💠💠 نحوه‌ی برخورد تفاسیر مختلف با اسرائیلیات
🔵 با آغاز عصر تدوین تفسیر، #اسرائیلیات فراوانى که وارد حوزه فرهنگ اسلامى شده بود، به #تفاسیر نیز راه یافت. مجموع تفاسیر تدوین شده را مى‌توان به لحاظ نقل و عدم نقل اسرائیلیات، کیفیّت نقل و نیز نقد این روایات به چند دسته تقسیم کرد:
1⃣ تفاسیرى که اسرائیلیات فراوانى را بدون سند و بدون این‌که به نقد یا ردّ آنها بپردازند، آورده‌اند؛ مانند تفسیر مقاتل بن سلیمان، و الدر المنثور سیوطى.
2⃣ تفاسیرى که اسرائیلیات را با سند ذکر کرده و جز در مواردى اندک، به نقد آن نپرداخته‌اند؛ مانند جامع البیان طبرى.
3⃣ تفاسیرى که اسرائیلیات را با سند ذکر کرده و در بیشتر موارد به نقد و بررسى آنها پرداخته‌اند؛ مانند تفسیر القرآن العظیم ابن‌کثیر.
4⃣ تفاسیرى که اسرائیلیات را بدون سند نقل کرده و بیشتر به نقد آن پرداخته‌اند؛ مانند مجمع البیان فى تفسیر القرآن طبرسى و روض‌الجنان و روح‌الجنان ابوالفتوح رازى.
5⃣ تفاسیرى که ضمن حمله شدید به اسرائیلیات و ناقلان آنها، خود در مواردى گرفتار این روایات شده و بدون نقد آنها را در تفاسیر خود آورده‌اند؛ مانند الجامع لاحکام القرآن قرطبى و روح‌المعانى فى تفسیر القرآن آلوسى.
6⃣ تفاسیرى که از نقل اسرائیلیات احتراز و جز در موارد اندک همراه با نقد و ردّ آنها، از ذکر این روایات خوددارى کرده‌اند؛ مانند المیزان فى تفسیر القرآن علامه طباطبایى که گاهى اسرائیلیات را با سند یا بدون سند و با ذکر منبع نقل کرده؛ امّا با معیارهاى عرضه بر قرآن، سنّت و عقل به نقد این روایات مى‌پردازد.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ داستان همراهی موسی با «بندهٔ خدا» در سورهٔ کهف و تفاسیر یهودی
✍️ معرفی مقاله
1️⃣ داستان حضرت موسی (ع) و بندهٔ ناشناس خدا در قرآن باعث بحث‌ها و تفاسیر زیادی شده است.
2️⃣ احتمالاً معروف‌ترین تفسیر از این داستان، تفسیر «آرنت یان ونسینک» است که ادعا می‌کند این داستان بر اساس #افسانهٔ_یهودی «یوشع و الیاس» است. (تفسیرهای دیگر غربی و یهودی هم منشأ داستان را افسانه‌های مسیحی یا یهودی می‌دانند.)
3️⃣ اما مشکل این تفسیر این است که الیاس را با موسی خلط کرده است و شخصیت سومِ داستانِ قرآن، یعنی «بندهٔ خدا» را توضیح نمی‌دهد.
4️⃣ مشکل اصلی این تفسیرها این است که بین متن #قرآن و #تفاسیر اسلامی اولیه تمایز قائل نمی‌شوند. درحالی‌که داستان در قرآن مبهم است و جزئیات و اسامی شخصیت‌ها در تفاسیر اضافه شده‌اند.
5️⃣ اما این نویسندگان نمی‌دانستند که داستان عبری یوشع و الیاس در واقع خود ترجمه‌ای #عبری از یک اثر #عربی قرن یازدهم به‌نام «اَلفَرَج بَعدَ الشّدّة» نوشتهٔ «نسیم بن شاهین» است!
6️⃣ شواهد نشان می‌دهد #داستان_یهودی شباهت بیشتری به تفاسیر اسلامی دارد تا خودِ قرآن، پس داستان یهودی از قرآن و تفاسیرش الهام گرفته نه برعکس.
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter