📋 در روش فهم معارف، فلاسفه از همه جلوترند #قسمت۲ #گفتگو حجت الاسلام سید یدالله #یزدان_پناه 🖋#اختصاصی خانه طلاب جوان (نشریه خط) 〰〰〰〰〰 🔰لزوم فلسفه برای اجتهاد #معارف. 🔰چرا المیزان این‌قدر قوّت دارد؟ 🔰فهم درست عقاید بر اساس عقلانیت، تاثیر در حیات معنوی طلبه دارد. 〰〰〰〰〰 🔹اگر طلبه‌ای می‌خواهد در باب معارف #مجتهد شود، حتماً نیاز به بحث‌های #فلسفی ـ #عرفانی در این سنتی که تاکنون شکل گرفته دارد. باید تمام این کتابها خوب خوانده ‌شود. 🔻بسیاری از #بزرگان ما که در وادی معقول نیامده‌اند، وقتی که از معارف حرف می‌زنند، در حدّ سطح و #فهم_عادی است! و این خوب نیست و همین باعث می‌شود که مثلا راحت جبر را می‌پذیرند. بعضی از بزرگان راحت تصریح می‌کنند: «اینجا که رسید قلم بشکست»؛ چرا باید این‌طور باشد؟! چرا وقتی به بحث #توحید می‌رسند، بعضی از اقوالِ خیلی ضعیف می‌تواند راحت در دل آنها بنشیند و «خلق و ایجاد» را به ضعیف‌ترین طرح قبول ‌کنند ولو اینکه با بسیاری از متون دینی ديگر جور درنیاید. 🔹شخصی خیلی راحت می‌گفت: «خلق، یعنی خدا گفت: باش و شیء ايجاد شد»! و در ادامه نیز، قرب وریدی حضرت حقّ را نمی‌توانست تبیین کند؛ اینکه در عین خلق، خداوند، در تار و پود مخلوق حاضر باشد؛ «نحن اقرب الیه من حبل الورید» یعنی از رگ گردن به شما نزدیک‌تریم. نباید اینطور بگوییم كه نسبت خداوند با مخلوقات، مثل نسبت من با اين صندلی است كه بعد از خلق، ربطی به من ندارد. می‌گفت: «ما طبق روايات، قائل به بینونت عزلی نيستيم»؛ ولي در توضيح مسئله، مجدداً همان بينونت عزلی را می‌گفت و فاصله‌ای بين خالق و مخلوق درست می‌کرد! 🔹وقتی به معارف می‌رسند، یک مقدار تأمّل کم می‌شود. چطور در باب احکام شرعی که با طوائف مختلف روایات روبه‌رو می‌شويم، نکات هر طائفه را نام برده و وجه جمع آنها را بررسی می‌كنيم تا یک نتیجه بگیريم و می‌گویيم این كار از غیرمجتهد برنمی‌آید، كه کار بسیار خوبی هم است؛ همين را در باب معارف هم بايد انجام داد، كه به کمک #فلسفه انجام می‌گیرد. 🔹الآن بزرگانی داریم که تقریرها و تحلیل‌هایشان عمیق است. علامه طباطبایی که المیزان را نوشته، فقط ظهورگیری قوی داشته؟! من به ظهورگیری قائل‌ام، اما قوّتها و قدرت‌های زیادی جمع شد که این کتاب نوشته شد. چرا المیزان این‌قدر قوّت دارد؟ دلیلش این است که سر این سفره[فلسفه] نشسته است. ایشان با این سنت و با شیوهٔ ظهورگیریِ درست و روش فهم درست متن آشناست. به نظرم در روش فهم معارف، #فلاسفه از همه جلوترند. 🔹متأسفانه ما در جاهای دیگر با چنین روش فهمی رو به رو نیستیم؛ این آقایان هستند که روش فهم درست را می‌دانند. در روش فهم و روش تحلیل مسائل و قوتی که در فهم هست، همه از سفرهٔ فلسفه بلند می‌شود. 🔹طلبه‌ای که می‌خواهد مجتهد شود، باید این راه را طی کند. حال، گاه فهم دینی در باب احکام می‌شود و گاه فهم دینی در باب معارف. معارف، کمتر از احکام نیست؛ بلکه بیشتر هم است و #فقه_اکبر است. اگر اصول و عقاید را با عمق آن، در حوزه نخوانند، پس در کجا باید بخوانند؟ 🔹فايدهٔ ديگرِ فهم درست عقاید بر اساس عقلانیت، تأثير در #حیات_معنوی طلبه است. مرحوم شاه‌آبادی می‌گفتند: اگر انسان این عقاید را بداند، به دریا وصل است و تنها فاصله او، #حجاب_علم است و حجاب علم هم #شیشه‌ای است که اگر این شیشه را بشکنیم، به اصل می‌رسیم؛ یعنی این‌قدر انسان نزدیک می‌شود؛ لذا دانستن این معارف، در حیات معنوی انسان هم مؤثر است. 🔹فايده ديگر، تأثير در #تربیت_عقلانی طلبه است. بعضی به مخاطب اجازهٔ فهم و تحلیل و بررسی نمی‌دهند. اجازه نمی‌دهند که بفهمد دقیقاً این روایات چه می‌گوید؟ ولی کسی كه رشتۀ #معقول را می‌خواند اصلاً نمی‌تواند در سطح ظاهر راضی شود. اصلاً‌ بعضی از آنها که ضد فلسفه بودند، تا اینکه تن‌شان به فلسفه خورد، یک مقدار مثل این‌ها شدند و دیگر نمی‌توانسنند عادی فکر کنند. غزّالی تقریباً شمشیر را از رو بست که در مقابل فلسفه بایستد... 🔹ما الآن در فضای کنونی، اگر بخواهیم برخورد درستی داشته‌باشیم، به یک #عقلانیت_پایه‌ای احتیاج داریم كه می‌تواند اساس همۀ کارها باشد. الآن در عربستان، تقریباً سنت ظاهرگرایی ابن تیمیه ادامه دارد؛ ولی در اينجا، سنّت صدرایی که سنّتی معقول است و فرقی جوهری با آن دارد، باعث این نوع رویکردها مي‌شود. چطور تقریر حضرت امام(ره) از فضای دینی خیلی تغییر می‌کند؟ به نظرم یک پایهٔ آن، عقلانیت موجود در فلسفه است. به نظرم همین عقلانیت است که گسترش پیدا کرده و در اصول فقه، در برابر اخباری‌گری نيز ظهور كرده است. اگر بخواهیم روحیه اصولی را در برابر اخباری پیدا کنیم، فلسفه از آنهایی است که به ما تربیت اصولی و عقلانی می‌دهد. 💢 ادامه دارد... #استاد_یزدان_پناه #عقلانیت #پرونده_فلسفه 📖📖📖📖کانال خانه طلاب جوان🔰🔰🔰🔰 @KhaneTolab