eitaa logo
اندیشکده مطالعات یهود
27.1هزار دنبال‌کننده
5.3هزار عکس
1.2هزار ویدیو
213 فایل
🕋 لَتَجِدَنَّ أشَدَّ النّاسِ عَداوَةً لِلّذينَ آمَنوا اليَهود 🕎 کانال تخصصی یهودشناسی 🌐 سایت: 👉 https://jscenter.ir 📧 دریافت پیام‌ها - بدون پاسخ‌گویی: 👉 @jsadmin 💳 شمارهٔ کارت برای حمایت مالی: 👉 6037-9974-7556-6817
مشاهده در ایتا
دانلود
🕎✝ سرنوشت وحی توراتی و انجیلی (١) 🕋 وحى قرآنى، سالم از هر تغيير و تحریف 1⃣ ، وحى خداست كه به پيامبر (ص) ابلاغ شده و خداوند از آن حفاظت می‌كند، تا كسى در آن تصرّف نكند و نه‌تنها به‌صورت كامل و تمام به پيامبر (ص) برسد، بلكه به‌درستى از پيامبر (ص) به مردم ابلاغ شود. 2⃣ اما اين‌كه خداوند اين كار را چگونه انجام می‌دهد، ما نمی‌دانيم. همچنان كه چگونگى ساير كارهاى خدا را هم نمی‌دانيم: «إنّما أمرُهُ إذا أرادَ شيئاً أنْ يَقولَ له كُنْ فَيَكون» (یس : ٨٢). خدا هرچه را اراده كند، به همان صورت تحقق می‌يابد. 3⃣ اين مسأله در مورد همه‌ی انبياء عليهم‌السلام صادق است. وحى بر هر پيامبرى نازل شود، چنين ضمانتى را دارد كه تا رسيدنِ آن به مردم صحيح بماند. اما بعد از رسيدنِ آن به مردم، ممكن است خودِ آنها در كلام خدا تصرّفاتى كنند. 📖 در مورد كتاب‌هاى پيشين چنين اتفاقى افتاده است. ✍ علامه مصباح یزدی ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
🕎✝ سرنوشت وحی توراتی و انجیلی (٣) 🕋 وحی قرآنی، سالم از هر تغيير و تحریف 1⃣ از نسخه‌ی اصلى هم چيزى باقى نمانده و خود مسیحیان ادعا نمی‌كنند كه اين كتاب از جانب خدا نازل شده است. 2⃣ آنها اصلاً حضرت عیسی (ع) را خدا می‌دانند و نمی‌گويند عیسى پيغمبر است و انجیل بر او نازل شده است! 3⃣ در مورد انجیلِ موجود هم می‌گويند خدا آن را به حواریین و شاگردان عيسى (ع) الهام كرده است و آن‌ها هم الهامات خود را نوشته‌اند. 4⃣ تعداد انجیل‌ها هم زياد بوده و در نهايت پس از بحث‌ها و كشمكش‌ها، چهار عدد از آنها را انتخاب كردند و گفتند اين‌ها كتاب مقدس است! 5⃣ بنابراين، بعد از اين‌كه وحى توسط انبياء به مردم می‌رسيد، ضمانتى وجود نداشت كه از در امان بماند، اما خداى متعال براى چنين امتيازى را قرار داد كه پس از ابلاغ آن به مردم نيز آن را از تحریف حفظ كرده است. 6⃣ چرا؟ چون در مورد كتب پيشين چنين انتظارى بود كه بعد از وقوع تحریف در آن‌ها، پيامبر ديگرى مبعوث شود و آن را اصلاح كند ولى در مورد قرآن و پيامبر اسلام (ص) كه خاتم پيامبران بود چنين انتظارى وجود نداشت. ✍ علامه مصباح یزدی ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
🕎✝ سرنوشت وحی توراتی و انجیلی (۴) 🕋 وحى قرآنى، سالم از هر تغيير و تحریف 1⃣ يكى از حكمت‌هاى بعثت انبياء اين بود كه کتاب‌هاى آسمانى پيشين كه دستخوش يا فراموشى شده بود، اصلاح و احيا شود. 2⃣ هنگامی‌كه تحریف شد، حضرت عیسی (ع) آن را تصحيح كرد؛ تحريفات را نيز پيغمبر اسلام (ص) اصلاح كرد. اما اگر تحریف شود، پيغمبر ديگرى براى اصلاح آن نخواهد آمد. 3⃣ از اين‌رو، خداى متعال براى قرآن اين مزيّت را قائل شد كه آن را از دستبرد تحريف‌كنندگان نيز مصون نگاه داشت. تنها قرآن چنين امتيازى را دارد و ساير كتاب‌هاى آسمانى اين امتياز را نداشتند، «إنّا نَحنُ نَزَّلنا الذّكرَ و إنّا له لَحافِظونَ» (حجر : ٩)، ما اين قرآن را نازل كرديم و خود ما حافظ آن خواهيم بود. 4⃣ خداوند اين مسأله را با اَدَوات متعددِ تأكيد بيان می‌كند: «إنّا له لحافظون»؛ در اين عبارت، جملهٔ اسميّه و «إنّ» همراه با «لام» تأكيد ذكر شده است و خداوند با نهايت تأكيد می‌فرمايد: ما به‌طور حتم قرآن را حفظ خواهيم كرد و به هيچ‌وجه قرآن دستخوش تحریف واقع نخواهد شد. 5⃣ زيرا اولاً همهٔ وحی‌ها تا زمانی‌كه در اختيار مردم قرار گيرد، مصونيّت دارد، اما قرآن علاوه بر چنين مصونيتى، تا روز قيامت هم مصونيت دارد و تغيير و تحريف در آن راه نخواهد يافت. اين بيانى است كه قرآن دربارهٔ آيات الهى دارد. ✍ علامه مصباح یزدی 📚 منبع: کتاب «در پرتو آذرخش» ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
🕎 مهاجرت بزرگ تاریخ (١) ✡ تاریخ فرهنگی «قبیله لعنت»؛ قسمت چهارم 1⃣ به‌گفتهٔ ، فرعون، سرانجام تسلیم شد و حضرت موسی و هارون (ع) را شبانه طلبید و به آنان گفت با به هرجا که می‌خواهید بروید. پس آنان به سوی «دریای سرخ» و شرق «مصر» کوچ کردند و آنجا اردو زدند. 2⃣ پس از چندی، پشیمان شد و با لشکر خود، به تعقیب آنان شتافت. قوم موسی (ع) از دور، آمدن فرعونیان را مشاهده کردند. 3⃣ در آن هنگام حضرت موسی (ع) دست خود را به طرف دریا دراز کرد و دریا شکافته و خشک شد و بنی‌اسرائیل به‌آسانی از آن عبور کردند. آن‌گاه لشکریان فرعون وارد شدند و حضرت موسی (ع) به امر خداوند، با اشارهٔ دست، آنان را غرق کرد. 4⃣ از مجید و اسلامی برمی‌آید که بنی‌اسرائیل به امر خدا، از مصر خارج شدند؛ نه به اذن فرعون: 👈 «ما به موسی وحی فرستادیم که بندگان مرا شبانه از مصر کوچ بده و آنها شما را تعقیب خواهند کرد.» 5⃣ به بیان قرآن کریم، هنگامی که دو گروه [بنی‌اسرائیل و فرعونیان] یکدیگر را دیدند، یاران موسی (ع) گفتند: 👈 به‌طور قطع در چنگال فرعونیان اسیر شدیم و راه نجاتی وجود ندارد. در پیش روی ما دریا و امواج خروشان آب و در پشت سر ما دریایی از لشکر خون‌خوار است با تجهیزات کامل، جمعیتی که سخت از ما خشمگینند! ✍️ استاد اسماعیل شفیعی سروستانی ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
💥 بخت‌النصر تأدیب خدا بر سر یهود ✡️ بررسی مالکیت فلسطین در تورات (۶) 1️⃣ در سال ۵۸۶ق.م به حمله آورد و آن را ویران کرد و را آتش زد و بسیاری از یهودیان را از دم تیغ گذراند. درخصوص علت دشمنی بخت‌النصر با اختلاف نظر وجود دارد. در واقع خداوند در دل بخت‌النصر افکنده بود تا چنین کند. برای این موضوع دلایل زیادی در و موجود است. 2️⃣ این امر پیش‌تر از سوی خداوند و توسط حضرت موسی انذار شده بود: «و شهرهای شما را خراب خواهم ساخت و مکان‌های مقدس شما را ویران خواهم کرد... به‌حدّی که دشمنان شما... متحیر خواهند شد. و شما را در میان امّت‌ها پراکنده خواهم ساخت و شمشیر را در عقب شما خواهم کشید و زمین شما ویران و شهرهای شما خراب خواهد شد». (سفر لاویان) 3️⃣ اگرچه خداوند مدت اسارت یهودیان در بابل را ۷٠سال مقرر کرده بود (ارمیاء)، لکن آن دوران فقط ۴۸سال طول کشید. پس آن‌گاه، در سال‌ ۵۳۸ق.م بر شهر بابل‌ پیروز شد و با فرمانی‌ اسرای‌ یهود را رخصت‌ داد تا به‌ اورشلیم ‌برگردند و معبد خداوند را بنا نموده‌ به‌ عبادت‌ او مشغول‌ گردند. (‌دوم تواریخ ایام و کتاب‌ عزرا) 4️⃣ نکته مهم این است که بشارت حضرت موسی برای بازگشت به فلسطین بعد از خرابی معبد اول را به زمان حال تطبیق می‌کنند و ادعای رجعت به فلسطین را دارند. در حالی‌که این وعده ٢۵٠٠ سال قبل محقق شده است. 📖 متن کامل به‌همراه عکس و مستندات: 👉 http://jscenter.ir/jewish-studies/beliefs-of-jewish/2472 ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
🌺 مسلمان شدن ادواردو 1⃣ می‌گوید: «در نیویورک که بودم یک روز در کتابخانه قدم می‌زدم و کتاب‌ها را نگاه می‌کردم که چشمم افتاد به . کنجکاو شدم که ببینم در قرآن چه چیزی آمده‌ است. آن‌را برداشتم وشروع کردم به ورق زدن و آیاتش را به انگلیسی خواندم، احساس کردم که این کلمات، کلمات نورانی است و نمی‌تواند گفته‌ی بشر باشد. خیلی تحت تأثیر قرار گرفتم، آن را امانت گرفتم و بیشتر مطالعه کردم و احساس کردم که آن را می‌فهمم و قبول دارم.» 2⃣ ادواردو از ابتدای اسلام‌آوردن توسط والدینش تهدید شد که اگر می‌خواهد مسلمان بماند خبری از ارث نیست. خانواده آنیلی برای آن‌که ادواردو را از ارث محروم کنند، سعی زیادی در دیوانه جلوه دادن وی داشتند. به‌همین منظور وی را در بیمارستانی روانی بستری کردند که به گفته‌ی ادواردو، همه‌ی کارکنان آن بودند. ادواردو به‌خاطر ترس از شستشوی مغزی در آن تیمارستان سعی کرد تا از آنجا فرار کند. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
📚 انجیل واقعی و تورات واقعی 🔸 «حقیقت دین مسیح با حقیقت دین اسلام تفاوتی ندارد. همان چیزی را که حضرت مسیح آورده است، اسلام شاید اضافه هم داشته باشد. چون اسلام بعداً آمده؛ 🔸 اما مشکل اینجا است که این انجیلی که دست شماست، انجیلی نیست که خدا از آسمان فرستاده باشد. اینها روایات است. 🔸 احتمال دارد آن انجیل اصلی دست باشد؛ یهودی‌های فلسطین. آنها خیلی آدم‌های مرموزی هستند. بعید نیست و را داشته باشند. البته قایم می‌کنند و به کسی نشان نمی‌دهند. 🔸 اما این‌هایی که ما داریم، و من هم دارم، روایت است. با چیزی که خدا بر قلب حضرت عیسی نازل کرده است فرق می‌کند. 🔸 آن متأسفانه الان در اختیار کسی نیست. اگر آن بود، خیلی از مشکلات حل می‌شد. آدم می‌گذاشت کنار و می‌دید که این‌ها با هم هیچ تفاوتی ندارند.» 🌐 قسمتی از سخنان مقام معظم رهبری در منزل خانواده شهید ارمنی «وهانج رشیدپور»؛ دی ماه ۱۳۹۴. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter
💎 اعجاز تاریخی قرآن و هیمنهٔ علمی آن بر تورات (١) 1️⃣ ماجرای حضرت موسی (ع) و فرعون را (طبق روش معمولش) با بسیاری از جزئیات نقل می‌کند. ولی سخنی از فرعون ندارد! 2️⃣ از سوی دیگر می‌بینیم که کریم از بسیاری جزئیات ماجرای فرعون چشم‌پوشی کرده است. اما فرعون را گزارش می‌کند: 3️⃣ «فَقَالَ أَنَا رَبُّکمُ الْأَعْلَى [نازعات : ٢۴] و (فرعون) گفت: من پروردگار بزرگ‌تر شما هستم.» 4️⃣ «قَالَ لَئِنِ اتَّخَذْتَ إِلَهًا غَیرِی لَأَجْعَلَنَّک مِنَ الْمَسْجُونِینَ [شعراء : ٢٩] (فرعون‌) گفت: اگر خدایى غیر از من اختیار کنى قطعاً تو را از (جملهٔ) زندانیان خواهم ساخت.» ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter
✡️ داستان همراهی موسی با «بندهٔ خدا» در سورهٔ کهف و تفاسیر یهودی ✍️ معرفی مقاله 1️⃣ داستان حضرت موسی (ع) و بندهٔ ناشناس خدا در قرآن باعث بحث‌ها و تفاسیر زیادی شده است. 2️⃣ احتمالاً معروف‌ترین تفسیر از این داستان، تفسیر «آرنت یان ونسینک» است که ادعا می‌کند این داستان بر اساس «یوشع و الیاس» است. (تفسیرهای دیگر غربی و یهودی هم منشأ داستان را افسانه‌های مسیحی یا یهودی می‌دانند.) 3️⃣ اما مشکل این تفسیر این است که الیاس را با موسی خلط کرده است و شخصیت سومِ داستانِ قرآن، یعنی «بندهٔ خدا» را توضیح نمی‌دهد. 4️⃣ مشکل اصلی این تفسیرها این است که بین متن و اسلامی اولیه تمایز قائل نمی‌شوند. درحالی‌که داستان در قرآن مبهم است و جزئیات و اسامی شخصیت‌ها در تفاسیر اضافه شده‌اند. 5️⃣ اما این نویسندگان نمی‌دانستند که داستان عبری یوشع و الیاس در واقع خود ترجمه‌ای از یک اثر قرن یازدهم به‌نام «اَلفَرَج بَعدَ الشّدّة» نوشتهٔ «نسیم بن شاهین» است! 6️⃣ شواهد نشان می‌دهد شباهت بیشتری به تفاسیر اسلامی دارد تا خودِ قرآن، پس داستان یهودی از قرآن و تفاسیرش الهام گرفته نه برعکس. ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter
✡ مغضوبین ارض [٨] 🕋 «معجزهٔ قرآن در یهودشناسی» 💥 «یهود تمنّای مرگ ندارد!» 1⃣ با خود اسرار فراوانی دارد، نگاه کشف الاسراری شما به قرآن و تلاش مستمرّتان در فهم آیات، از شما مردمی خواهد ساخت که از هدایت خاصّهٔ الهیّه برخوردارند. همانانی که خداوند در وصف‌شان می‌فرماید: «وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِینَّهُمْ سُبُلَنَا» [سورهٔ عنکبوت، آیهٔ ۶٩]. 2⃣ و ما نیز با استعانت از کلام خدای متعال، به‌اختصار پیوندِ «قَدْ یئِسُوا مِنَ الْآخِرَةِ»، که در سیزدهمین آیهٔ سورهٔ ممتحنه آمده، و «وَ لَنْ یتَمَنَّوْهُ أَبَداً»، که در آیهٔ نودوپنجم سورهٔ بقره به آن اشاره شده را آشکار، و پرده از پیچیدگیِ خصلتیِ برمی‌داریم. 3⃣ در یهودیان، به این معنا منجر نشد که ادعای آخرت‌گرایی نداشته باشند؛ آنان علاوه بر ادعای آخرت‌گرایی، آخرت را «خَالِصَةً مِنْ دُونِ النَّاسِ» [سورهٔ بقره، آیهٔ ٩۴] از آنِ خود می‌دانند! 4⃣ می‌گویند: ، انحصاریِ یهودیان است و دیگران سهمی از آن ندارند! و این در حالی‌است که «سِفر جامعه» که آن را به حضرت سلیمان پسر داوود علیهماالسلام نسبت می‌دهند، روزهای بعد از مرگ را روزهای تاریکی و بیهودگی می‌خواند و از یهودیان می‌خواهد تا آن‌جا که می‌توانند از زندگی لذت ببرند! 5⃣ می‌گوید: 📖 «زندگی شیرین و نور آفتاب دلپذیر است. پس برای هر سالی که زندگی می‌کنید، شکرگزار باشید و از آن لذّت ببرید. بدانید که روزهای تاریکی در پیش رو خواهید داشت و سرانجام خواهید مُرد و امیدی برای‌تان باقی نخواهد ماند (و هرچه که می‌آید باطل است)» [سِفر جامعه، فصل١١، آیات ٧و٨]. 6⃣ دل‌بستگی یهودیان به این دنیای فانی به‌حدّی است که فهم آن برای غیریهودیان به‌ویژه مسلمانان بسیار سخت و گیج‌کننده است. «اعتقاد به خداوند»، و در همان حال، «عدم اعتقاد به آخرت» در ادبیات و فرهنگ ، از یهودیان موجوداتی پیچیده و پر از تناقض در افکار و رفتار به نمایش گذارده است. 7⃣ از سویی تلاش برای کسب لذّت و از سوی دیگر و پایان همهٔ دل‌بستگی‌ها، و آغاز بیهودگی، تمامی لذّت‌ها و کام‌جویی‌های این دنیا را در کام یهودیان به تلخی برده است. ✍ علی خلیل اسماعیل ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter
✡️ مغضوبین ارض [۶۵] 💥 یاران گوساله [٣] 🔹 علماء سوء، سامری‌های امت رسول‌الله (ص) 1️⃣ و نیز از دوستان جوانم به جِد می‌خواهم که در شناسایی و پرهیز از ، همانانی که نقش قوم یهود را در امت رسول خدا (ص) به تماشا می‌گذارند، کوشا باشند. 2️⃣ قطعاً دوستان جوان من می‌دانند که پرهیز از «علماء سوء» تنها شامل افراد و آحادی در شکل و شمائل خاص نمی‌شود: 🔸 از رنگ و لعابی که بر کاسه و بشقابی که سر سفرهٔ شام و ناهار و یا روی میز غذا چیده شده است، 🔸 و از نقش و نگاری که بر پارچه و در و دیوار نقش بسته است، 🔸 و از نوشته و تصویری که بر روی پیراهن ورزشکاری خودنمایی می‌کند، 🔸 تا فیلمی که بر پردهٔ سینما رفته است، 🔸 و نمایشی که در سالن تئاتر به اجرا درآمده است، 🔸 و تصاویر ثابت و متحرکی که از طریق دستگاه‌های فرستنده و گیرنده ارسال و دریافت می‌شود، 🔸 و تا مجله و روزنامه‌ای که هر صبح و شام بر دکّه‌های مطبوعاتی عرضه می‌گردد، 👈 و تا هر جایی که ذهن دوست جوان من توانایی و کشش ارائه‌ی معنا و مفهوم از «علماء سوء» دارد، بر حذر بودن و دوری‌گزیدن نیز ساری و جاری خواهد بود. 3️⃣ دوست جوان من بداند که اگر در لسان آیات و روایات، «علماء سوء» افراد جان‌دار معرفی شده‌اند، به این خاطر است که همهٔ فیلم‌ها، نمایش‌ها، صداها، نوشته‌ها، تصویرها، ابزارهای فکری و فرهنگی، کتاب‌ها، مقاله‌ها، ارائهٔ همهٔ تفکرها، ایده‌ها و مکتب‌ها، ریشه در افراد جان‌دار دارد. 4️⃣ از آن‌جا که «پرهیز» ریشه در «شناخت» دارد و بدون شناخت اگر نگوییم پرهیز محال است، اما حقیقتاً با دشواری‌های زیادی مواجه است، لذا از باب «الإکرام بالإتمام» توصیه‌هایی ارائه می‌شود: 🔹 نشانه‌های علماء سوء در امت رسول خدا (ص) 5️⃣ 1. از نشانه‌های علماء سوء، رفتاری است که با تورات کرده‌اند: «مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوهَا کَمَثَلِ الْحِمَارِ یَحْمِلُ أَسْفَاراً.» [جمعه : ۵] 👈 کسانی که در امّت رسول خدا (ص) به نوعِ معامله‌ای که یهود با داشتند با رفتار می‌کنند، شک نکنید همانند الاغ‌هایی هستند که افتخار حمل کتاب را دارند. 6️⃣ برای الاغ چه فرقی می‌کند که مثلاً سنگ حمل کند یا کتاب؟! از آن‌جا که الاغ است، قطعاً برای او فرقی نمی‌کند. اما برای آدم و یا عالِمی که به‌جای سنگ حمّال کتاب شده است، البته فرقی قابل ملاحظه وجود دارد. 7️⃣ آدمی که حمّال سنگ شده است، چقدر می‌تواند مصیبت درست کند؟ او خیلی که شقاوت به خرج دهد می‌تواند قاتل جسم‌ها شود، اما عالِمی که مفهوم و محتوای کتاب را ساخته، کرده و یا دست به برده، کتاب را همانند کاغذپاره‌ای ناچیز شمرده و آیات الهی را به زیر دست و پا انداخته است، علاوه بر ضلالت خود، اسباب گمراهی بسیاری از امت رسول خدا (ص) را در طول زمان را مهیا کرده است. ✍️ علی خلیل اسماعیل ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter
✡️ مغضوبین ارض [١٠٢] 💥 پایان یهود [١٠] 1️⃣ این‌که قرآن عزیز شما مردم مسلمان را از با یهود و نصاری بازمی‌دارد، و از این‌که یهود و نصاری را به‌عنوان بپذیرید نهی می‌کند به این خاطر است که آنان برای خود منافعی تعریف کرده‌اند: «بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ». [مائده : ۵١] 2️⃣ و برای دست‌یابی به آن ، و یا نگه‌داری از آن منافع، یک‌دیگر را می‌دهند، یک‌دیگر را می‌کنند. یعنی زمانی شما را می‌پذیرند که در خدمت منافع‌شان باشید و اگر بین منافع‌شان و منافع دوستان‌شان با شمای مردم مسلمان معارضه‌ای واقع شود، بدون کمترین ملاحظه‌ای پا روی شما می‌گذارند. 3️⃣ شما مردم مسلمان برخلاف مردمی که آقای ارنست هیمر در میان‌شان زندگی می‌کند، حق ندارید دست به بزنید و الحمدلله دست به تجربه هم نمی‌زنید، و حق ندارید از آزمون و خطا استفاده کنید، همان‌گونه که استفاده نمی‌کنید. 4️⃣ آن‌ها به‌خاطر این‌که ندارند، ناگزیرند که دست به تجربه بزنند، و دست به تجربه هم زدند و با یهود هم شدند، گفتند با هم «Close Contact» خواهیم داشت. 5️⃣ قرارِ مردم و هم‌وطنانِ آلمانیِ آقای هیمر این شد که تماس نزدیک و «close contact» را از طریق و از باب این‌که «ما با هم برابر هستیم و فرقی بین ما نیست»، از طریق «ازدواج»، زن دادن و زن گرفتن و «اختلاط خون» اِعمال کنند و تا جایی پیش بروند که محو شود. و به‌اصطلاح «water down» شود، یعنی آب شود. آقای هیمر از همین اصطلاح استفاده می‌کند. 6️⃣ حال ببینیم آیا «نژاد یهودی» آب شد؟! و آیا محو و ناپدید شد؟! ✍️ علی خلیل اسماعیل ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter