=☆🌺 ﷽ 🌺☆= #آموزشی #تفسیر_عمومی #سوره_توبه #جلسه‌_صد‌_سی_هشت لَقَدْ تابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَ الْمُهاجِرِينَ وَ الْأَنْصارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي ساعَةِ الْعُسْرَةِ مِنْ بَعْدِ ما كادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِنْهُمْ ثُمَّ تابَ عَلَيْهِمْ إِنَّهُ بِهِمْ رَؤُفٌ رَحِيمٌ «۱۱۷/توبه» همانا خداوند، لطف خود را بر پيامبر و مهاجران و انصارى كه او را در لحظه‌ى دشوار (جنگ تبوك) پيروى كردند، سرازير نمود، پس از آنكه‌ نزديك بود دلهاى بعضى از آنان منحرف شود (ودر جبهه حضور نيابند.) سپس خداوند لطف خود را به آنان بازگرداند، همانا او به آنان رئوف و مهربان است. ✅ توبه خداوند شان نزول ✍مفسران گفته‌اند كه این آيه در مورد غزوه تبوك و مشكلات طاقت‌فرسايى كه به مسلمانان در اين جنگ رسيد نازل شده، اين مشكلات به قدرى بود كه گروهى تصميم به بازگشت گرفتند اما لطف و توفيق الهى شامل حالشان شد، و هم چنان پا بر جا ماندند. از جمله كسانى كه مى‌گويند آيه در مورد او نازل شده "ابو حيثمه" است، كه از ياران پيامبر ص بود، نه از منافقان، ولى بر اثر سستى از حركت به سوى ميدان تبوك به اتفاق پيامبر ص خوددارى كرد. ده روز از اين واقعه گذشت. هوا گرم و سوزان بود، روزى نزد همسران خود آمد، در حالى كه سايبانهاى او را مرتب و آماده و آب خنك مهيا و طعام خوبى فراهم ساخته بودند، او ناگهان در فكر فرو رفت و به ياد پيشواى خود پيامبر ص افتاد و گفت: رسول خدا ص كه هيچ گناهى ندارد و خداوند گذشته و آينده او را تضمين فرموده، در ميان بادهاى سوزان بيابان اسلحه به دوش گرفته، و رنج اين سفر دشوار را بر خود تحمل كرده، ابو حيثمه را ببين كه در سايه خنك و كنار غذاى آماده و زنان زيبا قرار گرفته است، اين انصاف نيست. سپس رو به همسران خود كرد و گفت به خدا قسم با هيچكدام از شما يك كلمه سخن نمى‌گويم، و در زير اين سايبان قرار نمى‌گيرم، تا به پيامبر ص ملحق شوم، اين سخن را گفت و زاد و توشه برگرفت و بر شتر خود سوار شد و حركت، كرد، هر قدر همسرانش خواستند با او سخن بگويند او كلمه‌اى بر زبان جارى نكرد، و هم چنان به حركت ادامه داد تا به نزديكى تبوك رسيد. مسلمانان به يكديگر مى‌گفتند: اين سوارى است كه از كنار جاده مى‌گذرد اما پيامبر ص فرمود اى سوار! ابو حيثمه باشى بهتر است. هنگامى كه نزديك شد و مردم او را شناختند گفتند آرى ابو حيثمه است، شتر خود را بر زمين خواباند و به پيامبر ص سلام گفت، و ماجراى خويش را بازگو كرد، پيامبر ص به او خوش‌آمد گفت و براى او دعا فرمود. - به اين ترتيب او از جمله كسانى بود كه قلبش متمايل به باطل شده بود، اما به خاطر آمادگى روحى خداوند او را متوجه حق ساخت و ثابت قدم گردانيد. ⁉️منظور از توبه خدا بر پيامبر (ص) چيست‌؟ در آيه مورد بحث خوانديم كه خداوند بر پيامبر ص و مهاجران و انصار توبه كرد و توبه آنها را پذيرا شد. بدون شك پيامبر معصوم گناهى نداشته كه بخواهد از آن توبه كند و خدا توبه او را بپذيرد. ولى دقت در خود آيه و ساير آيات قرآن به نادرست بودن اين تفسير گواهى مى‌دهد، زيرا 1⃣ اولا توبه پروردگار به معنى بازگشت او به رحمت و توجه به بندگان است، و در مفهوم آن، گناه و يا لغزش نيست، چنان كه در سوره نساء بعد از ذكر قسمتى از احكام اسلام، مى‌فرمايد: يُرِيدُ اَللّٰهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمْ وَ يَهْدِيَكُمْ سُنَنَ‌ اَلَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَ اَللّٰهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ‌ : (خداوند مى‌خواهد احكام خود را براى شما تبيين كند و به روش شايسته كه قبل از شما بودند شما را هدايت كند، و بر شما توبه كند، و خداوند عالم و حكيم است). در اين آيه و پيش از آن سخن از گناه و لغزشى به ميان نيامده، بلكه طبق تصريح همين آيه سخن از تبيين احكام و هدايت به سنتهاى ارزنده پيشين در ميان است، و اين خود نشان مى‌دهد كه توبه در اينجا به معنى شمول رحمت الهى نسبت به بندگان است. 2⃣ در كتب لغت نيز يكى از معانى توبه همين موضوع ذكر شده است، در كتاب معروف" قاموس "يكى از معانى توبه چنين ذكر شده" رجع عليه بفضله و قبوله". 3⃣و در آيه مورد بحث، تخلف و انحراف از حق را تنها به گروهى از مؤمنان نسبت مى‌دهد با اينكه توبه الهى را شامل حال همه مى‌داند، و اين خود نشان مى‌دهد كه توبه خدا در اينجا به معنى پذيرش عذر بندگان از گناه نيست، بلكه همان رحمت خاص الهى است كه در اين لحظات سخت به يارى پيامبر ص و همه مؤمنان بدون استثناء از مهاجران و انصار آمد، و آنها را در امر جهاد ثابت قدم ساخت. ═✼🌺🌸🌺✼‌= 📌توجه هر گونه نشر وکپی برداری ازو تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال،اشکال شرعی دارد. 🌺مؤسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر وعلوم قرآنی @moassese_nooralyaghin