✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آیا می توان در مورد احکام قطعی اسلام «مشورت» نمود؟
🔹بى شك #مشورت از #اصول شناخته شده #اسلام و همه عقلای جهان است و همان گونه كه در #روايات وارد شده، #عقل یک نفر را به عقل دیگران پيوند مى زند «مَنْ شاوَرَ الرِّجالَ شارَكَهُمْ في عُقُولِهِمْ» [۱] ولى #مشورت اركان و شرايطى دارد، كه اگر از آنها دور شود نه تنها مفيد نخواهد بود، بلكه گاه نتيجه معكوس مى دهد. از جمله اینکه #مشورت بايد در امورى باشد كه مورد #ترديد و نفى و اثبات واقع مى شود،
🔹و اگر مردم بخواهند احكام و موضوعات مسلّم را تحت مشورت قرار دهند، چه بسا باعث #ترديد در اساس احكام الهى و وظايف مسلّم عقلى مى گردد. مثلا بعد از آنكه اسلام را پذیرفتیم نمی توانیم مسئله حج يا حجاب که به عنوان دستورى قاطع و مورد اجماع مسلمين، بلكه ضرورت دينى پذيرفته شده است را به رای بگذاریم و تصمیم بگیریم كه نحوه برگزارى حج و طرز پوشيدن حجاب چگونه باشد بهتر است؟
🔹و بايد پذيرفت بخشى از مشكلاتى كه امروز دامان مسلمين را گرفته براى اين است كه جايگاه واقعى #مشورت را فراموش كرده اند. آنچه #امام علی (عليه السلام) در خطبه ۲۰۴ نهج البلاغه فرموده نمونه روشنى از اين مطلب است، آنجایی که «طلحه» و «زبير» مى خواستند سنّت رسول خدا در تقسيم مساوى اموال خراجيه، به رأى و مشورت گذارده شود و امام(عليه السلام) با اين امر مخالف فرمودند.
پی نوشت:
[۱] نهج البلاغة، صبحی صالح، هجرت، قم، ۱۴۱۴ق، چاپ اول، ص ۵۰۰، قصار [۱۶۳] ۱۶۱
📕پيام امام امير المومنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۸۶ش، چاپ اول، ج ۸، ص ۹۳
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#مشورت #مشاوره
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از نگاه روایات اسلامی «مشاور» چه شرایطی را بايد دارا باشد تا انسان بتواند با طیب خاطر با او مشورت نماید؟
🔹بى شك طرف #مشورت انسان، مخصوصاً در امور مهمّه و مسائل حساس اجتماعى، هر شخصى نمیتواند باشد، بلكه بايد داراى #صفات_ويژهاى باشد كه او را #صالح براى اين كار كند؛ به همين دليل در #روايات_اسلامى، گروهى به عنوان «افراد شايسته مشورت» و گروهى به عنوان «غير شايسته» معرّفى شدهاند. #امام_صادق (عليه السلام) در حديثى ميفرمايد: «#مشورت تنها با چهار شرط سودمند است: نخست اينكه #مشاور تو #عاقل باشد، دوّم #آزاده و #باايمان، و سوّم #دوست_علاقمند و دلسوز باشد و چهارم اینکه او را از راز خود در مسأله مورد مشورت چنان آگاه سازی که خود آگاهی، و او این راز را مخفی دارد و کتمان نماید». [۱]
🔹در حديث ديگرى از #امام_على (عليه السلام) مى خوانيم: «بهترين كسى كه با او #مشورت میكنى صاحبان عقل و علم و كسانى كه داراى تجربه و دورانديشى هستند میباشد». [۲] در نقطه مقابل اين معنى، در روايات اسلامى شديداً از #مشورت با افراد بخيل، ترسو، حريص و احمق نهى شده است. #پيغمبر_اكرم (صلی الله علیه و آله) به #امام_على (عليه السلام) فرمود: «اى على با آدم #ترسو #مشورت نكن كه راه خروج [از مشكلات] را بر تو تنگ ميكند، و با #بخيل مشورت مكن كه تو را از [بذل و بخشش بجا] و رسيدن به هدف باز میدارد، و با #حريص نيز مشورت مكن كه حرص و آز را براى تو زينت میدهد [و تو را به راه خطا میکشاند]». [۳]
🔹در روايات ديگرى از #مشورت با افراد #احمق، #نادان، #كذّاب و دروغگو نيز نهى شده است. [۴] از آنچه در بالا گفته شد به خوبى استفاده میشود كه #مشاوران ـ مخصوصاً در امور مهم ـ بايد افرادى #هوشمند، #عاقل، #خيرخواه، #باتجربه، #راستگو، #امين، #شجاع و #باسخاوت بوده باشند و از ميان رفتن هريك از اين صفات موجب وهن، سستى و تزلزل پايه هاى مشورت میگردد. مثلا هرگاه #مشاور، آدم #احمق و جاهل باشد، حقايق را در نظر انسان دگرگون میسازد و - آنگونه كه در احاديث وارد شده است - اراده میكند به تو نيكى رساند ولى مايه شرّ میشود! و اگر #ترسو باشد مانع از اقدام به موقع و قاطعيّت در امور میگردد،
🔹و هر گاه #دروغگو باشد به تعبير روايات، دور را در نظر تو نزديك، و نزديك را دور مى سازد و به سرابى میماند كه تشنگان را در بيابان فريب میدهد و اگر #بخيل باشد مانع از هر كار خير میگردد و دائماً تو را از فقر و تنگدستى میترساند، و اگر #ترسو باشد مانع از تصميم گيرى به موقع میشود، و فرصتها از دست میرود و اگر آدم #كمتجربه يا بى تجربهاى باشد همه چيز را به هم میریزد و برنامه هاى سازنده را به شكست میکشاند و اگر #حريص باشد تو را به ظلم و ستم دعوت میكند تا آتش حرص را فرو بنشاند. [۵] با توجه به اين پيامدها بايد در انتخاب #مشاوران مخصوصاً در مسائل مهمّ اجتماعى كه حقوق ديگران در آن مطرح است سختگير بود، و معيارهاى بالا را دقيقاً در نظر گرفت.
🔹اين نكته نيز قابل توجّه است كه از نظر اسلام #مشورت ايجاد حق میكند؛ يعنى شخص #مشاور يا بايد مشورت را نپذيرد و يا اگر پذيرفت #حق_امانت را رعايت كند، و آنچه را خير و #صلاح تشخيص میدهد در اختيار #مشورت_كننده قرار دهد، و در غير اين صورت #خائن محسوب میشود! و خيانت در مشورت يكى از #بزرگترين_گناهان است. در حديثى از #رسول_خدا (صلی الله علیه و آله) میخوانيم: «هركس برادر مؤمنش با او #مشورت كند و خيرخواهى را خالصانه انجام ندهد، خداوند #عقل و خرد او را از او خواهد گرفت». [۶] در حديث ديگرى از #امام_على (عليه السلام) آمده است: «خيانت به كسى كه در برابر نظر تو تسليم شده و #مشورت میخواهد از بدترين كارها، و بزرگترين بدیها، و موجب #عذاب_سوزان [روز قيامت] است!). [۷]
پی نوشتها؛
[۱] بحارالأنوار، دارإحياءالتراث العربی، چ۲، ج۷۲، ص۱۰۲. [۲] غررالحكم و دررالكلم، تميمى آمدى، چ۲، ص۳۵۶، قصار۴۴. [۳] بحارالأنوار، همان، ج۷۰، ص۳۰۴ [۴] همان، ج۷۵، ص۲۳۰، باب۲۳. [۵] تمام آنچه در بالا گفته شد تقريباً در روايات مختلف آمده است. [۶] بحارالأنوار، همان، ج۷۲، ص۱۰۴، باب ۴۸. [۷] غررالحكم و درر الكلم، همان، چ۲، ص۳۶۳، قصار۳۸
📕پيام قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، ۱۳۸۶ش، چ ۹، ج ۱۰، ص ۹۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#مشورت #مشاور
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«امام صادق» (عليه السلام) چه صفاتی را برای شخصی كه با او «مشورت» میشود لازم می دانند؟
🔹#امام_صادق (عليه السلام) در روايتى كه محدث قمى آن را در «سفينة البحار» آورده است می فرمايد: «المَشوِرَةٌ لَا يَكُونُ الَّا بِحُدُودِها فَمَن عَرِف بِحُدُودِها وَ اِلَّا كانَتْ مَضَرَّتُها عَلَى المُسْتَشِيرِ اَكثَرُ مِن مَنْفَعَتِهَا لَهُ فَأوَّلُهَا اَنْ يَكُونَ الَّذِى يُشَاوِرُهُ عَاقِلاً وَ الثَّانِيَةُ أَن يَكُونَ حُرّاً مُتَدَيِّناً وَالثَّالِثَةُ اَن يَكُونَ صَدِيقاً مُوَاخِِياً وَالرَّابِعَةُ اَن تُطَلِّعَهُ عَلَى سِرِّكَ فَيَكُونُ عِلمُهُ بِهِ كَعِلْمِكَ بِنَفْسِكَ ثُمَّ يَستُرُ ذَلِكَ وَ يَكتُمُهُ فَاِنَّهُ اِذَا كَانَ عَاقِلاً اِنْتَفَعَتْ بِمَشورَتِهِ وَ اِذَا كَانَ حُرّاً مُتَدَيِّناً جَهَدَ نَفسَهُ فِى النَّصِيحَةِ لَكَ وَ اِذَا كَانَ صَدِيقاً مُوَاخِياً كَتَمَ سِرَّكَ اِذَا اِطَّلَعتَهُ عَلَيهِ وَ اِذَا اِطَّلَعتَهُ عَلَى سِرِّكَ فَكَانَ عِلمُهُ بِهِ كَعِلمِكَ تَمَّتِ المَشوِرَةُ وَ كَمُلَتِ النَّصِيحَةُ». [۱]
🔹[ترجمه فرمایش حضرت:] (#مشورت حاصل نمیشود، مگر به حدود و خصوصيات آن؛ كسى كه حدود آن را شناخت [به نتيجه رسيده و نفع مى برد] و گرنه ضرر آن نسبت به مشورت كننده بيشتر از نفع آن است. نخستين حدّ از آن حدود اين است كه با #انسان_عاقل مشورت كند. دوم اين كه كسى كه مورد مشورت قرار مى گيرد #آزاده و #متدين باشد. سوّم اين كه #دوست و #برادر باشد. چهارم اين كه كسى باشد كه او را بر #سرّ و #راز خود مطلع كنى، و علمش به آن راز، مثل علم تو به نفس خودت باشد و آن را مستور و كتمان كند.
🔹پس اگر شخص مورد مشورت #عاقل باشد از مشورتش نفع مى برى، و اگر #آزاده و #متديّن باشد، در نصيحت تو با نفس خود مجاهدت كرده و از #راهنمایى تو مضايقه نمى كند، و اگر #دوست و برادر باشد، كتمانِ سرّ تو كرده و علمش به راز تو مثل علم تو باشد، در اين صورت #مشورت و نصيحت كامل مى شود). از روايت فوق خصوصيات و اوصاف شخص مورد مشورت، روشن شد و اينكه: «عاقل»، «حرّ»، «متدين»، «صديق»، «برادر» و «امين بر سرّ» باشد.
پی نوشت:
[۱] مستدرك سفينه البحار، نمازى شاهرودى، جامعه مدرسين، چ اول، ج ۶، ص ۶۲
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، نسل جوان، قم، چ اول، ج ۲، ص ۳۵۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#مشورت #مشاوره
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد