✍️سلسله یادداشت های «خلاصه کتاب اعتبارسنجی احادیث شیعه»
📝به قلم آقای #امیررضا_ملکی
💢کتاب «اعتبارسنجی احادیث شیعه؛ زیرساخت ها، فرایندها، پیامدها» به نوشته «سید علیرضا حسینی شیرازی»، از کتب مرتبط با بحث رجال است. این کتاب که در چهار بخش به همراه دو پیوست به نگارش درآمده، سعی دارد با رویکردی جدید به احادیث شیعه نگریسته و منتقد رویکرد رایج کنونی در اعتبارسنجی احادیث است.
🔰در بخش اول کتاب، به 16 مورد از چالش های پیش روی اعتبارسنجی احادیث شیعه اشاره شده است، که به بیان بعضی از آنها در ضمن چند یادداشت میپردازیم.
1️⃣ چالش اول: وجود راویان متهم به کذب و جعل
🔻اولین چالش در مواجهه با احادیث، وجود راویانی است که متهم به کذب و جعل حدیث بوده و بعضی از آنها در سند تعداد زیادی از احادیث قرار گرفته اند.
🔹بعنوان مثال، «سهل بن زیاد» که در سند 2567 روایت از کتب اربعه وجود دارد، از سوی نجاشی و ابن غضائری تضعیف شده است. (1)
🔹همچنین «محمد بن سنان» که در سند 975 روایت و «ابوسمینة» که در سند 386 روایت از روایت کتب اربعه واقع شده اند، از سوی رجالیون تضعیف شده اند. (2)
2️⃣ چالش دوم: وجود راویان فاسد المذهب
🔻چالش دیگر، وجود برخی راویان فاسد المذهب (اعم از فحطی، واقفی، عامّی و ...) در میراث حدیثی شیعه است.
🔸بعنوان مثال «حسن بن علی بن فضال» و پسرش «علی بن حسن بن علی بن فضال» که پدر در سند 1647 روایت و پسر در سند 1242 روایت از کتب اربعه حضور دارند، فطحی مذهب اند، هرچند در مرحوم نجاشی و شیخ طوسی آنها را توثیق کرده و ستوده اند. (3)
🔸همچنین «حسن بن محمد بن سماعة» که در طریق 1146 روایت از کتب اربعه قرار گرفته، واقفی است. البته مرحوم نجاشی و شیخ طوسی ایشان را نیز توثیق کرده و به حسن تالیف او اعتراف کردند. (4)
📚منابع:
1- نجاشی درباره وی میگوید: «کان ضعیفا فی الحدیث، غیر معمتد فیه» (رجال نجاشی، ش490)؛ ابن غضائری نیز میگوید: «کان ضعیفا جدا، فاسد الروایة و الدین» (رجال ابن غضائری، ش65)
2- نجاشی مینویسد: «رجل ضعیف جدا، لا یعوّل علیه» (رجال نجاشی، ش888)؛ شیخ طوسی نیز میگوید: «و قد طُعِن علیه و ضُعِّف» (فهرست شیخ طوسی، ش620)؛ ابن غضائری نیز چنین نوشته است: «ضعیف غال، یضع الحدیث، لا یلتفت الیه» (رجال ابن غضائری، ش130)
3- ر.ک رجال نجاشی ش 72 و 676 و فهرست شیخ طوسی ش 164 و 392
4- ر.ک رجال نجاشی ش 83 و فهرست شیخ طوسی ش 193
📎لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان
https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3
❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید
✍️سلسله یادداشت های «خلاصه کتاب اعتبارسنجی احادیث شیعه»
📝به قلم آقای #امیررضا_ملکی
💢در یادداشت پیشین(https://eitaa.com/mstdnjthd/249)، به دو مورد از چالشهای مذکور در بخش اول کتاب در مسیر اعتبارسنجی روایات پرداخته شد.
3️⃣ چالش سوم: اطلاعات کم درباره بعضی راویان پرتکرار
🔻چالش سوم، این است که در مورد بعضی راویانی که نام آنها در اسناد فراوانی دیده میشود، اطلاعات بسیار کمی وجود دارد.
🔸بعنوان مثال نام جناب «ابراهیم بن هاشم قمی» در سند 7392 روایت از کتب اربعه آمده است. هرچند در رجال نجاشی، رجال و فهرست شیخ طوسی، نام ایشان آمده، اما نه توثیق و نه تضعیف شده اند. تنها چیزی که در مورد ایشان فرمودند، این است که «نخستین فردی هستند که احادیث مدرسه کوفه را در قم منتشر کردند». (1)
🔸همچنین از «محمد بن اسماعیل بُندُقی» که در سند 836 روایت و «احمد بن محمد بن حسن بن ولید» که سند 586 روایت از کتب اربعه واقع شده اند، هیچ اثری در کتب رجالی وجود ندارد!
4️⃣ چالش چهارم: فراوانی نقل راویان ثقه از راویان ضعیف
🔻چالش دیگر، این است که در کتب رجالی، در خصوص بعضی راویانی که توثیق شده اند، تصریح شده است که از ضعفاء نقل میکند.
مانند:
🔸«حسن بن محمد بن جمهور»
🔸«احمد بن محمد بن خالد برقی»
🔸و «علی بن حاتم قزوینی» (2)
5️⃣ چالش پنجم: تفاوت روش اعتبارسنجی احادیث
🔹با بررسی تاریخ حدیث شیعه، روشن خواهد شد که از زمان مرحوم علامه حلی، شیوه اعتبارسنجی احادیث تغییر کرد. ایشان با تقسیم احادیث به «صحیح»، «حسن»، «موثّق» و «ضعیف»، پایه گذار روش جدیدی در اعتبارسنجی احادیث بودند که تا امروز ادامه دارد.
🔹بررسی علل این تغییر رویکرد و صحت آن، از دیگر چالش های مسئله اعتبارسنجی احادیث شیعه است.
📚منابع:
1- رجال نجاشی، ش18؛ فهرست شیخ طوسی، ش6؛ رجال شیخ طوسی، ش5224.
2- رجال نجاشی، ش144، 182 و 688.
📎لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان
https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3
❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید
✍️سلسله یادداشت های «خلاصه کتاب اعتبارسنجی احادیث شیعه»
📝به قلم اقای #امیررضا_ملکی
💢در دو یادداشت پیشین، به بعضی چالشهای اعتبارسنجی احادیث پرداخته شد. هرچند در کتاب، به 16 مورد از این چالشها اشاره شده است، اما ما با ذکر سه مورد دیگر، این بخش را پایان میدهیم.
6️⃣ چالش ششم: اختلاف دیدگاه رجالیون در توصیف یک راوی
🔻یکی از چالشهای دیگر، اختلاف دانشمندان رجالی در توصیف یک راوی است.
🔹بعنوان مثال جناب «سهل بن زیاد» که در طریق 2567 روایت از کتب اربعه حضور دارد، در کتاب رجال شیخ طوسی توثیق، ولی در رجال نجاشی، فهرست شیخ طوسی و رجال ابن غضائری، تضعیف شده است. (1)
🔹این اتفاق در خصوص «محمد بن عیسی بن عُبَید» (2) که در سند 1451 روایت و «محمد بن خالد برقی» (3) که در سند 1041 روایت قرار گرفته اند نیز دیده میشود.
7️⃣ چالش هفتم: عدم تبیین مفاهیم واژگان توصیفی
♦️چالش هفتم، این است که مفهوم بعضی از واژگانی (مانند ثقة، ضعیف، غالی، مخلّط و ...) که دانشمندان رجالی در توصیف راویان استعمال میکنند، به روشنی تبیین نشده است. لذا مشخص نیست تمام کسانی که با این کلمات، افراد را توصیف کردند، یک معنای مشخصی را اراده کردند یا خیر؟
8️⃣ چالش هشتم: ناشناخته بودن مبانی کلامی رجالیون
♦️بسیاری از تضعیفات و توثیقات رجالیون، مبتنی بر مبانی کلامی بوده است. این مبانی، یکی از سنگ محک هایی بود که رجالیون با آن به بررسی وضعیت راویان میپرداختند. ناشناخته بودن مبانی کلامی دانشمندان رجالی، از دیگر چالشهای اعتبارسنجی احادیث شیعه است.
📚منابع:
1- رجال شیخ طوسی، ش5699؛ رجال نجاشی، ش490؛ فهرست شیخ طوسی، ش339؛ رجال ابن غضائری، ش65.
2- رجال نجاشی، ش896 و 939؛ فهرست شیخ طوسی، ش612 و 813.
3- رجال نجاشی، ش898؛ رجال ابن غضائری، ش132؛ رجال شیخ طوسی، ش5391.
📎لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان
https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3
❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید
✍️سلسله یادداشت های «خلاصه کتاب اعتبارسنجی احادیث شیعه»
📝به قلم آقای #امیررضا_ملکی
💢 در سه یادداشت پیشین، به خلاصه بخش اول کتاب (چالش های اعتبارسنجی در دوران معاصر) پرداخته شد.
🔰 عنوان بخش دوم، «نگاشته های کهن اعتبارسنجی و رجالی شیعه» است، که ضمن چند یادداشت محتوای آن را خلاصه وار بیان میکنیم.
📘نگاشته اول: فهرست شیخ طوسی
🔸نکته اول: واژه «اصحابنا» که در فهرست شیخ طوسی و سایر کتب رجالی استعمال میشود، شامل تمامی فرق امامیه (1) (اعم از شیعه اثنی عشری و غیره) میشود.
🔶نکته دوم: غالب راویان نام برده در فهرست شیخ طوسی، امامی هستند، هرچند در موارد معدودی تصریح به عامی بودن راوی میکنند.
🔹لذا در صورت سکوت در خصوص یک راوی، به سادگی نمیتوان حکم به امامی بودن وی کرد.
🔶نکته سوم: هرچند شیخ طوسی در مقدمه فهرست وعده میدهند که به اوصاف و مذهب راویان اشاره کنند، اما از 870 راوی نام برده در این کتاب، تنها حدود 21% توصیف شده یا مذهبشان بیان شده است.
🔹این نکته ظاهرا ناشی از این است که ایشان در صدد گزارش اطلاعات موجود در منابع خود بودند.
🔹پس کاستی های موجود در فهرست، ناشی از منابع شیخ طوسی است، نه از سوی ایشان.
🔶نکته چهارم: شیخ طوسی برای نگارش فهرست، از برخی کتب بعنوان منابع اصلی، و از برخی بعنوان منابع مکمّل استفاده کردند.
🔹منابع اصلی: 1. فهرست ابن بُطّة 2. فهرست حُمَید بن زیاد
🔹منابع مکمّل: 1. فهرست شیخ صدوق 2. رجال ابن عقدة 3. فهرست ابن عُبدون 4. فهرست ابن ندیم
📚منابع و نکات:
1- فرقه امامیه، در مقابل عامّه (اهل سنت) بوده و به معنای گروهی است که ولایت بلافصل امیرالمومنین علیه السلام بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله را قبول دارند.
2- فهرست شیخ طوسی، ص3و4.
📎لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان
https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3
❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید
✍️سلسله یادداشت های «خلاصه کتاب اعتبارسنجی احادیث شیعه»
📝به قلم آقای #امیررضا_ملکی
(برای مطالعه یادداشت های پیشین نام نگارنده را انتخاب کنید)💢در یادداشت پیشین، به نکاتی در خصوص فهرست شیخ طوسی پرداخته شد. 🔰در این یادداشت مطالبی درباره کتاب «فهرست نجاشی» بیان میشود. 🔶نکته اول: کتاب جناب نجاشی، در حقیقت فهرست است، اما به اشتباه به عنوان «رجال نجاشی» معروف شده است. (1) 🔶نکته دوم: انگیزه مولف از نگارش این کتاب، پاسخ به شبهه مخالفان شیعه بوده که شیعه را متهم به نداشتن پیشینه فرهنگی میکردند. 🔶نکته سوم: در این کتاب علاوه بر «بیان نام راویان صاحب کتاب»، «بیان کتب آنها» و «بیان طریق تا کتب» (که در فهرست شیخ طوسی نیز وجود دارد)، به «مذهب»، «طبقه»، «توثیق و تضعیف» و «میزان استقبال اصحاب از کتب راویان» نیز پرداخته شده است. (2) 🔶نکته چهارم: منابع فهرست نجاشی، متقن تر از منابع فهرست شیخ طوسی بوده، فلذا اشتباهات کمتری دارد. 🔹از مهمترین منابع نجاشی، میتوان به «مکاتبات و اجازات احمد بن علی بن نوح سیرافی» اشاره نمود. 🔹«ابن نوح» شخص بسیار دقیق و نکته سنجی در بحث فهرست نویسی بودند. 🔶نکته پنجم: ویژگی بارز فهرست نجاشی در مقایسه با سایر کتب رجالی اولیه، «به نقد کشیدن آرای دیگران» است. ایشان در موارد متعددی از دیگری نقل قول کرده و محتوای آن را به عرصه نقد میکشند. 📚منابع و نکات: 1- کتاب فهرست، کتابی مولف محور است و به بررسی افراد صاحب کتاب میپردازد. اما کتاب رجال، کتابی راوی محور است، اعم از اینکه صاحب کتاب باشند یا نباشند. 2- البته این موارد در فهرست شیخ طوسی نیز وجود دارد، هرچند بسیار کم رنگ تر است. 📎لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3 ❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید
✍️سلسله یادداشت های «خلاصه کتاب اعتبارسنجی احادیث شیعه»
📝به قلم آقای #امیررضا_ملکی
6️⃣ یادداشت ششم: ویژگی های رجال شیخ طوسی و رجال برقی
💢 علاوه بر فهرست شیخ طوسی و فهرست جناب نجاشی، کتب دیگری نیز از منابع اولیه رجال به حساب میایند.
📘 سوم: رجال شیخ طوسی
🔸این کتاب، «طبقات نگاری» بوده و هدف آن، شناساندن عصر فعالیت راوی است.
🔸نام حدود 6500 نفر از راویان در آن آمده و تقریبا 10% از آنها توصیف شده اند.
🔸بخش اول کتاب، اختصاص به راویانی دارد که بدون واسطه از یک یا چند معصوم علیه السلام روایت کردند. بخش دوم نیز به راویانی پرداخته که با واسطه استاد یا اساتید خویش، احادیثی را از معصومین علیهم السلام نقل کرده اند.
📘 چهارم: رجال برقی
🔸این کتاب نیز همچون رجال شیخ طوسی، «طبقات نگاری» است.
🔸توصیفی در مورد هیچکدام از راویان بیان نشده، جز «عبیدالله بن علی الحلبی» و «فضل البقباق»، که هر دو توثیق شدند. (1)
🔸کتاب با بابی تحت عنوان «أسماء المنکرین علی ابی بکر» به پایان میرسد. در این باب، سخنان افرادی که در جلسه بیعت با خلیفه اول، علیه او احتجاج کردند، آورده شده است.
📚منابع:
1- ر.ک رجال برقی، ش474 و 122.
📎لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان
https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3
❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید
✍️سلسله یادداشت «بررسی فقهی صحت اجاره سهام در فرایند انتشار اوراق اجاره»
📝به قلم آقای #امیررضا_ملکی
1️⃣ یادداشت اول: بررسی کلیات بحث
🔻«انتشار اوراق اجاره»، یکی از راه های تامین مالی در شرکت هاست. در ابتدا اموال فیزیکی و محسوس شرکتها، پایه اینگونه قرارداد واقع میشد. اما پس از مدتی، بخاطر وجود برخی موانع از اجاره اموال فیزیکی شرکتها، راهکار «انتشار اوراق اجاره مبتنی بر سهام» پیشنهاد شد. در این سلسله یادداشت، به بررسی فقهی صحت اجاره سهام مبتنی میپردازیم.
🔻به منظور فهم دقیق فرایند انتشار اوراق اجاره، میتوان آن را با مثال ساده ای توضیح داد.
▪️فرض کنید یک شرکت هواپیمایی، نیازمند نقدینگی فراوانی است. این شرکت میتواند با انتشار اوراق اجاره، بدون آنکه چیزی از اموال خود (مانند هواپیماها) را از دست بدهد، نقدینگی موردنیاز خود را تامین کند.
▪️به اینصورت که مثلا یکی از هواپیماهای خود را میفروشد و آن را اجاره به شرط تملیک میکند. در نتیجه در طول مدت اجاره، مثلا هر ماه مبلغ مشخصی را به صاحبان فعلی آن هواپیما میدهد، ولی در پایان مدت اجاره، هواپیمای فروخته شده را از آنان میخرد. در طول مدت اجاره نیز هواپیما در اختیار خود شرکت هواپیمایی است.
🔻در انتشار اوراق اجاره مبتنی بر سهام، آن چه که بعنوان پایه قرار میگیرد و اوراق اجاره مبتنی بر آن منتشر میشود، خود «سهام» است.
🔹سوال اصلی فقهی که باید به آن پاسخ داده شود، این است که: «آیا سهام، قابلیت اجاره دارد؟»
🔹به منظور پاسخ به این سوال، لازم است که:
▫️اولا ماهیت سهام و اقوال مختلف پیرامون آن بررسی شود.
▫️ثانیا شروط موضوع اجاره نیز تببین گردد.
▫️ثالثا ماهیت سهام بر شروط موضوع اجاره منطبق شود تا مشخص شود که آیا سهام، قابلیت اجاره دارد یا ندارد؟
#اجاره_سهام
#اقتصاد_اسلامی
#فقه_بورس
📎 لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان
https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3
❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید
✍️سلسله یادداشت «بررسی فقهی صحت اجاره سهام در فرایند انتشار اوراق اجاره»
📝به قلم آقای #امیررضا_ملکی
2️⃣ یادداشت دوم: بررسی ماهیت سهام؛ دیدگاه های مختلف
♦️به نظر میرسد در خصوص «مالیت سهام» اختلاف نظری وجود ندارد و تعاریف مختلفی که برای مال بیان شده است (1)، بر سهام منطبق است. آنچه در صحت و فساد اجاره سهام موثر است، «ماهیت سهام» است.
♦️در مورد «ماهیت سهام» اقوال مختلفی وجود دارد؛ همچون:
▪️«سند طلب»
▪️«عین بودن به اعتبار برگه سهام»
▪️«عینیت به اعتبار خود سهام»
▪️«سند طلب بودن سهام بانام و عین بودن سهام بی نام»
▪️«بسته حقوقی»
▪️«مالکیت شخصیت حقوقی شرکت»
▪️و «مالکیت اموال و دارایی های شرکت»
❌چهار دیدگاه اول، از قوت کافی برخوردار نبوده و بعضی از قائلین آنها نیز بعدها از رای خود بازگشته اند.
✅ آنچه نیاز به تببین و بررسی دارد، سه دیدگاه آخر است.
📚منابع:
1- در کتب فقهی، تعاریف مختلفی برای مال بیان شده است، همچون: «ما يميل اليه طبع الإنسان» (آل کاشف الغطاء، محمدحسین، تحرير المجلة، ج ۱، ص۱۲۸) «ما يرغب اليه العقلاء» (اصفهانی، محمدحسین، بحوث فی الفقه، ص۱۹۷) و «ما يبذل بإزائه شيء او مال» (مشکینی اردبیلی، علی، مصطلحات الفقه، ص۴۹۵)
📎 لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان
https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3
❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید
✍️سلسله یادداشت «بررسی فقهی صحت اجاره سهام در فرایند انتشار اوراق اجاره»
📝به قلم آقای #امیررضا_ملکی
3️⃣ یادداشت سوم: بررسی ماهیت سهام؛ دیدگاه اول (بسته حقوقی)
♦️در نوشته های پیشین، گفته شد که در خصوص ماهیت سهام، دیدگاه های مختلفی وجود دارد.
♦️برخی ماهیت سهام را «حق» میدانند. قائلین این دیدگاه، در اینکه سهام حق دینی است (1)، یا حق عینی (2) و یا حق ویژه ای است که منطبق بر حق دینی و عینی نیست (3)، اختلاف کردند.
♦️سهام، حقوق و مزایایی را برای سهامدار به وجود میاورد.
🔹حقوق مالی همچون: «دریافت سود سالیانه» و «حق تقدم خرید سهام جدید»
🔹و حقوق غیرمالی همچون: «حق فروش و انتقال سهم»، «حق اطلاع از وضعیت شرکت» و «حق حضور و رای دادن در مجمع عمومی شرکت»
♦️قائلین دیدگاه مذکور، سهام را «مجموعه ای از تمام این حقوق و مزایا» میدانند.
❌ممکن است گفته شود که این دیدگاه، بر خلاف ارتکاز عرفی در خرید و فروش سهام است؛ ارتکاز موجود در خرید و فروش سهام این است که یک شیء مستقل مورد معامله واقع میشود که حقوقی از آن ناشی میشود، نه اینکه خود آن حقوق معامله گردد.
✅ به این اشکال، میتوان چنین پاسخ داد که در تببین ماهیت امور تخصصی، فهم و ارتکاز عرفی کارایی ندارد و باید به عرف متخصص رجوع کرد. (4)
❌چالش دیگری که این دیدگاه با آن مواجه است، این است که حقوق و مزایای سهامداران، در شرکت های مختلف و در زمانهای مختلف، متفاوت است. بنابراین دیدگاه، این تفاوتها موجب تغییر در ماهیت و انقلاب در ذات است که محال است.
✅پاسخ این اشکال نیز آن است که:
▪️اولا در تمام سهامها، یکسری حقوق ثابت وجود دارد که میتواند به عنوان پایه قرار گیرد.
▪️ثانیا تغییر در ماهیت در امور اعتباری، موونه ای نداشته و استحاله ای ندارد.
📚منابع:
1- صقری، محمد، حقوق بازرگانی شرکتها، ص۲۳۰.
2- ستوده تهرانی، حسن، حقوق تجارت، ص۱۰۷.
3- کاتوزیان، ناصر، دوره مقدماتی حقوق مدنی: اموال و مالکیت، ص ۲۳.
4- حضرت امام خمینی رحمه الله نیز به این مطلب که در مسائل تخصصی باید به عرف متخصص مراجعه شود، اشاره کردند. (بیآزار شیرازی، عبدالکریم، رساله نوین امام خمینی، ج۳، ص۱۵۹)
📎 لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان
https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3
❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید
✍️سلسله یادداشت «بررسی فقهی صحت اجاره سهام در فرایند انتشار اوراق اجاره»
📝به قلم آقای #امیررضا_ملکی
4️⃣ یادداشت چهارم: بررسی ماهیت سهام؛ دیدگاه اول (بسته حقوقی)
♦️در یادداشت پیشین گفته شد که برخی ماهیت سهام را حق میدانند و بعضی از اشکالات مطرح درباره آن، پاسخ داده شد.
♦️صحت اجاره سهام طبق این دیدگاه، مبتنی بر «صحت اجاره حق» است.
🔹بعضی اجاره حق را متصور نمیدانند؛ زیرا در اجاره، باید اصل ملکیت شیء در ملک موجر باقی بماند، اما منافع آن به مستاجر منتقل گردد. درحالیکه با اجاره حق، اصل حق به دیگری منتقل میشود و چیزی در ملک موجر باقی نمیماند. (1)
🔹بعضی دیگر چنین گفتند که اجاره حق متصور است؛ چرا که اصل حق در ملک موجر باقی میماند و مستاجر صرفا میتواند از آن حق استفاده کند. (2)
🔶 لازم به ذکر است که در میان فقها نیز دو قول در این زمینه وجود دارد. (3)
♦️نتیجه: طبق دیدگاه محل بحث (بسته حقوقی):
▫️اگر اجاره حق از نظر فقهی صحیح باشد، اجاره سهام نیز، صحیح خواهد بود.
▫️اما اگر اجاره حق باطل باشد، اجاره سهام نیز باطل خواهد بود.
📚منابع:
1- جمعى از پژوهشگران زير نظر شاهرودى، سيد محمود هاشمى، موسوعة الفقه الإسلامي طبقا لمذهب أهل البيت عليهم السلام، ج 4، ص 25.
2- همان، ص 26.
3- بعضی فقها مانند مرحوم آیت الله محمد سعید حکیم (طباطبایی حکیم، محمدسعید، حواریات فقهیه، ص۳۴۳) و آیت الله مکارم شیرازی (به نقل از مقاله امین زاده، سید محمد، «اجاره سهام در بازار سرمایه و تحلیل آن بر مبنای ماهیت سهام از منظر فقه و حقوق»، آموزههای فقه مدنی، ش۲۶، ص۸۸) اجاره حق را پذیرفتند. همچنین مرحوم امام خمینی (موسوی خمینی، سید روح الله، الاستفتائات، ج 2، ص 210)، مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی (فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج 1، ص 294)، مقام معظم رهبری، حضرت آیات هاشمی شاهرودی، سیستانی و نوری همدانی اجاره حق را نپذیرفتند. (به نقل از مقاله امین زاده، سید محمد، «اجاره سهام در بازار سرمایه و تحلیل آن بر مبنای ماهیت سهام از منظر فقه و حقوق»، آموزههای فقه مدنی، ش۲۶، ص۸۸)
📎 لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان
https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3
❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید
✍️سلسله یادداشت «بررسی فقهی صحت اجاره سهام در فرایند انتشار اوراق اجاره»
📝به قلم آقای #امیررضا_ملکی
5️⃣ یادداشت پنجم: بررسی ماهیت سهام، دیدگاه دوم (مالکیت بر اموال شرکت)
♦️بعضی سهام را، مالکیت بر اموال و دارایی های شرکت میدانند. (1) یعنی سهامداران با هم شریک بوده و هرکدام به میزان سرمایه خود، در اموال شرکت سهم دارند.
♦️این دیدگاه، مختار کمیته فقهی بورس بوده (2) و مبتنی بر تحلیل شرکت های سهامی بر مبنای شرکت عقدی است.
🔶 این دیدگاه از چند جهت مورد مناقشه است:
🔹جهت اول این است که برخی ضوابط شرکت های سهامی، با احکام عقد شرکت منطبق نیست؛ عقد شرکت جایز بود و با درخواست شرکا، باید تقسیم شود و با موت یا حجر یکی از شرکاء، باطل میگردد، در حالیکه شرکت های سهامی چنین نیستند. البته گفته شده است که این موارد را میتوان با شرط ضمن عقد تصحیح کرد.
🔹جهت دوم، این است که عوامل متعددی (3) بر قیمت سهام نقش دارد و این عوامل، لزوما موافق با قیمت اموال و دارایی های شرکت نیست.
🔹جهت سوم، این است که با از بین رفتن اموال شرکت، سهام سهامداران تا وقتی که شرکت به طور رسمی منحل نشده است، باقی میماند، هرچند با افت قیمت فاحشی مواجه میشود. اگر این دیدگاه صحیح بود، به محض نابودی اموال شرکت، سهام سهامداران نیز باید از بین میرفت.
♦️در مجموع به نظر میرسد این دیدگاه در خصوص ماهیت سهام، قابل پذیرش نیست.
📚منابع و ارجاعات:
1- موسویان، سیدعباس، ابزارهای مالی اسلامی (صکوک)، ص۳۲۰-۳۲۵.
2- کاوند، مجتبی و میرزاخانی، رضا و پیره، مجید، «اوراق اجاره مبتنی بر سهام»، بازار سرمایه اسلامی، ش۲۰، ص۱۴.
3- عوامل کلانی همچون سیاست های اقتصادی دولت، تورم، میزان بیکاری و نحوه تنظیم بودجه سالانه، و عوامل خُرد و درون شرکتی همانند ترکیب سهامداران، طرح های توسعه شرکت، سهام شناور و شفاف سازی اطلاعات، از عوامل افزایش یا کاهش قیمت سهام است.
📎 لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان
https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3
❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید
اندیشکده مستعدان
#بشنوید کرسی بررسی امکان سنجی به کارگیری هوش مصنوعی در اجتهاد 🎙 ارائه کننده اول: جناب آقای دکتر مج
✍️گزارشی از هفتمین کرسی علمی - ترویجی اندیشکده مستعدان با موضوع: «امکان سنجی به کارگیری هوش مصنوعی در اجتهاد»
📝به قلم آقای #امیررضا_ملکی
🔰بعضی نکات ارائه شده توسط دکتر مجتبی رستمی کیا
💢هرم یادگیری در علوم مختلف، دارای مراحلی است، مانند:
1️⃣ بخاطر سپردن، توصیف کردن، مرتبط کردن و جستجو.
2️⃣ فهمیدن، حدس زدن، تعریف کردن، توضیح دادن و پیش بینی کردن.
3️⃣ بکار گیری، مثال زدن، حل کردن مسئله و استعمال کردن.
4️⃣ آنالیز، مقایسه کردن و طبقه بندی.
5️⃣ تصمیم سازی و حکمرانی.
6️⃣ خلاقیت و طراحی.
💢حوزه ورود هوش مصنوعی:
✅ هوش مصنوعی از مرحله اول تا سوم قطعا میتواند پیش برود.
⁉️مرحله چهارم محل اختلاف است، اما به نظر ما میتواند ورود پیدا کند. برای مرحله پنجم نیز فعلا شاهدی بر توانایی ورود هوش مصنوعی وجود ندارد.
❌ مرحله ششم نیز قطعا خارج از توانایی هوش مصنوعی است؛ لذا قدرت خلاقیت، ابتکار، نوآوری را ندارد.
🔅هرگونه قصور و تقصیر در بیان مطالب، از سوی نگارنده است.
#هوش_مصنوعی
📎 لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان
https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3
❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید