‍ ✳️ دست برتر حکمرانی الهی بر حکمرانی انسانی 🔰 در تحلیل مبانی سکولاریزم مهم‌ترین و شاخص‌ترین مبنا همان انسان‌محوری و اومانیزم است. پیش از اینکه خود را سرگرم دفع شبهات کنیم، از اومانیزم می‌پرسیم که «امتیاز شما چیست؟». 👈 وقتی حکومت را ـ از مرحلۀ ترسیم آرمان‌ها گرفته تا تدوین راهبردها و اولویت‌گذاری ارزش‌ها ـ به «انسان» سپردیم، نمی‌توانیم توقع داشته باشیم که کار او از کار یک انسان عادی کامل‌تر و کارآمدتر باشد. بالأخره انسان است با انواع جهل و قصور و هوا و هوس و ضعف و کاستی. وقتی هم که در جایگاه قدرت قرار می‌گیرد تمام اشکالات نهفتۀ او عیان می‌شود! انتظاری نیست؛ آن حکومتی که بخواهد دست برتر را در حکمرانی داشته باشد، باید برآمده از نیرویی برتر هم باشد. 🔸حکمرانی دینی در بدترین حالت چیزی مثل همین حکومت‌های بشری است. حکمرانی دینی در مقابل، این ظرفیت را دارد که برتری فوق‌العاده‌ای بر حکمرانی بشری داشته باشد (به شرط آن‌که قوانین بازی آن مراعات شود). مثال‌های قرآنی الگوهای موفق حکمرانی دینی را در مباحث آتی با هم مرور خواهیم کرد. 💠 در حکمرانی الهی تمام ابزارهای حکمرانی انسانی قابل استفاده است و حکمرانی الهی بنا ندارد که آن ابزارها و روش‌ها را نادیده بگیرد. دانش و تجربه و تخصص (به انواع آن) همه در حکمرانی الهی قابل استفاده‌اند؛ حتی در حکومت اسلامی خود شاهد بودیم که ابزارهای جمهوریت را نیز به اجرا گذاشت. در حالی که حکمرانی انسانی بنا ندارد از ابزارهای ماورائی استفاده کند و حتی آن‌ها را تجربه کند! 🔹 گیرم که انسان‌ها هم بتوانند برنامه‌ای برای خودشان تنظیم کنند، اما آیا بهتر نبود که خدای آگاه آن قانون و برنامه را خودش به امت‌ها ارزانی می‌داشت؟ وَاللّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ؛ خدا مى‏داند، و شما نمى‏دانيد. (در پنج جای قرآن) أَلَا يَعْلَمُ مَنْ خَلَقَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ؛ آیا خدایی که (مخلوقات را) آفریده (از حال آن‌ها) آگاهی ندارد؛ در حالی که او (از اسرار دقیق) آگاه و باخبر است.(ملک:۱۴) #دین_و_سیاست #نقد_سکولاریزم 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  🔆 @masaf_ofogh

پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله وفات یا شهادت ⁉️ 🔰حاكم نيشابورى عالم معروف اهل سنت در كتاب معتبر المستدرك على الصحيحين مى‌نويسد: « به خدا سوگند! پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، ابوبکر و حسن بن علی با سمّ کشته و عمر، عثمان، علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام و حسین بن علی علیه‌السلام با شمشیر کشته شدند.»(۱) 🔸هم‌چنين بسيارى از بزرگان اهل سنت همين مطلب را از عبدالله بن مسعود نقل كرده‌اند: «از عبدالله بن مسعود روايت شده است که مى‌‌گفت: اگر ۹ بار قسم بخورم که رسول خدا کشته شده است، برايم محبوب‌تر است از اين‌که يک بار قسم بخورم که او کشته نشده است؛ زيرا خداوند او را پيامبر و شهيد قرار داده است.»(۲) 💢 این‌ها روایاتی بود که از طریق اهل سنت نقل شده است، اما روایاتی که از طریق شیعی به دست ما رسیده است، مبنی بر به شهادت رسیدن پیامبر گرامی، بیش از این‌هاست. 📚 ۱- حاكم نيشابوری ،المستدرك علی الصحيحين، ج۳، ص۶۱ ۲- عبدالرزاق صنعانی ،المصنف، ج۵، ص۲۶۹ ابن سعد، الطبقات الكبرى، ج۲، ص۲۰۱، أحمد بن حنبل، مسند أحمد بن حنبل، ج۱، ص ۴۰۸ ابن كثير دمشقی، البداية والنهاية، ج۵، ص۲۲۷ ۳- مسند احمد بن حنبل، ج ۶، ص۱۸ 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  تلگرام| اینستاگرام | ایتا

‍ ✨ نگاهی گذرا به زندگی امام علی ابن موسی الرضا علیه السلام 🏴 سالروز شهادت ولی نعمت و فخر ایران زمین حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا علیه السلام را تسلیت می گوییم. #امام_رضا 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  تلگرام| اینستاگرام | ایتا

‍ 💠 «دین، در ادبیاتی نو» 💢فصل اول : ضرورت تولید ادبیاتی تازه در معرفی دین ▪️قسمت پنجم: ادبیات قرآن، ادبیاتی منفعت گرایانه(5) 🔰 سخن در «ادبیات منفعت گرایانه» قرآن و ذکر شواهدی از آیات برای این مدعا بود. نمونه های آن بسیار زیاد است که در قسمت های پیشین به برخی از آنها پرداختیم و به چند نمونه دیگر صرفاً اشاره می‌کنیم: ۴. خدای حکیم وقتی به «انفاق و زکات» امر می کند آن را مایه رشد مال انسان معرفی می کند: «حكايت کسانی كه اموال خويش را در راه خدا خرج مى‏كنند، همانند دانه‏‌ايست كه هفت خوشه رويانيده و در هر خوشه صد دانه هست، خدا براى هر كسى كه بخواهد چند برابر مى‏كند، خدا وسعت بخش و داناست. مَثَلُ الَّذينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ في‏ سَبيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ في‏ كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَ اللَّهُ يُضاعِفُ لِمَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَليم‏.»(بقره/261 و 265) ۵. اگر از «نماز» سخن می گوید آن را راهی برای ترک صفات و عادات و رفتارهای ناپسند معرفی می‌کند: «نماز از كار زشت و ناپسند بازمى‏دارد، إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر»(عنکبوت/45) ۶. «حجاب و حیای بانوان» را باعث حفظ آنان از آزار و اذیت می‌داند: «اى پيامبر، به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو: پوششهاى خود را بر خود فروتر گيرند. اين براى آن است که شناخته شوند و مورد آزار قرار نگيرند، يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنينَ يُدْنينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلاَبِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى‏ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْن‏»(احزاب/59) 🔸 همچنین خدای متعال در آیات فراوانی وقتی سخن از بهشت و جهنم به میان می‌آورد نیز کاملاً منفعت گرایانه سخن می‌گوید. لذت‌های بهشتی و عذاب‌های جهنمی را به صورت ریز و جزئی توصیف می‌کند تا گرایش و انگیزه انسان را تحریک کند. 👈 همانطور که می‌بینید ادبیات قرآن، صرفاً ارزشی و کلامی و اعتقادی نیست؛ بلکه ناظر به منافع و گرایش‌های انسان سخن می‌گوید. اما تا چه اندازه چنین ادبیاتی در آموزش‌های دینی رائج استفاده می‌شود؟ #دین_در_ادبیاتی_نو 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  🔆 @masaf_ofogh

🔸حکومت دینی اصیل و قانون الهی واقعی برای همه جذابیت دارد. 💠 ژان ژاک روسو به عنوان آرمان دست‌نیافتنی خود این را می‌گوید، که اگر قانون را خدا ارزانی می‌داشت حتماً بهتر بود. 👈پس اگر اشکالی در حکومت دینی باشد، در دینی بودن آن نیست؛ در قصور و تقصیر اهل دین است، که البته مقداری از آن در شرایط عصر غیبت ناگزیر است. 📔در قرآن و میراث روایی اهل بیت (علیهم السلام)، چارچوب‌های کلان و خطوط اصلی حکمرانی دینی ـ به‌علاوۀ برخی جزئیات ـ به دست ما رسیده است که در حد توان موظفیم آن‌ها را اجرا کنیم، هرچند اجرای کامل جزئیات به شرایط ظهور موکول است. #نقد_سکولاریزم #دین_و_سیاست 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  🔆 @masaf_ofogh

‍ ✳️ایدئولوژی داروینیسم (قسمت چهاردهم) ✍ شاید مثال دیگری بهتر بتواند منظور ما را انتقال دهد. این مثال را از کتاب دنیای سوفی، نوشته یوستین گاردر برداشته‌ام. یک روز صبح پدر و مادر و کودکِ دو یا سه‌سالۀ آن‌ها در آشپزخانه صبحانه می‌خورند. پس از مدتی، مادر برخاسته و شروع به شستن ظرف‌ها می‌کند و پدر به پرواز درمی‌آید، دور سقف می‌گردد و کودک زل زده و او را نگاه می‌کند. در این لحظه، کودک در ذهنش چه می‌گذرد؟ شاید پدرش را نشان بدهد و بگوید: «بابا رفت هوا». البته کودک به حیرت افتاده؛ ولی کودکِ بینوا همواره دچار حیرت است. پدرش مدام کارهای عجیب و غریب می‌کند و این پرشِ کوچک بر فراز میز صبحانه نیز لابد یکی از آن‌هاست. پدر هر روز صبح با ماشین مضحکی صورت خود را می‌تراشد؛ گاه پشت‌بام رفته و آنتن تلویزیون را به این‌طرف و آن‌طرف می‌چرخاند؛ یا این‌که سرش را زیر کاپوت ماشین کرده و صورتش را که سیاه شده، بیرون می‌آورد. در این لحظه مادر سرش را می‌چرخاند و پدر را می‌بیند که بالای میز صبحانه در هوا شناور است. مادر چه واکنشی نشان می‌دهد؟ از وحشت فریاد می‌کشد و شیشۀ مربا از دستش می‌افتد. احتمالاً لازم است که وقتی شوهرش از گردش صبحگاهی‌ خود به زمین نزول اجلال کرد، او را به بیمارستان برساند. 🔸چرا واکنش مادر و کودک تا این اندازه با هم تفاوت دارد؟ چون مادر پس از سال‌ها زندگی به جاذبه زمین عادت کرده است، اما کودک بینوا تازه وارد جهان شگفت­‌آوری شده است که پیش­‌پاافتاده­‌ترین پدیده‌ها در آن معجزه­‌ای محسوب می­‌شود. کودک اولین بار است که پشت فرمان می­‌نشیند و با حیرت به گاز و دنده و کلاچ نگاه می­‌کند، در حالیکه مادر سال‌ها رانندگی کرده و راندن ماشین برایش به سادگی راه رفتن است. اما به هر حال مادر نباید این نکته را فراموش کند که هر چقدر راننده­‌ای ماهر باشد، هنوز چیزی از این نمی­‌داند که سیستم تعلیق و احتراق و ترمز و کلاچ و انتقال قدرت خودرو چگونه کار می­کند. 💢در نهایت کودک متحیر و پرهیجان ما روزی بزرگ می­‌شود به این جهان انس می­‌گیرد و دانشگاه می­‌رود و تحصیلات عالیه سپری می­کند و ممکن است روزی به این توهم برسد که تمام معماهای جهان را کشف کرده است. ممکن است دانشمندی داروینیست شود و احساس کند، با چند کلمه و یک نظریه اثبات نشده می­تواند تمام جهان را توضیح دهد. ولی حقیقت این است که این دانشمند فرزانه، تنها به این جهان خوگرفته و عادت کرده است و هیچ یک از معماهای این جهان را حل نکرده است و اگر غبار عادت را از پیش چشمانش کنار بزند، هنوز که هنوز است باید مانند آن کودک بی­سواد متحیر این جهان و خدایی باشد که آن را آفریده است. #داروینیسم 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  🔆 @masaf_ofogh

‍ 💠 «دین، در ادبیاتی نو» 💢فصل اول : ضرورت تولید ادبیاتی تازه در معرفی دین ▪️قسمت ششم: فاصله ادبیات رایج آموزش دین، با ادبیات قرآن 🔰تا کنون گفتیم که ادبیات قرآن ادبیاتی «کارکردگرایانه» است. اما متأسفانه امروز در ادبیات رایج آموزش دین کمتر چنین نگاهی به دین وجود دارد. دین در آموزش های کنونی، معمولاً برنامه ای واقع بینانه و منفعت گرایانه برای انسان توصیف نشده است. آموزش های دینی ما عموماً به صورت صرفاً کلامی و اعتقادی مطرح می شود نه کارکردگرایانه. یعنی رویکرد آموزشهای دینی، عمدتاً نظری و به دنبال اثبات و اسکات خصم است؛ نه توصیف حسّی و مشهود از آثار عینی و ملموس دین برای انسان. آموزشهای معارف دینی، غالباً ناظر بر پاسخ به شبهات و سؤالات طراحی شده اند؛ نه در صدد توصیف زیبایی و حلاوت دین در زندگی. 🔸امروز دین به عنوان راهکاری برای پاسخ به نیاز و منفعت انسان یا رفع مشکلات او تبیین نمی شود. کمتر دین را مایه رشد و موفقیت مادی و روحی می دانیم. عموماً چنین تصوری نداریم که من اگر دین دار باشم، خلّاقیتم بیشتر می شود. آرامش در زندگی زناشویی خواهم داشت. اقتصاد سالم تر و زاینده تری ایجاد خواهد شد. فرزند موفق تری تربیت خواهم کرد. جامعه پویاتر و سالم تری خواهیم داشت. و ... 👈 مثلاً کتب اعتقادی به دنبال اثبات نظری توحید هستند نه فایده توحید در زندگی بشر. توحید را اثبات می کنیم اما توصیف نمی کنیم. از این سخنی به میان نمی آید که توحید چه نقشی در بهبود روابط فردی و خانوادگی و اجتماعی خواهد داشت. از تأثیر نگاه توحیدی در نظامات اقتصادی و اجتماعی و سیاسی و مدیریت شهری و حتی معماری و شهرسازی و غیره سخن نمی گوییم. از تأثیر توحید در بهداشت روانی و بهبود فردی یا تأثیر آن در ارتقای روابط زوجین و افزایش رضایت از زندگی و کاهش طلاق سخن نمی گوییم. 🔸در حالی که اثبات، با مغز و اندیشه انسان در ارتباط است و توصیف، با گرایش های قلبی. اثبات، صرفاً شناخت و آگاهی به شما می دهد و توصیفِ آثار، انگیزه و اراده را بر می انگیزاند. اثبات و استدلال، ذهن انسان را تسلیم می کند و بیان زیبایی و آثار، قلب انسان را همراه می کند. و چه بسیار است که انسان، تسلیم ذهنی می شود ولی اقبال قلبی نشان نمی دهد. #دین_در_ادبیاتی_نو 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  🔆 @masaf_ofogh

✳️امام_حسن_عسکری علیه‌السلام؛ پناهگاه عالمیان 🏴شهادت جانسوز یازدهمین امام شیعیان را خدمت امام عصر و تمام شیعیان جهان تسلیت عرض می‌کنیم🏴 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  🔆 @masaf_ofogh

❇️نماز امام ۵ساله بر پیکر مطهر #امام_حسن عسکری_علیه_السلام 🔸شهادت امام حسن عسکری علیه السلام، چنان بازتاب گسترده‌ای در سامرا داشت، که عموم مردم پس از مطلع شدن از شهادت ایشان، به سمت منزل امام حسن عسکری علیه السلام، روانه شدند. 👈 پس از شهادت و انجام امور غسل و کفن پیکر مطهرشان، خادم حضرت ؛ «عقید» به قصد با خبر کردن جعفر بن علی از منزل خارج شد تا او را برای اقامه نماز بر پیکر امام حسن عسکری علیه السلام آگاه سازد. ولیکن پس از همراهی جعفر بن علی به بالای سر پیکر شریفشان، هنگامی که وارد خانه شدند، دیدند حسن بن علی (ع)، کفن شده در تابوت قرار گرفته است و هنگامی که خواست آماده اقامه نماز شود، کودکی گندمگون و با مو‌های مجعد جلوی او را گرفت و گفت:‌ ای عمو، من برای نماز خواندن بر پدرم سزاوارترم. جعفر در حالی که چهره‌اش عبوس و زرد شده بود پا پس نهاد و پسر بچه جلو آمده و بر او نماز خواند. 📚کمال‌الدین ۲/۴۷۵ 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  🔆 @masaf_ofogh

❇️ سکولاریزم از منظر خداشناسی 💠 قطعاً گوشه‌ای از نزاع سکولاریزم با دین سیاسی به شناخت خدا و تعریفی که از آن حقیقت متعالی ارائه می‌دهند، باز می‌گردد. اینکه دین می‌تواند در زندگی فردی و جمعی و حتی در شئون سیاسی این عالم نظر بدهد، بستگی به این دارد که آن دین را کدام خدا فرستاده باشد! #دین_و_سیاست #نقد_سکولاریزم 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  تلگرام| اینستاگرام | ایتا

‍ 💠 «دین، در ادبیاتی نو» 💢فصل اول : ضرورت تولید ادبیاتی تازه در معرفی دین ▪️قسمت هفتم: فاصله ادبیات رایج آموزش دین، با ادبیات قرآن ✨ما در آموزش دین نیاز به هنر روایت گری داریم. باید دین را روایت کرد؛ نه فقط اثبات! باید از زیبایی و حلاوت دین گفت. امام صادق(علیه السلام) می فرماید: «اگر مردم زیبایی‌های گفتار ما را می دانستند، از ما پیروی می کردند.»(معانی الاخبار، ص180) 🔸مثلاً در آموزش کنونی دین، خدا را اثبات می کنند و در نهایت نتیجه می گیرند که «باید به خدا ایمان بیاورید!» در حالی که انسان پیش از آنکه به "ایمان به خدا" برسد، باید "مشتاق ایمان به خدا" بشود. لذا باید از شیرینی و زیبایی ایمان توصیف کرد. خدای متعال به مؤمنین می فرماید: «خدا ایمان را برای شما زیبا کرد و آن را در قلوب شما زینت داد.»(حجرات/7) ما نیز باید هنر روایت گری از زیبایی و شیرینی ایمان داشته باشیم و آن را در قلوب دیگران زیبا جلوه دهیم. از آرامش و امنیت و لذتی که آرامش به خدا فراهم می کند بگوییم. از لذت محبت اهلبیت(ع) روایت کنیم. 🔹یا مثلاً در کتب دینی «امامت» را اثبات می کنند؛ اما «امام» را توصیف نمی کنند! در حالی که در زیارات ائمه(علیهم‌السلام) مثل زیارت جامعه کبیره تماماً توصیف ویژگی های بی نظیر ائمه(علیهم‌السلام) را می خوانیم. در روایات نیز بیش از اینکه اثبات امام را ببینیم توصیف ویژگی های امام را می بینیم. مثلاً امام رضا(علیه السلام) در وصف امام می فرماید: «امام مانند رفیقی مورد اعتماد؛ مثل فرزندی دوست داشتنی، مثل برادری تنی، مثل مادری مهربان به فرزند کوچکش و ... است.»(اصول کافی، ج1، ص 200) ❗️آموزش کنونی(روش استدلالی)، آموزشی خشک و بی روح است. ما باید حقیت دین که بسیار گرم و با طراوت است را روایت کنیم. #دین_در_ادبیاتی_نو 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  تلگرام| اینستاگرام | ایتا

‍ ✨ بزرگترین تمجید از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله ⚠️ یکی پرسید بزرگترین تمجیدی که تا کنون از شخص پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله علیه و آله) شنیده‌ای چیست؟ گفتم کسانی که می‌گویند ایشان از طرف خداوند مبعوث نشده است! گفت چطور؟ گفتم چون من سعی کرده‌ام این حالت را در ذهنم مجسم کنم... 👈تصورش را بکن! قرن هفتم میلادی بود. زمانی که تازه به اصطلاح تمدن روم که سرگرمی مردمانش تماشای زنده زنده خورده شدن انسان‌ها توسط جانوران بود، سقوط کرده و به دست وحشیانی فتح شده بود که نمی‌توانم تجسم کنم که سرگرمی آنها چه بوده است!! ❇️ در این قرن در نقطه‌ای از خاورمیانه که ساکنانش هیچگاه تمرکز جمعیتی بین‌النهرین، فلات ایران و آناتولی را نداشته، و به هیچ وجه مانند مدائن و بابل و قسطنطنیه و یونان به عنوان مرکز دانش و حکمت شناخته نمی‌شده و حتی اهمیت فتح و تصرف را نداشته، فردی ادعای پیامبری می‌کند و در خصوص موضوعاتی مانند خداوند و شگفتی‌های آفرینش و محسنات اخلاقی و حق زنان و کودکان و آخرت و هدف خلقت و بعثت پیامبران و عدالت و مسائل حقوقی مانند ازدواج و ارث و جنگ و صلح و هزاران مورد دیگر آموزه‌هایی را مطرح می‌کند که به صراحت نص آن مختص نژاد و قبیله خاصی نیست و در این راستا با قبیله و خویشاندان خود دچار اختلاف و دشمنی می‌شود و به دلیل پافشاری بر آموزه‌هایش به دلیل خطر کشته شدن از شهر خودش آواره می‌شود و جامعه‌ کوچکی در شهر کوچکی در صحرای حجاز برقرار می‌کند و پیروانش با استقامت و وفاداری در مقابل خطرات جامعه بدوی شبه جزیره از خودشان دفاع می‌کنند و پس از شش سال جنگ می‌توانند به صلح و آتش‌بس برسند و پس از آن با تبلیغ گروه گروه مردمان شبه‌جزیره عربستان را به آئین خود فرا می‌خواند و آنها می‌پذیرند و عصاره آموزه‌هایش را در کتابی به عنوان قرآن از خود به یادگار می‌گذارد که اصالت هیچ کتابی به اندازه آن قابل اثبات نیست و با این که در خصوص موضوعات مختلفی از جنین‌شناسی و نجوم و علوم طبیعی تا داستان گذشتگان در آن سخن به میان آورده است، هنوز که هنوز است، بشریت توانسته مچ ارسطو را بگیرد ولی هنوز نتوانسته مچ این کتاب را بگیرد و با آموزه‌هایش چنان تأثیری بر تاریخ می‌گذارد که تأثیرگذارترین فرد در تاریخ بشریت می‌شود و می‌دانسته است که بحر المیت پست ترین نقطه زمین است و بزرگ مورچگان ماده است و نفس انسان در ارتفاعات تنگ می‌شود و .... و بزرگترین اثر ادبی عربی را در بحبوحه مبارزه سیاسی و اجتماعی به نگارش در می‌آورد و تمام این اقدامات را بدون اتصال به آسمان انجام داده است!!! طبیعی است که این گفته که او خود این تعلیمات را گرد هم آورده و یا حتی این گفته که این تعلیمات را از جامعه پیرامون خویش گرد هم آورده است و چنین اثری در تاریخ گذاشته است، اغراق‌آمیزترین سخنی است که می‌توان در خصوص او گفت و من نمی‌توانم چنین بزرگنمایی را بپذیرم!!! 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  تلگرام| اینستاگرام | ایتا