shia
💠 از امام صادق علیه السلام روایت است که فرمود: تسبیح فاطمه زهرا سلام الله علیها از جمله مصادیق ذکر کثیر میباشد که خداوند عزّ و جلّ فرموده است: «اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا».
#ترجمه_تفسیر_برهان_ج۷_ص۴۶۶
#تفسیر_روایی
@hadise_shia
💐 از امام صادق علیه السلام روایت کرده است که فرمود: هر کس ده مرتبه بر محمد و آل محمد درود بفرستد، خداوند و فرشتگان او صد مرتبه بر او درود میفرستند و هر کس که صد مرتبه بر محمد و آل محمد درود بفرستد، خداوند و فرشتگان او بر او هزار مرتبه درود میفرستند. آیا نشنیده ای که خداوند عزّ و جلّ میفرماید: «هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَمَلَائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَی النُّورِ وَکَانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیمًا».
#ترجمه_تفسیر_برهان_ج۷_ص۴۶۷
#تفسیر_روایی
@hadise_shia
📖 از امام صادق علیه السلام روایت است که فرمودند: هر چیزی حدّی دارد که نباید از آن تجاوز کرد؛ اما ذکر خداوند حدّی ندارد. خداوند عزّ و جلّ، واجبات را بر ما واجب نموده و هر کس آنها را به جا آورد، حدّ آنها همین مقدار است. روزه ماه رمضان را واجب نموده است؛ پس هر کس در ماه رمضان روزه بگیرد، حدّ آن، همین مقدار است. حج را واجب نموده، پس هر کس اعمال حج را به جای آورد، حدّ آن همین مقدار است. برای همه چیز، حدّی است؛ اما برای ذکر، حدّی نیست؛ زیرا خداوند عزّ و جلّ به ذکر اندک راضی نشده و برای آن حدّی قرار نداده است. سپس حضرت این آیه را تلاوت نمودند: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا* وَ سَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَ أَصِیلًا».
📖 پدرم بسیار ذکر میگفت. من به همراه او راه میرفتم و او ذکر خداوند متعال میگفت و به همراه او غذا میخوردم و او ذکر خداوند متعال میگفت و با مردم سخن میگفت و سخن گفتن موجب نمی شد تا از ذکر خداوند دست بکشد. میدیدم که می فرمود: لا إله إلاّ الله.
📖 ما را گرد هم میآورد و به ما امر میفرمود که تا طلوع خورشید، ذکر بگوییم و آن کسانی از ما را که قرائت میدانست به قرائت، و آن کسانی را که قرائت نمی دانست، به ذکر گفتن امر میفرمود.
#ترجمه_تفسیر_برهان_ج۷_ص۴۶۷
#تفسیر_روایی
@hadise_shia
#تصوف
🖍آقاى وكيلى در كتاب عرفان و حكمت صفحه ۵۰، تصوّف را به مثبت و منفى تقسيم نموده و بيست شاخصه و وجه تفاوت، ميان آن دو بيان مى كند، تا افرادى مانند ابن عربى و مولوى و عطار نيشابورى و آقاى محمّد حسين طهرانى، از متصوّفه و دراويش جدا گردند، ولى ما مهمترين شاخصه هايى كه آقاى وكيلى، براى عرفان منفى نام برده را ذكر مى كنيم و سخنان مشايخ صوفّيه و كسانى كه عرفانشان از نظر آقاى وكيلى مثبت است را نقل مى كنيم، تا روشن شود كه هر دو عرفان، در اين شاخصهها مشترك هستند.
@hadise_shia
#تصوف
💠 شاخصه اوّل
🔺آقای وکیلی، برای ایجاد تفاوت، بین تصوف منفی و مثبت، می گوید:
🔺عرفان مثبت، به حقّانيت وحى و كشف معصوم معتقد است و آن را محور قرار مى دهد و در آن كشف و شهود يك انسان كامل به عنوان مبدأ، مطرح است؛ اما عرفان منفى، عرفانى است كه در مبادى آن به جاى كشف و شهود كامل و سالم، عقايد فردى، گروهى و مذهبى جايگزين مى شود و با آن، حقايق توجيه مى شود.
🔹آنچه از اين عبارت، برداشت بدوى مى شود اين است كه عرفان مثبت، كشف و شهود معصومين عليهم السلام را محور معارف اعتقادى خويش قرار مى دهد، برخلاف عرفان منفى كه كشف و شهود شخصى خود را محور معارفش قرار مى دهد ولى با مراجعه به مشايخ عرفان، مشاهده خواهيد كرد كه آنان نيز كشف و شهود شخصى خويش را ملاك و ميزان قرار مى دهند و دلايل قرآنى و حديثى و عقلى را فقط براى قانع كردن مخاطب و ساکت کردن او مى آورند.
🔸قيصرى كه از بزرگان تصوّف است، در شرح فصوص، ص۳۱۸، مى نويسد:
علوم اولیاء و انسان های کامل، نه به وسیله عقل کسب می شود و نه از نقل استفاده می شود؛ بلکه از خدا، اخذ می شود، خدایی که معدن انوار و منبع اسرار است؛ و نقل هایی که بیان می کنند، فقط به عنوان شاهد هستند؛ و دلایل عقلی که می آورند، برای توجه دادن و انس گرفتن کسانی است که نمی توانند کشف و شهود کنند.
🔹قيصرى، هم چنین در صفحه ۷۲۷، وقتی ابن عربى به روايتى استدلال مى كند، می گوید:
ابن عربی، تمسک به نقل کرده است، برای انس گرفتن با کسانی که، نمی توانند شهود کنند، چون مؤمنین، چیزی را که در قرآن و حدیث باشد، زودتر قبول می کنند، نه اینکه قرآن و حدیث، دلیل حکم است، بلکه او، این معانی را کشف و وجدان کرده است.
🔸مشايخ صوفّيه معتقدند علوم را مستقیما از خود خداوند اخذ مى كنند و لذا مكاشفات خودشان را محور و ملاك قرار مى دهند، نه قرآن و حديث را. ابن عربى در فتوحات، ج ۳، ص ۱۳۹ - ۱۴۰ مى نويسد:
شخص، الهی نامیده نمی شود، مگر اینکه علوم را از طریق مکاشفه، از خدا بگیرد. ابو یزید بسطامی می گوید: شما علم خود را از مرده، اخذ می کنید و ما علم خود را از زنده ای که نمی میرد (خدا)، اخذ می کنیم.
🔹به اندازه اى مكاشفات شخصى در مشايخ صوفیه محور و ملاك است كه ابن عربى در فتوحات، ج ۱، ص ۱۵۰، مى گويد: بزرگان صوفّيه صحّت و عدم صحّت احاديث پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم را با مكاشفه مى سنجند و به شهادت رجاليون، درباره وثاقت يا عدم وثاقت راويانش اعتناء نمى كنند.
🔸نكته ديگر آن كه از آقاى وكيلى نقل كرديم كه «در عرفان مثبت، كشف و شهود يك انسان كامل، به عنوان مبدأ مطرح است»؛ حال از نظر مريدان آقاى سيّد محمّد حسين طهرانى، انسان كامل كيست؟
🔹در كتاب آيت نور، ص ۴۷، (يادنامه آقاى طهرانى) نوشته شده: «علاّمه طباطبايى (آقاى طهرانى) را پاسدار مكتب تشيع دانسته و به عنوان انسان كامل معرّفى مى نمود».
🔸آقاى سيّد محمّد حسين طهرانى در کتاب روح مجرّد، ص ۱۳۴ - ۱۳۵، مى نويسد: «حضرت آقاى سيّد هاشم، در افق ديگرى زندگى مى نمود و اگر بخواهيم تعبير صحيحى را ادا كنيم، در لا افق زندگى مى كرد، آن جا كه از تعيّن برون جسته و از اسم و صفت گذشته و جامع جميع اسماء و صفات حضرت حقّ متعال به نحو اتمّ و اكمل و مورد تجلّيات ذاتيه وحدانيه قهاريّه اربعه را تمام نموده و به مقام انسان كامل رسيده بود».
🔹مريدان آقاى سيّد محمّد حسين طهرانى، كشف و شهود آقاى حدّاد و آقاى طهرانى را به عنوان مبدأ، مطرح مى كنند، تصوّف منفى هم كشف و شهود اقطابشان، كه از نظر آنان انسان كاملند را به عنوان مبدأ مطرح مى كنند، پس از اين جهت، تفاوتى ميان عرفان مثبت و منفى حاصل نشد.
@hadise_shia