آیا حضرت مهدی علیه السلام كنيه «ابا صالح» دارد؟
پاسخ :
👈 يكى از كنيه هايى كه امام مهدى عليه السلام بِدان #شهرت يافته ، «ابا صالح» است؛ امّا در #هيچ يك از منابع كهنِ حديثى و تاريخى ، چنين لقبى براى ايشان يافت #نشد.
❌ آنچه در برخى از احاديث آمده، عنوان «صالح» يا «ابا صالح» براى #راهنماى گم شدگان در #بيابان است. متن حديثى كه از امام صادق عليه السلام روايت شده، اين است:
🔸إذا ضَلَلتَ عَنِ الطَّريقِ فَنادِ : يا صالِحُ - أو يا أبا صالِحٍ - أرشِدونا إلَى الطَّريقِ يَرحَمْكُمُ اللَّهُ ![۱]
هر گاه راه را #گُم كردى، #صدا بزن «يا صالح!» يا بگو: «يا أبا صالح!» راه را به ما نشان دهيد. خداوند، شما را رحمت كند!».
🔸و رُوِىَ : أنَّ البَّرَ مُوَكَّلٌ بِهِ صالِحٌ وَ البَحرَ مُوَكَّلٌ بِهِ حَمزَةُ .[۲]
روايت شده است كه بخش #خشكى زمين به #صالح سپرده شده است و بخش #دريايى آن، در حمايت #حمزه قرار گرفته است.
👈 اين دو حديث را شيخ صدوق در كتاب من لا يحضره الفقيه نقل كرده؛ ولى نه او و نه هيچ يك از شارحان اين كتاب، لقب ياد شده را بر امام مهدى عليه السلام #تطبيق نكرده اند.
❌ همچنين سيّد ابن طاووس و جزائرى گفته اند كه «صالح»، #جنّى است كه وظيفه اش #امداد_رسانى به كسانى است كه راه را گُم كرده اند.[۳]
بر اين اساس بايد ديد از چه #تاريخى و
چگونه لقب «ابا صالح» براى امام مهدى عليه السلام #رواج يافته است.
💯 در بررسى هايى كه انجام گرفت، تا قرن #يازدهم هجرى، گزارشى حاكى از كاربرد اين لقب براى امام مهدى عليه السلام يافت #نشد؛
ليكن علّامه #مجلسى به نقل از پدر خود به نقل از شخصى با نام «امير اسحاق استرآبادى»، حكايتى نقل مى كند كه او در راه مكّه پس از #گم شدن، با گفتن جمله «يا صالح! يا أبا صالح! ارشدونى إلى الطريق » ، شخصى را يافته كه به او كمك كرده و او را به سرعت به مكّه رسانده است.
برداشت شخصى او اين بوده كه اين شخص، امام مهدى عليه السلام است ولى؛ دليلى بر اين امر نياورده است.
👈 گفتنى است كه محدّث نورى نيز حكاياتى مشابه را در كتاب #جنّة_المأوى نقل كرده؛ ولى خود تصريح نموده كه اين حكايات، بر اين كه شخص راهنما ، امام مهدى عليه السلام بوده ، دلالتى #ندارند.[۴]
✅ بنا بر اين تاكنون ، دليلى بر اين كه «ابا صالح» يكى از لقب ها امام مهدى عليه السلام باشد، يافت #نشد و آنچه سبب رواج اين لقب براى ايشان از قرن #يازدهم به بعد شده ، حكاياتِ ياد شده اند كه دلالتى بر اين معنا ندارند.
منابع:
[۱] كتاب من لا يحضره الفقيه: ج۲ص ۲۹۸.
[۲] كتاب من لا يحضره الفقيه: ج۲ص ۲۹۸.
[۳] الأمان من أخطار الأسفار: ص۱۲۳، التحفة السنّية (مخطوط): ص۳۴۳.
[۴] جنّة المأوى (چاپ شده در ضمنِ بحار الأنوار ، ج ۵۳): ص ۲۹۳ - ۳۰۰.
نقل شده از دانش نامه امام مهدی علیه السلام. ج۲.ص۳۲۲
https://eitaa.com/mr13_72
📌 سخنی در تاریخ ولادت و وفات حضرت معصومه سلام الله علیها
👈 آیت الله فاضل لنکرانی رحمه الله:
درباره #تاریخ #ولادت و #وفات حضرت #معصومه سلام الله علیها که من بارها، مخصوصا به بعضی از منبری ها گفته ام، شما چطور به حضرت که می رسید مدام دنبال یک #تاریخ_قطعی می گردید، تاریخ قطعی یعنی چه؟
ما #مهمان حضرت هستیم.
همه آثار و #برکات از ناحیه ایشان است. حتی اگر در تاریخ هم روز #معینی برای ولادت و وفات ایشان #ثبت #نشده بود، ما خودمان #باید در سال، روزی را برای این مسائل #انتخاب می کردیم؛ حال آنکه در برخی از کتابهای تاریخ، ذکر شده است.
همچنان که تاریخ ولادت بعضی از ائمه علیهم السلام نیز مسلم و #قطعی نیست. ولی تاریخ ولادت چند تن از ایشان مانند: امیرالمومنین علیه السلام و امام حسین علیه السلام #معلوم است.
اما اينطور نيست که در رابطه با همه ائمه، از نظر ولادت و شهادتشان ما #تاریخی #مسلم داشته باشیم.
در برخی موارد رسما دو قول است؛ یک قول فلان روز را گرفته اند و یک قول فلان روز را، محل اختلاف است.
درباره حضرت معصومه سلام الله علیها هم همین طور است.
چطور ما به قول قمی ها مته روی خشخاش می گذاریم؟
ما تاریخ مسلم نداریم. ما تاریخ مسلم را میخواهیم چه کنیم؟
ما که همه سال، سر سفره ایشان نشسته ایم. می خواهیم یک روز را بنام ولادت و یک روز را به نام وفات حضرت #گرامی بداریم، بیشتر از این هم نیست؛
حال اين میخواهد صددرصد قطعی باشد یا هشتاد درصد و لازم نیست قطعیت صددرصد داشته باشیم.
📚 همگام با زائران عارف. کنگره بزرگداشت حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها. ص۸۴
https://eitaa.com/mr13_72