#انس_با_نهج_البلاغه
📖 #بحارالأنوار ، جلد ۴۰
درباب شکیبایی
۞ فَصَبرا على دُنيا تَمُرُّ بِلَأوائها كَلَيلَةٍ بأحلامِها تَنسَلِخُ
۞ در برابر دنيايى كه سختى آن مانند خوابهاى پريشان شب [زود ]مى گذرد ، شكيبا باش.
#شکیبایی
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com
@modiryar
✍ مرکب شکیبایی
✍ #دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
✅ #انسان از بدو تولد تا زمان مرگ همواره با مصیبت ها، دردها، محدودیت ها، مشکلات، کمی ها و کاستی های فراوانی دست و پنجه نرم می کند و برای رسیدن به اهداف، آرمان ها و آرزوهایش با چالش های بسیاری روبرو می شود تا جایی که در نهایت بسیاری از خواسته هایش برآورده نمی شود و ناکام می ماند. این خصلت دنیا و زندگی آن است که با راحتی بیگانه است و آدمی را به شدت تحت فشار قرار می دهد.
✅ #علامه_طباطبایی در المیزان برای تفسیر آیه شریفه ی «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فی کَبَدٍ» می فرماید: «انسان از آغاز زندگى حتى از آن لحظهاى که نطفه او در قرارگاه رحم واقع مىشود، مراحل زیادى از مشکلات و درد و رنجها را طى مىکند تا متولد شود، و بعد از تولد در دوران طفولیت، و سپس جوانى، و از همه مشکلتر دوران پیرى، مواجه به انواع مشقّتها و رنجها است، و این است طبیعت زندگى دنیا، و انتظار غیر آن داشتن اشتباه است و این معنای آیه است که انسان را در سختی و دشواری آفریدیم.»
✅ پس فرزند آدم همواره متحمّل سختى و ناراحتى میشود تا از دنیا بیرون رود و در این میان به تعبیر #امیرالمومنین (ع): «هركه بر مركب شكيبايى نشيند، به خطّ پايان پيروزى رسد» و می تواند نهایتاً در زندگی آرامش و آسایش بیشتری داشته باشد. صبر در واقع بازداشتن نفس از اظهار بى قرارى و بی تابی در فراز و فرودهای زندگی است به گونه ای که آدمی از دایره منطق خارج نگردد و همواره رضای خداوند مهربان را در نظر داشته و شاکر او و نعمت ها و حکمت هایش باشد.
✅ شاید نتوان صفتی مهمتر از صبر و #شکیبایی در زندگی فردی و اجتماعی انسان یافت؛ چرا که وجود این صفت در انسان به معنای آن است که او خود را از خشم و عجله و واکنشهای عصبی، احساسی و مانند آن، که موجب پشیمانی است، صیانت میکند. البته اگر واقع بینانه تر بخواهیم به این موضوع بپردازیم رسیدن به قدرت صبر و شکیبایی در طول زندگی به آسانی صورت نمی گیرد و مستلزم یک آمادگی ذهنی و روانی است که با تمرین و خویشتن داری در طول زمان در رفتار آدمی متجلی می شود و به عنوان یک خصلت و عادت در امور جاری انسان قرار می گیرد.
✅ بنا به فرموده #پیامبر_اکرم(ص) «کسی که صبر را با رضا و دعا جمع کرده باشد، خیر دنیا و آخرت را نصیب خود کرده است.» البته مبانی نظری و توصیه های اخلاقی و آموزه های دینی در این رابطه فراوان است که کمابیش همگان از آن آگاه هستند و یا حداقل شنیده اند. نکته مهم در این راستا کسب توانایی برای رسیدن به مقام صبر است که به راحتی محقق نمی شود. گاهی انسان از خود می پرسد مگر چند بار متولد می شوم یا چند بار فرصت زندگی دارم که در آن همواره باید درگیر حل و فصل مشکلات و سختی ها باشم و به ناچار بسیاری از آرزوهای خود را نادیده بگیرم؟
✅ این یک سئوال جدی و حق آدمی است که بداند به راستی این #فرصت_زندگی که می تواند شیرین و لذت بخش باشد چرا باید با این میزان درد و رنج عجین گردد و در بسیاری موارد ناکام بماند. شاید برای عارفان و زاهدان و بندگان برگزیده خداوند این مسائل به راحتی قابل درک و هضم باشد ولی انسان های عادی بعضاً در درک این واقعیت و پذیرش آن با چالش های زیادی مواجه اند که گاهی امیدواری و شادمانی آن ها را کاهش می دهد.
✅ قاعدتاً برای گذر از این تردیدها و مشکلات باید انسان علاوه بر مسائل مادی به عوالم روحی و فرامادی توجه بیشتری داشته باشد. در گام:
▪اول قبول کند این ها واقعیت #زندگی است و تغییری در آن ایجاد نخواهد شد.
▪دوم بپذیرد این #محدودیت_ها فراگیر است و هر چند نسبت آن برای افراد متفاوت است اما همگان درگیر آن هستند و
▪سوم این است که پرهیز از بی قراری و #حلاوت_شکیبایی و تلاش در مسیر اهداف را جایگزین تردیدهای بی نتیجه گرداند.
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻شنبه ۲۸ بهمن ماه ۱۴۰۲، شماره ۴۱۵۸
#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com
@modiryar
مسیری مطمئن برای پیشرفت و پیروزی
✍ #دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
✅ در #قرآن و آموزههای دینی، صبر به عنوان یکی از بزرگترین فضائل انسانی معرفی شده است. صبر در برابر مشکلات و سختیها، مسیر رشد فردی و اجتماعی را هموار کرده و انسان را به قلههای کمال میرساند. «فرشتگان هنگام دیدار بهشتیان به آنان مىگویند: بهخاطر صبر و شکیبایی كه كردید، بر شما درود باد. پس چه نیكو است سراى آخرت».این جمله شگفتانگیز، امیدآفرین و البته بسیار زیبا و تحسینبرانگیز، بخشی از آیه ۲۴ سوره مبارکه نور است که در آن، خداوند متعال به آدمیان چنین بشارت میدهد؛ آنجا که میفرماید: «سَلامٌ عَلَیْكُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ». در تفسیر نور درخصوص این موضوع پرمعنا و شیرین چنین آمده است:
✅ «سلام، یكى از نامهاى خداوند، تهنیت خداوند بر #پیامبران، تبریک الهى بر بهشتیان، زمزمه فرشتگان، كلام بینالمللى تمام مسلمانان، شعار بهشتیان در این جهان و آن جهان و... است. پیامِ سلام، احترام، تبریک، دعا، امان و تهنیت از سوى خداوند است، «سَلامٌ قَوْلًا مِنْ رَبٍّ رَحِیمٍ». در روایات آمده است: گروهى از مردم پیش از رسیدگى به حساب، به بهشت مىروند، وقتى فرشتگان علت را سؤال مىكنند، جواب مىشنوند ما در دنیا بر اطاعت خداوند و بر مشكلات و مصائب صبر مىكردیم و اهل شكیبایى بودیم. فرشتگان با شنیدن جواب، از آنان با سَلامٌ عَلَیْكُمْ... استقبال مىكنند».
✅ صبر از مراتب #انسانیت است و بدون آن، کسی نمیتواند پلههای تکامل را طی کند. صبر کلمهای نورانی و از نعمتهای خداوند است. برای هیچ کس مشکلات و نزول بلا رفع نمیشود و بنابراین نمیتوان دعا کرد بلا نازل نشود، بلکه میتوان از خدا خواست به ما توفیق صبر بدهد و الا بلا و امتحان حتمی است. در زندگی شخصی و در کار نیز صبر ضرورتی غیرقابل انکار بوده و زیرمجموعه حلم است. حلم یعنی صبری که از عقل برخاسته باشد.برخی از ما صبر میکنیم، چون ضعیف هستیم، اما حلم صبری است که عقل به انسان دستور داده است. انسان حلیم اصل و نسب دارد و کسی که صبر ندارد خودش را بیابهت میکند و جامعه به او اهمیت نمیدهد، چون تا کسی به او حرفی میزند از کوره در میرود، در نتیجه کسی به او نزدیک نمیشود چون او را احمق میپندارند.
✅ #حضرت_علی(ع) در کلامی میفرماید: «صبر برای عبادات، مانند سر برای بدن است. آیا دیدهاید انسانی بیسر را که زنده باشد، راه برود و حرف بزند؟ همانقدر که سلام کردن یک انسان بیسر مسخره است، اگر انسانی که صبر ندارد هم بگوید من دیندارم، مسخره میکند. صبر در تمام امور زندگی برای همه مهم و مفید است و تأکید قرآن و بزرگان در اهمیت آن برای همه مشخص است. بعضیها به تقسیمبندی صبر در زندگی پرداخته و صبر را در مصیبت، در معصیت و در عبادت دیدهاند. بعضیها به تأثیرات عملی صبر پرداختهاند و عدهای دیگر در روانشناسی به آن توجه کردهاند.
✅ زندگی دنیایی آنچنان در #مشکلات، دردها و سختیها پیچیده شده است که گاهی حتی نفس کشیدن ساده برای انسان سخت میشود اما این همه ماجرا نیست. در بسیاری از موارد این چالشها برای آدمی به وجود میآید تا خود را محک بزند، ارزیابی کند و در بوته امتحان و مشکلات رشد یابد. همانا کسانی که اهل توجه و تدبیر هستند در هر حالی شاکر خداوند خواهند بود، بهگونهای که هنگام بهرهمندی از فرازها و نعمتها درک بالایی از دریای «رحمت» الهی داشته و در فرودها و سختیهای زندگی به «حکمت» پروردگار باور دارند.
✅ اگر انسان به صبوری و #شکیبایی عادت کند آرام آرام بسیار قدرتمند میشود و در مسیر پیشرفت و قلههای پیروزی قرار خواهد گرفت و بدین صورت میتواند دنیا و آخرت خویش را آباد کند. صبر در زندگی فردی سبب ایجاد روحیه شکستناپذیری، افزایش قدرت درونی، شناسایی نیروها و استعدادهای خویشتن و توجه و اتکای بیشتر به خدا میشود. همچنین صبر در زندگی خانوادگی آثاری همچون استحکام پایههای زندگی، بالا رفتن اعتماد به نفس اعضای خانواده و ایجاد فضای سالم و بانشاط در محیط خانواده را به همراه دارد.
🔺منبع: #روزنامه_قدس،
🔻چهارشنبه ۱۶ آبان ۱۴۰۳، شماره ۱۰۵۰۴
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com
@modiryar
✍ مرکب شکیبایی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
🔴 مرکب شکیبایی
✅ انسان از بدو تولد تا زمان #مرگ همواره با مصیبتها، دردها، محدودیتها، مشکلات، کمیها و کاستیهای فراوانی دستوپنجه نرم میکند و برای رسیدن به اهداف، آرمانها و آرزوهایش با چالشهای بسیاری روبرو میشود. تا جایی که درنهایت بسیاری از خواستههایش برآورده نمیشود و ناکام میماند. این خصلت دنیا وزندگی آن است که با راحتی بیگانه است و آدمی را بهشدت تحتفشار قرار میدهد. علامه طباطبایی در المیزان برای تفسیر آیه شریفهی «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فی کَبَدٍ» میفرماید:
✅ «انسان از آغاز زندگى حتى از آن لحظه اى که نطفه او در قرارگاه رحم واقع مىشود، مراحل زیادى از مشکلات و درد و رنجها را طى مى کند تا متولد شود، و بعد از تولد در دوران طفولیت، و سپس جوانى، و از همه مشکلتر دوران پیرى، مواجه به انواع مشقّتها و رنجها است، و این است طبیعت زندگى دنیا، و انتظار غیر آن داشتن اشتباه است و این معنای آیه است که انسان را در سختی و دشواری آفریدیم.» پس فرزند آدم همواره متحمّل سختى و ناراحتى میشود تا از دنیا بیرون رود و در این میان به تعبیر امیرالمومنین (ع): «هرکه بر مرکب #شکیبایى نشیند، به خطّ پایان پیروزى رسد» و میتواند نهایتا در زندگی آرامش و آسایش بیشتری داشته باشد.
🔴 تعریف صبر
✅ صبر در واقع بازداشتن نفس از اظهار بیقراری و بیتابی در فرازوفرودهای #زندگی است بهگونهای که آدمی از دایره منطق خارج نگردد و همواره رضای خداوند مهربان را در نظر داشته و شاکر او و نعمتها و حکمتهایش باشد. صبر در لغت به معنای حبس و بازداشتن است. هرگاه کسی خویشتن را از فعلی اختیاری باز دارد صبر کرده است. این مقاومت در صورتی از لحاظ اخلاقی فضیلت خواهد بود که هدف شخص صابر، کمال اخلاقی و تقرب به خداوند باشد و صبر در برابر چیزی صورت گیرد که با کمال اخلاقی و تقرب خداوند در تعارض و تقابل باشد. پیامبر اکرم(ص) فرمود: «کسی که صبر را با رضا و دعا جمع کرده باشد، خیر دنیا و آخرت را نصیب خودکرده است.» البته مبانی نظری و توصیههای اخلاقی و در این رابطه فراوان است که کمابیش همگان از آن آگاه هستند و یا حداقل شنیدهاند. نکته مهم کسب توانایی برای رسیدن به مقام صبر است که بهراحتی محقق نمیشود.
🔴 اقسام صبر
✅ در کلام پیامبر اسلام انواع صبر شامل این موارد است: «شکیبایی در مصیبت و شکیبایی بر طاعت و شکیبایی از گناه.» صبر در مصیبت و صبر بر طاعت، #شکیبایی در برابر امور ناخوشایند است و صبر از گناه صبر از امور خوشایند که میل و هوای انسان به آن گرایش دارد. همچنین اقسام صبر از زبان حضرت علی (ع) نیز عبارتند از: «شکیبایی دو گونه است: شکیبایی بر آنچه خوش نمیداری و شکیبایی از آنچه دوست میداری.»
✅ #صبر در واقع مقاومت نفس در برابر هوا و پایداری انگیزه دینی در برابر انگیزه های مخالف است. بعضی افعال به انسان کمک می کنند تا به کمال اخلاقی و قرب خداوند نایل شود و برخی مانع و مزاحم کمال او هستند. پس باید از افعالی که مزاحم کمال ما هستند خودداری کنیم و در برابر انگیزههای این گونه افعال مقاومت نماییم. انگیزههایی که انسان را به کارهای معارض با کمال دعوت میکنند سه نوعند: برخی از آنها انسان را به شکایت از قضای الهی و اظهار ناخرسندی از آن دعوت میکنند، برخی از آنها انسان را دعوت به انجام افعالی خلاف کمال او میسازد و نهایتاً امیال و هواهای نفسانی است که انسان را به درک لذات ممنوع وادار میسازد.
🔴 صبر بر معصیت؛ برترین صبرها
✅ ثواب و فضیلت صبر بر معصیت، به مراتب افزونتر از ثواب و فضیلت صبر بر طاعت است و ثواب و فضیلت صبر بر طاعت به مراتب بالاتر از ثواب و فضیلت صبر بر مصیبت میباشد. پیامبر(ص)، مراتب صبرهای سه گانه رابدین صورت بیان فرموده اند: «کسی که در مصیبت صبر کند و با صبر نیکویش شدت آن را از سر بگذراند،
✅ #خداوند برای او سیصد درجه مینویسد که فاصله درجات آن همچون فاصله آسمان و زمین است و کسی که بر طاعت صبر کند خداوند برای او ششصد درجه مینویسد که فاصله درجات آن همچون فاصله قعر زمین تا عرش است و کسی که بر گناه صبر کند، خداوند نهصد درجه برای او مینویسد که فاصله درجات آن همچون فاصله قعر زمین تا منتهای عرش است.»
🔴 آثار صبر
✅ صبر و ظفر قرین هم اند. امیرالمؤمنین(ع) فرمود: «انسان شکیبا پیروزی را از دست نمیدهد اگر چه زمانی طولانی بر او بگذرد.» انسان صبور از ارتکاب گناهانی همچون جزع بر قضای خداوند ایمن است و بر صبوری خود پاداش میگیرد. امیرالمؤمنین(ع) میفرمایند: «اگر شکیبایی کنی حکم خدا بر تو جاری میشود و پاداش داده میشوی و اگر بیتابی کنی باز هم تقدیر خدا بر تو جاری است ولی گناهکاری.» کسی که صبر میکند خداوند دعای او را مستجاب میکند و جبران #مصیبت او را میکند.
✅ صابران که بر طاعات و معاصی #شکیبایی میکنند، آخرتی نیکو دارند و پاداش های بی حساب خداوند بر آنان میبارد. صبر در برابر بلایا باعث رشد انسان و ترقی او در مراتب کمال است. صبر بر طاعت و معصیت انسان را بهشتی میکند. صبر باعث تبدیل مصائب به لطف و رحمت خداوند، آسودگی خاطر از حساب آخرت و دخول در بهشت می گردد.
🔴 رابطه صبر و ایمان
✅ رابطه #ایمان و صبر، دو طرف دارد: از یک سو «ایمان نظری» سازنده صبر است و از سوی دیگر، بدون صبر، «ایمان عملی» تحقق نمییابد. صبر از مهمترین ارکان ایمان است چرا که در حدود ۷۰ آیه در قرآن در این باره سخن گفته شده است و در حدیث نبوی صبر نیمی از ایمان شمرده میشود. امام علی (ع) فرمود: «ایمان بر چهار ستون استوار است: صبر و یقین و عدل و جهاد. صبر، مقاومت در برابر هر انگیزهای است که انسان را از خداوند دور میکند»؛
✅ بنابراین تخلق به هر یک از اخلاقیات ایمانی نیازمند #صبر است، زیرا در اخلاق، ایمان و خلق نیکو، با معیار اثر گذاری آن در تقرب انسان به خداوند نیکو شمرده می شود و در برابر هر خلق نیکو، نیازمند پایداری و تمرین و ممارست است. ایمان به معنای معرفت و یقین به خداوند و اسمای حسنای او، شرط ضروری و مقدمه صبر است. ایمان علاوه بر اقرار زبانی و معرفت یقینی مشتمل بر عمل به ارکان نیز هست و عمل به مقتضای معرفت، خود نیازمند صبر و مقاومت است. در نتیجه باید گفت بدون صبر، ایمان کامل که التزام عملی به دین خداست امکانپذیر نیست.
🔴 سخن پایانی
✅ انسان صابر بر خود مسلط است و آرامش خود را از طریق اظهار شکایت و #رفتار اعتراض آمیز به دست نمیآورد، بلکه از راههای دیگری که رضایت خداوند در آن است آرامش خود را تأمین می نماید. گاهی انسان از خود میپرسد مگر چند بار متولد میشوم یا چند بار فرصت زندگی دارم که در آن همواره باید درگیر حلوفصل مشکلات و سختیها باشم و بهناچار بسیاری از آرزوهای خود را نادیده بگیرم؟ اینیک سوال جدی و حق آدمی است که بداند بهراستی این فرصت زندگی که میتواند شیرین و لذتبخش باشد چرا باید با این میزان درد و رنج عجین گردد و در بسیاری موارد ناکام بماند.
✅ شاید برای عارفان و زاهدان و بندگان برگزیده خداوند این مسائل بهراحتی قابلدرک و هضم باشد ولی انسانهای عادی بعضا در درک این واقعیت و پذیرش آن با چالشهای زیادی مواجهاند که گاهی امیدواری و شادمانی آنها را کاهش میدهد. قاعدتا برای گذر از این تردیدها و مشکلات باید انسان علاوه بر مسائل مادی به عوالم روحی و فرا مادی توجه بیشتری داشته باشد. در گام اول قبول کند اینها واقعیت زندگی است و تغییری در آن ایجاد نخواهد شد. دوم بپذیرد این محدودیتها فراگیر است و هرچند نسبت آن برای افراد متفاوت است اما همگان درگیر آن هستند و گام بعدی این است که پرهیز از بیقراری و حلاوت شکیبایی و تلاش در مسیر اهداف را جایگزین تردیدهای بینتیجه گرداند. به قول #حافظ:
«صبر و ظفر، هر دو دوستان قدیمند / براثر ِصبر نوبت ِظفر آید»
🔺منبع: #روزنامه_قدس،
🔻پنجشنبه ۲ اسفند ۱۴۰۳، شماره 10589
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com
@modiryar