✡️ کابالیسم لوریایی
1️⃣ در همین 👆 زمان، ربّی #اسحاق_لوریا (1534-1572)، اندیشه‌پرداز جدید #کابالیسم پدید شد و کانون اصلی این مکتب در ایتالیا و در پیرامون لوریا تمرکز یافت. اسحاق لوریا به یک خاندان سرشناس #یهودی تعلق داشت که شاخه‌های آن در بسیاری از کشورهای اروپایی و اسلامی گسترده بود. اسحاق در نوجوانی به مصر رفت و مدتی در جزیره‌ای در نزدیکی قاهره که به عمو و پدرزنش تعلق داشت زیست. در این دوران بود که لوریا به اندیشه‌پرداز کابالی و یکی از رهبران اصلی این فرقه بدل شد.
2️⃣ اندیشه‌های لوریا در کنار #کتاب_زوهر یکی از دو منبع اصلی فکری #کابالا به‌شمار می‌رود. هستی‌شناسی جدید کابالی و ترسیم جهان به‌صورت «عین صوف» کار اسحاق لوریا است. اندیشه اسارت #زمزم (اخگر الهی) به‌دست #سیترا_اهرا (نیروهای شیطانی) که بر سرزمین #کلیپت (خلافت/ اسلام) حکم می‌رانند در این مفهوم تبلور یافت. فرآیند دیالکتیکیِ رهایی زمزم، که #تیکون (نوزایی) نامیده می‌شود، نیز متعلق به لوریاست. مفهوم کابالی تیکون، که احتمالاً از «کَوْن» (شُدَن) در عرفان اسلامی اخذ شده، سراسر تاریخ #قوم_یهود را به‌صورت فرایند مسیحایی در راه تحقّق #مأموریت_الهی ترسیم می‌کند.
3️⃣ در اندیشه لوریا، #زن جایگاهی خاص می‌یابد. مفهوم #شخینا در اندیشه کابالی پیش‌تر به معنی «تجلّی روحانی داوود» بود. در #کابالیسم_لوریایی، این مفهوم به نمادی مؤنث بدل شد. در ماجرای هبوط «انسان قدیم» (آدم کدمن)، که با هبوط قوم یهود انطباق می‌یابد، نیروهای شیطانی ملخ (ملک، پادشاه) را از شخینا یا صفیرا ملخوت (ملکه) جدا می‌کنند. تمامی تکاپوی پسین برای رسیدن به شخینا و وصل شدن به اوست. در مکتب لوریایی کابالا، هبوط آدم تنها به‌دلیل گناه نیست؛ بلکه برای انجام مأموریت الهی معینی است و آن گردآوری اخگرهایی است که در سرزمین «خلافت» فروافتاده و اسیر آن شده اند.
4️⃣ پیروان لوریا او را «مسیح بن یوسف» می‌دانستند که راه را برای ظهور مسیح اصلی، «مسیح بن داوود» (سلطان موعود قوم یهود)، هموار کرد. بدین‌سان، کابالیست‌های یهودی و محافل مسیحی متأثر از آنان، که کم نبودند، با انتظار ظهور قریب‌الوقوع مسیح بن داوود به سده 17 گام نهادند. در نیمه اوّل سده 17، کانون اصلی این #مسیح‌گرایی در بندر #آمستردام متمرکز بود و با الیگارشی ماوراء بحار هلند پیوند تنگاتنگ داشت. در این زمان، بخش مهمی از تکاپوی چاپخانه‌های آمستردام بر اشاعه آرمان #ظهور_مسیح و افسانه #اسباط_گمشده بنی‌اسرائیل متمرکز بود.
5️⃣ در دوران استقرار مرکز فرقه کابالا در آمستردام، فرایند تیکون، یعنی جنگ با #نیروهای_شیطانی (سیترا اهرا) مستقر در سرزمین کلیپت (خلافت)، به‌شدت برجسته شد و جایگاه اصلی را در مکتب کابالا یافت. در این زمان، #کابالیسم به‌شکلی آشکار به ایدئولوژی جنگ با #جهان_اسلام بدل شد، #شیطا‌ن‌شناسی به یکی از اشتغالات فکری دائم رهبران فرقه کابالا بدل گردید و رساله‌های متعدد در این زمینه انتشار یافت.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ شابتای زوی و فرقه دونمه (1)
1️⃣ فضای پرهیاهوی مسیحایی که در حوالی نیمه سده 17 آفریده شد و به انقلاب پوریتانی انگلیس و موج گسترده انتقال نیروی انسانی به قاره آمریکا پیوند خورد، طبعاً باید «مسیح» خود را می‌آفرید. چنین بود که در سال 1665 «شابتای زوی» ظهور کرد!
2️⃣ #شابتای_زوی (1626-1676) در بنادر غربی #عثمانی «ظهور» کرد! نخست ادعا کرد که مسیح است ولی مدتی بعد، در زندان عثمانی، ادعای خدایی نمود. کمی بعد به #اسلام گروید. پیروان شابتای یهودیانی بودند که به بازار او رونق می‌دادند. با گروش شابتای به اسلام، پیروان #یهودی او نیز «مسلمان» شدند و همانند مارانوهای مسیحی فرقه‌ای از #یهودیان_مخفی را در جهان اسلام بنیان نهادند که #دونمه نامیده می‌شوند.
3️⃣ سیر تکوین ماجرای شابتای زوی و دعاوی او و ترکیب پیروانش پیش‌نمونه ظهور سه «پیامبر» دروغین و نامدار دیگر در دو سده پسین است: #یاکوب_فرانک در شرق اروپا، #نمود در هند و #علی‌محمد_باب در ایران.
4️⃣ شابتای زوی از حمایت یک «پیامبر دروغین» به‌نام #ناتان_غزه‌ای برخوردار بود و درواقع تکاپوی این دو سناریوی واحدی را رقم زد. نام اصلی ناتان غزه‌ای (1643-1680) «آبراهام ناتان لوی» است. پدرش حاخامی سرشناس با گرایش های کابالی بود و رئیس #یهودیان_اشکنازی مقیم بیت‌المقدس به شمار می‌رفت.
5️⃣ ناتان در سال 1663 با دختر یک تاجر ثروتمند یهودی مقیم غزه ازدواج کرد و در این بندر اقامت گزید. او از این زمان به مطالعه رساله‌های #کابالا پرداخت، از مریدان طریقت #اسحاق_لوریا شد و به مناسک و اعمال رازآمیز روی آورد. مدتی بعد مدعی شد که در حال مکاشفه صدای خداوند را شنیده که اعلام کرده شابتای زوی «مسیح بن داوود» است و ناتان پیامبر اوست!!
6️⃣ #کابالیست‌ها و مروّجین مسیحی #آرمان‌های_مسیحایی آتش این دسیسه را شعله‌ور می‌ساختند. آنان #ظهور شابتای را تأییدی بر پیشگویی‌های قبلی دال بر ظهور مسیح در سال 1666 میلادی یافتند. به‌دلیل تبلیغات کانون مقتدر #زرسالاری_یهودی مستقر در #آمستردام، از تابستان 1665 داستان خروج شابتای زوی، آمیخته با افسانه‌های تحریک‌کننده مسیحایی، از طریق آمستردام در انگلستان و سراسر اروپا پخش شد. گفته می‌شد #اسباط_ده‌گانه بنی‌اسرائیل خروج کرده‌اند، مکّه را تصرف نموده و اکنون با سپاهیان خود در صحرای عربستان عازم اشغال ایران‌اند!!
7️⃣ از این زمان نویسندگان «یهودی – مارانو» و چاپخانه‌های هلند و ایتالیا تکاپویی شدید را آغاز کردند. در طول سال 1666 تبلیغات گسترده و حیرت‌انگیز انتشاراتی، به‌سود شابتای صورت گرفت و رساله‌های متعدد به زبان‌های هلندی، انگلیسی، آلمانی و ایتالیایی درباره خروج شابتای زوی و کرامات و تعالیم او در سراسر اروپا منتشر شد. تصویر روی جلد برخی از این رساله‌ها در دائرة‌المعارف یهود مندرج است. برای نمونه، در آلمان تصاویری پخش شد که شابتای زوی، پادشاه ده سبط گمشده #بنی‌اسرائیل را سوار بر اسب و ایستاده بر روی تپه‌ای نشان می‌داد در حالی که در زیر پای او ارتش صلیبی در حال هجوم است و ارتش مسلمانان در حال گریز!
8️⃣ کمی بعد در آمستردام رساله‌ای منتشر شد که #ظهور_مسیح را اعلام می‌کرد. در این رساله نقاشی‌ای از شابتای زوی مندرج است در حالی‌که بر تخت سلطنت تکیه زده، تاجی بزرگ بر فراز سر اوست و درباریان در پیرامونش ایستاده‌اند. بر روی جلد رساله دیگر (چاپ آمستردام)، که بر آن تصویر تاج شابتای مندرج است، این عبارت را می‌خوانیم: «شابتای زوی، پادشاه اسرائیل و مسیحِ خداوند یعقوب.» تاریخ چاپ این رساله «سال اول احیای پیامبری و سلطنت» است.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ رباخواری یهودی (٢)
1⃣ نظام اعتبار مالی بین‌المللی جدید در اروپا تنها در سده‌های ١۵ و ١۶ در #ونیز و سدهٔ ١٧ در #آمستردام شکل گرفت که دو کانون اصلی تکاپوی #یهودیان بود.
2⃣ بر بنیاد این نوع جدید از مشارکت مالی/ تجاری است که در سدهٔ ١٧ “کمپانی هند شرقی هلند” به‌عنوان یک “شرکت سهامی” بزرگ و جهان‌شمول، و با سرمایه‌گذاری مهم یهودیان / مارانوها پدید شد. بی‌هیچ تردید، یهودیان بنیان‌گذاران نظام جدید مالی و اعتباری دنیای غرب‌اند.
3⃣ در مسیحیت #رباخواری ممنوع است. لذا گسترش رباخواری در اروپا طی سده‌های ١١ و ١٢ میلادی را باید سرآغاز فرایند #سکولاریزاسیون به‌معنی جداشدن “حکومت‌گری” و “سیاست” از احکام شرعی مسیحیت شمرد؛ هرچند این مفهوم بسیار دیرتر، در اواخر سده ١۶ پدید شد.
4⃣ در سدهٔ ١٢ میلادی، گروهی از یهودیان به #انگلیس رفتند و به‌طور عمده در شهر #لینکلن مستقر شدند. تعداد اندکی نیز در سایر شهرها (لندن، آکسفورد، بریستول، کمبریج و...) پراکنده شدند. لینکلن به‌سرعت به مرکز صرّافی و رباخواری انگلیس بدل شد.
5⃣ بزرگ‌ترین رباخوار یهودی این زمان در انگلیس #هارون_لینکلنی است که دامنهٔ عملیات مالی‌اش سراسر انگلستان و اسکاتلند را فرا می‌گرفت. مشتریان هارون، اسقف‌ها، لردها و بارون‌های انگلیسی و حتی شاه اسکاتلند بودند!!
✍ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter