✳️ از پناهندگی شاه و خانواده به سفارت روس تا اطلاعیه سفارت انگلیس به مناسبت وقایع خوزستان! #تقویم_تاریخ 25 تیر ❇️سال 1288 پناهندگي #محمدعلی_شاه و خانواده‌اش به سفارت روس بامداد امروز محمدعلي شاه وليعهد و همسر و نزديکان وي و ساير رجال و اعيان طرفدار استبداد در پناه پانصد قزاق به باغ سفارت روس در زرگنده رفتند. به محض ورود محمدعلي شاه به باغ سفارت پرچمهاي روس و انگليس بالاي در سفارت به اهتزاز درآمد. سفارت روس مجموعاً شش اتاق در اختيار محمدعلي شاه گذاشت. سه اتاق اختصاص به حرمسراي او داشت و سه اتاق نيز در اختيار محمدعلي شاه بود. قزاقان و ساير متحصنين از چادر استفاده مي‌کردند. ❇️پناهندگي عده‌اي از رجال مستبد به سفارتخانه‌ها عده زيادي از رجال مستبد به سفارتخانه‌ها پناه بردند. از جمله سعدالدوله و مخبرالدوله به سفارت انگليس و مشيرالسلطنه به سفارت عثماني پناهنده شدند. سفارت روس و سفارت انگليس تعدادي پرچم براي رجال مستبد فرستادند تا با نصب آن در بالاي خانه خود از تعرض مصون باشند. تنها عين‌الدوله از هيچ سفارتي پرچم را قبول ننمود و خود را به مجاهدين معرفي کرد و عقوبت خود را واگذار به سپهدار و سردار اسعد کرد. مستر چرچیل دبیر سفارت انگلیس و مسیو بارنفسکی دبیر سفارت روس در عمارت بهارستان حضور یافته با سپپهدار تنکابنی و سردار اسعد بختیاری ملاقات نمودند و ضمن گزارش داستان پناهندگی شاه در سفارت روسیه تقاضا نمودند به جنگهای داخلی خاتمه داده شود. کلنل #لیاخوف فرمانده دولتی قزاقخانه به اتفاق امیرمجاهد در عمارت بهارستان حضور یافته خود را معرفی کرد و تقاضای تأمین جانی کرد تا از ایران خار ج گردد. ❇️سال 1289 به مناسبت قتل #سیدعبدالله_بهبهانی #مجلس شورای ملی و بازار تهران تعطیل شد و عزای عمومی اعلام گردید. مردم تعزیر مسببین واقعه از جمله سیدحسن تقی‌زاده محرک واقعه را خواستار شدند. ❇️سال 1297 عده زیادی از روحانیون از جمله سیدحسن #مدرس و حاج آقا جمال و سید محمد امام جمعه در حضرت عبدالعظیم تحصن اختیار نمودند و با تشکیل جلسات و ایراد سخنرانی از احمدشاه عزل صمصام‌السلطنه را از رئیس‌الوزرائی خواستار شدند. ❇️سال 1314 به دنبال وقایع مشهد سرهنگ بیات رئیس نظمیه از کار برکنار شد و به جای وی سرهنگ محمد رفیع نوایی ریاست شهربانیهای آذربایجان که قبلاً سالیان طولانی رئیس نظمیه خراسان بود مجدداً به ریاست نظمیه خراسان منصوب گردید. ❇️سال 1325 از طرف #سفارت_انگلیس در تهران در مورد وقایع خوزستان اعلامیه‌ای انتشار یافت. در این اعلامیه آمده بود روز یکشنبه 14 ژوئیه (23 تیرماه) اعتصاب عمومی کارگران شرکت نفت ایران و انگلیس شروع شد. دولت ایران در ساعت 8 صبح اعلام حکومت نظامی نمود. عصر 14 ژوئیه بین اعراب محلی و طرفداران حزب توده نزاعی رخ داد. در این زد و خورد خونین 17 نفر کشته و 150 نفر زخمی شدند. روز 15 ژئیه اعتصاب ادامه یافت. مظفر فیروز نماینده نخست‌وزیر و احمد آرامش کفیل وزارت پیشه و هنر، نماینده حزب توده وارد آبادان شدند. این اعتصاب به دلایلی کاملاً سیاسی ترتیب داده شده بود. ❇️سال 1326 مجلس پانزدهم بامداد امروز افتتاح و شروع به کار کرد #سردار_فاخر_حکمت در این جلسه به ریاست موقتی تعیین شد. ❇️سال 1331 دکتر محمد #مصدق با شاه ملاقات کرد و تقاضا کرد وزارت جنگ را عهده‌دار شود ولی شاه نپذیرفت. دکتر مصدق ضمن نامه‌ای که برای شاه فرستاد از نخست‌وزیری استعفا داد. نامه مصدق به این شرح بود. چون در نتیجه تجربیاتی که در دولت سابق به دست آمده پیشرفت کار در این موقع حساس ایجاب می‌کند که پست وزارت جنگ را فدوی شخصاً عهده‌دار شود و مورد تصویب شاهانه واقع نشده، البته بهتر آن است دولت آینده را کسی تشکیل دهد که کاملاً مورد اعتماد باشد و بتواند منویات شاهانه را اجرا کند و با وضع فعلی ممکن نیست مبارزاتی را که ملت ایران شروع کرده پیروزمندانه خاتمه دهد. #علاء وزیر دربار با اعلام قبول استعفای مصدق از طرف شاه رأی تمایل مجلس شورای ملی را نسبت به نخست‌وزیر آینده خواستار شد. ❇️سال 1332 25 نفر دیگر از نمایندگان مجلس شورای ملی به تبعیت از نمایندگان عضو فراکسیون نهضت ملی استعفا دادند و با این ترتیب عمر مجلس هفدهم به پایان رسید. ❇️سال 1341 #علی_امینی دولت آمریکا را متهم کرد که کمکهای مالی خود را نسبت به ایران قطع نموده و ما را در بن‌بست قرار داده است. سخنگوی دولت اعلام کرد کار بودجه با بن‌بست روبه رو شده است. ❇️سال 1346 نبردهای مصر و اسرائیل شدت یافت و ناظران سازمان ملل بین نیروهای متخاصم مستقر شدند. ❇️سال 1356 #هویدا طی مصاحبه‌ای اعلام کرد: در ایران محدودیتی برای آزادیهای با ارزش نیست. جناح پیشرو #حزب_رستاخیز دیدگاههای خود را در مسائل مهم کشوری اعلام کرد از جمله گفت درآمدها باید عادلانه‌تر توزیع شود. iichs.ir @iichs_ir

✳️از تعطیلی بازار تهران به دلیل کمبود نان و ارزاق عمومی تا ترفیع افسران ارتش به دلیل حضور فعال در کودتا! #تقویم_تاریخ 1 مهر ❇️سال 1286 سر اسپرينگ راس وزير مختار بريتانيا در تهران متن فرانسه و ترجمه فارسي قرارداد 1907 را که مربوط به ايران مي‌شد براي وزارت امورخارجه ايران ارسال داشت. ❇️سال 1297 هيئت وزيران مقرراتي جهت ثبت احوال تدوين و به تصويب رسانيد. اداه نظميه مأمور اجراي اين تصويبنامه شد. بموجب تصويبنامه مزبور رؤساي خانواده‌ها مکلف شدند براي عائله خود سجل احوال بگيرند. اولين کسي که در تهران سجل احوال (شناسنامه) دريافت کرد دکتر سيدولي‌الله‌خان نصر بود. ❇️سال 1298 #مدرسه_حقوق با 30 داوطلب کار خود را آغاز کرد. رياست مدرسه حقوق با آدلف‌پرني مستشار وزارت عدليه است مجموعاً 5 استاد فرانسوي و 6 استاد ايراني در مدرسه مزبور تدريس مي‌کنند. در تهران به دستور سيدحسن #مدرس و امام جمعه خوئي اجتماع پرشوري بر ضد قرارداد تشکيل گرديد و ناطقين مصراً از دولت لغو قرارداد را خواستند. اردوي دولتي بار ديگر #میرزا_کوچک_خان را شکست داد. ❇️سال 1304 به مناسبت کمبود نان و ارزاق عمومي بازار تهران تعطيل و کسبه و مغازه‌داران دست از کار کشيدند. جمعيت زيادي از زنان تهران به ميدان بهارستان و سرچشمه و اطراف مجلس رفته دست به تظاهراتي زدند و از مجلس خواستند نان و ارزاق عمومي را در دسترس مردم قرار دهند. عده‌اي از نمايندگان مجلس در اجتماع زنان به سخنراني پرداخته و همه گونه وعده مساعد دادند، ولي زنان قانع نشده آنها را مورد ضرب و شتم قرار دادند. ميرزا حسن‌خان مشيرالدوله يکي از آنها بود. ❇️سال 1307 عبدالحسين #تیمورتاش که به اروپا سفر کرده بود پس از ملاقات با سران کشورها و عقد چند قرارداد و خريد کشتي وارد تهران شد. ❇️سال 1320 مجلس شوراي ملي پيرامون برنامه دولت به بحث و مذاکره پرداخت اکثر نمايندگان از اوضاع گذشته ايران که خود دخيل در آن بودند گله‌گزاري کردند. ❇️سال 1325 عشاير ياغي جنوب، شهر بوشهر را به تصرف خود درآوردند. عده زيادي از نظاميان و اهالي مقتول شدند. ❇️سال 1332 عده زيادي از افسران ارتش به مناسبت فعاليت در روز #28_مرداد ترفيع درجه يافتند از جمله سرتيپ فرهاد دادستان فرماندار نظامي، تهران و سرتيپ غلامحسين افخمي که فرماندهي مهاجمين به خانه مصدق را عهده‌دار بود و سرتيپ عزيزي، سرتيپ شاهنده و سرتيپ مرتضي زاهدي درجه سرلشکري گرفتند. در اين ترفيعات سرهنگ کيهانخديو بازپرس دکتر مصدق سرتيپ شد. 27 سرهنگ سرتيپ شدند. ❇️سال 1333 ساعت 11 بامداد امروز يک اتوبوس حامل 50 نفر در مقابل منزل #عبدالعلی_لطفی وزير سابق دادگستري توقف نموده و سرنشينان اتوبوس وارد منزل مشاراليه واقع در خيابان خليلي دربند مي‌شوند. پس از ورود به منزل به لطفي حمله نموده او را به ضرب چوب و چماق مورد ضرب قرار داده و قريب نيم ساعت پيرمرد 70 ساله را در زير ضربات چماق بيهوش مي‌سازند. اين عده به خانواده وي نيز رحم ننموده همسر و دختران او را مضروب مي‌سازند. لطفي که در اثر ضربات بيهوش شده بود به بيمارستان انتقال يافت و سرانجام معلوم شد بينائي يک چشم خود را از دست داده است. علاوه بر آن استخوانهاي بدن او از چند ناحيه شکسته شده بود. دولت براي تعقيب مسببين هيچگونه اقدامي بعمل نياورد. ❇️سال 1335 سرتيپ #تیمور_بختیار فرماندار نظامي تهران و حومه و فرماندار نظامي راه‌آهن با يکسال ارشديت به درجه سرلشکري رسيد. ❇️سال 1339 در ترفيعات ارتش سرلشکر تيمور بختيار، سرلشکر حسين آزموده، سرلشکر غلامحسين افخمي سرلشکر وفا، سرلشکر محوي و سرلشکر عزت‌الله ضرغامي به درجه سپهبدي ارتقاء يافتند و عده‌اي نيز درجه سرلشکري و سرتيپي گرفتند. ❇️سال 1340 #قدس_نخعي وزير امورخارجه در مجمع عمومي ساطمان ملل موضع تبليغات خصمانه راديوئي و حملات مطبوعاتي #شوروي را بر عليه ايران مطرح ساخت. عده‌اي از روحانيون به زعامت آيت‌الله بهبهاني نسبت به تهيه فيلم زندگاني حضرت رسول اکرم (ص) اعتراض نمودند. ❇️سال 1341 سپهبد عبدالحسين حجازي رئيس ستاد بزرگ ارتشتاران درجه ارتشبدي گرفت. پنج نفر از سپهبدها بازنشسته شدند که عبارتند از: فضل‌الله زاهدي، مهديقلي علوي مقدم، علي کيا، قهارقلي شاهرخشاهي و تيمور بختيار. ❇️سال 1357 عده‌اي از جمعيت دفاع از آزادي و حقوق بشر که تحت تعقيب قرار گرفته و بازداشت شده بود به منزل خود بازگشتند. #شاه اعلام کرد: #ساواک تغيير چهره مي‌دهد تا به چيزي قابل مقايسه با آنچه که در کشورهاي غربي و اروپائي است بدل شود. امير خسرو افشار وزير امورخارجه در نيويورک با وزيران خارجه آمريکا و عراق و انگليس و اسرائيل پيرامون مسائل ايران مذاکره کرد. اعلام شد تاکنون حکومت نظامي 1106 نفر را در تهران بازداشت کرده است. http://yon.ir/a53Wy @iichs_ir

✳️ به مناسبت ترور نافرجام شهید مدرس مردی که سه بار ترور شد ❇️ اولین ترور #شهید_مدرس اولین ترور مدرس، در همان ایام جوانی او اتفاق افتاد، زمانی که به عنوان یک مدرس جوان به تدریس مشغول بود و در کنار آن به مبارزه با استبداد نیز می‌پرداخت. #مدرس در آن ایام به وضع طلاب و مدارس علمیه و موقوفات آنها رسیدگی می‌کرد و متولیان را تحت فشار قرار می‌داد تا درآمد موقوفات را به مصرف طلاب برسانند. این موضوع که به ضرر منافع برخی از صاحبان قدرت منجر شده بود، باعث شد تا نقشه ترور وی را طراحی کنند. این سوقصد در شرایطی اتفاق افتاد که مدرس از سوی یکی از طلاب معروف اصفهان به نام سید ابوالحسن سدهی، به حجره اش دعوت می‌شود. این خبر به گوش برخی از مخالفان مدرس می‌رسد و آنها که در پی فرصتی برای حذف فیزیکی وی بودند، تصمیم گرفتند در روز ورود مدرس به حجره، او را هدف گلوله قرار دهند. سدهی که از ماجرا باخبر شده بود، تلاش زیادی کرد تا مانع ورود مدرس گردد؛ اما بی‌پروا راهی حجره شد. بعد از ورود مدرس به حجره، شخصی به نام عبدالله سینه او را مورد هدف قرار داد؛ اما این اقدام با زیرکی مدرس، عملی نشد و عبدالله فرار کرد، بعد از آن فردی به نام علی قزوینی تلاش دوباره‌ای برای ترور مدرس نمود که او هم به‌رغم شلیک چند گلوله، موفق به این کار نشد و در نهایت مدرس از ترور اول جان سالم به در برد. ❇️ سوء قصد دوم به جان مدرس و نقش دول بیگانه ترور دوم در بحبوحه #جنگ_جهانی_اول و در شرایطی که بیگانگان از جمله روسیه و آلمان کشور را به اشغال خود درآورده بودند، اتفاق افتاد. در این شرایط دموکراتها که موافقین آلمان بودند به سوی قم مهاجرت کردند. کمیته مهاجرت عبارت بود از سیدحسن مدرس، سلیمان میرزا، علی اکبر دهخدا، میرزاقاسم خان صوراسرافیل و جمعی دیگر.5 دموکراتها به همراه برخی از نمایندگان مجلس، کمیته دفاع ملی را تشکیل دادند و «با دولت عثمانی متحد شدند تا به کمک قوای ژاندارم استقلال کشور را حفظ نمایند. این کمیته توانست تا حدودی از پیشرفت قوای روس که قصد تصرف تهران را داشت، جلوگیری نماید.»6 «اما در نهایت در مصاف با روسها ناگزیر به عقب نشینی شده، به‌سوی غرب کشور رفتند و در این نواحی دولت موقتی تشکیل دادند که وزارت عدلیه و اوقاف آن را شهید مدرس عهده دار بود . در این شرایط گروهی به تحریکات انگلیس و روس قصد ترور مدرس و رئیس دولت یعنی نظام السلطنه مافی را داشتند که توطئه آنان کشف و خنثی گردید.»7 ❇️ ترور سوم: فریاد حق‌طلبی در مقابله با #رضاشاه سومین ترور به جان مدرس، در زمان رضاشاه رخ داد. بعد از کودتای 1299 رضاخان، مدرس یکی از مخالفان سرسختی بود که در اعتراض به کودتا، دستگیر و مدتی زندانی شد. وی بعد از آزادی از زندان، به عنوان نماینده مردم تهران در مجلس چهارم انتحاب شد و به‌رغم آنکه پیش از آن به دلیل مخالفت با اقدامات رضاخان دستگیر و زندانی شده بود؛ اما باز هم به انتقاد از اقدامات رضاشاه می‌پرداخت. مدرس از جمله افرادی بود که در راستای حفظ استقلال سیاسی کشور، به طرح جمهوری رضاشاه اعتراض کرد، زیرا معتقد بود این جمهوری ساخته و پرداخته خارجیها است: جمله معروف وی که «من با جمهوری واقعی مخالف نیستم و حکومت صدراسلام هم تقریبا و بلکه تحقیقا حکومت جمهوری بوده‌است ولی این جمهوری که می‌خواهند به ما تحمیل کنند بنابر اراده ملت ایران نیست بلکه انگلیسیها می‌خواهند به ملت ایران تحمیل نمایند و رژیم حکومتی را که صددرصد دست‌نشانده و تحت اراده خود باشد در ایران برقرار سازند...»8 به خوبی حکایت از بینش آزادیخواهانه و ضداستبدادی وی دارد. مدرس به‌رغم تلاش وافری که در جهت جلوگیری از استبداد رضاشاه و سلطنت او نمود؛ اما در نهایت نتوانست در این راه موفق گردد. در این مقطع مدرس و طرفدارنش تحت فشار بیشتری بودند و آن سید وارسته کمتر به مجلس می‌رفت و بیشتر مشغول تدریس بود. وقتی مخالفان و معاندان مشاهده کردند که فریاد حق طلبی مدرس خاموش نخواهد شد تصمیم به ترور او گرفتند که این حرکت آنان نافرجام ماند و تیرهای شلیک شده بازو و کتف مدرس را مجروح کرد و مدرس پس از 64 روز سلامتی خود را بازیافت و در 11 دی ماه 1305 در مجلس حاضر شد. مدرس بعد از این ترور نیز دست از مخالفتها و اعتراضات سیاسی خود برنداشت و به فعالیتهای خود علیه رضاشاه ادامه داد. اما این بار رضاشاه، در اقدامی خصمانه، نه تنها مانع از شرکت وی در انتخابات مجلس هفتم شد، بلکه او را به خواف و سپس کاشمر تبعید کرد. مدرس از زمان دستگیری یعنی از سال 1307 تا سال 1316، در تبعید به سر برد و در نهایت به دستور رضاشاه توسط فردی به نام جهانسوزی به قتل رسید. http://yon.ir/Qi4Am @iichs_ir

✳️ دکتر مرتضی باقیان: رضاخان مجلس را از انتفاع انداخت «جایگاه مجلس در عصر رضاشاه» عنوان سخنرانی پژوهشگر دیگر این همایش، دکتر مرتضی باقیان، بود که این گونه آغاز شد: انقلاب مشروطه یک اتفاق مهم در اوایل قرن بیستم است که با آن، سلطنت مطلقه تغییر و مشروطه شد. مجلس سلطنت را در ایران مشروطه کرد. با تأسیس مجلس، یعنی مهم‌ترین نماد و دستاورد انقلاب مشروطه، ایران در زمره کشورهای دارای نظام پارلمانی قرار گرفت و با انقلاب مشروطه مرکز ثقل قدرت سیاسی در ایران به سمت نهاد مجلس سوق یافت. وی در ادامه افزود: مجلس تحقق حاکمیت عینی مردم در تصمیم‌گیری‌ها بود و درواقع همه عناصر حاکمیت مردم در مجلس محقق شد. در اعلامیه‌های مراجع نجف، عنوان «مجلس مقدس شورای ملی» و دعای «خدا ارکان آن را مستحکم کند» برای این نهاد به‌کار برده می‌شد. در قانون اساسی مشروطه، هیچ مکانیسم و سازوکاری برای انحلال مجلس نبود و به همین خاطر سیدحسن تقی‌زاده از مجلس به عنوان دیکتاتور روشنگر یاد کرد. وی با بیان اینکه علاوه بر قانون‌گذاری، وظایف زیادی بر عهده مجلس گذاشته شد مثل حق سؤال و استیضاح از وزرا، عنوان کرد: مجلس از همان ابتدا تحت فشارهای زیاد داخلی و خارجی بود. هر تنش سیاسی بر فعالیت‌های مجلس اثر می‌گذاشت و گاه آن را تا آستانه انحلال پیش می‌برد. همان‌گونه که می‌دانید، هر سه مجلس اول نتوانستند دوره 24 ماهه خود را کامل به پایان ببرند. باقیان اظهار کرد: روند #رضاشاه شدن رضاخان تدریجی و پیوسته بود. او سعی داشت با همه روش‌های ماکیاولیستی به رأس ایران و عالی‌ترین مناصب کشور برسد. بنابراین او از تمام ابزارها و نهادهای رسمی کشور، از احزاب، مطبوعات، ارتش و مجلس استفاده ابزاری کرد. وقتی مجلس چهارم شکل گرفت، چند ماه از کودتا گذشته بود و #رضاخان سعی می‌کرد راه صعود خود را در عرصه سیاست باز کند. در این مجلس تعدادی از طرفداران او حضور داشتند، اما چون اکثریت نمایندگان تحت رهبری آیت‌الله سیدحسن #مدرس در مقابل آنها قرار داشتند، رضاخان تا پایان عمر مجلس چهارم نتوانست به آرزوی خود، که مقام نخست‌وزیری بود، برسد، اما در دوران فترت بین مجلس چهارم و پنجم، او با امضای احمدشاه، نخست‌وزیر شد و با خروج شاه از کشور، رسما حکومت را به دست گرفت. وی با تشریح نقش و جایگاه مجلس پنجم در قدرت‌گیری رضاخان گفت: این مجلس شاه‌ساز است و موجب #تغییر_سلطنت در کشور می‌شود و انتخاباتش هم یکی از متقلبانه‌ترین انتخابات‌ها در تاریخ ایران است. طرفداران رضاخان در سال 1304 موفق شدند او را به رأس حکومت برسانند؛ بنابراین مجلس ششم به بعد، در عصر پهلوی برپا شدند. وی اظهار کرد: #تقلب سیستماتیک در انتخابات از مجلس پنجم آغاز شد، اما بعد از آن دیگر به یک رویه معمول تبدیل شد. رضاخان قبل از هر انتخاباتی، لیستی از نمایندگان مورد اعتماد دولت را اخذ می‌کرد و پس از تأیید وی، حمایت از آنها صورت می‌گرفت. این رویه آن‌قدر نظم و ترتیب داشت که قانونی هم شده بود. وی در پایان گفت: با به سلطنت رسیدن #رضاخان تنها نمادهایی از انقلاب #مشروطه باقی ماند و در این شانزده سال، مجلس به عنوان نماد مشروطه، بیش از پیش تضعیف شد و بسیاری رجال خوشنام از ساحت مجلس حذف شدند و سطح مجلس پایین آمد. می‌توان گفت که رضاخان مجلس را از انتفاع انداخت و دموکراسی نوپای ایران را تضعیف کرد.   برای مطالعه متن کامل گزارش روز سوم همایش بر روی لینک کلیک کنید https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir