📌 نسخه کامل یادداشت «پای در سنت، رو به آینده» 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🔸 دعوتِ اجباری؟! 🔻 جامعه‌شناسی دین در جهان معاصر 1⃣ قسمت اول 📍 گفتگو با دکتر سید جواد میری، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی 🔹 ما می‌توانیم بگوییم که مذهب گریزی، دین‌گریزی، و شریعت گریزی را در ایران، هم‌زمان شاهد هستیم؛ اما استقبال از مذهب و دین می‌تواند بدون شریعت محوری، دنبال شود. 🔹 حتی می‌توان گفت: «بارقه‌ها و جریان‌هایی در ایران در حال شکل‌گیری است که به طور کامل، ضد اسلام و ضد تشیّع.» 🔹 حکومت، مادامی‌که به وظایف خود عمل می‌کند و حقوق ملت را رعایت می‌کند، شائبه عدول حکومت از وظایف خود پیش نمی‌آید. 📥 دریافت نسخه کامل مصاحبه. 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🔸 اصالت مبنا و منطق ذائقه 🔻 مواجهه انقلاب اسلامی با پروبلماتیک شدن تمنا 📝 شیما فرزادمنش، دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی فرهنگی 🔹 آنچه در جمهوری اسلامیِ دهه اخیر، در حوزه جهت‌دهی به میل و سلیقه و ذائقه ملاحظه می‌کنیم، شباهتی با نوع مواجهه انقلاب اسلامی در دهه شصت نداشته و ندارد. 🔹 بخشی از این تفاوت، قطعاً متأثر از فرایندهای جهانی و نسبتی است که معنا با مصرف، در گفتمان نئولیبرالی برقرار کرده است. 🔹 اما همین تولید نیازهای کاذب و دادنِ توهم انتخاب به افراد که از مشخصه‌های گفتارهای نئولیبرالی است، زمانی که در تقاطعِ با یک اقتصاد غیرشفاف و سیاستی مبتنی بر رانت قرار گیرد، به شکلی مضاعف موجب تشدید نابرابری و به حاشیه رفتن فرودستان می‌شود. 📌 دریافت نسخه کامل یادداشت. 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🔸 فطرت و علوم شناختی 🔻 بررسی بنیادهای شناختی و روان‌شناختی دین 📝 دکتر مهدی نساجی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه کلیسای مسیح کانتربری 🔹 غایت انگاری و جهان را غایتمند دیدن، از زیرساخت‌های روانی انسان‌ها در طول تاریخ تکامل است. دانشمندان علوم‌شناختی معتقدند، این زیرساخت روان‌شناختی نیز، همچون فاعل پنداری، زمینه را برای خداباوری فراهم کرده است. 🔹اگر این جهان را غایتی است، پس جهان هدفمند آفریده شده و جهانی که هدفمند است، باید کسی برای آن هدف‌گذاری کرده باشد و خداوند می‌تواند همان موجودی معرفی شود که برای جهان هدف‌گذاری کرده است. 🔹در نتیجه خداباوری امری سهل و آسان است و حتی در جهان سکولار امروزی نیز، بر اساس آمار جهانی، بیش از هشتاد درصد مردم جهان، به‌نوعی خداباور هستند. سهل بودن خداباوری به این دلیل است که خداباوری، بر شالوده‌های روان‌شناختی که دو نمونه از آن، فاعل پنداری و غایت پنداری هستند، بنا شده است. 📌 دریافت نسخه کامل یادداشت. 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🔸 عقل مدرن یا عقلانيت عاشورايی؟ 🔻 بخش سوم؛ تحلیل اجتماعی و سیاسی عاشورا 🔹 دکتر سروش، انقلاب اسلامی ایران را عامل تبدیل‌شدنِ عاشورا از یک رودخانه به برکه می‌داند، اما آیت‌الله مصباح(ره) معتقد است که انقلاب اسلامی، دقیقاً در امتداد قیام عاشورا شکل‌گرفته است. 🔹از منظر دکتر سروش، حسین‌بن‌علی (علیه‌السلام) شخصیتی مبارز بود و این یکی از اصلی‌ترین ریشه‌های قیام عاشورا بوده‌است. به همین دلیل نمی‌توان امام حسین(علیه‌السلام) را یک الگوی همیشگی و همه‌جایی دانست. 🔹این دیدگاه، دقیقاً نقطه مقابلِ دیدگاه آیت‌الله مصباح(ره) و عموم علمای شیعه است. ایشان هدف اصلی قیام اباعبدالله(علیه‌السلام) را اصلاح مفاسد عنوان کرده‌اند. ایشان امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر را به‌عنوان قاعده‌ای مطرح می‌کند که حرکت حضرت برای رسیدن به این هدف، منطبق بر آن شکل گرفت و این قاعده همیشگی و همه‌جایی است. 📝 علیرضا ملااحمدی، دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی (نسخه کامل) 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🔸 الهیاتِ رنج 🔻 درآمدی بر لذتِ رنج و زیستِ عقلانی انسان 1️⃣ قسمت اول 📍 گفتگو با حجت الاسلام دکتر حبیب‌الله بابائی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی 🔹 رنج کشیدن برای رهایی آدمی از رنج‌‌های مادی و معنوی‌‌اش، درصورتی‌که این رهایی نیاز انسانی و مطابق با اصول اخلاقی باشد، رنجی سازنده است. 🔹یاد چنین رنجی نیز می‌‌تواند برای جامعه انسانی سازنده باشد. در مقابل، رنج ازی که بی‌هدف باشد، و رنج برای‌ای که صرفاً برای خودِ فرد است و نه برای دیگری، از جمله رنج‌‌های ویرانگر در روابط انسانی است. 🔹این نوع رنج، نه‌تنها پایه‌‌ای برای انسجام اجتماعی نخواهد بود، بلکه در روابط انسانی و اخلاقی بسیار آسیب‌‌زا خواهد بود. 🔹در مقابل، رنج برای دیگران که بهترین و جامع‌‌ترین مثال‌های آن را می‌‌توان در تاریخ ادیان الهی پیدا کرد، می‌‌تواند پایه‌ای برای اخلاق در روابط با دیگران باشد. 🔹در واقع، آنگاه که برای رهایی معنوی و مادی دیگران رنج می‌‌کشیم و یا چنین رنجی را عمیقاً یاد می‌‌کنیم، خودخواهی از وجود ما رخت برمی‌‌بندد. 📥 دریافت نسخه کامل مصاحبه. 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🔸 زیست مذهبی زنان در جامعه‌ی مدرن 🔻 نسبت بانوان مسلمان با واقعیت‌ها و سیاست‌های جامعه‌ی امروز 🔹 یک زن قبل از هر چیز باید آگاهی کافی نسبت به شرایط خود داشته باشد و به قوانین جامعه و احکام شریعت، مسلط باشد. 🔹درحالی‌که در جامعه‌ی ما هیچ نهادی متولی بحث آموزش قوانین نیست و آنچه در مدارس آموزش داده می‌شود، بخش کوچکی از الزامات موردنیاز برای حضور افراد در جامعه و خانواده است. 🔹همین امر موجب می‌شود تا زنان، با حقوق و مسئولیت‌های خود آشنا نبوده و به‌عنوان یک عضو از جامعه، درگیر چالش‌های متعدد باشند. 🔹در بُعدی دیگر، یکی از دعواها و نقاط استراتژیک مسئله زنان و خانواده، مسئله‌ی اولویت‌گذاری بین نقش خانوادگی زنان و نقش‌های اجتماعی آنان است. 📝 زهرا میرزائی، پژوهشگر حوزه زنان و خانواده (نسخه کامل) 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🔸 آهِ مظلوم 🔻 گذری بر درس‌های عاشورا 🔹 اصلاح و اصلاح‌گری در امور امت، یکی دیگر از درس‌های مهم و پیام‌هایی است که قیام عاشورا به آدمی می‌آموزد. 🔹وقتی رهبر یک امت، می‌بیند که جامعه دچار انحطاط و دوری از ارزش‌های تعیین‌کننده و اساسی خود شده، تلاش می‌‌کند تا مسیر جامعه به سمت‌وسوی مطلوب خود بازگردد. 🔹اگر جامعه به فساد مبتلا شده، باید با اصلاح و اصلاح‌گری، مسیر اصلی و درست خود را پیدا کند. با توجه به این مهم، امام حسین(ع) فرمود: «من قیام کردم برای اصلاح در امت جدم، حضرت رسول(ص)، و اراده کرده‌ام تا امر به معروف و نهی از منکر کنم و بر سیره جدم حرکت کنم». 🔹 اصلاح گری ازآن‌جا نکته مهم و اساسی است که هرآینه احتمال دارد، دین‌داران گرفتار مطامع دنیایی و مشکلات زندگی بشوند. 🔹به همین جهت بازگشت امور به سرچشمه اصیل خود یا برگرداندن امت به آیین‌های اصیل خود، از اهمیت اساسی و مهمی برخوردار است. 📝 سیدکاظم سیدباقری، دانشیار گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (نسخه کامل) 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

📌 نسخه کامل یادداشت «آهِ مظلوم» 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🔸 تکنولوژی هیئت 🔻 انسان و نقشِ شناختی فناوری‌های مبتنی بر تجربه 📍 گفتگو با دکتر ابوطالب صفدری، پژوهشگر پسا دکتری فلسفه در دانشگاه برمن آلمان 🔹 وقتی‌که مخاطب وارد هیئت می‌شود، گویی که از جهان حاضر جدا و وارد جهان جدیدی می‌شود. 🔹این جهان جدید، به این دلیل نیست که اطلاعات جدیدی به دست می‌آورد؛ بلکه به این دلیل است که شما در آنجا تجربه‌ای‌ به‌نام امام حسین(ع) را پیدا می‌کنید. 🔹وقتی‌که از امام حسین(ع) صحبت می‌شود، ذهن مخاطب به سمت شب‌های محرم می‌رود که با دوستانش به هیئت می‌رود، گریه و سینه‌زنی می‌کند و پس از هیئت نیز با هم نذری می‌گیرند. 🔹اما ذهن مخاطب، کمتر از یاد محرم به سمت این می‌رود. این درک، به‌صورت جمعی توسط تکنولوژی هیئت و مداحی ساخته می‌شود. 📥 دریافت نسخه کامل مصاحبه 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

📌 نسخه کامل گفتگو با دکتر ابوطالب صفدری 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🔰 گفت‌وگوی «فرهیختگان» با سیدحسین شهرستانی درباره هویت جامعه ایران 💠 جامعه ایرانی دچار تورم روایت است ♦️یکی از گزاره‌های مهم درمورد جامعه ایرانی این است که جامعه ایرانی دچار تورم روایت است. اما این روایت چه تباری دارد؟ اول اینکه ما الان در شکل حاد این ماجرا هستیم که در هیچ قومی و هیچ تاریخی چنین وضعیتی تجربه نشده است. از این جهت که آمریکا مرکز توجه تمام جهان است، چون رئیس‌جمهور آمریکا را همه مردم جهان می‌شناسند و راجع به آن نظر دارند، ما و آمریکا کشورهایی هستیم که خیلی درمورد ما نظر می‌دهند ولی درمورد آمریکا هیچ رسانه‌ای از بیرون این کارها را نمی‌تواند انجام دهد. خود او قدرت دارد و خود اوست که راجع به کشورهای دیگر حرف می‌زند، او تعیین می‌کند که چه کسی راجع به دیگران حرف بزند، نه اینکه چه کسی راجع به خودش حرف بزند. •┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈• 🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛ 🆔 @Fekrat_Net

🔸 انعطاف شریعت 🔻 انطباق آموزه‌های اسلام بر نیاز‌های جامعه‌ی مدرن 📍 گفتگو با دکتر سهیل اسعد، فعال فرهنگی و مبلغ بین‌الملل 🔹مذاهب، به طور معمول یا معنوی‌اند یا مادی. آن چیزی که در فضای بین‌المللی مطرح است، این است که مذهب، تنها به معنویت، عبادت، و مسائل فردی ارتباط انسان باخدا می‌پردازد و جریان‌ها و مکتب‌های سیاسی مثل کاپیتالیسم، لیبرالیسم، نئولیبرالیسم، سوسیالیسم یا کمونیسم و... برنامه‌های کاملاً دنیوی و مادی را دنبال می‌کنند که هیچ امتدادی در مسائل اخروی زندگی انسان ارائه نمی‌کنند. 🔹مذهب شیعه، مجموعه‌ای از تعالیم و آموزه‌هایی است که دو جنبه مادی و معنوی را در کنار هم دارد. این دو جنبه در شیعه، نه به‌صورت جدا، بلکه یک منظومه واحد هستند. 🔹برخی مانند الهیات رهایی‌بخش آمریکای لاتین، سعی کردند این دو جنبه و مکتب جدا را باهم جمع کنند که نصف اینها مسیحی و نصف دیگر کمونیسم هستند و باهم تناقض جوهری دارند؛ اما مذهب شیعه این دو را جمع کرده و این وجه تمایز اساسی شیعه با سایر مذاهب و مکاتب است. 📥 دریافت نسخه کامل یادداشت 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🔸 دینِ دنیای مدرن! 🔻 پست‌مدرنیسم؛ مکتبی بدیع یا دینی جدید 🔹پست‌‌مدرنیسم نه بازگرداندن جهان رازورانه، بلکه بازگرداندن رازورانگی به جهان است. بین بازگرداندن جهان رازورانه با بازگرداندن رازورانگی به جهان تفاوت است؛ اولی را سنت‌‌گرایان انجام داده و دومی را پست‌‌مدرن‌‌ها. شاید به همین دلیل است که در نظر بعضی، سنت‌‌گرایی با پست‌‌مدرنیسم خلط می‌‌شود. 🔹پست‌‌مدرن‌‌ها جهان پیرامون را چیزی نظیر رؤیا قلمداد کرده و غیرواقعی می‌‌پندارند. البتّه احتمالاً پست‌‌مدرن‌‌ها قضاوت یاد شده در حق خود را صرف اتّهام یا دست‌‌کم سوءتفاهم بدانند، چنان‌که رورتی در دفاع از دیوید سن علیه رؤیا پنداری جهان تاخته و با آن هزیمت کرده است. 🔹از منظر پست‌‌مدرن‌‌ها، قوای ادراکی بشر جهت شناخت جهان، یا دروغزن یا غیرقابل‌اعتماد است؛ پس هیچ تصویر و تصوری از جهان، تصویر و تصور راجح و نهایی نخواهد بود. از منظر این گروه، حتی بعید نیست تصویر و تصور عمومی از جهان نیز کاملاً معوج باشد. 📝 امین رضا نوشین،‌ پژوهشگر و عضو هیئت علمی دانشگاه هنر شیراز 📥 نسخه کامل یادداشت (صفحه 8 مجله) 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🔸 ضعف مطالعات شناختی دین در مهد ‌دین‌داری 🔻 چالش‌ها و ظرفیت‌های شناختی دین بر زندگی انسان 📍 گفتگو با دکتر محمدامین سرایی، پژوهشگر علوم‌شناختی دین 🔹 علوم‌شناختی دین، هم می‌تواند منجر به قوی شدن دین‌داران در استدلال‌های‌شان شود و هم می‌تواند دلایلی را برای بی‌دینی در اختیار افراد بی‌دین، آتئیست‌ها، و ملحدان قرار دهد. 🔹فواید و اثرات دین، یک زمینه بسیار بزرگ در علوم‌شناختی دین است. این‌طور نیست که بگوییم: «دین فقط تعداد محدودی از آثار را در زندگی انسان دارد». به‌طورکلی، دین اثرات بسیار متعددی بر روی زندگی فردی، اجتماعی، و اخلاقی انسان‌ها پدید می‌آورد. 🔹به‌طورکلی، پژوهشگران به این نتیجه رسیده‌اند که دین باعث کاهش اضطراب، کاهش افسردگی، افزایش کیفیت زندگی، پیداکردن معنا در زندگی، و افزایش تاب‌آوری می‌شود و می‌تواند اثرات بسیار مثبتی در زندگی داشته باشد. 📥 دریافت نسخه کامل 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🖼 #عکس_نوشته 📌بخشی از گفتگوی خردورزی با دکتر محمدامین سرایی، پژوهشگر علوم‌شناختی دین 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

#اختصاصی 📺 رؤیای آزادی در مهد حقوق بشر! 🔹فیلم «سِلماSELMA» داستان زندگی مارتین لوترکینگ و فعالیت‌های وی در برابری حقوق سفیدپوستان و سیاه‌پوستان از وقایع مهم تاریخ ایالات متحده است. عمدۀ شهرت لوترکینگ در دهه‌ی 60 میلادی بدست آمد؛ یعنی جایی که وی خود را به عنوان رهبر جنبش حقوق مدنی ایالات متحده آمریکا مطرح کرد تا بتواند گامی بلند در برابری حقوق سیاه‌پوستان برداشته باشد. فایل باکیفیت در آپارات فکرت 🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛ 🆔 @Fekrat_Net

🔸 ماهیت آگاهی 🔻 درآمدی بر نسبت دین و نوروتئولوژی 🔹نیوبرگ امیدوار است که علم مغز، هنگامی که با پدیدارشناسی غنی از تجربیات دینی همراه گردد، به ما این اجازه را بدهد تا در نهایت به سؤالات همیشگی در مورد ماهیت آگاهی و ماهیت واقعیت و وجود خدا بپردازیم. 🔹ادیان جهان ممکن است قبلاً به ما امکان دسترسی تجربی به واقعیت نهایی را داده باشند –نیوبرگ، همیشه مراقب است که این امکان را باز بگذارد- اما او معتقد است که علم مغز، نقشی محوری در توسعه درک سیستماتیک از تجربه دینی ایفا خواهد کرد و امیدوار است که این درک، وضعیت انسان را بهبود بخشد و ما را به سوی روشنگری جدید هدایت کند. 🔹نیوبرگ از طریق بیان پنجاه و چهار اصل، دعوی خود در مورد نوروتئولوژی را بنا می‌کند. 🔹 نیوبرگ مکرراً خواستار مشارکتی برابر و متقابلاً محترمانه بین دیدگاه‌های دینی و علمی است، اما از نظر او موتور واقعی نوروتئولوژی، علم مغز است. 📝 ناتانیل بارت، پژوهشگر دانشگاه ناوارا، اسپانیا (مترجم: فرخنده سادات یزدانی) 📥 دریافت نسخه کامل یادداشت (صفحه 45 مجله) 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🖼 #عکس_نوشته 📌بخشی از یادداشت «ماهیت آگاهی؛ درآمدی بر نسبت دین و نوروتئولوژی» 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🔸 خداباوریِ ناخودآگاه 🔻 درآمدی بر ماهیت ومکانیزم‌های‌ شناختی دین 🔹رابطه بین علم شناختی دین و علم تکامل، بیش از حد لزوم، فرصت‌طلبانه است؛ به این معنا که علم شناختی دین می‌تواند بررسی کند که چگونه شناخت طبیعی انسان، ابراز دینی را شکل داده و محدود می‌کند؛ بدون اینکه توضیح دهد چرا شناخت انسانی این‌گونه است! 🔹چنین توضیحی که احتمالاً توسط روان‌شناسی تکاملی ارائه شده است، با اینکه عمق گزارش‌های علوم شناختی دین را افزایش می‌دهد، در واقع به یک پروژه ثانویه بدل می‌شود. 🔹بسیاری از کارهای پیشگام در علم شناختی دین، از دیدگاه‌های تکاملی استفاده نکرده‌اند؛ بلکه چگونگی شناخت‌های انسان را توصیف کرده (نه چرایی آن) و نحوه اهمیت آن برای ابراز مذهبی را روشن نموده‌اند. 🔹به‌صورت خلاصه بیان کرد که علم شناختی دین، توضیحات علمی نظری و قابل آزمودن تجربی ارائه می‌دهد که چرا اندیشه و عمل دینی، تمایل به توسعه و گسترش خود را دارد. 📝 جاستین بارت، استاد مرکز انسان شناسی و ذهنِ دانشگاه آکسفورد (مترجم: حمیده مسلمان نژاد) 📥 دریافت نسخه کامل یادداشت (صفحه 56 مجله) 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🖼 #عکس_نوشته 📌بخشی از یادداشت «خداباوریِ ناخودآگاه؛ درآمدی بر ماهیت ومکانیزم‌های‌ شناختی دین» 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir

🔸 عقلانیتِ اخلاق 🔻 نگرشی بر رابطه دین و اخلاق 🔹رفتار اخلاقی اولیه در انسان، به‌جهت رشد مغز و ارتقای سطح هوشمندی، نسبت به سایر گونه‌های جانوری، نهادینه شده است. 🔹انسان، زندگی اخلاقی و نوع‌دوستی را انتخاب می‌کند تا جامعه و گروه یا خویشاوندان و فرزندانش شانس بقا و تولیدمثل بیشتری داشته باشند. در این سطح از اخلاق زیستی، هدف تأمین منافع حیات دنیوی است و دراین‌خصوص، تفاوتی بین انسان و حیوان وجود ندارد. 🔹در مرتبه بالاتر، انسان با اراده و اختیار خود از عقلانیت به‌عنوان عنصر منحصربه‌فرد گونه انسان، بهره‌مند می‌شود. عقلانیت در نگاه فلسفی با هوشمندی متفاوت است. عقل، قادر است مفاهیم کلی را ادراک و انتزاع کند که تنها انسان چنین قابلیتی را داراست. 🔹ازاین‌رو عقلانیت به معنای وجود سطح عمیق‌تری از سنجشگری و ارزیابی و نتیجتاً انتخاب در انسان، نسبت به سایر حیوانات است. اخلاق عقلانی، وابسته به دین نیست؛ بلکه می‌توان آن را سنگ بنای اخلاق دینی دانست. 📝 هاله عبدالهی‌راد، دکتری فلسفه دین 📥 دریافت نسخه کامل یادداشت (صفحه 119 مجله) 📍کانال مجله خردورزی: @kheradvarzi_ir