🔶 اعــــلــــان دوســــت داشـــتـــن
اگر کسی را دوست می دارید او را از حب خویش آگاه کنید...
إذا أحْبَبتَ رَجُلاً فأخْبِرْهُ
_______ نـــــــورمـــــــاه | @normah _________
🔶 عــــلـــاقـــه دو ســـویـــه
کسی که به تو علاقه ندارد دل مبند...
لا تَرْغَبَنَّ فيمَنْ زَهِدَ فيـكَ
و هرگز روی از کسی که به تو علاقه دارد مگیر...
و لا تَزْهَدَنَّ فيمَنْ رَغِبَ فيكَ
_______ نـــــــورمـــــــاه | @normah _________
آن تلخ وَش که صوفی اُم الخَبائثش خواند
اَشْهىٰ لَنا و اَحْلىٰ مِن قُبْلَةِ العَذارا
┈┄┅═✾ معنای کلمات ✾═┅┄┈
[ وش ] بعنوان پسوند استفاده می شود و پسوند به آن کلمه ای گفته می شود که در آخر کلمه ی دیگری قرار می گیرد تا یک تغییری در معنا ایجاد کند. یکی از پسوند ها همین کلمه ی "وش" است که بدان "پسوند شباهت" گفته می شود چون هرگاه بعد از یک کلمه ای قرار گرفت دلالت بر شباهت و مانندی دارد، مثلاً وقتی گفته می شود: «خورشید وش» یعنی خورشید مانند، شبیه خورشید، یا مثلا وقتی وصف کسی را «مَهوش» قرار می دهند یعنی ماه مانند، شبیه ماه، مثل ماه زیبا و بر همین اساس "تلخ وش" یعنی تلخ مانند، چیزی که مزه و طعم آن شبیه چیز های تلخ باشد که در اینجا کنایه از شراب است چون طعم شراب به تلخی می زند و گفته اند: هر چقدر تلخ تر باشد، مستی آن هم بیشتر است.
[ صوفی ] از ریشه "صوف" است و "صوف" به معنای پشم است. فرقه ای بود که ادعای تقوا، زهد و پرهیزکاری داشت و برای اینکه بین مردم هم شناخته بشوند، یک لباس و جامه ی خاصی داشتند که از پشم بافته شده بود و به همین خاطر به آنها "صوفی" گفته می شد؛ یعنی پشمینه پوش. این صوفی ها اغلب از نظر حافظ مردمانی متظاهر، ریاکار و ناآگاه بودند و غالبا حافظ آنها را با تلخ ترین تعبیر ها یاد می کند و در یک جایی می گوید:
صوفی نهاد دام و سَرِ حُقِّه، باز کرد
اینگونه حافظ صوفیان را مردم نیرنگ باز، دغل کار و سالوسی می دانست
[ ام ] مادر، ریشه، اصل
[ خبائث ] جمع "خبیث" و "خبیث" به معنای پست و پلید است
[ ام الخبائث ] مادر پلیدی ها
[ اشهی ] لذیذتر، هوس انگیزتر، دلانگیزتر
[ احلی ] شیرین تر
[ لنا ] برای ما
[ من ] از
[ قبله ] بوسه
[ عذارا ] جمع "عذراء" و "عذراء" به معنای دوشیزه و باکره است و در اینجا مقصود حوریان بهشتی است.
┈┄┅═✾ شرح ✾═┅┄┈
حافظ می گوید: اگر قرار باشد این صوفیان بی پروا، ریاکار و نیرنگ باز، با این دغل و سالوسی که دارند، فردا سَر از بهشت در بیاورند و در نتیجه کنار حوریان بهشتی قرار بگیرند و بوسه بر گونه ی آنها بزنند. ما چنین بهشتی نخواستیم، ما چنین حوریانی نخواستیم چون چنین بهشت و حوریان پیش ما هیچ ارزشی ندارد. پیش ما شراب نجس که همین صوفیان آن را مادر پلیدی ها می خوانند، دل انگیزتر و شیرین تر از بوسه بر گونه ی آن حوریان است، حوریانی که از راه مکر و فریب نصیب آنها شدند.
در حقیقت این بیت، شبیه بیت دیگر حافظ است که می گوید:
من آن نگینِ سلیمان به هیچ نَسْتانَم
که گاه گاه بر او دستِ اهرمن باشد
حضرت سلیمان یک انگشتر داشت که این انگشتر یک نگین داشت و این نگین اسم اعظم داشت و بخاطر آن اسم اعظم هر کاری می توانست انجام بدهد و تمام شکوه حکومت حضرت سلیمان بخاطر نگین انگشتر بود. بالاخره این انگشتر به دست دیو افتاد و حالا حافظ می گوید: آن انگشتری که دست دیو باشد پیش من هیچ قیمت و ارزشی ندارد و در این بیت بجای اینکه «انگشتر سلیمان» بگوید، «حوریان بهشتی» گفته است. می گوید: حوریان بهشتی که پاداش فریب، نیرنگ و مکر باشند چه ارزشی دارند؟ این شراب نجس که صوفی ها ام الخبائثش می دانند شرف دارد بر آنها با همه ی لذتی که دارند.
حافظ می گوید: آن شراب تلخ گونه ای که صوفی نیرنگ باز آن را مادر پلیدی ها می داند، لذت بخش تر است برای ما و شیرین تر است برای ما از بوسه بر آن دوشیزگان و حوریان بهشتی چون اگر ما به یک لذتی رسیده باشیم ولو لذت حرام، دیگر از رهگذر فریب و دغل نرسیدیم و کسی را گمراه نکردیم.
#نور_ماه
#غزلیات_حافظ
________ نـــــــورمـــــــاه | @normah _________
🔶 عـــلـــم و راحــتـــی
با آسایش تن نمی توان به دانش رسید
لا یدرک العلم براحة الجسم
کسی دارد از علم عالم فراغ
که او چون قلم خورد دود چراغ
________ نـــــــورمـــــــاه | @normah _________
🔶 چـــراغ در روز آفـــتــابــــی
انسان نور می افراشد تا روز روشنش را روشن کند ! چنین آدمی "مصباح أضواء" است که به قصد فهمیده شدن و دیده شدن سخن می کند: «يَقُولُ فَيُفْهَمُ» . و دیگری شب تاریک را روشن می کند ! شب بسیار تاریک که "مصباح ظلماء" گویندش. و او به قصد فهماندن سخن می کند: ««يَقُولُ فَيُفْهِمُ» !
العالم بغیر العمل کالمصباح یحرق نفسه و یضی للناس
عالم بی عمل مانند چراغی است که خود را می سوزاند و برای مردم نورافشانی می کند
________ نـــــــورمـــــــاه | @normah _________
🔶 عــــالـــم واقــعـــی
عالم واقعی کسی است که عمل کند
العالم من یعمل
دانشت هست کار بستن کو؟
خنجرت هست صف شکستن کو؟
________ نـــــــورمـــــــاه | @normah _________