جایگاه علم عرفی در اعتقادات دینی .pdf
738.6K
📕 #مقاله جایگاه علم عرفی در اعتقادات دینی
✍استاد #ربانی_گلپایگانی
💧چکیده
علم در انسان، صفتی نفسانی است که ویژگی کاشفیت و حکایتگری از متعلق خود را دارد. ظن، نیز صفتی نفسانی است که ویژگی مزبور را دارد. علم، از حیث ویژگی قطع و جزم، دو مصداق دارد: اول، آنچه احتمال خلاف در آن صفر و از نظر عقل محال است، مانند اینکه حاصل جمع دو با دو، چهار است، و دوم، آنچه احتمال خلاف در آن عقلا محال نیست، ولی مورد توجه و اعتنای عقلای بشر قرار نمیگیرد. علم حاصل از خبر فردی که مورد وثوق است و قرائنی بر خلاف آن وجود ندارد، و نیز علم حاصل از ظواهر سخن متکلم حکیم که در مقام بیان مقصود خود میباشد و قرینهای بر خلاف آن در دست نیست، از این قبیل است.
مشهور عالمان اسلامی، مصداق دوم علم را ظن قوی، یا ظن اطمینانی، یا ظن خاص و معتبر نامیده و حجیت آن را به احکام فرعی و فقهی اختصاص دادهاند، ولی عدهای از محققان، آن را «علم عرفی و عادی» نامیده، و حجیت آن در اعتقادات دینی را نیز پذیرفتهاند. دیدگاه اخیر همان است که در نوشتار حاضر برگزیده و بر آن استدلال شده است. عصاره استدلال این است که آیات و روایاتی که تحصیل علم در باب عقاید دینی را واجب یا مطلوب دانسته و از گزینش عقیدهای که عالمانه نیست یا ظنی است، نهی کرده، به ظن قوی (علم عرفی و عادی) نظر ندارد. بنابراین، علم عرفی و عادی، همانند علم و یقین منطقی، مورد تأیید شارع و حجت شرعی است، و در اینباره میان عقاید و احکام فرعی دین، تفاوتی وجود ندارد.
#روش_شناسی_علم_کلام
#خبر_واحد_در_اعتقادات
🌸کشکول ناب حوزوی🔻
🌼 @kashkolenab