📌مقدمه ای کلی بر مقوله عملیاتی کردن وامتداد بخشی به مفهوم توحید
📍حجت الاسلام رضا خانجانی استاد سطوح عالی فقه و حکمت
❇️تعریف امتداد ومراد از آن
🔹مقام معظم رهبری درکتاب طرح کلی در کنار آسیب های مختلف نظام معارف اسلامی به یکی از آسیب های مهم نظام اعتقادی اشاره می کند:وآن این است که مباحث معارف اسلامی ذهنی می باشند و دور از حیطه تاثیر عملی و عینی و مخصوصا اجتماعی ارائه شده است. بیش از معرفت ذهنی به بار نیاورده است و نسبت به زندگی جمعی انسان ها علی الخصوص نسبت به تعیین شکل و قواره جامعه تعهد وتکلیف و حتی نظریه روشن ارائه نداده است. معارف اسلامی باید از ذهنیت محض وتجرد خارج شده و ناظر به تکالیف عملی و زندگی اجتماعی باشد
🔸امتداد در واقع تطبیق و مصداق یابی یک مفهوم و معرفت ذهنی براساس مراتب و لایه های مختلف آن است. بر اساس آنچه در روایات در مورد قران آمده: یجری مجری الشمس و القمر این جری وتطبیق که در مباحث تفسیری آمده تا حدی می تواند مشخص کننده مفهوم امتداد باشد درواقع امتداد یکی از مصادیق جری وتطبیق است جری گاهی بر مصادیق وتک تک افراد جامعه و حادثه های جزیی بیرونی است و گاهی بر دلالت های اجتماعی و نظامات و سیاست وهنر و اقتصاد و....است و نیز از تعبیر تاویل می توان استفاده کرد البته نه تاویل باطنی و عرفانی که ناظر به بطون ولایه های معنایی قرآن است بلکه تاویل به معنای مصداق و عینیت خارجی که علامه طباطبایی در ذیل آیات اول سوره آل عمران معنا نموده است.
❇️سر احتیاج به امتداد و ضرورت های امتداد بخشی
🔹تمامی مفاهیم قران و از جمله محوری ترین آن یعنی توحید ، برای هدایت بشر است وهدایت در توصیف دقیقش یعنی رهنمون کردن بشر در عالم و حیات واقعی و بشری آن و در تمام ابعاد و حیثیات فردی و اجتماعی
اگر هدی للمتقین و هدی للمومنین و هدی للمحسنین و...داریم همه به یک دلالت واحد اشاره دارند که بدون امتداد بخشی به مفاهیم دینی از جمله توحید در واقع هیچ بهره ای از دین و قران برده نشده است لذا خطاب حقیقی مذمت آمیز قران اشاره به همین نکته است چه بسا کسی حافظ و قاری قران باشد ولکن اگر در حیات واقعی و عینی توحید و مفاهیم توحیدی را در زندگی عملی پیاده نکرد در واقع مخاطب این آیه است وقال الرسول ان قومی اتخذوا هذا القران مهجورا
🔸به تعبیردیگر مفاهیم قرآن به تنهایی حلال مشکلات جامعه نیستند بلکه قرآن باید به معنای واقعی حاکمیت تامه داشته باشند.
❇️ویژگی ها وممیزات امتداد بخشی به یک اندیشه وفکر
🔹بر اساس آنچه در مقدمه طرح کلی اندیشه اسلامی مقام معظم رهبری آمده است امتداد مفاهیم اسلامی دارای ویژگی های زیر است:
📌 نباید در حد معرفت ذهنی بماند
📌باید تاثیر عینی و عملی داشته باشد
📌باید تاثیر اجتماعی داشته باشد
📌باید تعیین کننده تعهد و تکلیف باشد
📌قد قواره جامعه را مشخص کند
❇️مبانی و اصول امتداد بخشی
🔹مسلط وناظر بر نظام واره فکری معرفتی و نظام ارزشی و رفتاری اسلام
🔸فهم و اتکای به قرآن با همه ابعاد و اجزای آن
🔸مبتنی بر اجتهاد دقیق و استنباط روشمند
🔹روش انضمامی و عینیت گرا
🔹دور بودن از تحجر و التقاط
🔹ناظر به مسایل اهم و اولویت دار جامعه باشد.
❇️کاری که انبیا انجام می دادند این بود که در بیان و تبیین توحید از مساله ها و اقتضائات روز و بحرانهای موجود جامعه بهره می بردند برای تطبیق مفاهیم دین گاهی در نفی بت ها و اصنام ظاهری،و گاهی در نفس طاغوت زمان وفراعنه و اکاسره و قیاصره زمان دین را تبیین نموده اند.
این اصل بشدت مورد نیاز امروز ما نیز ما هست. با استمداد از توحید باید به ستیز طاغوت و استکبارو ساختار های نهادینه شده آنها رفت
اگر در اقتصاد اتکای جامعه به کفر است این باید نفی شودیا در سیاست و فرهنگ و سبک زندگی و....
❇️روش های امتداد بخشی
در مقام روش شناسی باید توجه داشت:
📌 امتداد بخشی و پیدا کردن تطبیقات عملیاتی خود دارای دو مقام است
📌مقام توصیف و تبیین ذهنی امتداد های یک مفهوم
📌مقام تطبیق و عملی و عینی امتداد
📌روش های تحقق امتداد های عینی و عملی مفاهیم دینی در جامعه:
📌تبدیل به امر روشن و مبین نمودن واز مسلمات کردن این مفاهیم
📌طراحی نظام حرکت اجتماعی بر اساس منظومه معرفتی مبتنی بر قرآن
📌ساخت وتحقق دولت اسلامی و جامعه اسلامی و تمدن نوین اسلامی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
⭕ کار خطرناک فرهنگستان
آیت الله العظمی امام خامنه ای
❇️ بیانات بسیار مهم و تذکرات جدی حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای به حجتالاسلام میرباقری و اعضای دفتر #فرهنگستان قم در ۱۳۸۹/۴/۱۴ :
❗️در آموزشهای بنیانی با طلبه ها سر و کار دارد، دست زدن به پایه های اساسی #کار_خطرناک است، #توجه میکنید؟
❗️چه در زمینهی منطق، چه در زمینهی اصول، چه حتی گاهی در زمینهی نحو و ادبیات.
❗️یک وقت آدم میبیند که به یک پایهای دست میزنند و یک چیزی کنارش درست می کند این پایهها طاقت نمی آورد و سقف میآید پایین. یعنی خیلی باید به این #توجه داشت.
❗️چون پایهها هم در طول سالهای متمادی و با تراکم اذهان بسیار برجسته و پیچیده و والا به وجود آمده.
🔆یعنی واقعاً "#شیخانصاری" را هیچ نمی شود دست کم گرفت،
🔆یا فرض کنید "#صاحب_جواهر" را
🔆یا مثلاً فرض کنید در زمینه مسائل عقلی منطق "#خواجهنصیر" را
🔆یا "#علامهحلی" را
🔆یا "#ملاصدرا" را.
🔆اینها #خیلی_مغزهای_برجسته_و_بزرگی بودند
🔆آنی هم که الان دست ماست این محصول و این کار متراکم و در هم تنیده مجموعهی این هاست.
❗️اگر چنانچه بنا کنیم این پایه ها را #دستکاری کردند یک وقتی میبینیم که نتوانستیم آن پایهی مناسب محکم را کنارش درست کنیم آن وقت سقف میآید پایین؛ یعنی به این باید #توجه بشود!
❗️دو سه سال قبل از این، بعضی از این نوشته ها را (که نمی دانم مربوط به منطق بود یا چی بود) آوردند پیش من، به نظرم این معنا آمد و منتظر بودم یک وقتی با جنابعالی ملاقات بشود و این را عرض بکنم. خیلی خوب، حالا غرض همین؛ مهم است؛ این #خیلی_نکته_مهم_است که این را #توجه بکنید.
منشور حوزه و روحانیت ج۵ ص۶ و۷.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌تحول غلط در حوزه
📌انحراف در تحول
📌تحول به سمت سقوط
آیت الله العظمی امام خامنه ای:
🔸مسئلهی مهم دیگری که مطرح است و در آن باب باید سخن روشن به میان بیاید، مسئلهی تحول در حوزههاست. چند سال است که مسئلهی تحول در حوزههای علمیه، بخصوص در حوزهی مبارکهی علمیهی قم مطرح است.
❇️این تحول یعنی چه؟
❇️حوزه میخواهد چه کار کند که اسمش تحول باشد؟
اگر تحول را به معنای تغییر خطوط اصلی حوزهها بدانیم - مثل تغییر متد اجتهاد - قطعاً این یک انحراف است. تحول است، اما #تحول_به_سمت_سقوط.
🔹شیوهی اجتهادی که امروز در حوزههای علمیه رائج است و علمای دین به آن متکی هستند، یکی از قویترین و منطقیترین شیوههای اجتهاد است؛ اجتهاد متکی به یقین و علم، با اتکای به وحی؛ یعنی از ظن به دور است و استنباط ما استنباط علمی و یقینی است. این ظنون خاصهای هم که وجود دارد، همهی اینها حجیتش باید یقینی و قطعی باشد.
🔹حتّی اعتبار اصول عملیهای که ما در فقه از آن استفاده میکنیم، باید اعتبار جزمی و قطعی باشد. تا وقتی که از دلیل قطعی به معتبر بودن این اصل عملی - استصحاب یا برائت یا اشتغال، هر کدام در مجاری خودشان - جزم پیدا نکنیم، نمیتوانیم از این اصل استفاده کنیم. بنابراین یا بیواسطه یا بواسطه، همهی شیوههای استنباط ما در فقه منتهی میشود به قطع و یقین.
...
🔸حالا در زمینههای دیگر هم من عرض خواهم کرد آن چیزی که تحول هست، آن چیزی که تحول نیست؛ یا به تعبیر بهتر، آن تحولی که صحیح است، آن تحولی که غلط است.
🔹عرض من همیشه این بوده و هست - قبلاً هم در جلسات متعدد با فضلای حوزه این را مطرح کردهایم - که تحول و دگرگونی یک امر قهری است؛ پیش میآید. امروز در اطراف مجموعههای گوناگون صنفی و ملی و غیره در و دروازه و حصار وجود ندارد؛ منتها این تحول و تغییر را یا مدیریت میکنیم، آن را هدایت میکنیم، یا نه، رها میکنیم. اگر رها کردیم، باختهایم. بزرگان حوزه، مراجع تقلید، اندیشمندان، دانشمندان و فضلا باید دامنها را به کمر بزنند، همت کنند، این تحول را برنامهریزی کنند، هدایت کنند، مدیریت کنند. بنابراین معنای اساسی تحول این است: حرکت نوبهنوی محتوائی.
🔸 ممکن است یک #معنای_غلطی_از_تحول اراده بشود و فهم بشود، که حتماً باید از آن پرهیز کرد.
🔹تحول به معنای رها کردن شیوههای سنتىِ بسیار کارآمد حوزه در تعلیم و تعلم و تبدیل این شیوهها به شیوههای رائج دانشگاهىِ امروز نیست؛ اینچنین تحول و تغییر و دگرگونیای #غلط _اندر_غلط است؛ این #عقبگرد است.
بينات بيانات در جمع عموم طلاب و فضلای قم در شبستان حرم حضرت معصومه
29/7/1389
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
🔺حلول ماه شعبان و فرخنده ایام اعیاد شعبانیه مبارک
🌹شعبان شد و پیک عشق از راه آمد
🌹عطر نفس بقیة الله آمد
🌹با جلوه سجاد، ابوالفضل و حسین (ع)
🌹یک ماه و سه خورشید در این ماه آمد
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌هر روز شعبان
🔹با صلوات شعبانیه
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌مناجات شعبانیه از منظر عارف و حکیم بی مثال حضرت امام خمینی:
📍بخش اول
❇️مناجات همه اهل بیت (ع)
🔹مناجاتی که در ماه #شعبان هست و من در نظر ندارم که در هیچ یک از ادعیه گفته شده باشد که ادعیه مال همه ائمه است.
این دعای شعبان، مناجات شعبان، مناجات همه ائمه است و در این، مسائل بسیار هست، معارف بسیار هست و ادب اینکه انسان چه جور باید با خدای تبارک وتعالی مناجات کند. ما غافلیم از این معانی که وضع چی است. شاید بعضی از جهال ما هم اینطور اعتقاد دارند که این ادعیه وارد شده و این چیزهایی که از ائمه وارد شده است، اینها تشریفات است. می خواهند ما را یاد بدهند و حال اینکه مسئله این نیست، مسئله این است که در مقابل خدا ایستادند آنها، آنها می دانند که در مقابل چه عظمتی ایستادند، آنها معرفت دارند به خدای تبارک و تعالی و می دانند چه کنند و مناجات شعبانیه از مناجات هایی است که اگر یک نفر انسان دلسوخته، یک عارف دلسوخته، نه از این عارف ها لفظی – بخواهد این را شرح کند و شرح کند از برای دیگران، بسیار ارزشمند است و محتاج به شرح است...
(صحیفه امام، ج 21، ص 2)
❇️تاکید بر خواندن مناجات شعبانیه
🔹مناجات «شعبانیه» را خواندید؟ بخوانید آقا! #مناجات_شعبانیه از مناجات هایی است که اگر انسان دنبالش برود و فکر در او بکند، انسان را به یک جایی می رساند. آن کسی که این مناجات را گفته و همه ائمه هم به حسب روایت می خواندند، اینها، آنهایی بودند که وارسته از همه چیز بودند. مع ذلک آن طور مناجات می کردند، برای اینکه خود بین نبودند. هرچه بودند این طور نبوده که خودش را ببیند که، حالا من امام صادق ام دیگر، نه امام صادق مثل آن آدمی که در معصیت غرق است مناجات می کند، برای اینکه می بیند خودش هیچ نیست و هر چه هست نقص است و هر چه هست از اوست. هر چه کمال است از اوست، خودش چیزی ندارد هیچ یک چیزی ندارند، انبیا هم هیچی نداشتند. همه هیچ اند و اوست فقط ، همه هم دنبال او هستند، همه فطرت ها دنبال او هستند، منتها چون ما محجوبیم، نمی فهمیم که ما دنبال او هستیم؛ آنهایی که می فهمند، آنها وارسته می شوند و می روند سراغ همان معنا.
این کمال انقطاعی که خواستند، این کمال انقطاع همین است که از همه این چیزهایی که هستش، اصلش به کنار باشند. انه کال ظلوما جهولا را که در آیه شریفه وارد شده است که عرضنا الامانه علی السموات والارض و الجبال فابین بعد می گوید: انه کان ظلوما جهولا بعضی می گویند که «ظلوما جهولا» بالاترین وصفی است که خدا برای انسان کرده؛ «ظلوما» که همه بت ها را شکسته و همه چیز را شکسته؛ «جهولا» برای اینکه به هیچ چیز توجه ندارد و هیچ چیز را متوجه به آن نیست، غافل از همه است. ما نمی توانیم این طور باشیم، ما امانتدار هم نمی توانیم باشیم، لکن می توانیم در آن راه باشیم.
(صحیفه امام؛ ج 19، ص 253)
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌مناجات شعبانیه از منظر عارف و حکیم بی مثال حضرت امام خمینی:
📍بخش دوم
❇️تفسیری از مناجات شعبانیه
🔸و چه بسا مسائل عرفانی که در قرآن و این مناجاتهای ائمه اطهار سلام الله علیهم و همین مناجات شعبانیه مسائل عرفانی هست که اشخاص، فلاسفه، عرفا تا حدودی ممکن است ادراک کنند، بفهمند عناوین را، لکن آن ذوق عرفانی چون حاصل نشده است نمی توانند وجدان کنند. آیه شریفه در قرآن: ثم دنی فتدلی فکان قاب قوسین او ادنی خوب، مفسرین، فلاسفه در این باب صحبتهاکردند، لکن آن ذوق عرفانی کم شده است:
💐الهی هب لی کمال الانقطاع الیک و انر ابصار قلوبنا بضیاء نظرها الیک حتی تخرق ابصار القلوب حجب النور فتصل الی معدن العظمة و تصیر ارواحنا معلقه بعز قدسک الهی و اجعلنی ممن نادیته فاجابک و ناجیته فصعق لجلاک
🔹اینها عناوینشان را خیال می کند انسان، خوب، ما هم می دانیم. نه عارف و نه فیسوف و نه دانشمند نمی توانند ذوب کنند چی هست مسئله. مسئله فصعق لجلالک که مبداش قرآن است: و خرموسی صعقا مسئله ای است که انسان گمان می کند که خوب افتاد غش کرد «صعق» یعنی غش کرد، اما این غش چی بوده است؟ غش حضرت موسی چه بوده است؟ این مسئله ای نیست که غیر موسی بفهمد یا :دنی فتدلی را، این مسئله ای نیست که غیر آن کسی که «دنو» پیدا کرده است بتواند فهم کند، ادراک کند، ذوب کند. یا همین جملاتی که دراین مناجات بزرگ است و بعض جملات دیگری که در آن هست، مسائلی است که به حسب ظاهر سهل است و واقعا ممتنع است. ریاضات بسیار می خواهد تا انسان بتواند بفهمد که ناجیته [با فتح تا] نه ناجیته [با ضم تا] «ناجیته» این چی است؟ خدا با آدم مناجات می کند، چی است مناجات؟ چه خواسته اند ائمه؟
(صحیفه امام؛ ج17، ص457 - 458)
❇️لزوم ایمان به مناجات
🔸این از دعاهایی است که من غیر از این دعا ندیدم که روایت شده است. همه ائمه این دعا را، این مناجات را می خواندند، این دلیل بر بزرگی این مناجات است که همه ائمه این مناجات را می خواندند. چی بوده است این؟ بین آنها و خدای تبارک و تعالی چه مسائلی بوده است؟ هب لی کمال الانقطاع الیک کمال انقطاع چی است؟ وبیدک لابید غیرک زیادتی و نقصی و نفعی و ضرّی؛
🔹خوب، آدم به حسب ظاهر می گوید خوب، همه چیز با اوست. اما وجدان این مطلب که هیچ ضرری به ما نمی رسد الا به دست اوست، هیچ منفعتی نمی رسد الا به اوست، اوست ضار و نافع، اینها چیزهایی است که دست ماها از آن کوتاه است. و دعا کنید که خدای تبارک و تعالی به ما توفیق بدهد که در این ماه شریف و ماه شریف رمضان از این مسائل هم یک حظی ولو یک جلوه کوچکی در دل ها و قلب های ما واقع بشود، و لااقل مومن به این بشویم که قضیه «صعق» چه قضیه ای است. مومن به این بشویم که مناجات خدا با انسان چی هست. مناجات را مومن بشویم به آن، انکار نکنیم، نگوییم اینها حرف های درویشی است.
🔸همه این مسائل در قرآن هست به نحو لطیف و در کتب ادعیه مبارکه ما که از ناحیه ائمه هدی وارد شده است، همه این مسائل هست، نه به آن لطافت قرآن، لکن به نحو لطیف. آن هم و همه اشخاصی که بعدها این اصطلاحات را به کار برده اند فهمیده و نفهمیده از قرآن و حدیث گرفتند، و ممکن است که اصل مسندش هم درست ندانند؛ البته به حقیقت اش هم کم آدمی است که می تواند پی برد تا چه رسد به اینکه ذایقه روح بچشد این را. چشیدن ذایقه یک مسئله فوق این مسائل است.
(صحیفه امام؛ ج17، ص 458)
❇️معنای کمال انقطاع
🔸در مناجات مبارک شعبانیه می خواند:
«الهی هب لی کمال الانقطاع الیک و انر ابصار قلوبنا بضیاء نظرها الیک حتی تخرق ابصار القلوب حجب النور فتصل الی معدن العظمة و تصیر ارواحنا معلقه بعز قدسک. الهی و اجعلنی ممن نادیته فاجابک و لا حظته فصعق لجلالک فناجیته سرّا.»
🔹این کمال انقطاع، خروج از منزل خود و خودی و هرچه و هر کس، و پیوستن به او است و گسستن از غیر، و هبه ای الهی است به اولیای خلص پس از صعق حاصل از جلال که دنبال گوشه چشم نشان دادن او است و لا حظته... و ابصار قلوب تا به ضیاء نظره او نور نیابد، حجب نور خرق نشود و تا این حجب باقی است، راهی به معدن عظمت نیست و ارواح تعلق به عز قدس را درنیبندد و مرتبت تدلی حاصل نیاید ثم دنی فتدلی. ادنی از این، فنای مطلق و وصول مطلق است.
(صحیفه امام؛ ج 18، ص443 - 444)
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌مناجات شعبانیه از منظر عارف و حکیم بی مثال حضرت امام خمینی:
📍بخش سوم
❇️مناجات کم نظیر
🔸آن چیزی که در قرآن به طور اسرار است، در ادعیه ائمه ما به طور اسرار است. در دعای شعبانیه می خوانیم که عرض می کند به خدا: واجعلنی ممن نادیته فاجابک و لاحظته فصعق لجلالک فناجیته سرا و عمل لک جهرا، مسئله «صعق» را می آورد در میان، همان معنایی که در قرآن کریم راجع به حضرت موسی می گوید: فلما تجلی ربه للجبل و موسی در «صعق» واقع شد. این ماه صعق است و این هم ماهی است که همان صعق را می خواهد. این ماه تجلی الهی است بر پیغمبر اکرم و این ماه تجلی الهی به تبع پیغمبر اکرم بر امامان است. حضرت مهدی- سلام الله علیه- ابعاد مختلفه دارد که آنچه که برای بشر واقع شده است، بعض ابعاد اوست؛ چنانچه آنچه از قرآن و پیغمبر اکرم برای بشر معلوم شده است، بعض ابعاد آن معنویات است، معنویاتی در قرآن است که برای هیچ کس جز پیغمبر اکرم و کسانی که شاگرد او هستند و از او استفاده کرده اند، کشف نشده است. و در ادعیه ما مسائلی است که همان طور است؛ همان طوری که رسول اکرم به حسب واقع، حاکم بر جمیع موجوات است. آن خاتم رسل است و این خاتم ولایت. آن خاتم ولایت کلی بالاصاله است واین خانم ولایت کلی به تبعیت است. پس این دو ماه، ماههایی هستند که باید ما راجع به آنها احترام قائل بشویم و ادعیه ای [را] که در این ماه مبارک؛ ماه معظم شعبان وارد شده است و پس از آن در ماه مبارک رمضان وارد شده است بخوانیم و درش تدیّر کنیم.
(صحیفه امام؛ ج 20، ص 249 - 250)
❇️ضرورت تفسیر دعاهای ائمه
🔹مفسرانی که اهل این معانی هستند، ادعیه ائمه را تفسیر کنند! مناجات شعبانیه از مناجات هایی است که کم نظیر است؛ مثل دعای ابو حمزه که از حضرت سجاد وارد شده است، آن هم کم نظیر است و این هم کم نظیر است. دعای کمیل در شعبان وارد شده است و یکی از ادعیه ای است که در پانزده شعبان، شب پانزده شعبان خوانده می شود، مشتمل بر اسراری است که دست ما از آن کوتاه است. از ائمه هدی ادعیه ای وارد شده است که مضامین آنها را باید تامل کرد، و آنهایی که اهل نظر هستند، اهل معرفت هستند، بر آنها شرح کنند؛ آنها را به مردم ارائه بدهند، اگر چه هیچ کس نمی تواند آن چیزی [را] که به حسب واقع هست، شرح کند. ما از این مسئله باید بگذریم و همان اکتفا کنیم به اینکه ما تابع هستیم. و ما قائل به این هستیم که نور نبوت و نور امامت از صدر خلقت بوده است و تا آخر خواهد بود.
(صحیفه امام؛ ج 20، ص 250)
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
هدایت شده از امتداد حکمت قرآنی و فلسفه الهی
کانال تخصصی با موضوع #امتداد_حکمت_و_فلسفه_الهی
بر پایه آثار و اندیشه_های حکیمان و فیلسوفان انقلاب اسلامی:
♡نسل اول:
امام خمینی
علامه طباطبایی
شهید مطهری
شهید بهشتی
شهید صدر
علامه جعفری
علامه مصباح یزدی
علامه جوادی املی
علامه سبحانی تبریزی
و
امام خامنه_ای
♡ نسل دوم:
حکیمان متاله حضرات آیات و حجج الاسلام: فیاضی، پارسانیا، یزدانپناه، حسین زاده یزدی، و....
❇️اهداف و موضوعات:
🔹چیستی امتداد حکمت و فلسفه
🔹روش شناسی امتداد حکمت و فلسفه
🔹معرفی اثار در مسیر امتداد حکمت و فلسفه
🔸معرفی امتدادگران حکمت و فلسفه از صدر اسلام تا انقلاب اسلامی
🔸پاسخ به شبهات منکران و تحریف گران امتداد حکمت الهی و فلسفه اسلامی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌بهار طبیعت و بهار جان
در برنامه معرفت
❇️دکتر لاریجانی:
🔸نکتهی دیگر راجع به بهار است این بهار و زمستان یک توالی را نشان میدهد یعنی زمستانی که پیش از بهار است خزان است و فروغی ندارد و انسان به یک باره در بهار همه چیز میشکفد شادیها میآید، خرمیها سر میزند در زندگی انسان و گلستان به وجود میآید، آباد میشود، آیا این توالی را که در طبیعت است میشود که در وجود خود انسان هم باشد یعنی انسان بدون بلا به خانه نمیرسد بدون سختیها به شادی نمیرسد؟
❇️دکتر دینانی:
🔹دقیقاً مطلب همین است و همین توالی که در زمان و در فصول چهارگانهی طبیعت میبینید علی الدوام است و از آغاز آفرینش این توالی زمان است و زمان دیگر متوالی است و این توالی زمان که یکنواخت نیست، البته زمستان دارد، تابستان دارد، بهار دارد و... بله هر نو شدنی ریختن و پوشیدن است و اصلاً نو تغییر یعنی دگرگونی، زمان هم ... ما زمان را در زمانیات میبینیم، خود زمان مجرد را که شما نمیبینید و زمان را در فصول در اشیا در گل در طبیعت در سبزه و در فصل خزان و بهار آثار زمان را میبینید اما خود زمان مجرد از زمانی را که شما نمیبینید، اما اینها همه مقطعی زمان است اما بحث از ماهیات زمان خیلی پیچیده است حالا شما زمانیات را میبینید به توالی، و این توالی نو و کهنه شدن دارد هر نو کهنه تغییر است تغییر یعنی نو و کهنه، فصل زمستان مظهر فروریزی است، یعنی آنچه که بوده حالا باید بگذری، فصل خزان، فصل ریزش برگها ولی ریختن اون برگها، آماده شدن برای روییدن برگی جدید است، پرپر شدن گلها برای آماده شدن برای گل دیگر است، این خاصیت طبیعت است که ما در توالی میبینیم و تقسیم میکنیم به فصول چهارگانه، اما انسان این توالی فصول چهارگانه هر لحظه درش هست، انسان یک وقت از حیث طبیعی نگاه میکنیم یعنی بدن انسان هم خواص زمستان و تابستان و بهار و پائیز را دارد مثلاً زمستان که هوا سرد است اجسام منقبض میشوند و بدن و عضلهی انسان در اثر سرما حالت منقبض پیدا میکند، در تابستان قدری انبساط پیدا میکند عضلات و... این خاصیت طبیعی است که بدن انسان احکام طبیعت درش جاری است بدون کم و کاست.
🔹اما روان آدمی هم همین فصول درش هست اما نه قبض و بسط طبیعی، روح انسان هم زمستان دارد، پائیز دارد و تابستان دارد، یعنی اندیشههای کهنه را فرو میریزد و مرتب اندیشه در تحول است و اندیشه که ثابت نباید بماند و وای بر کسی که دو لحظهاش یکسان باشد، مرتب باید اندیشهی شما در تحول باشد، اما در تحول به سوی کمال، یعنی یک اندیشهی کهنه را میریزی و به مجرد اینکه اندیشههای کهنه را فرو میریزی اندیشهی نو، جایش میآید، روح شما در خلاء باقی نمیماند..
🔹مولانا:
از یک اندیشه کاید در درون
صد جهان گردد به یک دم سرنگون
🔸یعنی جهان درونی شما عوض میشود، یک اندیشه رفت، اندیشهی کهنه و یک اندیشهی نو به جایش آمد، این بهار شماست، بنابراین بدن شما مطابق طبیعت، همون چهار فصل را طی میکند، زمستان سرد است باید لباس گرم بپوشی، تابستان گرم است باید لباس نازک اما روان شما منتظرتون نمینشیند، روان شما، فصول خودش را دارد یعنی فصول روان آدمی شتابش بیشتر از فصول طبیعت است (که چهار فصل است در یک سال) اما روان آدمی در هر لحظه یک فصل است، هر آن یک فصل است، مرتب شما در بهار و زمستانی، در خزان و بهاری و مرتب اندیشهای را پشت سر میگذاری و به بهار جدیدی وارد میشوی این بهار و پائیز در اندیشهی شما علی الدوام جریان دارد.
در وجود آدمی جان و روان
میرسد از غیب چون آب روان
هین سخن تازه بگو تا دو جهان تازه شود
وارهد از حد و جهان بیحد و اندازه شود
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌اهمیت تلاش های دهه ۶۰ ایت الله مصباح در تحول علوم انسانی از منظر ايت الله خامنه اي:
📍بیانات منتشر نشده امام خامنه ای در دیدار با شورای بررسی کتب علوم انسانی- ۸۵/۱۱/۲
مخاطب: اعضای شورای بررسی متون و کتب علوم انساني:
.
🔸علوم انسانی حقیقتا در کشور ما غریب و منزوی است. این واقعیت قضیه است. این نکته را از اوایل انقلاب هم دوستان دلسوزی - چه در دانشگاه، چه در حوزه - احساس کردند.
🔹مسبوقید که در #قم یک مجموعهای با کمک اساتید دانشگاه جمع شدند تا کارهایی را در زمینهی علوم انسانی ریشه گرفته در باورها و مبانی اسلامی تهیه کنند؛ منتها کارهای ابتدایی و اولی بود. اگر آن اهمیت و آن تلاش در طول این بیست و چند سال ادامه پیدا میکرد، ما امروز از این جهت وضع بهتری داشتیم؛ اما ادامه پیدا نکرد.
🔹از سال ۷۴ که مسألهی اسلامیشدن دانشگاهها پیش آمد و آقای دکتر گلشنی با زحمات مشکورِ خودشان این مجموعه را راهاندازی کردند، در واقع یک همت جدیدی پشت سر این کار گذاشته شد و امیدهایی به وجود آمد. ما باید این امیدها را هر چه بیشتر کنیم.
...
🔸توصیهی بعدی من، ارتباط با قم است. خوشبختانه من میبینم که آقای #پارسانیا و آقای #رجبی - که ساکن قم هستند و با حوزه ارتباط مستمر میتوانند ایجاد کنند - میتوانند این مجموعه را با قم مرتبط کنند. بخصوص آقایانی که در قم هستند و با مؤسسهی آقای #مصباح و مجموعههای علمی فعال قم - که حقیقتا #مجموعههای_ذیقیمتی هستند - ارتباط دارند، به نظر من میتوانند خیلی به شما کمک کنند. یک همکاری درستی را تعریف کنید و از آن مجموعههای علمی استفاده بشود، تا بتوانیم انشاءالله در آینده یک چشم انداز امیدبخشی داشته باشیم.
🔹ده سال، زمان زیادی است که شما صرف کرده اید؛ حالا انشاءالله یک مقطع جدیدی - گفتید یک همایش خواهید داشت - را تعریف کنید برای اینکه محصول کار این جمع که قاعدتا محصول باارزشی خواهد بود، به بازار کار بیاید.
🔸البته این فصلنامه و امثال اینها کارهای باارزشی است؛ بنده به اینطور کارها اعتقاد دارم؛ این نقد و انتقاد و نوشتن و فرستادن و پس فرستادن خوب است،
🔹 لیکن علاوه بر این کارهایی که حتما لازم است و انجام میگیرد، یک حرکت کلانی باید انجام بگیرد؛ بالأخره محصول کار آقایان و مجموعه اساتیدِ همکار شما و آنچه که در #حوزهی_قم به این ملحق خواهد شد، باید بتواند به بازار کار علمی بیاید یا کتاب درسی بشود، یا لااقل مرجع اساتید علوم انسانی در همهی رشتهها و در همهی بخشها قرار بگیرد، که بتوانند مراجعه کنند. آن استادی که میخواهد شاگرد خودش را بر این پایه پیش ببرد و بالا بیاورد، مرجعی داشته باشد؛ بتواند کارهایی را انجام بدهد
متن کامل بیانات منتشر نشده امام خامنه ای در http://roshani.blog.ir
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌نوروز و ار تباط آن با شناخت خالق هستی
🔆بخش اول
🔹از نگاه اهل حکمت و ذوق، بهار فرصتی است برای بازخوانی کتاب حقیقت خود. چرا که رفتن زمستان و آمدن بهار، یک جریان هدفمند بوده و انسان هم که جزء عالم طبیعت است، برای هدفی مهم آفریده شده است.
🔸بهار و طبیعت زیبای آن، تماشاگهی دیدنی و تابلوی خواندنی از کتاب زندگی است که با اوراق نسیم گونه اش، سیمای زیبای حقیقت را در آئینۀ عالم خلقت به نمایش می گذارد. این تجلی باشکوه، بهترین درس خداشناسی را عرضه می دارد. آری خداوند هستی بخش، آنگونه که برای شناخت و هدایت انسان، احکام تشریعی را فرو فرستاده، تماشاگهی از طبیعت زیبا را، برای اهل خرد جلوه نموده تا به راز و رمز حقیقت پی ببرند، و از این طریق به معرفت و محبت الهی برسند. آن چنانکه سعدی می سراید:
بامدادی که تفاوت نکند لیل و نهار
خوش بود دامن صحرا و تماشای بهار
صوفی از صومعه گو خیمه بزن بر گلزار
که نه وقتست که در خانه بخفتی بیکار
بلبلان وقت گل آمد که بنالند از شوق
نه کم از بلبل مستی تو، بنال ای هشیار
آفرینش همه تنبیه خداوندِ دلست
دل ندارد که ندارد به خداوند اقرار
🔹بهار، فصل زیبایی و شکوفایی است. در بهار درختان جوانه میزنند، شکوفا میشوند و ثمر میدهند و با این اتفاق همه طبیعت و محیط را زیبا میکنند. یکی از عوامل انگیزه مردم برای اینکه در بهار بخشی از ساعات روز را در طبیعت سپری کنند همین زیبایی بهار است. طبیعت رنگارنگ، زیباییآفرینی و جاذبه بهار باعث میشود تا انسان فطرتاً و از روی سرشت خود بهار را دوست داشته باشد. اما از نگاه اهل ذوق، بهار کتاب معرفتی است که هر سال به روی اهل حکمت و بصیرت گشوده می شود تا جمال محبوب را در چهره شکوفه هایش نظاره کنند وبا نو شدن جان و اندیشه شان، با طبیعت همنوا شوند. در حقیقت؛ سال نو فرصتی است تا بار دیگر گذران عمر را یادآور خویش سازیم و در شور و شوق بهاری ازاینکه گامی دیگر به انتهای فرصت زندگی نزدیکتر شده ایم، غفلت نورزیم و قدر لحظات گرانبهای عمر خویش را بدانیم.
با دلبرکی تازه تر از خرمن گل
از دست مده جام می و دامن گل
زان پیشترک که گردد از باد اجل
پیراهن عمر ما چو پیراهن گل
🔹قرآن کریم نیز، زندگی انسان را به بارانی تشبیه می کند که از آسمان فرو می ریزد و قطره های حیات بخش آن، سرزمینهای آماده را به جنبش درمی آورد. به وسیله این باران، انواع گیاهان رنگارنگ می روید، سپس شکوفه ها و میوه ها و شاخساران، زمین را می آرایند و صحنه پرخروشی از حیات و زندگی را به نمایش می گذارند. انسان از دیدن این پدیده های زیبا ممکن است دچار غرور شود و تصور کند که این سفره گسترده همیشه در اختیار اوست. در حالی که همین زیبایی شادی بخش، ممکن است در یک روز روشن و یا شب تاریک، از بین رفته و نابود شود.
🔸بهار که فصل زندگی و برازندگی است با درخشش چهرۀ طبیعت و دگرگونی وضعیت آب و هوا و جلوه طراوت و تازه گی، برای اهل ذوق پیام های بیشماری دارد، که همه آنها در حیطه این برنامه نمی گنجد. اما بطور خلاصه می توان برخی از آن را از باب تذکر بر شمرد.
ادامه دارد ...
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌نوروز و ار تباط آن با شناخت خالق هستی
🔆بخش دوم
🔹مهم ترین پیام نوروز و بهار، پیام خداشناسی است. خداشناسی واژهایست که برای هیچ مسلمانی گنگ و نامفهوم نیست تا بخواهد برای آن تعریف یا مصادیقی بیابد، بلکه او از هر طریق اعم از دیدن، شنیدن و …. و بالاخص با اندیشیدن در وجود خود به این حقیقت پی می برد. چنانچه خداوند میفرماید: "وَفِی أَنفُسِکُمْ أَفَلَا تُبْصِرُونَ : و در خودِ وجود شما ( انسانها، نشانههای روشن و دلائل متقن برای شناخت خدا و پی بردن به قدرت او) است. مگر نمیبینید؟" پس نوروز، فصل تامل در آفرینش خداست. فصل دیدن با چشمان دل است. اینکه ببینیم چگونه شکوفه ها به آرامی خود را از میان ساقه های تُرد و ظریف درختان بیرون می کشند و جوانه ها نیز از میان خاکهای مرطوب سر برمی آورند. به گل یاسمن بنگریم و سرمست از عطر آن، بیندیشیم که چه کسی آن را این چنین زیبا آراسته و عطر آگین ساخته است. قرآن کریم ، بهار را نشان قدرت و توانایی خداوند می شمارد و تبدیل فصل خشک و بی برگ زمستان به فصل با طراوت بهار را آیه ای روشن برای زندگی دوباره در روز واپسین می داند. در آیه 9 سوره فاطر آمده است:
«خداوند کسی است که بادها را فرستاد تا ابرها را بر انگیزند پس آن ابرها را به سوی سرزمین خشک و مرده می رانیم و بوسیله آن زمین را پس ازآنکه مرده بود، زنده می کنیم».
🔹روز رستاخیز نیز چنین است و در آیاتی دیگر می فرماید:
«زمین را جامد و بی روح می بینی، اما آنگاه که آب باران را بر آن فرود می آوریم، به جنبش و حرکت در می آید و فزونی می گیرد و انواع گیاهان شگفت انگیز را می رویاند، خدا حق است و اوست که مردگان را حیات می بخشد و اوست که بر هر چیزی تواناست.» (سوره حج: آیات 6و5)
🔸پس از پیام توحیدی می توان به صبر اشاره کرد. هنگامیکه نوروز دم عیسوی خود را بر کالبد مردهی زمین می دمد، طبیعت بی جان پس از تحمل تازیانههای سرد و سنگین زمستان ثمرهی صبر و پایداری خود را نمایان می کند از طبیعت می گیرند و یادآور این کلام الهی میگردند که فرموده است: " سَیَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ یُسْرًا: خداوند به زودی بعد از سختیها آسانی قرار می دهد." (آیه 7 سوره طلاق)
🔹در حقیقت نوروز نیز با پشت سر گذاشتن زمستان سرد وسخت، از این حقیقت،تصویر زنده ای ارائه می دهد که با صبر می توان به پیروزی رسید.
🔸فصل بهار، فصل سخاوت و بخشندگی است. در فصل بهار، باران بهاری سخاوتمندانه در کوه و دشت میبارد و همه را سیراب میسازد. بارانی که با بزرگواریپهنای همهی دشتها و بیابانها و شورهزارها بالاخص دریاها و اقیانوسها را در بر میگیرد و هیچ چیزی را محروم نمینماید. پس برماست که این پیام بهاری را دریافت کرده و همه را بدون در نظر گرفتن جنسیت، قومیت، نژاد دوست داشته باشیم و به بهانه های واهی کسی را از اطراف خود دور نسازیم. بلکه گفتار، رفتار و اعمال مان را بهاری کرده و دل های دیگران را شاد نماییم.
🔹فصل بهار، فصل نو شدن است و نوروز نیز، حکایت نو شدن و نو خاستن است. چرا که با بهار همه جهان حیات مجدد مییابند. انسان مؤمن نیز در پرتو تمسک و عمل به قرآن و معارف الهی میتواند بینش و منش خود را به گونهای تنظیم و ترسیم کند که هر چهار فصل زندگی او بهار باشد. یعنی همگام با زیبایی طبیعت، روح خود را زیبا نماید. زیبایی ای که مانند زیبایی طبیعت با گذشت زمان از بین نرود، بلکه با انسان جاودانه گردد. البته انسان حالات و احوال متغیری دارد. گاه به امور مادی می گراید و گاه به فطرت انسانی خود، روی می آورد. با نمودها و جلوه های هستی، تعلق خاطر می یابد و پدیده های زیبای طبیعت به او آرامش و اطمینان می بخشد. می توان گفت انسان به دنبال تفسیر زیبا شناسانه ای از هستی است و می خواهد زیبایی را به درستی درک کند. زیبایی های هنرمندانه ای که در هستی بکار رفته، انسان را در اندیشه فرو می برد و به حیرت می آورد. این حیرت، سرآغاز تحول است و انسان را به سوی تعالی سوق می دهد. بدینگونه بهار با طبیعت نو و تازه خود، در طول قرنها، موجب تحول و دگرگونی شده و در آداب و سنن مردم، پایدار مانده است.
❇️بهار، فصل نو شدن
🔹بهار فصل تحول و انقلاب در طبیعت است، هر روز، هر ساعت و هر ثانیه تحول مثبتی در آن رخ می دهد. درختان سر سبز شده و شکوفه میکنند و به بار مینشینند. انسان نیز میبایست در هر سال، هر فصل، هر روز و هر ساعت، در جهت تحول و دگرگونی مثبت خود، تلاش نماید. بنابراین یکی از پیام های مهم بهار؛ دگرگونی و انقلاب است که باید آن را به گوش جان شنید. انسانی که اشرف موجودات است باید همگام با افزایش معرفت و بندگی خود به خدا، خدمتش به خلق خدا نیز بیشتر گردد، تا در نهایت به بهار واقعی که همان قرب الهی، سیر و سلوک به سوی پروردگار و آزادی از اسارت نفس و تعلقات دنیایی است، برسد.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌بهار و حکمت
📍حکیم متاله استاد شهید مطهری:
❇️بخش اول:
🔸بهار فصل تجدید حیات و زندگی از سرگرفتن زمین ماست، فصل نشاط و خرمی زمین است... در قرآن از این تجدید حیاتی که برای این موجود رخ می دهد مکرر یاد شده حدود پانزده بار و شاید بیشتر در قرآن کریم به این موضوع اشاره شده ولی به عنوان یک درس یک تعلیم و یک حکمت آموختنی...بهار طبیعی را خورشید به وجود میآورد که پس از مدتی دوری و فاصله با اشعه گرم خود طبیعت مرده را زنده و زمین خفته را بیدار میکند و بهار معنوی را خورشید تابنده قرآن در دلهای مرده و روحهای افسرده ایجاد میکند . هم از فرصت بهار معنوی باید استفاده کرد و هم از فرصت بهار طبیعی .
🔹انسان حالتی دارد که از یکنواختی ملول میشود ، طالب تجدد و تنوع است. تجدد و نوخواهی احتیاجی است در وجود بشر . بعضی گمان میکنند که این خصیصه ذاتی بشر است . بشر همیشه مشتاق و آرزومند چیزهایی است که ندارد . داشتن ، مدفن عشق و علاقه و خواستن است . اما بعضی دیگر نظر دقیق تری دارند ، میگویند اگر واقعا چیزی مطلوب غریزی و ذاتی بشر باشد ، ممکن نیست که وصال او را سرد و افسرده بکند .
🔸در نهاد و غریزه بشر معشوق و محبوبی کامل تر و عالیتر است ، محبوبی که کمال لا یتناهی است . به دنبال هر محبوبی که میرود ، در حقیقت ، نشانی از محبوب اصلی و واقعی خود در او میبیند و به گمان محبوب اصلی به سراغ او میرود ، اما پس از وصال چون خاصیت آن محبوب اصلی را در او نمی بیند و احساس میکند که این موجود قادر نیست خلع وجودی او را پر کند ، به سراغ محبوبی دیگر میرود ، و همین طور . . . مگر آنکه روزی به محبوب اصلی و حقیقی خود نائل گردد ، آن وقت به کمال واقعی خود که اتصال به کمال لا یتناهی است ، خواهد رسید و در بهجت و سعادت کامل غرق میگردد و برای همیشه آرام میگیرد و دیگر خستگی و افسردگی و کسالت در او راه نمی یابد و بعبارتی :
💐« ألا بذکر الله تطمئن القلوب »
🔹قرآن کریم درباره بهشت میفرماید: « لا یبغون عنها حولا » یعنی این تفاوت میان نعمتهای آخرت و این دنیا هست که در این دنیا انسان طالب تحول و تغیر است ، اما در آخرت طالب تغیر و تحول و نو شدن و عوض شدن نیست . به هر حال ، مسلما انسان در این دنیا طالب تجدد و تنوع است .
🔹تجدد موجب انبساط و شکفتگی خاطر میگردد خصوصا اگر آن تجدد و تنوع در جهت حیات و تازگی زندگی باشد . تجدد و تنوع ، کدورت و ملال را از خاطر میزداید .
هر زمان نو صورتی و نو جمال
تا زنو دیدن فرو میرد ملال
🔸در تشریع نیز این نکته رعایت شده ، در هفته ، روزی و در سال ، ماهی برای عبادت اختصاص داده شده است ، یعنی تشریع به بدرقه تکوین رفته است . روز جمعه در هفته ، و ماه رمضان در سال ، اوقات تجدید حیات معنوی و زدودن خاطر از ملالها و کدورتهای مادی است . در حدیث است :
« لکل شیء ربیع و ربیع القرآن شهر رمضان »
یعنی هر چیزی بهار و فصل تجدید حیاتی دارد ، بهار و فصل تجدید حیات قرآن در دل اهل ایمان ، ماه رمضان است .
🔹علی ( ع ) میفرماید :
« تعلموا القرآن فانه ربیع القلوب » قرآن را بیاموزید که بهار دلها قرآن است .
🔹بهار طبیعی را خورشید به وجود میآورد که پس از مدتی دوری و فاصله با اشعه گرم خود طبیعت مرده را زنده و زمین خفته را بیدار میکند ، و بهار معنوی را خورشید تابنده قرآن در دلهای مرده و روحهای افسرده ایجاد میکند . هم از فرصت بهار معنوی باید استفاده کرد و هم از فرصت بهار طبیعی .
🔸رسول اکرم ( ص ) درباره بهار معنوی یعنی ماه مبارک رمضان فرمود :
« فاسألوا الله بنیات صادقة و قلوب طاهره أن یوفقکم لعبادته و تلاوه کتابه »
از خداوند با نیتهای جدی و راستین و با دلهای پاک بخواهید که توفیق بندگی و تلاوت کتاب الهی به شما عنایت کند.
🔸در قرآن کریم مکرر از این تجدید حیاتی که برای زمین رخ میدهد یاد شده ولی به عنوان یک درس و تعلیم و به عنوان راهنمایی بشر ، که از این فصل چه استفادهای باید بکند و چه الهامی باید بگیرد.
🔹هر یک از فرزندان زمین از گیاهان و حیوانات و انسان از این فصل حیات بخش سهمی و حقی دارند:
گلها و سبزهها در این فصل خود را به کمال رشد میرسانند ، به حد اعلی جمال خود را طراوت میدهند ، اسب و گاو و گوسفند خود را به آب و علف می رسانند ، خود را فربه میسازند ، جست و خیزی میکنند ، انسان هم از آن جهت که انسان است ، عقلی دارد و فهمی ، دلی دارد و احساساتی و عواطفی ، او هم از این فیض عام سهمی دارد .
ادامه دارد ...
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌بهار و حکمت
📍حکیم متاله استاد شهید مطهری:
❇️بخش دوم:
🔹برای بعضی از مردم فصل حیات بخش بهار الهام دهنده است ، درس است ، آموزنده است ، نکتهها و رمزها و حقیقتها در مییابند ، اما متأسفانه استفاده بعضی دیگر از افراد از حد استفاده یک حیوان تجاوز نمی کند .
🔸حاصل بهره آنها از این تجلی با شکوه خلقت ، شکم پر کردن و عربده کشیدن و بدمستی کردن و سقوط در منتها درجه حیوانیت است . آنها در این فصل الهام می گیرند اما نه از این فصل بلکه از صفات و ملکات پلید خودشان ، الهام میگیرند اما چه چیز الهام میگیرند ؟ جنایت و آدمکشی ، فحشاء و فساد اخلاق ، شکستن قیود و حدود انسانی . آیا این منتهای بدبختی نیست که محصول رسیدن ایامی به این لطف و صفا و طراوات ، تیرگی دل و تاریکی روح و قساوت قلب باشد ؟ آری ، هر کسی بر طینت خود میتند . به هر حال ، بهار فصل تجدید حیات و زندگی از سرگرفتن زمین ماست ، فصل نشاط و خرمی زمین است ، فصلی است که زمین در شرایط تازه و جدیدی قرار میگیرد و مستعد میشود که بزرگترین موهبتهای الهی یعنی حیات و زندگی به او افاضه شود.
🔸در قرآن کریم از این حالت زمین ، از این تجدید حیاتی که برای این موجود رخ می دهد ، مکرر یاد شده . در حدود پانزده بار و شاید بیشتر در قرآن کریم به این موضوع اشاره شده ، ولی به عنوان یک درس و یک تعلیم و یک حکمت آموختنی .
________
منبع :
کتاب بیست گفتار استاد شهید مرتضی مطهری(ره)
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌"نسیم باد نوروزی" در نگاه حکیم ادیب سعدی شیرازی
💐💐💐🌹
بهار آمد که هر ساعت رود خاطر به بستانی
به غلغل در سماع آیند هر مرغی به دستانی
دم عیسیست پنداری نسیم باد نوروزی
که خاک مرده باز آید در او روحی و ریحانی
به جولان و خرامیدن در آمد سرو بستانی
تو نیز ای سرو روحانی بکن یک بار جولانی
به هر کویی پری رویی به چوگان میزند گویی
تو خود گوی زنخ داری بساز از زلف چوگانی
به چندین حیلت و حکمت که گوی از همگنان بردم
به چوگانم نمیافتد چنین گوی زنخدانی
بیار ای باغبان سروی به بالای دلارامم
که باری من ندیدستم چنین گل در گلستانی
تو آهو چشم نگذاری مرا از دست تا آن گه
که همچون آهو از دستت نهم سر در بیابانی
کمال حسن رویت را صفت کردن نمیدانم
که حیران باز میمانم چه داند گفت حیرانی
وصال توست اگر دل را مرادی هست و مطلوبی
کنار توست اگر غم را کناری هست و پایانی
طبیب از من به جان آمد که سعدی قصه کوته کن
که دردت را نمیدانم برون از صبر درمانی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌رها شدگی فضای مجازی
📍آیت الله العظمی امام خامنه ای:
🔹متأسّفانه در فضای مجازیِ کشور ما هم که آن رعایتهای لازم با وجود این همه تأکیدی که من کردم صورت نمیگیرد و در یک جهاتی واقعاً ول است، که بایستی آن کسانی که مسئول هستند حواسشان باشد.
🔸همهی کشورهای دنیا روی فضای مجازیِ خودشان دارند اِعمال مدیریّت میکنند، [در حالی که] ما افتخار میکنیم به اینکه ما فضای مجازی را ول کردهایم! این افتخار ندارد؛ این به هیچ وجه افتخار ندارد.
🔹فضای مجازی را بایستی مدیریّت کرد. از این امکان مردم استفاده کنند، برای مردم بلاشک وسیلهی آزادی است، خیلی هم خوب است امّا نباید این وسیله را در اختیار دشمن گذاشت که بتواند علیه کشور و علیه ملّت توطئه کند.
🔹دارند استفاده میکنند از این فضا و هدفشان هم همین است که با شیوههای روانی، مشارکت مردم را در انتخابات کاهش بدهند.
🔸و امیدوارم که انشاءالله مردم پاسخ رد به اینها بدهند و کاری کنند که دشمن را ناامید کنند و این مهم دور نمانَد.
📌منبع: سخنرانی تلوزیونی اول فروردین ۱۴٠٠
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌نوروز و نشانه های رنگارنگ حکمت آمیز
نوروز عیدی است که آمیزه ای رنگارنگ و هماهنگ از نمادها و نشانه ها، سنت ها و آداب ایرانی _اسلامی است. در زیست بوم ایران بزرگ، خرده آداب و نمادهای بهاری متنوع و متکثری جریان دارد که در عین حال از روح و حقیقت واحد بهار طبییعت وشکوفایی درون گزارش می دهد.
این فقط اختصاص به فرهنگ ایران بزرگ دارد که توان هضم اداب و نشانه های متنوع و متکثر را در درون یک کلان روایت بهاری مبتنی بر ادبیات دینی و توحیدی داراست.
ریشه این کثرت نمادها ونشانها در وحدت بهاری را باید در حکمت ایرانیانی جستجو کرد که در فرهنگ اسلامی رشد و نمو یافته است.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌خواب غفلت
📍دکتر مهدی محقق:
🔹در اينجا لازم است، تذكر دهم كه هنگامي كه ما از روي جهل و ناداني، پشت پا به فرهنگ غني خود زده و ميراث درخشان علمي خود را به گوشه انزوا رانده بوديم كه هنوز هم در همان حاليم، غربيان با هوشياري كامل زبان عربي را آموختند تا بتوانند به آن ميراث ارجمند دست يابند و آن را از چنگ ما درآورند و فوايد و منافع آن را به خود اختصاص دهند.
🔸 براي تأييد اين مطلب، گوشهاي از خطابه اسقف ارپينيوس، استاد زبان عربي دانشگاه ليدن هلند كه در نخستين روز تدريس خود (پنجم نوامبر 1620 ميلادي) در آن دانشگاه دانشجويان را از اهميت ميراث پزشكي اسلامي آگاه كرده بود، نقل ميشود:
❇️«از ميان شما، آنان كه علاقهمند به علم پزشكيايد، چه اندازه مهم است كه به زباني تسلط پيدا كنيد كه ميتواند در رشته مورد علاقه شما كتابهايي را به شما تقديم دارد كه در آن، به درمان سيصد يا بيشتر انواع بيماري كه تاكنون براي ما اروپاييان ناشناخته مانده و حتي پزشكان يوناني از آن آگاه نبودهاند، آشنا شويد. با آموختن اين زبان ميتوانيد از اصل عربي آثار ابنسينا و رازي استفاده كنيد كه اين استفاده با خواندن ترجمه لاتين آنها براي شما هرگز ميسر نخواهد شد.»
🔹او طي خطابه خود به كتابخانههاي بزرگ اسلامي، ازجمله 32هزار كتاب كه در كتابخانه شهر فاس، از بلاد مراكش، موجود بود، اشاره ميكند و ميگويد:
❇️«چون مسلمانان به اين علوم توجهي ندارند، شما پس از فراگرفتن زبان عربي، به آساني و با بهاي ارزان ميتوانيد به آن كتابها دست يابيد»!
🔹با اين كيفيت، سرمايههاي علمي مسلمانان به كتابخانههاي مهم اروپا (همچون كتابخانههاي موزه بريتانيا در لندن، بادليان در آكسفورد، واتيكان در ايتاليا، اسكوريال در اسپانيا و كتابخانه ملي پاريس و غير ذلك) سرازير ميشود و به آساني در دسترس اهل علم قرار ميگيرد و دانشمندان آن آثار را مورد بررسي، تحقيق و ترجمه قرار ميدهند.
🔸نگاهي اجمالي به فهرست مآخذ و منابع مجموعه حاضر نشان ميدهد كه بيشتر آثار مهم پزشكي اسلامي كه در چند دهه اخير انتشار يافتهاند، به وسيله مراكز علمي و به همت دانشمندان دانشگاههاي غربي، تصحيح، ترجمه و چاپ شدهاند و اين در حالي است كه در كتابخانههاي دانشگاهي ما نسخه خطي را حتي در اختيار دانشجويان قرار نميدهند و اگر هم قرار بدهند، تعهد ميگيرند كه دانشجو آن را مورد تحقيق و نشر قرار ندهد، با اين دليل جاهلانه كه: نسخه خطي اگر چاپ بشود، از ارزش آن كاسته ميشود!
🔸در آكسفورد، كتابي كه بيش از همه توجه من را به خود جلب كرد،كتاب «شرح كليات قانون» ابنسينا به زبان عربي است كه نسخه دستنوشت مولف كه به كتابخانه قاضيالقضاه زمان خود تقديم داشته بود، به شماره Hant. 263 در كتابخانه بادليان آكسفورد موجود است. مولف اين كتاب، محمودبن مسعودبن مصلح كازروني معروف به قطبالدين شيرازي است كه از پزشكان و فيلسوفان بزرگ قرن هفتم هجري بوده و از چهارده سالگي در بيمارستان مظفري شيراز، در مقام پزشك و چشمپزشك كار ميكرده و در ضمن، مطالعات خود را درباره آثار پيشينيان نيز دنبال ميكرده است.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌فیلسوف در ردای پزشکی
قطب الدین شیرازی:
🔹«من از خانداني بودم كه به صناعت پزشكي مشهور بودند و آنان با دم عيسايي و دست موسايي خود به علاج مردم و اصلاح مزاج آنان ميپرداختند. در آغاز جواني، به تحصيل فن و فراگيري مجمل و مفصل آن شايق شدم؛ شب بيداري را بر خود واجب و راحتي و خواب را بر خود حرام ساختم تا آنكه كتابهاي مختصر در پزشكي را فراگرفتم و درمانهاي متداول را مشاهده كردم و در همه مطالبي كه به پزشكي وابسته است، ممارست كردم و همه اين كوششها تحت ارشاد و راهنمايي پدرم، امام همام ضياءالدين مسعود بن مصلح كازروني، بود كه در اين فن به اجماع اقران، بقراط زمان و جالينوس اوان خود بود.
🔸وقتي من در پزشكي به حدس صائب و نظر ثاقب در درمان بيماران مشهور شدم، پس از وفات پدرم (خدايش رحمت كناد) در مقام پزشك و چشمپزشك، در بيمارستان مظفري شيراز به خدمت پذيرفته شدم؛ در حالي كه بيش از چهارده سال از عمر من نميگذشت و مدت بيست سال به همان سمت باقيماندم و براي آنكه به غايت قصوي و درجه عليا در اين فن برسم، به خواندن كتاب كليات قانون ابنسينا نزد عم خود، سلطان حكميان و پيشواي فاضلان كمالالدين ابوالخير بنمصلح كازروني، پرداختم و سپس آن را نزد شمسالدين محمد بن احمد حكيم كيشي و شيخ شرفالدين زكي بوشكاني كه هر دو مشهور به مهارت در تدريس اين كتاب بودند، ادامه دادم.
از آنجا كه اين كتاب از دشوارترين كتابهايي است كه در اين فن نگاشته شده است و مشتمل بر لطايف حكمي و دقايق علمي و نكتههاي غريب و اسرار عجيب است، هيچ يك از مدرسان آن گونه كه بايد از عهده تدريس و تفهيم كتاب برنميآمدند و شرحهايي هم بر كتاب نوشته شده بودند، وافي و كافي براي رسيدن به مقصود نبودند؛ زيرا شرح امام علامه فخرالدين رازي فقط جرح بعض بود، نه شرح كل و كساني هم كه از او پيروي كرده و بر كتاب شرح نوشته بودند، همچون امام قطبالدين ابراهيم معري و افضلالدين محمدبن نامور خونجي و ربيعالدين عبدالعزيز بن عبدالواحد جيلي و نجمالدين ابوبكر بن محمد نخجواني، بر آنچه فخرالدين گفته بود، چيزي نيفزوده بودند.
تا اينكه به جانب شهر دانش و كعبه حكمت و حضرت علّيه بهيّه قدسيه و درگاه سنيّه زكيّه فيلسوف استادي نصيري (نصرالدين طوسي) روي آوردم كه برخي از دشواريها را گشوده و برخي ديگر، باز بر جاي ماند؛ زيرا احاطه به قواعد حكمت در شناخت اين كتاب كافي نيست، بلكه شخص بايد ممارست در قانون علاج در تعديل مزاج داشته باشد.
🔹سپس براي هدف خود، به خراسان و از آنجا به عراق عجم و عراق عرب و سپس به بلاد روم مسافرت كردم و با حكيمان اين شهرها و پزشكان اين بلاد بحثها و گفتوگوها درباره دشواريهاي كتاب داشتم و آنچه را آنان ميدانستند، فرا گرفتم؛ هر چند كه در بلاد روم نادانستههاي كتاب بيش از دانستهها بود. ناچار دست كمك به سلطان مصر، ملك منصور قلاون، دراز كردم و در سال 681 نامهاي به او نوشتم كه در اينباره مرا مدد رساند. در نتيجه به سه شرح كامل از كليات قانون دست يافتم كه نخستين، از فيلسوف محقق علاءالدين ابوالحسن علي بن ابي الحزم قرشي معروف به ابن نفيس و دومين، از طبيب كامل يعقوب بي اسحاق سامري متطبب و سومين، از طبيب حاذق ابوالفرج يعقوب بن اسحاق متطبب مسيحي معروف به ابن قف بود و نيز، به كتابهايي ديگر مربوط به قانون برخوردم؛ ازجمله پاسخهاي سامري به ايرادهاي طبيب فاضل نجمالدين ابن المفتاح بر برخي از مواضع كتاب و نيز، تنقيحالقانون هبتالله اين جميع يهودي معري كه رد بر شيخ است و برخي از حواشي عراقيه كه امينالدوله ابنتلميذ بر حواشي كتاب قانون نوشته است و نيز كتاب امام عبداللطيف بن يوسف بغدادي كه گفتار اين جميع را در تنقيح القانون رد كرده است.
🔸هنگامي كه اين شروح را بررسي و مطالعه كردم، حل بقيه كتاب بر من آسان شد؛ چنان كه موضع اشكال محل قيل و قال باقي نماند و اطمينان يافتم كه منابعي را كه گرد آوردهام، نزد كسي ديگر در عالم يافت نميشود. لذا تصميم گرفتم كه شرحي بر كتاب بنويسم كه دشواريهاي كتاب را حل كند و نقاب از چهره معاني آن بگشايد و اعتراضات شارحان را پاسخ گويد و در اين شرح، لفظ متن را با شرح ممزوج ساختم تا آنكه اصل كتاب از زوايد و اضافات ممتاز باشد و گذشته از خلاصه شروحي كه ياد شد، از اختيارات حاوي رازي كه ابن تلميذ گردآورده است و بستان الاطباء ابنمطران و فصول طبيه كه از مجلس شيخ استفاده شده است و ثمارالمسائل الطبيه ابوالفرج عبدالله بن طيب و اجوبهالمسائل كه ابن بطلان در دعوهالاطباء آورده است و همچنين، از قراضه طبيعيات و نوادرالمسائل و كتب جالينوس در تشريح و شرح ابن ابي صادق نيشابوري بر منافع الاعضاء جالينوس و خلقالانسان ابوسهل مسيحي استفاده كردم و اين كتاب را نزهه الحكماء و روضهالاطباء، ناميدم كه موسوم به التحفهالسعديه است تا با اين اسم، تيمن و با اين رسم تفأل جسته باشم.»
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
#یاداشت_وارده
سلام علیکم
اسعدالله ایامکم
پیرو دغدغه کانال حضرتعالی درباره امتداد حکمت اسلامی؛ به نظر میرسد عدم انسجام در کتب آموزشی فلسفه نیز باعث شده است که علوم اجتماعی و علوم عقلی در مجامع علمی اتصالی با یکدیگر نیابند.
📌تاملات امتدادیه
🔹حکمت و فلسفه اسلامی علم اصیل اسلامی و دارای امتداد اجتماعی در تمدن اسلامی بوده است و نقش فعالی در دو سده اخیر در نهضت احیای تفکر اسلامی سید جمال الدین اسدابادی تا انقلاب اسلامی ملت ایران داشته است و به تصریح حضرت ایت الله خامنه ای، انقلاب اسلامی، اندیشه های امام خمینی، اثار علامه طباطبایی، استاد مطهری، ایت الله خامنه ای، ایت الله مصباح و استاد پارسانیا از جمله نسخه های موفق امتداد فلسفه اسلامی در عصر انقلاب اسلامی است.
🔸امروزه فلسفه اسلامی در متن جامعه و درگیر با فلسفه های غربی و اخباری گری است و الان در حال مبارزه با شکاکیت و نسبی گرایی در عرصه معرفت شناسی و کفر و الحاد در عرصه هستی شناسی و ارزش شناسی است.
🔹اما این میزان از امتداد اجتماعی فلسفه کفایت نمی کند و باید جلوتر آمد و طرح های اثباتی و راهبردی بیشتری در عرصه نظام سازی علمی و نهادسازی اجتماعی ارایه کرد.
🔸همچنان که سایر علوم اسلامی از جمله فقه و اصول هم چنین سرنوشتی دارند. امروزه با طرح پرسش های نوین و انتظارات نظام اسلامی، همه علوم اسلامی و کل حوزه دچار بی برنامگی و تحیر است. بخصوص طرح اندیشه های دیگر و متاثر از فلسفه های غربی اعم از هگل، مارکس، هایدگر، حلقه فرانکفورت و... بر ابهامات فضا افزوده است.
🔹البته یاس و ناامیدی و کوبیدن بر طبل عدم امتداد و امتناع امتداد مشکل را حل نمی کند بلکه بر مشکل می افزاید و جریان نواخباری هم از ان سو استفاده می کند و فلسفه های جعلی همچون #فلسفه_شدن و... جریانهای ضد عقلی همچون #عصر_حیرت و... مسیر اصیل را به انحراف می کشانند.
🔹 الان بیش از هر چیز نیازمند طرح الگوهای موفق امتداد حکمت و فلسفه در تمدن اسلامی تا انقلاب اسلامی هستیم تا براساس آن بتوان کارهای جدیدتری انجام داد.
🔸تجربه نگاری و کشف روش های حکیمان و فیلسوفان و صورت بندی انها یک ضرورت اولیه است.
🔹نگارش گزارش راهبردی از اثار علمی و پایان نامه های و مقالاتی که بر پایه روش شناسی حکمی و مبانی فلسفه اسلامی و قواعد فلسفی وارد تبیین و توصیف موضوعات علمی و اجتماعی شده است یک ضروررت دیگر است که می تواند نشانگر دقیق از وضعیت موجود ما باشد.
#تاملات
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌استاد مطهری پیشرو در امتداد حکمت و فلسفه
📌روش امتداد بخشی به حکمت و فلسفه
📍ایت الله العظمی خامنه ای:
🔹مرحوم مطهری جزو شخصیتهایی بود، جزو پیشروان کاروان تقریب روحانی و دانشجو بود که با قوّت و صلابت شخصیت علمی خودش مخاطبین خودش را متواضع کرد در مقابل خود. یعنی هنگامی که ایشان وارد دانشگاه شد و افرادی در رشتههای مختلفِ متناسب با شخصیت آقای مطهری وقتی با ایشان برخورد کردند، از ایشان استفهام کردند، با ایشان مسألهای را مطرح کردند، با یک مغز بزرگ، با یک اندیشهی عمیق، با یک ذهن باز مواجه شدند.
🔹یک مرد متفکر قوی صاحبنظر که در - رشتهاش فلسفه و فقه بود، ولی بعد
📌 #جامعهشناسی مطالعه کرده بود،
📌#اقتصاد مطالعه کرده بود،
📌 #فلسفههای_اروپایی را مطالعه کرده بود
📌و افرادی از متخصصین و صاحبنظران این رشتهها به خود جذب کرده بود -
📌ایشان در این اواخر یک درس #جامعهشناسی_اسلامی
📌یا ... #فلسفهی_تاریخ،
بله فلسفهی تاریخ داشت، که خب یک عدهای از افراد صاحبنظر، اساتید فن، اساتید بههرحال درس ایشان شرکت میکردند که خود ایشان برای من نقل کردند که دو تا درس ایشان داشتند میگفتند یکی دانشجوها شرکت میکنند یکی اساتید، این درسی بود که اساتید شرکت میکردند.
📌 #فلسفهی_هِگِل را مثلاً ایشان آنچنان قوی و خوب آگاه بود و فراگرفته بود با آن قوّت علمیای که داشت که خب کسانی که توی این رشتهها، توی این معقولات کار میکردند شخصیت ایشان را و ارزش ایشان را درک میکردند.
🔸پس شخصیت علمی و قوی مرحوم شهید مطهری هم بیشترین تأثیر را در نزدیکی این دو قشر داشت. یعنی وقتی که تحصیلکردههای جدید نگاه میکردند میدیدند، یک روحانی عالمِ متفکرِ فاضلی مثل شهید آقای مطهری را در مقابل خودشان دارند. از طرفی وقتی که در حوزههای علمیه - که خب شخصیت آقای مطهری در حوزهها واضح بود برای بیشتر افرادی که در حوزهها بودند - وقتی میدیدند ایشان دل به قشر تحصیلکردهی جدید بسته و با اینها سر و کار دارد آنها هم یک حالت تقارب و تفاهمی برایشان به وجود میآمد. پس بنابراین آقای مطهری نه فقط با ابزارها و طراحیها و به اصطلاح ابتکار و تدبیر خودش توانست این #تقارب را به وجود بیاورد، بلکه با شخصیت خودش بیشترین سهم و نفع را در این کار داشت.
گفتگو پیرامون شهادت استاد مطهری 10/2/1362
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌امتداد حکمت در نهضت احیای تفکر دینی
از سید جمال الدین اسدآبادی تا شهید مطهری
📍آیت الله العظمی خامنه ای:
🔹تصور من این است که مرحوم #آیتاللهمطهری رضواناللهعلیه به عنوان یکی از چهرههایی که در احیاء تفکر اسلامی بیشترین نقش را داشتند و جزو یکی از پرچمداران این بینش نوین اسلامی و طرح دوبارهی اسلام در فضای فرهنگ امروزی جهان باید به شمار بیاید.
🔸همینطور که میدانیم از صدوبیست سال یا صدوبیست، سی سال، سی، چهل سال پیش به این طرف متفکرینی پیدا شدند که اینها درصدد طرح دوبارهی اسلام و مطرح کردن معارف اسلامی در میان هیاهوی تبلیغاتی فرهنگ غربی - که فرهنگ جدید و مدرن به حساب میآمد - بودند؛ که از این قبیل شخصیتهای معروف مثل #سیدجمالالدین شناخته شدند.
🔹اینها را نسلهای امروز به عنوان مصلحین اجتماعی و مبارزین بزرگ و چهرههای فکری و سیاسی و انقلابی اسلام میشناسند؛ که همهی این خصوصیات را شما در #سیدجمال مشاهده میکنید.
🔹هنر بزرگ #سیدجمال در مبارزهی سیاسی او نبود، بلکه هنر بزرگ او در این بود که اسلام را به عنوان یک دین زنده و به عنوان یک مایهی زندگی و به عنوان یک مکتبی که یک نظام اجتماعی را در خودش دارد دوباره مطرح میکرد.
🔹 تمام تلاش #سیدجمال و حرکت او در آفاق اسلام از شرق تا غرب برای همین بود که میخواست این دوبارهنگری به اسلام را در جوامع اسلامی زنده کند، و آن حالتی را که در گذشته - سالیان دراز - بر افکار صاحبنظران اسلامی تحمیل شده بود - حالت خمودگی اسلامی - این را از بین ببرد. ما در میان متفکرین ایرانی و غیرایرانی - چه عرب، چه هندی و غیر اینها شاید تُرک - شخصیتهایی داشتیم که این خط را دنبال میکردند؛ چهرههای معروفی که بعضی از مؤلفین، بعضی از شعراء، بعضی از #فلاسفه در این عصر جدید از این قبیل هستند.
🔸من وقتی که نگاه میکنم به این چهرههای شناخته شدهی این ردیف، این روال، مرحوم #شهید_مطهری را یکی از برترین اینها به حساب میآورم؛ علت هم همین جامعیتی است که شما به آن اشاره کردید.
🔸این مرد یک فقیه بود، یعنی اسلام را وقتی میخواست تبیین کند و مسائل اسلامی را بیان کند از خودش چیزی مایه نمیگذاشت. اسلام را میشناخت، فقه اسلامی را بلد بود و همانطور که میدانید فقه اسلامی به معنای شیوهی استنباط احکام از منابع اولیه اسلام - یعنی کتاب و سنت - است، و فقیه آن کسی است که این شیوهی استنباط را بلد است؛ و درسی هم که برای فقاهت در حوزهها خوانده میشود در حقیقت درس آشنایی با این شیوه است.
🔹خب مرحوم مطهری یک مجتهد بود، یعنی این شیوه را به خوبی بلد بود. اینجور نبود که به دام افکار التقاطی شرقی یا غربی بیفتد، همچنانی که بسیاری از متفکرین مصلح و طرفدار تجدید حیات دوبارهی اسلام در آن دام افتادند.
🔸یک #فیلسوف بود - یعنی با معارف عمیق و استدلالی اسلام آشنا بود - یک سخنور بود - یعنی میتوانست همهی آنچه را که بلد است به زبان بیاورد - یک نویسندهی بسیار خوب بود - یعنی میتوانست همهی آنها را بنویسد - تمام این جنبههایی که جنابعالی اشاره کردید واقعاً ابعاد یک شخصیت زبدهی برجسته بود که میتوان او را یکی از متفکرین و یکی از پرچمداران احیای تفکر اسلامی به شمار آورد.
گفتگو پیرامون شهادت استاد مطهری 10/2/1362
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
📌ادامه حکمت عملی در تمدن اسلامی
🔹به نظر می رسد که نظر "انقطاع حکمت عملی پس از فارابی" صحیح نباشد و از شواهد کافی علمی و تاریخی برخوردار نباشد. بلکه با مشاهده تاریخ و میراث علمی و فلسفی موجود "حکمت عملی در تمدن اسلامی" پس از #فارابی نیز ادامه یافته و رونق متناسب با تاریخ و فرهنگ مسلمین داشته است.
🔸میراث عظیم اخلاقی و سیاسی و تدبیر منزل باقی مانده از متفکران مسلمان دلیل این مدعا است.
🔹ابن مسکویه، ابن سینا، ابوریحان بیرونی، نصیرالدین طوسی، شمس الدین آملی، جلال الدین دوانی، صدرالدین دشتکی، ملاصدرا تا متفکران انقلاب اسلامی همه اثار فوق العاده ارزشمندی در این زمینه دارند.
🔹#اخلاق_ناصری حکیم بزرگ #نصیرالدین_طوسی یک شاهکار بزرگ در حکمت عملی با طرحی جامع و نواوری های گسترده است.
🔸#مقدمه_ابن_خلدون اثر دیگری است که در ادامه حکمت عملی نوشته و درصدد ارایه طرحی نوین در شناخت عمل و جوامع انسانی است.
🔹البته چون تا کنون تاریخ صحیح و جریان شناسی حکمت عملی مسلمین توسط محققان عالم و بی غرض داخلی نوشته نشده است نویسندگان داخلی به تبع مستشرقان چنین مطرح می کنند که پس از فارابی، حکمت عملی ادامه نیافته است.
🔸در حالی که با توجه به تنوع رشته های علمی در جهان اسلام، مباحث مرتبط با حکمت عملی در شکل های مختلف ادامه یافته و اثار متنوعی با گرایش های مختلفی نگاشته شده است.
🔹حکمت عملی توسط ابن سینا بخشی از الهیات فلسفی تلقی شد و در فصول پایانی کتب فلسفی همچون #اشارات و #شفا مباحث مهم حکمت عملی مطرح شد و پس از وی نیز این سنت در اثار فلسفی ادامه یافت. به طور مثال #ملاصدرای شیرازی در پایان #مبدا_ومعاد و #شواهد_الربوبیه به مباحث حکمت عملی پرداخته است.
🔸دانش کلام نیز به مباحث حکمت عملی توجه داشته است ومباحثی همچون حسن و قبح و ایمان و کفر با روش شناسی عقلی طرحی برای تحلیل کنش های اختیاری انسان و مصالح زندگی اوست.
🔹دانش فقه و اصول فقه از امتدادهای مهم حکمت عملی است و فقیهان در ادامه قواعد کلی برآمده از عقل و بنااات عقلا، طرحی عملیاتی، هماهنگ با حکمت عملی با استفاده از ادله اربعه برای زندگی و سامان اجتماعی ارایه کرده اند.
🔸همچنین عرفان عملی و فتوت نامه ها و سیاست نامه ها وشاهنامه ها همه میراث حکمت عملی به معنای عام ان است و نقش فعالی در ساخت جامعه اسلامی داشته اند.
🔹همچنین در کتب طب و پزشکی مباحث گسترده حکمت علمی بحث شده است و طبیبان بزرگی چون #زکریای_رازی و برخی از متاخرین از اطبا اثاری را در حکمت عملی تدوین کرده اند که متاسفانه تاکنون به انها توجه نشده است.
🔹یکی از پایه های مهم نهضت احیای تفکر دینی از #سیدجمال_الدین اسدآبادی تا #امام_خمینی، #علامه_طباطبایی، استاد #شهید_مطهری و #آیت_الله_خامنه_ای، حکمت عملی و میراث بزرگ حکیمان و فیلسوفان بوده است. که نیازمند تحقیقی گسترده همه جانبه است.
❇️بنابراین
تاریخ حکمت عملی در تمدن اسلامی عرض عریض و تنوع گسترده ای دارد که در تحلیل تاریخ و هویت حکمت عملی و سیر تطور ان باید به این میراث عظیم ومتنوع توجه جدی شود.
هرچند که وضعیت موجود نمی تواند به تنهایی، پرسش های جدید انسان معاصر و افق های بلند تمدن نوین اسلامی را کفایت کند اما این میراث بزرگ و عظیم #اطمینان_بخشترین سکو برای پرش به اقیانوس عمیق حکمت عملی و نرم افزار تمدن نوین اسلامی است.
#تاملات
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121