✅ تطهیر ظرفی که با اصابت سگ (در حالت ولوغ یا غیر ولوغ) نجس شده‌است 📝 #ولوغ سگ، یعنی #سگ با زبانش از ظرفی آب یا مایع روانی بخورد. ظرفی که به ولوغ سگ نجس شده‌است، باید اوّل داخل آن را با خاک، خاک‌مالی کرد سپس خاک آن را بر طرف نموده و بعد از #خاکمالی طبق نظر آیت‌الله #سیستانی با هر آبی (قلیل یا کر یا جاری) باید دو مرتبه شست؛ اما طبق نظر #امام_خمینی با آب قلیل دو مرتبه و با آب کر و جاری به احتیاط واجب دو مرتبه و با آب باران یک مرتبه شسته شود و طبق نظر آیت‌الله #خامنه_ای با آب قلیل باید دو مرتبه شست. (در مورد سایر آب‌ها از معظم‌له نظری منتشر نشده‌است) دقت شود که در نجاست ظرف با ولوغ سگ، باید ابتدا خاک‌مالی و سپس شستن با آب انجام گردد و اگر به عکس عمل شود ظرف پاک نمی‌شود. همچنین خاک قبل از فرایند تطهیر طبق نظر آیت‌الله سیستانی بنا بر فتوا و طبق نظر امام‌خمینی بنا بر احتیاط واجب باید پاک باشد. همچنین طبق نظر امام‌خمینی احتیاط آن است که برای خاک‌مالی ابتدا ظرف با خاک خالص (خاکی که با آب مخلوط نشده) خاک‌مال شود و بعد در خاک قدری آب ریخته شود - طوری که بصورت گِل درنیاید و در همان حالت خاک بودن باقی بماند- و دوباره با این خاک، ظرف خاک‌مال شود. ضمناً آنچه با آن ظرف خاک‌مال می‌شود باید جوری باشد که بشود به آن خاک اطلاق کرد؛ لذا امام‌خمینی رمل را برای خاک‌مالی بنا بر احتیاط واجب کافی نمی‌دانند. آنچه گفته شد در مورد ولوغ بود، اما برخورد دهان سگ با ظرف حالات دیگری هم دارد که برخی از آن‌ها به نظر برخی فقها در حکم ولوغ است و برخی حالات نیز مشکوک است که در حکم ولوغ است یا خیر؛ اگر حکم ولوغ جاری نشود، باید حالت معمولی تطهیر ظرف انجام شود. لذا فقها در این موارد که مشکوک است حکم ولوغ جاری می‌شود یا خیر، راه احتیاط را پیش می‌گیرند که هم وظیفۀ تطهیر نسبت به حالت ولوغ رعایت شده باشد و هم وظیفۀ تطهیر نسبت به حالت نجاست معمولی. بنابراین در حالات مشکوک بنا بر احتیاط لازم، باید ظرف را خاک‌‌مالی کرد و بعد سه مرتبه با آب (هر آبی؛ قلیل یا کر یا جاری) شست. البته طبق نظر امام‌خمینی اگر آب کر یا جاری باشد، بنا بر احتیاط باید دو مرتبه شسته شود و با آب باران یک مرتبه. از نظر امام‌خمینی اگر دهان سگ به هر نحوی با ظرف برخورد کند (مثلاً آب را بمکد، ظرف را بلیسد، آب دهانش در ظرف بریزد) مشکوک است که حکم ولوغ جاری شود و باید احتیاط کرد که طریقۀ احتیاط ذکر شد. اما طبق نظر آیت‌الله سیستانی اگر سگ ظرفی را بلیسد یا با کیفیتی بجز ولوغ از ظرف مایعی بیاشامد، در حکم ولوغ است، ولی اگر آب دهان سگ در ظرف بریزد یا دهان سگ با هر کیفیتی به ظرف بخورد ولی ظرف لیسیده نشود، مشکوک است که در حکم ولوغ باشد و باید احتیاط را مراعات کرد. همچنین اگر آب یا مایع ظرفی را که که سگ از نوشیده در ظرف دیگر بریزند، آن ظرف نیز در کیفیت تطهیر، طبق نظر آیت‌الله سیستانی بنا بر فتوا و طبق نظر امام‌خمینی بنا بر احتیاط واجب، حکم ولوغ را دارد. در مورد تماس سایر اعضای سگ با ظرف نیز، دو نظر وجود دارد: طبق نظر امام خمینی تماس سایر اعضا مثل ولوغ نیست و لذا خاکمالی لازم ندارد و مثل سایر ظرف‌های نجس است؛ اما طبق نظر آیت‌الله سیستانی اگر عرق یا ادرار یا سایر فضولات سگ به داخل ظرف اصابت کند یا اگر جای دیگری از بدن سگ، مثل دست یا پای سگ با تری سرایت‌کننده به داخل ظرف برسد، بنابر احتیاط لازم، باید آن را خاک‌‌مالی کرد و بعد سه مرتبه با آب (هر آبی؛ قلیل یا کر یا جاری) شست. (در این حالات طبق نظر معظم‌له مشکوک است که حکم ولوغ جاری باشد و باید احتیاط را رعایت کرد) چیزهایی غیر ظرف، مانند دست انسان که سگ آن را لیسیده‌است، حکم ظرف را ندارد و خاک مال کردن آن لازم نیست.

خاطر نشان می‌شود بحث طهارت ظرفی که به وسیلۀ اصابت سگ نجس شده‌است، حدود دو سال پیش هم در کانال مطرح شده بود؛ اما این بحث مجدداً بازنگری شد و علاوه بر نگارش دوبارۀ آن، برخی اشکالات جزئی نیز برطرف شد.

✅ ارزش آموزش دين در فرمایشات سَروَر زنان جهانیان 📝 زنی به خدمت حضرت فاطمۀ زهرا عليها‌السلام رسيد و عرض كرد: «مادر ناتوانی دارم كه دربارۀ نمازش به مشكلی برخورده‌است؛ از اين رو مرا به سوی شما فرستاده‌است تا سوال او را پرسش نمايم.» آن بانوی بزرگوار جواب سوال او را داد، آن زن مسئلۀ دومی را سؤال كرد و باز حضرت جواب او را داد، مسئلۀ سوم، چهارم تا دهم را پرسيد و آن حضرت جواب همۀ پرسش‌های او را داد. آنگاه آن زن از زیادی سوال‌هايی كه كرده خجالت‌زده شد و عرض كرد: «بيش از اين مزاحم نمی‌شوم ای دختر رسول خدا.» حضرت زهرا فرمود: «بيا و هر سؤالی كه داشتی بپرس و من جواب خواهم داد، زيرا اگر كسی خود را مُزدبگير كسی كند كه بار سنگينی را بر پشت بام حمل نمايد و در برابر، مبلغ هزار دينار اُجرت گيرد، آيا از حمل بار خسته می‌شود؟» زن گفت : «نه؛ خسته نمی‌شود.» (زيرا اُجرت بسيار زيادی دريافت می‌كند.) حضرت زهرا فرمود: «من در برابر هر مسئله‌ای كه پاسخ می‌دهم بيشتر از بين زمين و آسمان كه پر از مرواريد باشد، پاداش می‌گيرم. پس سزاوار است كه در برابر جواب به سؤال شما اصلاً خسته نشوم.» بحارالانوار، ج ۲، ص ۳ ⚫️ شهادت پارۀ تن پیامبر اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم، حضرت فاطمۀ زهرا سلام‌الله‌علیها، بر تمامی مسلمانان جهان تسلیت باد.

✅ غسالۀ آب کر 📝 اگر چيز نجس را در آب كر يا جاری فرو برند، چنانچه از چيزهايی باشد كه در دفعۀ اول پاك می‌شود، آبی كه بعد از بيرون آوردن، از آن می‌ريزد پاك است و اگر از چيزهايی باشد كه بايد دو مرتبه آن را در آب فرو برند تا پاك شود، آبی كه بعد از دفعۀ دوم از آن می‌ريزد، پاك مى‌باشد. به عبارتی طبق نظر #امام_خمینی و آیت‌الله #سیستانی غسالۀ آب کر و جاری، در شستنی که بعد از آن نیاز به شستن نیست (متعقبه به طهارت)، پاک است (بر خلاف غسالۀ آب قلیل)؛ اما اگر این غساله، حاصل از شستنی باشد که باز هم برای تطهیر به شستن نیاز دارد، این غساله نجس است. (آیت‌الله سیستانی بنا بر احتیاط واجب نجس می‌دانند) البته این مسئله بین فقها مورد اختلاف است و برخی فقها غسالۀ آب کر و جاری را در هر صورت پاک می‌دانند. ❗ نکتۀ مهم دیگر این است که گاهی زیر شیر آب متصل به کُر یا جاری، یا درون مخزنی که آب کر دارد، شست‌وشو انجام می‌شود و اتصال شیء نجس از آب کر قطع نمی‌شود. در اینجا دیگر بحث نجاست غساله مطرح نیست؛ زیرا غساله هم متصل به آب کر یا جاری است و دفعات مختلف شست‌وشو فقط با فشار یا تکان شیء تحقق می‌یابد. پس نجاست غسالۀ آب کر یا جاری برای زمانی است که شیء یک بار در آب کر یا جاری فرو می‌رود و بعد بیرون آورده می‌شود که در این صورت از شیء آب بیرون می‌ریزد که همان غساله است.

آیت‌الله خامنه‌ای: «یک خصوصیّت دیگر این بود که هم یک فرماندۀ جنگاورِ مسلّط بر عرصۀ نظامی بود، هم در عین حال به‌شدّت مراقب حدود شرعی بود. در میدان جنگ، گاهی افراد حدود الهی را فراموش می‌کنند، می‌گویند وقت این حرف‌ها نیست؛ او نه، او مراقب بود. آنجایی که نباید سلاح به کار برود، سلاح به کار نمی‌بُرد؛ مراقب بود که به کسی تعدّی نشود، ظلم نشود؛ احتیاط‌هایی می‌کرد که معمولاً در عرصۀ نظامی، خیلی‌ها این احتیاط‌ها را لازم نمی‌دانند؛ [لکن] او احتیاط می‌کرد. به دهان خطر می‌رفت امّا جان دیگران را تا می‌توانست حفظ می‌کرد؛ مراقب جان نزدیکانش، اطرافیانش، سربازانش، همکارانش در ملّتهای دیگر که در کنار او بودند، بود.» #شهید_قاسم_سلیمانی

✅ نگاه به اعضای جدا شده از نامحرم طبق نظر #امام_خمینی نگاه به اعضای جدا شده از نامحرم مثل دست، بینی، زبان و مانند این‌ها حرام است و نگاه کردن به اعضای جدا شده مانند دندان، ناخن، مو و مانند این‌ها بنا بر احتیاط واجب جایز نیست. اما طبق نظر آیت‌الله #سیستانی، نگاه به اعضایی که قبل از جدا شدن، نگاه به آن‌ها جایز بود، بعد از جدا شدن هم جایز است؛ اما نگاه به اعضای جدا شده‌ای که نگاه به آن‌ها قبل از جدا شدن هم جایز نیست، در صورتی که این نگاه عرفاً نگاه به صاحب عضو به حساب بیاید، حرام است؛ اما اگر نگاه به این اعضا عرفاً نگاه به صاحب عضو به حساب نیاید، در ناخن و دندان، نگاه مانعی ندارد ولی در غیر ناخن و دندان احتیاط مستحب است که شخص نگاه نکند. همچنین طبق نظر معظم‌له نگاه به عورت جدا شده مطلقاً حرام است. طبق نظر آیت‌الله #خامنه_ای نیز نگاه به موی جدا شده از زن نامحرم اشکالی ندارد، ولی احتیاط مستحب است آن را لمس نکنند.

✅ وظایف ولی نسبت به اولاد 1⃣ #نفقه با شرایط آن 2⃣ #تربیت از طرف ولی (به ترتیب: پدر و جد پدری، قیم شرعی، حاکم شرع، عدول مؤمنین)؛ لازم است ولی، مولی‌علیه (کسی که ولی، ولایت او را بر عهده دارد) را از کارهایی که اعتقاد و اخلاق او را فاسد می‌کند، حفظ کند. همچنین واجب است ولیِ بچۀ نابالغ، او را از هر آنچه سبب ضرر رساندن به خودش (طبق نظر آیت‌الله #سیستانی ممانعت ولی از ضرر رساندن کودک اگر ضرر به مرحلۀ خطر جانی یا در حکم خطر جانی (مثل نقص عضو) برسد، واجب و اگر به مرحلۀ خطرناک نرسد، بنا بر احتیاط واجب است) یا دیگران است، باز دارد؛ همچنین او را از اعمال خلاف شرعی که شریعت به خاطر مفسده‌ای که دارد، راضی به وقوع آن در خارج نیست، باز دارد؛ مثل زنا، لواط، شرب خمر، سخن‌چینی. همچنین بنا بر احتیاط واجب او را از غیبت و گوش دادن به موسیقی و آواز حرام نیز بر حذر دارد. 3⃣ #حضانت و تر و خشک کردن فرزند. __________________________ شایسته است ولیّ بچۀ نابالغ، او را نزد فرد امینی بسپارد تا به او حرفه یا هنری را بیاموزد یا به او خواندن و نوشتن و سایر علومی را که نافع برای دین و دنیای او است یاد دهد.

✅ اختلاط و ارتباط مرد و زن نامحرم 📌 اختلاط زن و مرد بخودی خود مکروه است؛ 📌 و نیز برای زنان طبق نظر #امام_خمینی #نماز خواندن در خانه، بلکه در صندوق‌خانه و اتاق عقب بهتر است، ولی اگر بتوانند کاملاً خود را از نامحرم حفظ کنند، بهتر است در #مسجد نماز بخوانند؛ اما از نظر آیت‌الله #سیستانی برای زنان بهتر آن است كه نماز خود را در جايی بخوانند كه از ديگر جاها در محفوظ بودن از نامحرم مناسب‌تر باشد، خواه اينجا خانه باشد يا مسجد يا جای ديگر. 📌 همچنین ابتدا به #سلام مرد به زن نامحرم کراهت دارد و همچنین دعوت زنان به غذا؛ به ویژه وقتی جوان هستند. 📌 مکروه است مرد در جایی که زن نشسته بنشیند، تا وقتی که حرارت بدن زن در آنجا وجود دارد.

✅ تسبیحات حضرت زهرا سلام‌اللّه‌علیها 📝 افزون بر اینکه بعد از نمازهای واجب و مستحب، گفتن این تسبیحات وارده شده، این تسبیحات به خودی خود هم مستحب است و هر زمانی می‌توان آن را گفت؛ خصوصاً هنگام ارادۀ خواب هم مستحب است. 📝 اگر کسی در تعداد تسبیحات شک کند، مثلاً شک کند 34 بار «الله اکبر» گفته یا 33 بار، اگر از محل شک گذشته باشد یا کثیرالشک باشد، نباید به شک خود اعتنا کند، و در غیر این دو صورت، باید بنا را بر کمتر بگذارد و در صورتی که ذکری را سهواً اضافه گفته باشد، اشکالی ندارد و بنا را بر همان تعداد مقرر می‌گذارد. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ شهادت دختر و پارۀ تن پیامبر اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم، حضرت فاطمۀ زهرا سلام‌الله‌علیها، بر تمامی مسلمین تسلیت باد.

✅ اگر سر بی‌اختیار قبل از ذکر از محل سجده بلند شود، وظیفه چیست؟ 📝 طبق نظر #امام_خمینی و آیت‌الله #سیستانی اگر پیشانی بی‌‌اختیار از جا#سجده بلند شود، چنانچه ممكن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد و این یک سجده حساب می‌شود، چه ذكر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگهدارد و بی‌‌‌‌اختیار دوباره به جای سجده برگردد، سجدۀ نماز همان سجده‌‌ای است که در مرتبه اول انجام داده و برگشتن بی‌اختیار، جزء سجده نیست؛ ولی اگر ذكر نگفته باشد، طبق نظر امام‌خمینی باید ذکر را بگوید ولی طبق نظر آیت‌الله سیستانی احتیاط مستحب است كه آن را بگوید؛ ولی نه به قصد اینكه جزء نماز است، بلکه آن را به قصد قربت مطلقه بگوید. 📝 اما طبق نظر آیت‌الله #خامنه_ای اگر در هنگام سجده، پیشانی به محل سجده بخورد و بی‌اختیار از زمین بلند شود، باید دوباره پیشانی را بر زمین بگذارد (در حالی که طبق نظر امام و آیت‌الله سیستانی در صورت امکان نباید بگذارد دوباره به جای سجده برسد) و ذکر سجده را بگوید، و یک سجده به حساب می‌آید. پس طبق نظر معظم‌له برخورد اول پیشانی به محل سجده، سجده محسوب نمی‌شود.

✅ بوسیدن و بغل کردن دختربچۀ شش‌سال به بالا طبق نظر #امام_خمینی بنا بر احتیاط واجب مرد نامحرم نباید دختری را که به سن بلوغ نرسیده ولی سنش از 6 سال تجاوز کرده‌است، ببوسد و روی پای خود بگذارد. اما طبق نظر آیت‌الله #سیستانی مستحب است مردان دختران 6 سال به بالا را (قبل از رسیدن به سن بلوغ) بغل نکنند، روی پا نگذارند و نبوسند.

✅ نگاه در نماز مستحب است نمازگزار: در حال قیام، به محل سجده؛ در حال رکوع، بین دو قدم؛ در حال قنوت، کف دست‌ها؛ در حال سجده، اطراف بینی؛ و در حال نشستن، دامان (مراد، قسمت دو ران پا واقع در بالای زانو است) خود را نگاه کند.

✅ حالت دست‌ها در نماز مستحب است دست‌های نمازگزار: در حال قیام، روی ران‌ها؛ در حال رکوع، انگشتان باز و روی زانوها؛ در حال سجود، روی زمین و انگشتان بسته و در مقابل گوش‌ها، در حال جلوس، روی ران‌ها؛ و در حال قنوت، مقابل صورت و انگشتان به جز انگشت شست بسته باشد.

✅ نذر نماز و روزه اگر شخص نذر کند در فلان روز #روزه بگیرد و به نذر خود عمل نکند، باید قضای این روزه را بجا آورد و اگر عمداً این نذر را انجام ندهد، کفاره هم بر وی واجب می‌شود. البته می‌تواند در این روز سفر برود و در این صورت قضای روزه واجب است، ولی کفاره ندارد. و همچنین اگر چنین نذری در مورد #نماز بشود و به آن عمل نشود، طبق نظر #امام_خمینی بنا بر فتوا و طبق نظر آیت‌الله #سیستانی بنا بر احتیاط واجب باید نماز را قضا کند؛ مثلا اگر شخصی نذر کند در روز جمعۀ اول ماه رمضان نماز جعفر طیار بخواند ولی به نذر خود عمل نکند، بنا بر فتوا یا احتیاط باید نماز جعفر طیار را در زمان دیگری بخواند.

✅ صلوات بر پیامبر اسلام، سایر انبیاء و ائمه علیهم‌السلام مستحب است هنگام شنیدن نام پیامبر اسلام، #صلوات فرستاده شود و هنگام نوشتن نام ایشان هم صلوات نوشته شود. همچنین هنگام شنیدن نام سایر انبیاء و ائمه نیز صلوات بر آن‌ها مستحب است؛ اما هنگام صلوات بر سایر انبیاء اول باید (این «باید» به معنای وجوب نیست؛ به معنای استحباب است) بر پیامبر اسلام و اهل‌بیت ایشان صلوات فرستاده شود و بعد بر سایر انبیاء؛ مثلاً گفته شود: حضرت موسی علی نبینا و آله و علیه السلام. بجز حضرت ابراهیم که جایز است تنها بر ایشان صلوات فرستاده شود: حضرت ابراهیم علیه السلام. ـــــــــــــــــ میلاد دختر گرامی پیامبر اسلام، حضرت فاطمۀ زهرا سلام‌اللّه‌علیها، بر تمام مسلمین مبارک باد. همچنین روز مادر و روز زن بر تمام بانوان مؤمن تبریک و تهنیت باد. 🌸🌸🌸🌷🌷🌷🌺🌺🌺🌹🌹

✅ وظایف واجب فرزند نسبت به والدین 1- احسان به آن‌ها: منظور از احسان، تأمین هزینه‌های زندگی پدر و مادر در حد شأن آن‌هاست، در صورتی که فقیر شدند. و نیز یکی از موارد احسان، برآوردن خواسته‌های آن‌ها به اندازۀ معمول به مقداری که طبع بشری آن را اقتضا می‌کند و ترک آن مقدار ناسپاسی نسبت به رفتارهای خوب پدر و مادر با فرزند به حساب می‌آید، است. و این احسان با توجّه به مختلف بودن حال پدر و مادر از نظر وضعیّت مالی و جسمی، فقیر بودن یا فقیر نبودن، قوّت و ضعف بدنی و مانند آن فرق می‌كند. 2- برخورد نیک با آنان و بی‌ادبی نکردن نسبت به آنان، چه از نظر گفتار و چه از جهت رفتار، هرچند والدین به او ظلم کرده باشند. 3- عدم ایذاء آن‌ها؛ اگر اذیت شدن آن‌ها از روی شفقت و دلسوزی به حال فرزندشان باشد.

✅ شراب نوشیدن #شراب از مسلمات دین اسلام است، نه تنها نوشیدن آن حرام است، بلکه خوردن چیزی از سفره‌ای که در آن شراب می‌خورند، نیز حرام است، و همچنین نشستن بر سر چنین سفره‌ای بنا بر احتیاط واجب.

✅ نیت در عبادات 📝 یکی از شرایط عبادات، خلوص نیت است. یعنی عبادات باید با قصد قربت و خالص انجام شود. ناخالصی می‌تواند ریا باشد و می‌تواند انگیزه‌های دیگر باشد که تفصیل این‌ها بعداً بیان می‌شود. قسمت اول: ریا #ریا خواه انگیزۀ اصلی عمل باشد و خواه انگیزۀ اصلی قربة الی الله باشد ولی همراه انگیزۀ اصلی ریا هم در نیت باشد، عبادت را باطل می‌کند. همچنین خواه ریا در اصل عمل باشد یا در کیفیت عمل. مثلاً شخص نماز خود را از روی ریا در اول وقت و در مسجد بخواند. و همچنین اگر ریا در اجزای عمل هم باشد، سبب بطلان عمل است. مثلاً شخص رکوع نمازش را ریایی انجام دهد. حتی اگر جزء مستحبی عمل هم ریایی انجام شود، آن عمل باطل است. مثلاٌ کسی قنوت را ریایی انجام دهد. البته طبق نظر آیت‌الله #سیستانی اگر جزئی از عمل ریایی انجام شود، فقط آن جزء باطل است و اگر این امکان وجود داشت که آن جزء با نیت خالص اعاده شود، عمل صحیح است. همچنین فرقی ندارد از ابتدا ریا در نیت بوده باشد یا در اثنای عمل ریا به نیت آلوده شده باشد و اگر از ریا توبه هم کند، باز هم عملش باطل است و عمل را صحیح نمی‌کند. پس ریا در عمل به هر شکلی که باشد، عمل را باطل می‌کند. اما باید دقت کرد که این در صورتی است که ریا در انگیزۀ مکلف برای انجام عمل وارد شود، اما اگر صرفاً چیزی در قلب او خطور کرد و این خطور در انگیزۀ شخص وارد نشد، عمل باطل نمی‌شود. ⚠ نکتۀ مهم: احراز خلوص نیت، شرط درستی عمل عبادی است. پس اگر کسی در حین عمل شک کند که انگیزۀ او فقط قربة الی الله است یا علاوه بر قربت، ریا هم در انگیزۀ او وارد شده، عملش باطل است.

✅ نیت در عبادات (قسمت دوم: سُمعه) 📝 #سمعه یعنی انسان عملش را به این قصد انجام دهد که به گوش دیگران برسد. چنانچه سمعه انگیزۀ انسان از عبادت باشد، عملش باطل است. مگر اینکه قصد او از اینکه به گوش دیگران برسد، در راستای مقصودی الهی باشد. ضمناً اگر انگیزۀ او از عمل سمعه نباشد ولی از اینکه دیگران متوجه عمل او شوند، احساس خوشحالی کند، عمل او باطل نمی‌شود.

✅ نیت در عبادات (قسمت سوم: وجود انگیزه‌هایی بجز ریا و سمعه در عمل) 📝 اگر انگیزه‌های خوب (راجح) مثل تعلیم دیگران یا انگیزه‌های مباح مثل اینکه انسان وضو بگیرد تا خنک شود، همراه نیت قربة الی الله شود: طبق نظر #امام_خمینی اگر انگیزۀ اصلی عمل و آنچه انسان را وادار به عمل می‌کند، نیت قربة الی الله و امتثال فرمان الهی باشد و سایر انگیزه‌ها (راجح و مباح) به تبع انگیزۀ اصلی باشد (اصطلاحاً می‌گویند انگیزۀ تبعی؛ یعنی سایر انگیزه‌ها، انگیزۀ اصلی عمل نباشد)، عمل صحیح است؛ ولی اگر انگیزه‌های خوب، انگیزۀ تبعی نباشد، سه حالت دارد: اول: علت، منحصر است در این انگیزه و اگر این انگیزه نباشد، هیچ انگیزۀ دیگری نمی‌تواند علت عمل باشد؛ دوم: این انگیزۀ خوب به‌تنهایی و مستقلاً می‌تواند هدف از عمل باشد، یعنی اگر نیت قربة الی الله هم نبود، شخص به دلیل همان انگیزۀ خوب آن عمل را انجام می‌داد، ولی اگر این انگیزه هم نبود، فرد به قصد قربت عمل را انجام می‌داد. به عبارتی دیگر، انگیزۀ علت مستقل است، ولی علت منحصر نیست! سوم: نیت قربة الی الله و آن انگیزۀ خوب هیچ یک به‌تنهایی نمی‌تواند شخص را به عمل وادار کند، بلکه هر دو در کنار هم سبب می‌شوند تا شخص عملی را انجام دهد (به عبارتی هر یک جزء العلة هستند)؛ در حالت دوم عمل بنا بر احتیاط واجب باطل و در حالت اول و سوم عمل بنا بر فتوا باطل است؛ و اگر انگیزه‌های مباح انگیزۀ تبعی نباشد (در هر سه حالت)، عمل باطل است. اما طبق نظر آیت‌الله #سیستانی انگیزه‌های خوب و انگیزه‌های مباح حتی اگر انگیزۀ تبعی باشند و انگیزۀ اصلی همان قصد قربت و امتثال امر الهی باشد، در صورتی عمل صحیح است که آن انگیزه‌های خوب و آن انگیزه‌های مباح هم در جهت قربة الی الله باشد؛ یعنی هدف از تعلیم دیگران (انگیزۀ خوب)، کسب رضای الهی باشد یا اگر شخص می‌خواهد با وضو خود را خنک کند (انگیزۀ مباح)، باید هدفش این باشد که برای عبادت خدا نشاط بدست بیاورد. و البته در این صورت حتی اگر انگیزه‌های خوب و انگیزه‌های مباح، در کنار قصد قربت، انگیزۀ اصلی هم باشند (حالت دوم و سومی که ذکر شد)، باز هم عمل صحیح است؛ اما چنانچه هدف از انگیزه‌های مباح و انگیزه‌های خوب، قربة الی الله نباشد، اگر قصد قربت مستقلاً انگیزۀ اصلی شخص از عمل باشد (علتِ منحصر باشد و سایر انگیزه‌ها تبعی باشد؛ یا علت مستقلی باشد در کنار انگیزه‌های دیگر که آنها هم مستقل هستند)، عملش بنا بر احتیاط واجب باطل است و اگر قصد قربت مستقلاً انگیزۀ اصلی عمل نباشد (جزء العلة باشد یا اصلاً تبعی باشد)، عملش بنا بر فتوا باطل است.

✅ اعتکاف (قسمت اول: مکان اعتکاف) 📝 اعتکاف در یکی از مساجد چهارگانه (مسجد الحرام، مسجد النبی، مسجد کوفه و مسجد بصره) صحیح است. اعتکاف در مساجد جامع طبق نظر آیت‌الله #خامنه_ای و آیت‌الله #سیستانی صحیح است، اما طبق نظر #امام_خمینی محل اشکال است و باید به قصد رجاء و احتمال مطلوب بودن از نظر شرع در این مساجد اعتکاف کرد. در مساجد غیر جامع، اعتکاف از نظر امام‌خمینی جایز نیست! اما آیت‌الله سیستانی اعتکاف در چنین مساجدی را به قصد رجاء و امید مطلوب بودن جایز می‌دانند. طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای نیز اگر در چنین مساجدی نماز جماعت برپا می‌شود و امام جماعت این مساجد عادل است، می‌توان به قصد رجاء اعتکاف کرد. ـــــــــــ 1) آیت‌الله سیستانی می‌فرمایند: «منظور از مسجد جامع، مسجدی است كه اختصاص به محلّه یا منطقۀ خاص یا گروه خاصّی نداشته باشد و محلّ اجتماع و رفت‌وآمد مردم مناطق و محلّات مختلف شهر باشد.» 2) توضیح المسائل امام‌خمینی، م 1721؛ توضیح المسائل جامع آیت‌الله سیستانی، م 2105

✅ اعتکاف (قسمت دوم: زمان #اعتکاف) 📝 هر زمانی که #روزه گرفتن در آن صحیح باشد، اعتکاف هم در آن زمان صحیح است و افضل اوقات اعتکاف، ماه #رمضان است و در ماه رمضان هم افضل اوقات آن برای اعتکاف، دهۀ آخر ماه رمضان است. _____ العروة‌ الوثقی، ابتدای کتاب الاعتکاف

✅ تکالیفی که پسر بزرگتر بعد از مرگ پدر و مادر بر عهده دارد 📝 1- قضای #نماز و #روزه با تفصیلی که در پی می‌آید؛ پسر بزرگتر (پسری که در موقع وفات هر یک از والدین از بقیۀ پسرها بزرگتر باشد)، طبق نظر #امام_خمینی و آیت‌الله #خامنه_ای بنا بر فتوا و طبق نظر آیت‌الله #سیستانی بنا بر احتیاط واجب باید نماز و روزه‌هایی را که پدرش بجا نیاورده، بعد از مرگش بجا آورد یا برای پدر اجیر بگیرد.(1) (مگر اینکه میت وصیت کند برای او اجیر بگیرند که تفصیل آن بعداً خواهد آمد (2) ) البته طبق نظر آیت‌الله سیستانی پسر بزرگتر می‌تواند به جای هر روز یک مدّ (تقریباً 750 گرم) طعام به فقیر بدهد که در این صورت، قضای روزه‌‌های پدر، بر او واجب نیست.(3) این حکم در صورتی است که پدر نماز و روزه را از روی عذر ترک کرده باشد، مثل اینکه فراموش کرده یا خواب مانده باشد یا آنکه نمازهایی که خوانده یا روزه‌هایی که گرفته به دلیل ندانستن مسأله شرعاً باطل باشد و این در حالی بوده که وی در فراگیری مسأله کوتاهی نکرده باشد (جاهل قاصر باشد)؛ اما در غیر این موارد، تفاوت‌هایی در نظرات فقها وجود دارد: چنانچه نمازها و روزه‌هایی را عمداً ترک کرده یا به علّت ندانستن مسأله‌ای که در فراگیری آن کوتاهی کرده آنها باطل بوده باشند، قضای آن طبق نظر آیت‌الله سیستانی واجب نیست.(4) طبق نظر امام‌خمینی نماز و روزه را اگر پدر از روی سرکشی ترک کرده باشد، قضای آن بنا بر احتیاط واجب بر پسر بزرگتر لازم است. ولی اگر بجا نیاوردن بخاطر طغیان نباشد یا اینکه نماز و روزه‌ها به هر دلیلی (مثل قصور یا تقصیر در جهل مسئله) باطل باشد، قضا کردن نماز و روزه واجب است.(5) طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای نیز اگر میت از روی طغیان نماز و روزه را ترک کرده باشد، قضای آن بر پسر بزرگتر واجب نیست، ولی اگر عمداً بجا نیاورده ولی از روی طغیان نبوده باشد یا به هر دلیلی نماز یا روزۀ پدر باطل بوده، بنا بر احتیاط واجب قضای آن‌ها بر پسر بزرگتر لازم است.(6) همچنین اگر میّت وصیّت كرده باشد كه برای نماز یا روزۀ او اجیر بگیرند، چنانچه وصیت او نافذ باشد (مثل اینکه از ثلث مالش وصیّت کرده باشد)، واجب است مطابق با وصیّت، برای خواندن نمازها و روزه‌های قضای او اجیر بگیرند و طبق نظر امام‌خمینی بعد از آنكه اجير نماز و روزۀ او را به طور صحيح بجا آورد، بر پسر بزرگتر چيزی واجب نيست.(7) اما طبق نظر آیت‌الله سیستانی اگر پسر بزرگتر خودش اجیر بگیرد، بعد از آنکه اجیر نماز و روزه‌ها بجا آورد، تکلیف از او ساقط می‌شود، اما اگر میت خودش وصیت کرده بود که برای نماز و روزه‌اش اجیر بگیرند و وصیتش هم نافذ بود، دیگر هیچ تکلیفی بر گردن پسر بزرگتر نیست؛ حتی اگر اجیر بجا نیاورد یا صحیح بجا نیاورد. همچنین اگر میّت وصیّت كرده كه برای روزه‌هایش اجیر بگیرند، دیگر دادن طعام كافی نیست و در این صورت، باید از ثلث مال او برای روزه‌های قضایش، فردی را اجیر کنند.(8) ادامه دارد ... ________ 1- توضیح المسائل جامع آیت‌الله سیستانی، م 1663 و 2094؛ تحریر الوسیلة، کتاب الصلاة، القول فی صلاة القضاء، م 16 و کتاب الصوم، القول فی قضاء صوم شهر رمضان، م 13 2- آیت‌الله خامنه‌ای می‌فرمایند: «قضاى نماز و روزه‏اى که به عهدۀ پدر است، در هر حالى بر پسر بزرگتر واجب است، مگر در صورتى که ميّت وصيت به اجير گرفتن از ثلث ترکه‏ اش کرده باشد و ثلث ترکه هم براى انجام همه نماز و روزه‏هاى او کفايت کند که در اين صورت ثلث ترکه بايد براى آن مصرف شود.»؛ اجوبة الاستفتائات، س 545 3- توضیح المسائل جامع آیت‌الله سیستانی، م 2094 4- توضیح المسائل جامع آیت‌الله سیستانی، م 1664 و 2094 5- تحریر الوسیلة، کتاب الصلاة، القول فی صلاة القضاء، م 16 و کتاب الصوم، القول فی قضاء صوم شهر رمضان، م 13 6- اجوبة الاستفتائات، س 548 7- توضیح المسائل امام‌خمینی، م 1374 8- توضیح المسائل جامع آیت‌الله سیستانی، م 1666 و 2094 و منهاج الصالحین، ج 1، م 744

✅ نکاتی در مورد نماز جعفر (1) 📝 این نماز از نمازهایی است که استحباب آن قطعی است و بطور اکید به آن سفارش شده‌است. کیفیت این نماز هم در کتاب شریف العروة الوثقی و تحریر الوسیلة و مفاتیح الجنان آمده‌است و ما به جهت اختصار از بیان کیفیت نماز و آثار آن صرف نظر می‌کنیم؛ اما ذکر چند نکته پیرامون آن خالی از لطف نیست: 1⃣ در هر زمان و مکانی می‌توان این نماز را بجا آورد؛ اما افضل اوقات آن روز جمعه (قبل از بالا آمدن خورشید) و شب نیمۀ شعبان است؛ 2⃣ اگر کسی عجله داشته باشد، می‌تواند اذکار نماز را بعد از نماز بگوید یا می‌تواند ابتدا دو رکعت را بخواند و پس از اتمام کارش دو رکعت دیگر را بخواند (یعنی می‌تواند فاصله بیندازد)؛ 3⃣ #نماز_جعفر را می‌توان جزء نوافل شبانه‌روزی حساب کرد؛ یعنی مثلاً شخص می‌تواند 4 رکعت از نافلۀ شب را به کیفیت نماز جعفر بخواند و هم نیت نافله را داشته باشد و هم نیت نماز جعفر. (بلکه سایر نمازهای مستحبی مثل نماز غفیله و نماز اول ماه را هم می‌توان جزء نوافل شبانه‌روزی به حساب آورد) 4⃣ اگر در جایی از نماز تسبیحات را فراموش کرد، اگر در جای دیگری از نماز یادش آمد، می‌تواند همانجایی که یادش آمده، تسبیحاتی را که فراموش کرده بود، جبران کند. البته آیت‌الله #سیستانی می‌فرمایند این کار را رجاءً انجام دهد. همچنین اگر بعد از نماز یادش آمد که در جایی تسبیحات را فراموش کرده، رجاءً می‌تواند بعد از نماز، آن را جبران کند. 5⃣ طبق نظر آیت‌الله سیستانی برای رکوع و سجود می‌تواند به همان تسبیحات اکتفا کند؛ اما طبق نظر #امام_خمینی بنا بر احتیاط مستحب قبل یا بعد از تسبیحات، ذکر رکوع و سجده را بگوید. ____ (1): جعفربن‌ابی‌طالب، ملقب به #جعفر_طیار؛ برادر حضرت امیرالمؤمنین علی‌بن‌ابی‌طالب علیه‌السلام

بازارسال به مناسبت توصیه آیت‌الله #خامنه_ای مبنی بر اقامه #نماز_جعفر_طیار در ایام البیض ماه #رجب امسال