✡ بررسی ستایش کوروش در تورات (1)
1⃣ تردیدی وجود ندارد که #تورات امروزی لزوماً همان مکتوبات انبیاء نیست.
2⃣ بلکه مجموعهای از نوشتهها و یادداشتهای #کاهنان یهود در گذر تاریخ است.
3⃣ همان دشمنانی که در لباس علمای #یهود وارد این دین الهی شدند و تا توانستند در آن کژی پدید آوردند.
4⃣ و در مسیر رسیدن به اهداف پلید خود حتی به پیامبران، پاکترین آموزگاران تاریخ بشریت نیز رحم نکردند.
5⃣ در تورات امروزی پلیدترین و شومترین اتهامات به پیامبران الهی دیده میشود.
6⃣ از تهمت میگساری و عربدهکشی و قتل و غارت انسانهای بیگناه گرفته تا زنای با محارم و حتی تجاوز به عنف و… همگی موضوعاتی است که در تورات بر پیامبران نسبت داده شد.
7⃣ با این وجود اما نویسندگان تورات #کوروش را ستودهاند!
8⃣ عجیب است؛ پیامبران را هدف زشتترین ناسزاها قرار دادهاند و در راه ترور شخصیتی آنان از هیچ تلاشی فروگذار نکردهاند، لیکن کوروش هخامنشی را ستودهاند!
9⃣ این امر هر خردمندی را به شک و تردید وا میدارد.
🔟 در ادامه به نمونهای از این تناقض توجه كنید:
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🌐 هشتگ اصلی : #کوروششناسی
💠 یونان، زادگاه ورزش غرب (1)
✡️ #داستان_ورزش_غرب با تأکید بر نقش یهود (1)
1️⃣ در میان جشنهای چهارگانهی یونانیان (جشنهای نمه، تنگه، پیته و المپی) از همه مجللتر و معروفتر جشنهای المپی بود که هر چهار سال یک بار تجدید میشد و فاصلهی هر دو جشن، یک #المپیاد نام داشت.
2️⃣ ویل دورانت درباره علاقهی وافر یونانیان به این جشن مینویسد:
✍️ در #یونان اگر دین از ایجاد وحدت ناتوان ماند، #ورزش در این راه به موفقیت رسید... علت اصلی گردآمدن یونانیان در شهرهای مقدسی مانند المپی، دلفی، کورنت و نمئا عبادت نبود، بلکه تماشای مسابقاتی بود که در این شهرهای مقدس برپا میشد. بدین سبب، اسکندر مقدونی که همهی دنیای قدیم را زیر پا گذاشت، المپ را پایتخت جهان میشمرد.
3️⃣ یونانیان معتقد به خدایی واحد نبودند و در کنار پرستش انواع و اقسام ربها و خدایان بیش از هر چیز به تمنیات انسانی و جمال طبیعی اندام او میاندیشیدند و آن را مظهر زیبایی میپنداشتند. از همین رو همهی تلاش آنها مصروف کسب بهرهمندی مادی از حیات و زیبایی جسمی میشد و برای نیل به این منظور از هیچ کوششی فروگذار نمیکردند.
4️⃣ ویل دورانت مینویسد:
✍️ در این شهرها، دین حقیقی یونانیان یعنی پرستش تندرستی و نیرومندی و زیبایی تجلّی میکرد.
5️⃣ #المپ وعدهگاه ابراز تنومندی و جمال جسم آدمی بود. یونانیان هر چند که به پیروی از #کاهنان در اندیشهی جلب رضایت خدایان بودند تا از آسیب و خشم او در امان مانند؛ اما جان ناس نویسندهی کتاب تاریخ ادیان از قول یکی از اندیشمندان مینویسد:
✍️ هومر و هزیود، هر دو تمام اموری را که در نزد آدمیان مذموم، قبیح و شرمآور است مانند دزدی، زنا و فریب و دروغ، همه را به خدایان خود نسبت دادهاند!
6️⃣ میتوان گفت که دین در اخلاق مردم تأثیر زیادی نداشت؛ زیرا دین یونانی از آغاز مجموعهای از مراسم جادویی بود و به اخلاق مربوط نمیشد. در دین یونانی اجرای صحیح تشریفات سنتی بیش از درستی و پاکی انسان اهمیت داشت و خدایان آسمانی و زمینی یونانیان از لحاظ عفت و شرافت و نجابت سرمشقهایی عالی به انسان ندادند.
📚 منبع: شفیعی سروستانی، اسماعیل ، داستان ورزش غرب (سیر تحوّل تاریخی و فرهنگی ورزش غرب)، تهران: نشر هلال، چاپ چهارم، ص19-22.
🌐 متن کامل مقاله در سایت اندیشکده:
👉 http://yon.ir/jewport
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
💠 اسطوره تبعید یهودیان به بابل (3)
✡ اسطورهها و بنیانهای اندیشه سیاسی یهود (قسمت پنجم)
🌐 مصاحبه با استاد عبدالله شهبازی
1⃣ خاندان سلطنتی #یهود در #بابل به زندگی خود ادامه دادند و پس از مرگ #بختالنصر وضع آنها حتی بهتر از گذشته شد.
2⃣ پس از مرگ بختالنصر سه پادشاه در بابل به قدرت رسیدند تا سرانجام نوبت به فردی از قبایل آرامی به نام #نبونیدوس رسید.
3⃣ در این زمان به علت اختلاف میان مادها و پارسها نفوذ ایران در بابل به حداقل رسیده و به جای آن نفوذ مصر افزایش یافته بود.
4⃣ سرانجام نبونیدوس با مصر علیه ایران متحد شد ولی در بهار سال 539 پیش از میلاد ایرانیان به فرماندهی #کوروش هخامنشی به بابل لشگر کشیدند و نبونیدوس را خلع کردند.
5⃣ در اینجا باید اضافه کنم که مورخین #یهودی تصویری بسیار تحریف شده از کوروش ساختهاند و کوشیدهاند تا میان #اشراف_یهود و #کوروش نوعی پیوند نزدیک ایجاد کنند.
6⃣ توجه کنیم که نه تنها در کتیبه استوانهای کورش به مناسبت فتح بابل، بلکه در تمامی سنگنبشتههای ایرانِ آن عصر نامی از #یهودیان نیست و در منابع یونانی هم هیچ اشارهای به رابطه کوروش با یهودیان نشده است.
7⃣ در واقع، در زمان فتح بابل، خاندان سلطنتی و #اشراف_یهودی اسیر و برده نبودند که کوروش آنها را نجات دهد!!
8⃣ آنها، چنانکه گفتم، زندگی پر تجمل و راحتی داشتند و در دوران نبونیدوس میتوانستند به #اورشلیم بازگردند ولی این کار را نکردند. البته کوروش هم اجازه داد که آنها به #بیتالمقدس بازگردند ولی آنها چنین نکردند.
9⃣ تنها یکی از شاهزادگان #یهودی به نام #زروبابل (زاده بابل) در رأس گروهی از اشراف و #کاهنان برای بازسازی #معبد_سلیمان سفری بسیار پر تجمل به اورشلیم کرد ولی این گروه بعد از مدت کوتاهی به بابل بازگشتند.
🔹 ادامه دارد...
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #اندیشه_سیاسی_یهود
✡ مسأله بکوریّت و میثاق خداوند (4)
1⃣ تا اینجا نمیبایست هیچگونه اختلاف و برخوردی میان #بنیاسماعیل و #بنیاسحاق وجود داشته باشد، زیرا اگر منظور از «تبرک» خداوند و «حق #بکوریت» صرفاً برخی متعلّقات مادی و قدرت بوده باشد، در آنصورت مسأله قابل حل و فصل میبود.
2⃣ اما حقیقت چنین نیست زیرا یک نکتهی بسیار اساسی و بنیادی وجود دارد که این دو امت همواره دربارهی آن اختلاف کردهاند و آن مسألهی #مسیحا و محمد (ص) است. #یهودیان تحقق پیشگوییهای کتب مقدس خود دربارهی مسیحا را نه در شخص عیسی (ع) میبینند نه در وجود محمد (ص).
3⃣ بسیاری از یهودیان همیشه نسبت به #اسماعیل حسادت کردهاند! زیرا بهخوبی میدانند که #میثاق خدا در وجود او معنا پیدا میکرد و با #ختنه کردن او بود که عهد خدا با ابراهیم بسته شد. همین بغض و کینه نسبت به اسماعیل باعث شده که عدهای از #کاهنان و کاتبان و فقهای #یهود بسیاری از قطعات کتب مقدس را #تحریف و حکّ و اصلاح کردهاند!
4⃣ حذف نام #اسماعیل از آیههای اول، دوم، و ششم و هفتم فصل بیست و دوم کتاب پیدایش و قراردادن نام #اسحاق بجای آن و در عین حال حفظ عنوان توصیفی «پسر یگانهی خود»! در واقع انکار وجود اسماعیل و نقض آشکار میثاقی است که خداوند با ابراهیم و اسماعیل بسته است.
5⃣ در این فصل کتاب، خداوند آشکارا میگوید که: «چون پسر یگانهی خود را از من دریغ نداشتی… ذرّیهی ترا مثل ستارههای آسمان و مانند ریگهای کنار دریا افزایش میدهم و تکثیر میکنم.» و کلمهی #تکثیر عیناً تکرار کلمهای است که فرشتهی خداوند در بیابان به #هاجر گفته است.
6⃣ فرشتهی خداوند به هاجر میگوید که ذرّیهی ترا چنان بسیار نمایم که از بسیاری به شمارش درنیایند و اضافه میکند که: «اسماعیل بارور و پرثمر خواهد بود». اما جاعلین، کلمهی اصلی عبری متن #تورات را که به معنای «بارور و پرثمر» و از ریشه عبری Para (معادل کلمات وَفَر و وفور در زبان عربی) است، به چیز دیگری تبدیل کرده و آن را «خر وحشی» یا فقط «وحشی» معنا کردهاند!
7⃣ آیا بهراستی شرمآور و کفرآمیز نیست که یک پیامبر خدا را که خداوند «بارور و پرثمر» نامیده، بخاطر تعصّب و جهل، «خر وحشی» بخوانیم؟!!
🔹 ادامهی مقاله را در سايت اندیشکده مطالعه كنيد.
✍️ نویسنده: عبدالأحد داوود (اسقف داود بنیامین)
📚 منبع: محمد (ص) در تورات و انجیل ، ترجمه فضلالله نیکآیین ، نشر نو، چاپ اول 1361.
📖 متن کامل مقاله در سایت اندیشکده:
👉 http://yon.ir/bokoor
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ دربارهی کوروش و آزادی بنیاسرائیل
1⃣ در سال 598 پیش از میلاد ارتش مشترک بابل و ایران به منطقه شرق مدیترانه لشگر کشید و شاهان و رجال دولتهای هوادار مصر را به بابل انتقال داد و هواداران خود را از میان بزرگان بومی این دولتها به قدرت رسانید. یکی از این تبعیدیان #یهویاکین شاه جوان #دولت_یهودا بود.
2⃣ ورود #بختالنصر به #اورشلیم به آرامی و بدون خونریزی انجام شد و در عهد عتیق سخنی از قتل و غارت و کشتار در میان نیست. بختالنصر خاندان سلطنتی یهود را برکنار نکرد بلکه عموی شاه یهود، به نام #صدقیا، را به عنوان نایبالسلطنه در اورشلیم منصوب کرد. این ماجرا دستمایه تبلیغات فراوان یهودیان شده که به اسطوره #آوارگی و #تبعید در بابل تبدیل گردیده است!
3⃣ امروزه، اکتشافات باستانشناسی و کشف آرشیوهای بابل باستان آشکار ساخته که این «تبعیدیان»، برخلاف سدهها تبلیغات یهودیان، «اسیر» نبودند. املاک پهناور یهویاکین و بزرگان و #کاهنان یهودی در سرزمین یهود محفوظ بود و به وسیله کارگزارانشان اداره میشد.
4⃣ پس از مرگ بختالنصر سه پادشاه در بابل به قدرت رسیدند تا سرانجام نوبت به فردی از قبایل آرامی به نام #نبونیدوس رسید. در این زمان به علت اختلاف میان مادها و پارسها نفوذ ایران در بابل به حداقل رسیده و به جای آن نفوذ مصر افزایش یافته بود. سرانجام نبونیدوس با مصر علیه ایران متحد شد ولی در بهار سال 539 پیش از میلاد ایرانیان به فرماندهی #کوروش هخامنشی به بابل لشگر کشیدند و نبونیدوس را خلع کردند.
5⃣ پس در زمان فتح بابل، خاندان سلطنتی و #اشراف_یهودی اسیر و برده نبودند که کوروش آنها را نجات دهد!! آنها زندگی پر تجمل و راحتی داشتند و در دوران نبونیدوس میتوانستند به اورشلیم بازگردند ولی این کار را نکردند. البته کوروش هم اجازه داد که آنها به #بیتالمقدس بازگردند ولی آنها بازهم چنین نکردند!!
6⃣ تنها یکی از شاهزادگان یهودی به نام #زروبابل (زاده بابل) در رأس گروهی از اشراف و کاهنان برای بازسازی #معبد_سلیمان سفری بسیار پر تجمل به اورشلیم کرد ولی این گروه بعد از مدت کوتاهی به بابل بازگشتند.
7⃣ بررسی دقیق در #عهد_عتیق نشان میدهد که مأموریت زروبابل برای بازسازی معبد سلیمان با مخالفت مردم شهر، که مخالف اعاده حاکمیت اشراف و #کاهنان_یهودی بودند، مواجه شد و به همین دلیل کوروش دستور متوقف کردن آن را صادر کرد. بازسازی معبد تنها در سال دوم سلطنت داریوش اول از سر گرفته شد.
✍ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله در سایت اندیشکده:
👉 http://yon.ir/ESSTER
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
💠 مجوسان ستایشگر عیسای نوزاد که بودند؟ (1)
✡️ جلوهای دیگر از تحریفات تاریخی یهود
1⃣ به وقت تولد حضرت عیسی (ع) در شهر بیت لحم، سه ایرانی به کمک ستارگان از تولد آن حضرت باخبر شده و به آنجا رفتند و هدایایی به حضرت مریم (س) تقدیم نمودند. مسیحیان، این سه نفر را به سه پادشاه (the three kings) یا سه مرد عاقل (the three wise men) ملقب کرده و حتی نامهایی نیز به آنها نسبت دادهاند: بالتازار (بل تصّر)، مِلکور (ملکیور)، گاسپر (یاسپر) (Balthassar, Melchior, Gaspar).
2⃣ در خصوص اینکه این #مجوسان که بوده و از کجا آمدهاند بحث و نظرهای گوناگونی درگرفته است، ولی هنوز هیچ قطعیتی در این خصوص وجود ندارد.
✝ روایت واقعه در انجیل متّی
1⃣ واقعهی آمدن مجوسان به دیدار عیسای نوزاد، سراسر باب دوم از انجیل متّی را به خود اختصاص داده است.
2⃣ خلاصهی ماجرا این است که پس از تولد حضرت عیسی (ع) در بیت لحم، چند نفر مجوس از سمت مشرق به #اورشلیم میآیند و میپرسند: «کجاست آن تازه مولود که #پادشاه_یهود است؟ ما ستارهی او را در مشرق دیده و برای پرستش (تکریم) او آمدهایم.» پس #هیرود پادشاه و مردم اورشلیم از این خبر مضطرب شدند. هیرود از #کاهنان یهود پرسید: «مسیح کجا باید متولد شود؟» آنها با بررسی کتب خود گفتند: «در بیت لحم». آنگاه هیرود مجوسان را به حضور طلبیده از ظهور آن ستاره پرسید و گفت: «به بیت لحم بروید و چون او را یافتید مرا نیز خبر کنید.»
3⃣ مجوسان به سمت بیت لحم رفتند و در راه، ستاره را مجدداً یافتند و خرسندانه آن را تعاقب نمودند تا به بیت لحم رسیدند. ستاره در بالای منزلی ایستاد و آنها داخل شده طفل را با حضرت مریم (س) دیدند و بر او تعظیم کرده، هدایای خود یعنی: طلا و کُندُر و مُرّ را تقدیم نمودند. پس در خواب شب به مجوسان وحی رسید که به نزد هیرود بازگشت نکنند. لذا آنها از راه دیگر به وطن خویش مراجعت کردند.
4⃣ بعد از رفتن ایشان، فرشتهی خدا در خواب به یوسف (کفیل/ شوهر مریم) ظاهر شده گفت: «برخیز و طفل و مادرش را بردار و به مصر فرار کن و در آنجا بمان، زیرا هیرود میخواهد طفل را هلاک کند.» پس آنها به مصر رفتند. و چون هیرود دید که مجوسان بازنگشتند سربازانش را فرستاد تا تمام اطفال کمتر از دو سال را در بیت لحم بکشند.
5⃣ چندی بعد، هیرود نیز مُرد و فرشتهی خدا در خواب، زمان بازگشت را به یوسف اعلام نمود. در مراجعت یوسف دید که اَرکیلا پسر هیرود حاکم یهودیه شده لذا به هدایت فرشته به استان جلیل در شمال فلسطین رفته، در شهر ناصره ساکن شدند.
✍️ نویسنده: امیر اهوارکی
👉 goo.gl/oKVmtW
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
💠 مجوسان ستایشگر عیسای نوزاد که بودند؟ (3)
✡️ جلوهای دیگر از تحریفات تاریخی یهود
🌐 رسالت عیسی (ع)
1⃣ آمدن مجوسها به دیدار عیسای نوزاد میتواند دلیلی باشد که محدودهی رسالت حضرت عیسی (ع) جهانی بوده است. ولی آیا حقیقتاً ایشان بر همهی مردم دنیا مبعوث شده است؟ پاسخ منفی است. زیرا بر اساس آنچه از قرآن مجید و اناجیل اربعه برمیآید، رسالت حضرت عیسی (ع) مختص قوم #بنیاسرائیل بوده است. هیچجا نقل نشده که حضرت عیسی (ع) غیریهودیان را به دین خدا فراخوانده باشد. عیسی (ع) بنا به نص قرآن در دنبالهی رسالت حضرت موسی (ع)، بر #قوم_یهود مبعوث شده است (بقره/ 88 ـ مائده/ 44 و 46). در اناجیل نیز دیده میشود که حضرت عیسی (ع) مردم را به #تورات و #کتب_انبیاء یهود ارجاع میدهد (متّی 5/ 17 ـ 7/ 12 ـ 8/ 4 ـ مرقس 13/ 14 ـ لوقا 4/ 21 ـ 10/ 26 ـ یوحنا 10/ 34 و 35). به همین سبب است که مسیحیان مجبور به قبول تورات و سایر کتب انبیاء یهود هستند.
2⃣ بنیاسرائیل به مصر رفته و پس از قحطی نیز بازنگشتند. حدود چهارصد سال بعد، طبق پیشگویی ابراهیم و یعقوب و یوسف علیهمالسلام که در تورات مذکور است (پیدایش 15/ 13 تا 16 ـ 48/ 21 ـ 50/ 24)، خداوند حضرت موسی (ع) را فرستاد تا بنیاسرائیل را به #فلسطین بازگرداند. لذا رسالت حضرت موسی (ع) نیز مختص به قوم یهود بود و این حقیقت در قرآن مجید نیز مؤکد است (اعراف/ 105 و 134 ـ طه/ 47 ـ شعراء/ 17). بنا به یک حکم کلی، همهی امتها پیامبر داشتهاند (فاطر/ 24) و این پیامبران به سوی قوم خود رفتهاند، به زبان همان مردم (نگا. یونس/ 74 ـ یوسف/ 109 ـ ابراهیم/ 4).
3⃣ در قرآن از زبان فرشتهای که بر حضرت مریم (س) پدیدار شد، آمده است: «و او پیامبری است که به سوی بنیاسرائیل میرود» (آلعمران/ 49). این مطلب از برخی دیگر از آیات نیز مستفاد میشود (صف/ 6 و 14 ـ مائده/ 72 ـ زخرف/ 59). در انجیل متّی از زبان حضرت عیسی (ع) منقول است که: «فرستاده نشدهام مگر به جهت گوسفندان گمشدهی بنیاسرائیل» (متّی 15/ 24). مراد از «گوسفندان گمشده»، عموم مردم #یهودی هستند که توسط #کاهنان یهود گمراه شدهاند.
4⃣ فلسطین در زمان حضرت عیسی به سه استان شمالی، مرکزی و جنوبی تقسیم شده بود که به ترتیب جلیل، سامریه و یهودیه خوانده میشد. حضرت عیسی طبق متن سه انجیل نخست (متّی، مرقس و لوقا)، فقط در شهرهای استان جلیل موعظه میکرد و فقط یک نوبت به #اورشلیم وارد شد که همان وقت، کاهنان او را گرفته و به قتل رساندند (!) حضرت عیسی (ع) در این سه انجیل یک پیامبر جلیلی خوانده میشود و محدودهی رسالت او بخشی از قوم یهود است و نه همهی یهودیان، تا چه رسد به تمام مردم جهان!
5⃣ ادعای مسیحیان در خصوص رسالت جهانی پیامبرشان به آن دلیل است که ایشان حضرت عیسی را رسول خاتم معرفی میکنند و از آنجا که در تورات و کتب انبیاء آمده است که «تمام اقوام جهان منتظر آمدن رسول خدا هستند» (پیدایش 49/ 10) و یا «کسانی که در جزیرهها ساکنند شریعت او را انتظار میبرند» (اشعیاء 42/ 4) لذا حکم میکنند که عیسی (ع) همان پیامبر خاتم است. در حالیکه حضرت عیسی شریعت و فقه نیاورد و مطابق شریعت تورات حکم میکرد. ثانیاً او هرگز چنین ادعایی نکرده است که پیامبر موعود (ماشیح) است (برای نمونه نگا: متی 22/ 41 تا 45 ـ 24/ 5). ثالثاً این ادعا را نخستین مرتبه #پولس یهودی در دمشق مطرح کرد (اعمال 9/ 22) و در شهرهای دیگر هم آن را نشر داد، و این همان بدعت بزرگ اوست. نتیجه میگیریم که محدودهی حضرت عیسی (ع) نیز به مانند حضرت موسی (ع) و سایر انبیاء بنیاسرائیل مختص به قوم یهود بوده است.
✍️ نویسنده: امیر اهوارکی
👉 goo.gl/oKVmtW
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
💠💠 یهودیان چگونه تابوت عهد را از دست دادند؟
✡️ بررسی مالکیت فلسطین در تورات (5)
1️⃣ مهمترین و گرانبهاترین شیئی که در اندرونی #معبد_سلیمان نگاه داشته میشد، #تابوت_عهد بود یعنی همان توراتی که حضرت موسی (ع) به نزد علمای این قوم به ودیعت نهاد. این تابوت در اندرونیِ محراب معبد در مکانی به نام #قدس_الاقداس نگاه داشته میشد، جایی که #کاهنان برگزیده فقط یک نوبت در سال بدانجا وارد میشدند.
2️⃣ از سال 586 تاکنون، درست 2600 سال میگذرد و در این مدت، از تابوت عهد (الواح تورات) خبری نیست. #یهودیان ، این مهمترین و گرانبهاترین شیء جهان را که #معجزه مسلّم خداوند است، از دست دادند. لذا توراتی که یهودیان اکنون به آن استناد میکنند، بدون سند است.
3️⃣ علت اصلی #حفاری های اخیر #صهیونیست ها در ذیل #مسجد_الاقصی پیدا کردن تابوت عهد است. آنها گمان دارند که تابوت در جایی از شهر قدس، مخفی شده و خاک میخورد! در حالیکه پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) بارها اظهار کردهاند که تابوت عهد موسی (ع) در نزد این خاندان مبارک است.
4️⃣ ما مسلمانان عقیده داریم که برهان حضرت مهدی (عج) برای #قوم_یهود آوردن تابوت عهد خواهد بود و حجّت او بر مسیحیان، خود شخصِ عیسی (ع) است که به یاری آن حضرت، کمر خواهد بست.
5️⃣ برهان تابوت عهد در تاریخ #یهود سابقه دارد. در زمان سموئیل نبی (ع) یهودیان تابوت را در جنگی از دست داده بودند و از مکانش خبر نداشتند. در این زمان حضرت سموئیل (ع) به اصرار یهود پذیرفت تا پادشاهی برای ایشان منصوب کند. او #طالوت (شائول) را به حکمرانی نصب کرد اما یهودیان او را نمیپذیرفتند تا اینکه سموئیل به آنها خبر داد که نشانهی آنکه خداوند، طالوت را بر شما ریاست داده آن است که #تابوت_عهد به سوی شما برمیگردد.
📖 متن کامل بههمراه عکس و مستندات:
👉 yon.ir/taKM
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
💠💠 اخراج از فلسطین ، عقوبت یهود
✡️ بررسی مالکیت فلسطین در تورات (7)
1️⃣ پس از فتح بابل به دست #کوروش یهودیان از آن شهر آزاد شده به #فلسطین بازگشتند. نزدیک به یکصد سال گذشت تا اینکه خداوند به مدد دو نبی به نامهای عَزرا و نَحَمیا، #یهودیان را نصرت بخشید تا معبد دوم و خانهها و حصارهای #اورشلیم را بسازند.
2️⃣ حضرت #عیسی در حدود سال 30 میلادی به پیامبری مبعوث شد. رسالت آن حضرت آنطور که از اناجیل مسیحی برمیآید #توبه دادن یهودیان بوده است. به این معنا که بعد از 470 سال که از ساخت معبد دوم میگذشت یهودیان به سمت ظلم و شرک گراییده، خصوصاً #کاهنان قوم شدیداٌ یاغی شده بودند.
3️⃣ اولین جملهای که انجیل متی از حضرت عیسی در خطاب به مردم نقل کرده، این است: «از آن هنگام عیسی به موعظه شروع کرد و گفت: توبه کنید زیرا ملکوت آسمان نزدیک است.» مقصود از ملکوت خدا در اینجا، روز داوری یا روز #عقوبت_یهود است که طبق تحذیر پیشین انبیاء در آن روز دشمنان یهود برای نابودی اورشلیم و اخراج یهود، به آنها حملهور میشوند.
4️⃣ همچنین مطابق اناجیل مأموریت حضرت #یحیی که اندکی قبل از حضرت عیسی شروع به کار کرده نیز همین است. هر دو نبی سعی داشتهاند مردم را از عقوبت خداوند بترسانند و تأکید نمایند که اگر توبه نکنند، به زودی ریشهی درخت یهود از #فلسطین کنده خواهد شد.
5️⃣ حضرت عیسی با سخنان و معجزات شگفت خود موفق شد تا اغلب مردم را به خدا دعوت کند و آنها را توبه دهد. لکن کاهنان یهود نه تنها به او ایمان نیاوردند بلکه چند نوبت قصد دستگیری و قتل او را کردند. حضرت عیسی به مذمّت اکید ایشان پرداخت. این مذمت و موعظه سراسر باب 23 از انجیل متی را در بر گرفته و حضرتش در ختام آن، از خرابی قریبالوقوع #اورشلیم خبر داده است.
6️⃣ مطابق انجیل لوقا، حضرت عیسی به #حواریون خود از روزهای خرابی اورشلیم سخن میکند. او خبر میدهد که به زودی حتی یک سنگ از این معبد باقی نخواهد ماند. عیسی (ع) به حواریون خود خبر میدهد که روزی خواهد رسید که سلاطین و حاکمان شما را در بند کرده، خواهند کشت و جمیع مردم به جهت نام من از شما شاگردانم نفرت خواهند ورزید. لکن شما صبر کنید تا ایمان خود را حفظ کنید. آن حضرت سپس از روزهای حمله به اورشلیم خبر میدهد:
✍️ و چون بینید که اورشلیم به لشکرها محاصره شده است، آنگاه بدانید که خرابی آن رسیده است. آنگاه هر که در یهودیّه باشد، به کوهستان فرار کند و هر که در شهر باشد، بیرون رود و هر که در صحرا بُوَد، داخل شهر نشود. زیرا که همان است ایام انتقام، تا آنچه مکتوب است تمام شود. لیکن وای بر آبستنان و شیردهندگان در آن ایّام، زیرا تنگی سخت بر روی زمین و غضب بر این قوم حادث خواهد شد. و به دم شمشیر خواهند افتاد و در میان جمیع امّتها به اسیری خواهند رفت و اورشلیم پایمال امّتها خواهد شد تا زمانهای امّتها به انجام رسد. (لوقا 21/ 20 تا 26).
📖 متن کامل بههمراه عکس و مستندات:
👉 yon.ir/zC2d
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🕎 فرهنگ معبدی و اسباط بنیاسرائیلی (١)
✡ تاریخ فرهنگی «قبیله لعنت»؛ قسمت نهم
1⃣ در میان بنیاسرائیل، #فرهنگ_معبدی متعصّبانهتر از سایر اقوام پاس داشته میشد. این فرهنگ، از پسِ قرون و اعصار، قویترین فرهنگ حاکم بر نگرش و عملکرد #بنیاسرائیل در میان همهٔ مناسبات فردی و جمعی #یهود قابل شناسایی است.
2⃣ در فرهنگ معبدی یهودی، سنّت #قربانی، از مهمترین جایگاه در میان همهٔ سنن یهودی برخوردار بوده و نقشی کلیدی در جهتگیری عمومی یهودیان برای طیّ مراتب قدرت و دستیابی به حکومت را دارا بود.
3⃣ یکی از شعائر مهمّی که در تپّههای مقدّس اسرائیلی انجام میشد، تقدیم #آتش_نیاز بود. بنیاسرائیل این رسم را از #کنعانیان اقتباس کرده بودند. شعائر قربانی به رهبری #کاهن انجام میشد.
4⃣ جالب است که در اولین روایات مربوط به #کاهنان، فساد و ریا و شرارت آنها مطرح میشود. با دقت در کتاب مقدس درمییابیم که #کهانت بهمعنی واقعی از دوران داوود شکل گرفته است و قبل از آن نمیتوان وجود یک کهانت متشکّل را حدس زد.
5⃣ با بنای #معبد_سلیمان و دربار در کنار هم، تشکیلات کهانت، بیشتر درباری میشود و معبد اصولاً یکی از مؤسسات دربار سلطنتی میگردد. با انتصاب #صدوق به کهانت «اعظم اورشلیم»، رابطهٔ کهانت و دینِ دولتی مستحکمتر میشود.
✍ استاد اسماعیل شفیعی سروستانی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🕎 فرهنگ معبدی و اسباط بنیاسرائیلی (٢)
✡ تاریخ فرهنگی «قبیله لعنت»؛ قسمت نهم
1⃣ همهٔ میراث سامری و اسلافش (ساحران و کهنه معابد فراعنه) به #کاهنان معبد، اشرار بنیاسرائیل و دین به دنیافروشان منتقل شد تا همچنان جریان شیطانی #قبیله_لعنت در زمین استمرار یابد.
2⃣ در آزمونی سخت، همهٔ خلق روزگار در کشاکش فتنهٔ #بنیاسرائیل به آزمون کشیده شدند تا خطّ نورانی قبیلهٔ «صبغةالله» از «قبیلهٔ لعنت» بازشناخته شود.
3⃣ سخنان انبیای الهی، در زمانهٔ کور و کر و در میان بنیاسرائیلِ عنود و دنیاطلب کارگر نیفتاد و رومِ مردهدل و ستمگر، دست در دست کاهنان فرصتطلب، همهٔ مجال را از آن حضرات ربودند.
4⃣ بهگواهی منابع تاریخی، #فرهنگ_معبدی که توسط کاهنان معبد پاس داشته میشد، پیش از آنکه، نسبتی با حقایق دینی و تعالیم موسوی (ع) داشته باشد، برخاسته از آیینهای معبدی اقوام #بتپرست بود.
5⃣ #یهودیان در دوران تبعید، به گناه شرک آلوده شدند و به #بتپرستی رو آوردند. و در این میان، کاهنان از این موضوع بهرههای فراوان بردند. ثروت کاهنان افزایش پیدا کرد و مقتدرتر از شاهان شدند!
✍ استاد اسماعیل شفیعی سروستانی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🕎 فرهنگ معبدی و اسباط بنیاسرائیلی (٣)
✡ تاریخ فرهنگی «قبیله لعنت»؛ قسمت نهم
1⃣ #کاهنان معابد، به نام دین و خدا، در مقابل انبیاء و اوصیاء ایستادند و با همدستی #ابلیس و شیاطین جنّی و انسی، بساط «تلبیس» پهن کرده و آموزههای انحرافی خود را تحت عناوین فریبندهای همچون #عرفان، به مستضعفان القا کردند و اینگونه، هر آئینی را فرسوده و #تحریف کردند.
2⃣ آیین موسوی در ٣۴٠٠ سال پیش، متأثّر از جریان انحرافی و کابالایی معبدی، تحریف شد. «هندوان» نیز به انواع آموزههای محرّف و شیطانی مبتلا شدند؛ چنانکه آیین کهن ایرانیان، دین #جاماسب (مجوسی)، حدود ٢۶٠٠ سال پیش محو گردید تا آیین شیطانی و فرهنگ معبدی، خود را به پیش براند.
3⃣ انبیاء، از کهانت و آیین معبدی تبرّی میجستند و آن آیین را معادل گناه کبیره و کفر معرّفی کرده و به مصداق کلام «الْکاهِنُ کالْکافِر: کاهن مانند کافر است»، پیروان خود را از آن برحذر داشتند.
4⃣ ابلیس بهخوبی میدانست که از مسیر تعلیم #ریاضتهای_غیرشرعی، میتواند دستیاران خود (کاهنان) را در چشم مردم، به منزلتی برساند که به غلط، آنان را مصداق عارف بالله و توانمند در شناخت اسرار غیبی بدانند.
5⃣ ابلیس با #نفوذ تدریجی، از کاهنانِ آلوده به سحر و دنیاطلب، چهرهٔ خادمان و متولّیان امور مذهبی و مدّعیانی همسنگ انبیاء ارائه کرد:
🕋 «إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّیاطینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ اللهِ وَ یحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُون (اعراف : 30) آنها کسانی هستند که شیاطین را به جای خدا سرپرست و یاور خود گرفتند و میپندارند که رهیافتگانند.»
✍ استاد اسماعیل شفیعی سروستانی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ بنیامیه و یهود (١)
1⃣ از اتفاقات دورهٔ عمر بن خطاب و در پی تصرف قدس، نصب #معاویه در شام بود.
2⃣ معاویه از خاندان #بنیامیه و فرزند #ابوسفیان دشمن لجوج پیامبر (ص) است که در جریان فتح مکه بهظاهر ایمان آورد.
3⃣ سابقهٔ دشمنی بنیامیه با #بنیهاشم موضوع مشهوری بود که همچنان نیز در تاریخ باقی مانده است.
4⃣ #امیه فرزند #عبدشمس و عبدشمس فرزند #عبدمناف بود. #هاشم نیز فرزند دیگر عبدمناف و عموی امیه بود.
5⃣ در این که سبب این دشمنی دیرینه و دیرپا چه بوده است، در تاریخ داستانی نقل شده که بهنظر میرسد بیشتر برای پوشش یک واقعیت بزرگتر بوده باشد.
6⃣ بر اساس این داستان هاشم و عبدشمس دوقلوهایی بودند که از ناحیه انگشت دست به هم چسبیده بودند. با جدا نمودن آن دو با شمشیر، #کاهنان اینگونه پیشبینی کردند که میان این دو برادر خونریزی برقرار خواهد بود. البته گذر زمان نشان داد که نه میان این دو برادر، که میان یکی و فرزند دیگری این اختلاف رخ داد.
7⃣ امام صادق (ع) سبب این دشمنی را چنین بیان میفرمایند:
👈 ما و فرزندان أبوسفیان افراد دو خانواده هستیم، دشمنی ما با هم در راه خداست... ابوسفیان با پیغمبر (ص) جنگید و معاویه با علی (ع) پیکار نمود، و یزید با حسین (ع) جنگید و او را به شهادت رسانید و سفیانی با قائم آلمحمد (عج) خواهد جنگید.
✍️ نویسنده: دکتر محمدهادی همایون
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ اسلام و تروریسم تاریخی یهود (٣)
🎯 تلاشهای یهود برای جلوگیری از تولد و ظهور پیامبر اکرم (ص)
⚔ ج. ترور عبدالله
1⃣ یهود در #ترور عبدالمطلب ناكام ماند و از او عبدالله بهدنیا آمد. عبدالله اهل مکّه بود ولی قبرش در مدینه (مقرّ یهود) است و این عجیب مینماید!
2⃣ دربارهٔ عبدالله، داستانها صریحتر است. یهودیان بارها دست به #ترور او زده و ناکام ماندند.
3⃣ روزی وهب بن عبدمناف، یکی از تاجران مکه، عبدالله ٢۵ساله را دید که #یهودیان در میانش گرفته بودند و میخواستند او را بکشند. وهب گریخت و میان بنیهاشم آمد و فریاد زد: عبدالله را دریایید که دشمنان، او را در میان گرفتهاند. عبدالله معجزهآسا نجات یافت.
4⃣ وهب که شاهد نجات معجزهآسای عبدالله بود و نور نبوت را در چهرهٔ او میدید، پیشنهاد ازدواج دخترش، آمنه و عبدالله را داد و این ازدواج مبارک سر گرفت.
5⃣ گفتهاند: #کاهنان یهودی زنی را فرستادند که همسر عبدالله شود تا نطفهٔ پیامبر آخرالزمان به این زن منتقل گردد. وی هر روز راه بر عبدالله میگرفت و به او پیشنهاد ازدواج میداد، ولی بعد از ازدواج عبدالله، دیگر این پیشنهاد را نداد. عبدالله از او پرسید: چرا این بار سخن پیشینت را تکرار نکردی؟ زن گفت: نوری که در پیشانی تو بود، دیگر نیست! عبدالله، ازدواج کرده بود.
6⃣ چند ماه پس از ازدواج آندو و در شرایطی که آمنه باردار بود. عبدالله در راه بازگشت از شام بیمار شد و در مدینه از دنیا رفت!
7⃣ تیر #یهود برای بار دوم دیر به هدف میخورد. عبدالله بهگونهای کاملاً مشکوک در یثرب درگذشت، اما نمیتوان خط ترور را ردیابی کرد.
✍ حجةالاسلام مهدی طائب
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 goo.gl/3kDUc1
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ نقد و بررسی عهد عتیق از کتاب مقدس
🕎 خلاصهای در باب عهد عتیق
1️⃣ کتاب مقدس دارای دو بخش است، بخش عهد عتیق و بخش عهد جدید.
2️⃣ #عهد_عتیق مجموعهی 39 کتاب و یا رساله است که بهزعم مسیحیان و یهودیان توسط برخی از پیامبران و یا پیروان آنها در طول قرون متوالی از زمان حضرت موسی (ع) تا قبل از میلاد مسیح (ع) نگاشته شده است. این قسمت هم مورد قبول یهودیان و هم مسیحیان است.
3️⃣ پنج کتاب آغازین این بخش، #تورات حضرت موسی نامیده میشود. البته کاتولیکها و ارتدکسها علاوه بر این مجموعه، 7 کتاب دیگر را نیز جزء بخش عهد عتیق کتاب مقدس میدانند.
🕎 بررسی تورات از جهت سند
1️⃣ از #تورات_فعلی برمیآید که شریعت حضرت موسی بهتدریج متجاوز از چهل سال از جانب خدا نازل شده است. حضرت موسی در آخر عمر به نوشتن این مجموعه پرداخت و پس از نوشتن آن را به #کاهنان و بزرگان بنیاسرائیل تسلیم کرد و امر کرد که آن را در کنار #تابوت_عهد بگذارند و هر هفت سال آن را باز کنند و برای مردم بخوانند.
2️⃣ #اهل_کتاب، تورات را مهمترین و معتبرترین بخش عهد عتیق و آن را نوشتهی حضرت موسی میدانند و کتب دیگرِ عهد عتیق را نوشتهی پیامبران دیگر و یا دانشمندانی از یهود.
3️⃣ برخی از #اشکالات در مورد تورات از جهت سندی در ادامه ذکر خواهد شد:
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
💥 اخراج از فلسطین، عقوبت یهود
✡️ بررسی مالکیت فلسطین در تورات (۷)
1️⃣ پس از فتح بابل بهدست #کوروش، یهودیان آزاد شده و برخی به #فلسطین بازگشتند. نزدیک به ۱٠٠سال گذشت تا اینکه خداوند به مدد دو نبی به نامهای عَزرا و نَحَمیا، #یهودیان را نصرت بخشید تا معبد دوم و خانهها و حصارهای اورشلیم را بسازند.
2️⃣ حضرت عیسی در حدود سال ۳٠م به پیامبری مبعوث شد. رسالت آن حضرت آنطور که از اناجیل مسیحی برمیآید #توبه دادن یهودیان بوده است. به این معنا که بعد از ۴۷٠سال که از ساخت معبد دوم میگذشت یهودیان به سمت ظلم و شرک گراییده، خصوصاً #کاهنان قوم شدیداٌ یاغی شده بودند.
3️⃣ اولین جملهای که انجیل متی از حضرت عیسی در خطاب به مردم نقل کرده، این است: «توبه کنید زیرا ملکوت آسمان نزدیک است.» مقصود از ملکوت خدا در اینجا، روز داوری یا روز #عقوبت_یهود است که طبق تحذیر پیشین انبیاء در آن روز دشمنان یهود برای نابودی اورشلیم و اخراج یهود، به آنها حملهور میشوند.
4️⃣ همچنین مطابق اناجیل مأموریت حضرت یحیی که اندکی قبل از حضرت عیسی شروع به کار کرده نیز همین است. هر دو نبی سعی داشتهاند مردم را از عقوبت خداوند بترسانند و تأکید نمایند که اگر توبه نکنند، به زودی ریشهی درخت یهود از #فلسطین کنده خواهد شد.
5️⃣ لکن کاهنان یهود نهتنها ایمان نیاوردند بلکه چند نوبت قصد دستگیری و قتل حضرت عیسی را کردند. عیسی (ع) به مذمّت اکید ایشان پرداخت. این مذمت و موعظه سراسر باب ٢۳ از انجیل متی را در بر گرفته و حضرتش در ختام آن، از خرابی قریبالوقوع #اورشلیم خبر داده است.
6️⃣ مطابق انجیل لوقا، حضرت عیسی به #حواریون خود از روزهای خرابی اورشلیم سخن میکند. او خبر میدهد که به زودی حتی یک سنگ از این معبد باقی نخواهد ماند.
📖 متن کامل بههمراه عکس و مستندات:
👉 http://jscenter.ir/jewish-studies/beliefs-of-jewish/2474
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🕎 قربانی در دین یهود (٢)
1️⃣ از فصل نخست تا فصل نهم سِفر لاویان دهها نوع #قربانی و #آتش_نیاز، سوزاندن پیه و چربی و پوست و احشاء و امعاء و… برای رفع تقصیر و گناه و حتی گناهان همهٔ افراد جامعه، دستور داده شده است.
2⃣ با بررسی این موارد میتوان دریافت که تا چهاندازه آداب و رسوم و تشریفات بدوی پس از حضرت موسی در #دین_یهود ریشه دوانیده و تا ظهور مسیحیت نیز تأثیر خود را از دست نداده بود.
3⃣ همهٔ یهودیان موظف بودند قربانیهای خود را به #کاهنان معبد، که تنها مجریان مجاز این شعایر بودند، تقدیم کنند.
4⃣ ذبح فقط بهوسیلهٔ کاهنان مجاز بود و #لاویها آنان را دستیاری میکردند. قربانی در این زمان صرفاً یک عمل شعایری بود و هیچ انگیزه و بهرهٔ اجتماعی نداشت.
5⃣ یک قربانی جالب که نمونهٔ کامل ابداعات کاهنانه بود، #قربانی_ریسندگی نام داشت، که در آن کاهن چربی قربانی را در کف دست تقدیمکننده قرار میداد و دست خویش را زیر دست وی مینهاد و سپس حرکتی شبیه به ریسیدن انجام میداد و دست خود و نیازدهنده را به پس و پیش به حرکت درمیآورد که این حرکات نشانِ دادن و گرفتن بود.
6⃣ قربانیگزار با این عمل، چربی را به #یهوه میداد و در مقابل، یهوه به وی رحمت، آمرزش و یا آنچه تقاضا کرده بود، پس میداد. از این حرکتهای نمایشی، میتوان میزان #کلاشی و #نیرنگبازی کاهنان را دریافت.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ آیا رومیان معبد اورشلیم را ویران کردند؟
💥 بازخوانی یک جعل بزرگ یهودی
1️⃣ ۳۳ سال پس از ماجرای عیسی مسیح، انقلابی بزرگ در سراسر سرزمین فلسطین شعلهور شد که ٧سال (۶۶-۷۳میلادی) تداوم یافت. تاریخنگاری جدید یهود این شورش را بخشی از «تاریخ مردم یهود» وانمود میکند. چنین تعبیری سخت نارواست.
2️⃣ عامل اصلی این شورش ستمی بود که #الیگارشی_یهودی و همدستان رومیشان بر مردم زیر سلطهٔ خود روا میداشتند و آماج این شورش نیز همینان بودند. انفجار سدهٔ اول میلادی، پیامد حکومت خونین هیرود، خاندان هیرود و #کاهنان و حاخامهای یهودی بود.
3️⃣ این انقلاب در زمان نرون، امپراتور روم، آغاز شد و پس از مرگ او بهدستور تیتوس فلاویوس وسپاسین، طی جنگهای خونین و طولانی، بیرحمانه سرکوب شد. سهم الیگارشی یهودی در این سرکوب، شایستهٔ پژوهش جدّی است.
4️⃣ خاستگاه و کانون اصلی این انقلاب، منطقهٔ جلیل، موطن عیسی مسیح بود. مردم شورشی به نام #زیلوتها (غیرتمندان) شهرت یافتند. فرهنگ وبستر «زیلوتها» را «گروهی متعصب» میخواند که هم علیه امپراتوری روم و هم علیه «سایر یهودیان» شوریدند. این شورش یک گروه و فرقه نبود؛ انقلابی همگانی و گسترده بود که ٧سال تداوم یافت و شعلههای آن در سدهٔ دوم میلادی نیز سر برکشید.
5️⃣ در جریان این انقلاب، به سال ۷۰ میلادی شهر #بیتالمقدس به تصرف مردم درآمد و جنگی سخت میان الیگارشی یهودی و رومیها از یکسو و مردم شورشی از سوی دیگر درگرفت. کاهنان و حاخامهای یهودی، حتی مستقل از رومیها به تشکیل ارتشهای مزدور خصوصی دست زدند و به جنگ با مردم پرداختند.
6️⃣ در جریان این جنگ، رئیس «شورای سنهدرین» به قتل رسید، کاخ انانیاس و آگریپای دوم، شاه یهود، به آتش کشیده شد و سرانجام در کوران این ستیز خونین بود که #معبد_سلیمان آتش گرفت و سوخت. جوزفوس فلاویوس، مورّخ یهودی و راوی حوادث آن زمان، آتشسوزی و از میان رفتن «معبد سلیمان» را کاملاً #تصادفی میداند. به گزارش او، شهر به اشغال رومیها درآمد و جنگ خیابانی و خانه به خانه سرانجام به معبد کشیده شد که سنگر اصلی مردم شورشی بود. بدینسان، تصادفاً معبد آتش گرفت و سوخت.
7️⃣ تاریخنگاری یهود حادثهٔ تخریب «معبد سلیمان» در سال ۷۰ میلادی را به نقطهٔ عطف دیگری در «تاریخ قوم یهود» بدل ساخته و آن را سرآغاز #تبعید_دوم یهودیان میشمرد. دوران پس از این حادثه، #دیاسپورا (دوران تبعید، پراکندگی و آوارگی) نام میگیرد و دورانی است که تا به امروز تداوم دارد. این سومین نقطهٔ عطف در تاریخ #قوم_یهود است. دو نقطهٔ عطف پیشین «گم شدن اسباط دهگانه» و «تبعید بابل» اند. این نیز، مانند دو حادثهٔ پیشین، یک #دروغ_بزرگ و #جعل_آشکار است.
✍️ استاد عبدالله شهبازی
📖 کسب اطلاعات بیشتر و اسناد و منابع:
👉 https://jscenter.ir/jewish-history/formation/1809
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter