📋 در روش فهم معارف، فلاسفه از همه جلوترند
#قسمت1
#گفتگو حجت الاسلام سید یدالله #یزدان_پناه
🖋#اختصاصی خانه طلاب جوان(نشریه خط)
〰〰〰〰〰
🔰لزوم فلسفه برای معارف.
🔰سنت فلسفی ما تلاشی هزار و چند ساله است.
🔰ظاهرگرایی و طریقه متکلمان، دو روش بی نتیجه در برابر سنت فلسفی
🔰علامه حسن زاده: لزوم کتب فارابی، بوعلی، شیخ اشراق و ملاصدرا برای اجتهاد در باب معارف.
〰〰〰〰〰
❓ #خط: #فلسفه_خوانی چه نقشی در #حیات_علمی، #معنوی و #فرهنگی طلبه دارد؟ آیا خواندن فلسفه، فقط به عنوان یک حُسن است یا اینکه برای طلبه یک ضرورت است و برای هر تخصصی هم که میخواهد در حوزه کسب کند، بايد نسبتی با فلسفه برقرار کند؟
🔹 #استاد: طلبه برای بسیاری از كارها باید به #معقول تن دهد. کسی که امروز در وادی معارف دینی میآید، در کنار بحث احکام، به رشته معقول نيز احتياج دارد. همانگونه که ما برای دانستن احکام شريعت، باید یکسری علوم مختلف، مانند فقه و اصول و حدیث را بخوانیم، برای کارهای معارف و عقائد دینی به طور اعمّ که شامل بحث توحید و معاد و امامت و نبوت و ملائکه و ... که در کتب دینی بسیار زیاد هم هست، به این سنّت فلسفی نیاز داريم.
🔹سنت فلسفی ما، اشاره به یک تلاش هزار و چند ساله دارد و ما بر سر یک سفرهی آماده نشستهایم. من نمیگویم اینجا پایان راه است، ولي این سفرهای است که #راه_فهم_معارف را باز کردهاست.
🔹ما در برابر این سنت معقولِ فيلسوفان و عارفان، دو راه دیگر هم داشتیم: یکی راه #حدیث و نگاه به #ظاهر_متون بود كه صرفاً تبدیل به « #ظاهرگرایی » شد؛ راه ديگر، همان حركت متکلمان در طول تاریخ به ویژه آن سدههای نخست است که میخواستند تلاشهای زیادی در دفاع از معارف دینی، ولی با یک سبک خاص کنند. حرکت ظاهرگرایی، عملاً با مشکلات زیادی مواجه شد و بیشترین مشکل، در بحث تشبیه و تجسیم آن بود. ظاهرگرایی، اين حركت را به سمتی سوق داد که تقریباً از عمق معارف دینی تهی شد و عملاً این روش جواب نداد و بسیاری از آن حذر کردند.
🔹حرکت و جنبش دیگر، #سبک_کلامی بود که در دورههای گذشته طی شد. در روش کلامی، بنا بر این بود که از دین دفاع کنند و چون محور، فقط دفاع از دین در نظر گرفته شد، نه یافت حقایق دینی آنگونه که هست، مجدداً با مشکلاتی رو به رو شد و باز هم این روش جوابگو نشد؛ چون فهم معارف آنگونه که بایسته و شایسته و عمقی باشد، حاصل نشد و تقریباً سعی شد فقط یک خِرَد سطح پایین را به کار بگیرند که از آن به « #خرد_جدلی » تعبیر میشود.
🔹چون بنای این #خرد_جدلی بر #اقناع بود، با دو مشکل جدی برخورد کرد:
یکی در ناحیهی فهم متون دینی؛ چراکه متون دینی ناظر به تبيين واقع، آنگونه که هست، بودند، ولی اینها با روشی که در پیش گرفتند، عملاً در فهم متون دینی موفق نبودند.
مشكل دیگر هم در حل و فصل واقع آنگونه که هست، به لحاظ مستقل عقلانی بود كه موفق نبودند و راه آنها #هویت_برهانی نداشت.
🔹ولی سنّت فلسفی كه در نهایت با عرفان نظری گره خورد، عملاً جواب داد و خیلی خوب توانست به بسیاری از #اسرار_دین دست پیدا کند و بسیاری از متون و روایاتی که در ظاهر اولیه با يكديگر تفاوت داشتند را جمع کرده و به حقیقت، مطابق همهی این آیات و روایات برسد.
🔹از فارابی تاکنون، آهسته آهسته تلاشی صورت گرفت که بتواند هم واقع را آنگونه که هست و هم متون دینی را بفهمد. بسیاری از مسائل باب توحید با تمام ريزهكاریها، مانند قرب وريدی حضرت حق، توحید افعالی، توحید صفاتي، باب معاد و ... در اين روش بررسي شد.
🔹اگر کسی به بحث معاد متکلمین نگاه کند و در كنار معاد صدرا در جلد ۹ اسفار قرار دهد، آنوقت میتواند بفهمد که اینها چقدر با هم فاصله دارند؛ حتی در كميت پرداختن به مسائل.
🔹آنقدر مسائل ریز معارفی وجود دارد که اگر بگویم بیش از ده هزار گزاره میشود، اغراق نیست كه آن دو، عملاً به اينها نپرداختهاند؛ اما در این سنت فلسفی كه بُعد عرفان نظری هم از قرن هفتم در آن جا باز کرد و بعد در سنت صدرایی كه عرفان نظری با حکمت متعالیه آمیخته شد، به اينها پرداخته شده است. آنها در عین اینکه سر سفرهی #فارابی و #بوعلی و #شیخ_اشراق نشستند، بسیاری از اسرار متون دینی را هم با #روش_فلسفی فهميدند.
🔹حضرت استاد #حسن_زاده میفرمودند همانگونه که ما برای اجتهاد در احکام شرعی، نیاز به خواندن فقه و اصول با همین روال معمول حوزوی داریم، برای اجتهاد در باب معارف هم به کتابهای بوعلی، فارابی، شیخ اشراق و بهتر از همه ملاصدرا و ابن عربی احتیاج داریم که واقعاً هم مسائل را حل میکنند. بدون اغراق، گاهی در جلساتی از بحث فصوص، باید سیصد روایت در کنار هم چیده میشد تا میتوانستیم یک نتیجهگیری کنیم...
💢 ادامه دارد...
#استاد_یزدان_پناه
#فهم_معارف
#پرونده_فلسفه
📖📖📖📖کانال خانه طلاب جوان🔰🔰🔰🔰
@khaneTolab
❌ انسان با ورود به اجتماع به کمال می رسد ❌
🎙 استاد #یزدان_پناه:
✴️ #فارابی انسان را مدنی بالطبع میداند و معتقد است انسان به کمال مطلوب خود نمیرسد مگر در #جامعه. تشکیل جامعه نه تنها برای رفع نیازهاست بلکه جامعه، یکی از پایههای رسیدن به #سعادت_انسان است.
🔴 #صدرا هم این نظر را پذیرفته است و معتقد است انسان با ورود به اجتماع به #کمال میرسد. در کنشهای اجتماعی، دستهای از امور شریف داریم و عدالت هم یکی از اینهاست و دارای شرافت ذاتی است که هم موجب کمال ذاتی فردی و هم کمال اجتماعی میگردد.
🔖 نشست علمی «جایگاه عقل عملی در علوم انسانی»/ 7 دی 1396، مجمع عالی حکمت اسلامی
#استاد_یزدان_پناه
#اجتماع
#کمال_انسان
🔖📎 خانه طلاب جوان 🔰🔰
@khaneTolab
📚 به کتب فارابی، سهروردی، بوعلی و محی الدین ابن عربی مراجعه کنید 📚
📘 اگر جنابعالی(گورباچف) میل داشته باشید در این زمینهها تحقیق کنید، میتوانید دستور دهید که صاحبان اینگونه علوم علاوه بر کتب فلاسفۀ غرب در این زمینه، به نوشتههای #فارابی و #بوعلی_سیناـ رحمةاللّهعلیهما ـ در #حکمت_مشاء مراجعه کنند، تا روشن شود که قانون علیت و معلولیت که هرگونه شناختی بر آن استوار است، معقول است نه محسوس؛ و ادراک معانی کلی و نیز قوانین کلی که هر گونه استدلال بر آن تکیه دارد، معقول است نه محسوس، و نیز به کتابهای #سهروردی ـ رحمةاللّهعلیه ـ در #حکمت_اشراق مراجعه نموده، و برای جنابعالی شرح کنند که جسم و هر موجود مادی دیگر به نور صِرف که منزه از حس میباشد نیازمند است؛ و ادراک شهودیِ ذات انسان از حقیقت خویش مبرا از پدیدۀ حسی است. و از اساتید بزرگ بخواهید تا به #حکمت_متعالیۀ_صدرالمتألهین ـ رضواناللّهتعالیعلیه و حشره اللّه مع النبیین والصالحین ـ مراجعه نمایند، تا معلوم گردد که:
حقیقت علم همانا وجودی است مجرد از ماده، و هرگونه اندیشه از ماده منزه است و به احکام ماده محکوم نخواهد شد.
❇️ دیگر شما را خسته نمیکنم و از کتب عرفا و بخصوص #محی_الدین_ابن_عربی نام نمیبرم؛ که اگر خواستید از مباحث این بزرگمرد مطلع گردید، تنی چند از خبرگان تیزهوش خود را که در اینگونه مسائل قویاً دست دارند، راهی قم گردانید، تا پس از چند سالی با توکل به خدا از عمق لطیف باریکتر ز موی منازل معرفت آگاه گردند، که بدون این سفر آگاهی از آن امکان ندارد.
🔈۱۳۶۷/۱۰/۱١
#امام_خمینی
#فلسفه_اسلامی
#عرفان_اسلامی
💠💠 خانه طلاب جوان 🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/2731802626C6597703c2f