✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) در تبیین آثار «محبت و دوستی» با مردم چه می فرماید؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در حکمت ۱۴۲ #نهج_البلاغه با اشاره به آثار #محبت و #دوستى با مردم مى فرمايد: «التَّوَدُّدُ نِصْفُ الْعَقْلِ» (اظهار #محبت و دوستى با #مردم نيمى از عقل است). تعبير به «نيمى از عقل» اشاره به اين است كه كارى است فوق العاده #عاقلانه، و منظور از #تودد اين است كه كارهايى انجام دهد كه نشانه #كمال_محبت و دوستى باشد؛ در #مشكلات به يارى آنها بشتابد و در برابر كارهاى ناروا به هنگام قدرت به جاى انتقام جويى #عفو كند و با #چهرهی_گشاده با مردم روبهرو شود،
🔹در برابر آنها #تواضع كند، سخنان آنها را بشنود و به آنها #احترام بگذارد. مجموعه اين امور و مانند آن را «تودد» مى گويند كه آثار فراوانى دارد؛ از جمله: #دوستان_زيادى در سايه #تودد براى انسان پيدا مى شوند، اگر اهل كسب و تجارت باشد، #مشتريان او فراوان مى گردند، و اگر مدير تشكيلاتى باشد، افرادى كه در زير مجموعه او هستند به او عشق مى ورزند و #وظايف خود را به خوبى انجام مى دهند، چنانچه #فرمانده لشگرى باشد افراد لشكر او سر بر فرمان او خواهند بود، اگر #عالم و روحانى باشد مردم به او #اقتدا مى كنند و ارشادات و #نصايحش را به گوش جان مى پذيرند،
🔹و چنانچه پدر و #بزرگتر_خانواده باشد همسر و فرزندان به او علاقه مند مى شوند و محيط خانواده محيطى مملوّ از #محبت و #آرامش و همكارى خواهد بود، و همچنين افراد ديگر در محيط ها و پست هاى ديگر. ولى به عكس اگر انسان در برابر مردم #خشن باشد و با قيافه درهم كشيده روبه رو شود، بى اعتنايى كند، #تكبر بورزد، نسبت به سرنوشت آنها بى اعتنا باشد و به تعبير قرآن «فَظّاً غَلِيظَ القَلبِ» [آل عمران، ۱۵۹] باشد، از اطراف او پراكنده مى شوند، در ميان جمع زندگى مى كند ولى تك و #تنهاست. به گفته شاعر: «نهال دوستى بنشان كه كام دل به بار آرد ؛ درخت دشمنى بركن كه رنج بى شمار آرد».
🔹در كتاب «بحارالانوار» از #امامحسنعسكرى (عليه السلام) در ضمن مواعظ آن حضرت چنين نقل شده: «مَنْ كانَ الْوَرَعُ سَجِيَّتَهُ وَ الْكَرَمُ طَبيعَتَهُ وَ الْحِلْمُ خَلَّتَهُ كَثُرَ صَديقُهُ وَ الثَّناءُ عَلَيْهِ وَ انْتَصَرَ مِنْ أعْدائِهِ بِحُسْنِ الثَّناءِ عَلَيْهِ» [۱] (كسى كه #تقوا و ورع، خوى و خصلت او باشد، و #جود و بخشش طبيعتش، و حلم و #بردبارى عادتش، #دوستانش بسيار مى شوند و ثناخوانانش فراوان و از اين طريق بر #دشمنانش پيروز مى گردد). البته نبايد خوش رفتارى با مردم را با مسئله تملق و چاپلوسى اشتباه كرد، كه آن حساب جداگانه اى دارد و به يقين از صفات مذموم است.
🔹مرحوم مغنيه مى گويد: «بعضى از شارحان نهج البلاغه تعبير به «نصف العقل» را چنين تفسير كرده اند: «اَلْمُرادُ بِنِصْفِ الْعَقْلِ تَدْبيرُ الْمَعاشِ» [۲] (منظور از نصف عقل تدبير معاش است). ولى به يقين اين تفسير، تفسير تمام جمله امام (عليه السلام) نيست، بلكه مى تواند بخشى از آن را تشكيل دهد؛ زيرا كسانى كه #خوش_رفتار هستند، در امر #معاش و جلب شركاى خود و مشتريان فراوان موفق تر خواهند بود. مرحوم كلينى در كتاب «كافى» بابى تحت عنوان «التَّحَبُّبُ إلَى النّاسِ وَ التَّوَدُّدُ إِلَيْهِمْ» ذكر كرده و در ذيل آن احاديث متعددى از معصومين (عليهم السلام) آورده است.
🔹از جمله در حديثى از #پيغمبر_اكرم (صلی الله علیه و آله) نقل مى كند كه: «مرد عربى از طايفه بنى تميم خدمت حضرت عرض كرد يا رسول الله، توصيه اى به من بفرما!، آن حضرت در یکی از توصیه های خود چنین می فرماید: «تَحَبَّبْ إلَى النّاسِ يُحِبُّوكَ» [۳] (به مردم اظهار #محبت كن تا تو را #دوست بدارند). و نيز در آن حضرت در حديث ديگرى می فرماید: «ثَلاثٌ يُصْفينَ وُدَّ الْمَرْءِ لاِخيهِ الْمُسْلِمِ يَلْقاهُ بِالْبُشْرِ إذا لَقِيَهُ، وَ يُوَسِّعُ لَهُ فِي الْمَجْلِسِ إذا جَلَسَ إلَيْهِ، وَ يَدْعُوهُ بِأحَبِّ الاَسْماءِ إلَيْهِ» [۴] (سه چيز است كه اظهار #محبت هر كسى را نسبت به برادر مسلمانش صفا مى بخشد: او را با #چهرهی_گشاده ملاقات كند و در مجلس كه مى نشيند [هنگام ورود برادر مسلمانش] براى او جا باز كند و وى را به بهترين نام هايش خطاب نمايد).
پی نوشتها؛
[۱] بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربی، چ ۲، ج ۷۵، ص ۳۷۹، باب ۲۹
[۲] فی ظلال نهج البلاغة، مغنية، محمد جواد، دارالعلم للملايين، چ ۳، ج ۴، ص ۳۰۸
[۳] وسائل الشيعة، عاملى، مؤسسة آل البيت (ع)، چ ۱، ج ۱۲، ص ۵۲، باب ۲۹
[۴] الكافی، ص ۶۴۳
📕پيام امام امير المؤمنين (ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۸۶ش، چ۱، ج۱۳، ص۱۵۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#محبت #مودد #دوستی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️همنشینى با دوستان چه تأثیرى بر شخصیّت انسان دارد؟
🔹بدون شک عامل سازنده #شخصیت انسان ـ بعد از اراده، خواست و تصمیم او ـ امور مختلفى است که از اهم آنها #همنشین، #دوست و #معاشر است؛ چرا که #انسان خواه و ناخواه، #تأثیرپذیر است، و بخش مهمى، از افکار و صفات اخلاقى خود را از طریق #دوستانش مى گیرد. این حقیقت، هم از نظر #علمى و هم از طریق #تجربه و مشاهدات حسى به ثبوت رسیده است.
🔹این تأثیرپذیرى، از نظر منطق #اسلام تا آن حدّ است که در روایات اسلامى از پیامبر خدا #حضرت_سلیمان (علیه السلام) چنین نقل شده: «لا تَحْکُمُوا عَلَى رَجُل بِشَیْء حَتَّى تَنْظُرُوا إِلَى مَنْ یُصَاحِبُ، فَإِنَّمَا یُعْرَفُ الرَّجُلُ بِأَشْکَالِهِ وَ أَقْرَانِهِ وَ یُنْسَبُ إِلَى أَصْحَابِهِ وَ أَخْدَانِهِ» [۱] (درباره کسى قضاوت نکنید، تا به #دوستانش نظر بیفکنید، چرا که انسان به وسیله دوستان، یاران و رفقایش شناخته مى شود).
🔹امیرالمؤمنین #امام_على (علیه السلام) در گفتار گویاى خود، مى فرماید: «فَمَنِ اشْتَبَهَ عَلَیْکُمْ أَمْرُهُ وَ لَمْ تَعْرِفُوا دِینَهُ، فَانْظُرُوا إِلَى خُلَطائِهِ، فَإِنْ کَانُوا أَهْلَ دِینِ اللهِ فَهُوَ عَلى دِینِ اللهِ، وَ إِنْ کانُوا عَلى غَیْرِ دِینِ اللهِ فَلا حَظَّ لَهُ مِنْ دِینِ اللهِ» [۲] (هر گاه وضع کسى بر شما مشتبه شد، و دین او را نشناختید، به #دوستانش نظر کنید، اگر اهل دین و آئین خدا باشند، او نیز پیرو آئین خدا است، و اگر بر آئین خدا نباشند، او نیز بهره اى از آئین حق ندارد).
🔹به راستى، گاه، نقش #دوست در #خوشبختى و #بدبختى یک انسان، از هر عاملى مهمتر است، گاه او را تا سر حدّ فنا و نیستى پیش مى برد، و گاه او را به اوج افتخار مى رساند. «آیات ۲۷ تا ۲۹ سوره فرقان»، به خوبى نشان مى دهد #انسان چگونه ممکن است تا مرز #سعادت پیش برود، اما یک #وسوسه_شیطانى از ناحیه یک #دوست_بد، او را به #قهقرا بازگرداند، و سرنوشتى مرگبار براى او فراهم سازد که از حسرت آن، روز #قیامت هر دو دست را به دندان بگزد، و فریاد «یا وَیْلَتى» از او بلند شود.
🔹در حدیثى از نهمین پیشواى بزرگ اسلام #امام_جواد (علیه السلام) مى خوانیم: «إِیَّاکَ وَ مُصَاحَبَةَ الشَّرِیرِ فَإِنَّهُ کَالسَّیْفِ الْمَسْلُولِ یَحْسُنُ مَنْظَرُهُ وَ یَقْبَحُ أَثَرُهُ» [۳] (از #همنشینی_بدان بپرهیز که همچون شمشیر برهنه اند، ظاهرش زیبا و اثرش بسیار زشت است!). #پیامبر_اسلام (صلى الله علیه و آله) فرمود: «أَرْبَعٌ یُمِتْنَ الْقَلْبَ: الذَّنْبُ عَلَى الذَّنْبِ... وَ مُجالَسَةُ الْمَوْتَى، فَقِیلَ لَهُ یا رَسُولَ اللهِ وَ مَا الْمَوْتى؟ قالَ: کُلُّ غَنِیّ مُتْرِف» [۴] (چهار چیز است که #قلب_انسان را مى میراند: تکرار گناه ـ تا آنجا که فرمود: ـ و همنشینى با مردگان، کسى پرسید: اى رسول خدا مردگان کیانند؟! فرمود: ثروتمندانى که مست ثروت اند). [۴]
پی نوشتها؛
[۱] «سفینة البحار»، ج ۲، ص ۲۷
[۲] «بحار الانوار»، ج ۷۴، ص ۱۹۷
[۳] همان، ص ۱۹۸
[۴] «خصال صدوق»، ج ۱، ص ۲۲۸ (طبق نقل «بحار الانوار»، ج ۷۴، ص ۱۹۵)
📕تفسیر نمونه، آيت الله العظمی مکارم شيرازی، دار الکتب الإسلامیه، چاپ بیست و ششم، ج ۱۵، ص ۸۸
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#دوست #دوستی #همنشین
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) در حکمت ۲۱۱ نهج البلاغه، اهمیت و ارزش «دوستی» را چگونه ترسیم می نمایند؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در بخشی از حکمت ۲۱۱ #نهج_البلاغه به اهميت #دوستی اشاره كرده مى فرمايد: «وَ الْمَوَدَّةُ قَرَابَةٌ مُسْتَفَادَةٌ» (دوستى، نوعى #خويشاوندی_اكتسابى است). #خويشاوندى گاه از طريق طبيعى مثلاً تولد دو فرزند از يك پدر و مادر حاصل مى شود، كه اين دو به طور طبيعى برادرند؛ ولى گاه #انسان با ديگرى كه هيچ رابطه نسبى با او ندارد چنان #دوست مى شود كه همانند برادر يا برتر از برادر، #پيوند_عاطفى با او پيدا مى كند.
🔹اين گونه #دوستیها نوعى خويشاوندى اكتسابى است. از سویی #اسلام آيين دوستى و مودت است، و به مسئله #دوست_صالح آن قدر اهميت داده كه در حديثى از اميرالمؤمنين #امام_علی (عليه السلام) مى خوانيم: «الصَّديقُ أَقْرَبُ الاَقارِبِ» [۱] (#دوست، نزديكترين خويشاوندان است). در حديث ديگرى از همان حضرت مى خوانيم: «مَنْ لَا صَدِيقَ لَهُ لَا ذُخْرَ لَهُ» [۲] (كسى كه #دوستى ندارد اندوخته اى [براى مبارزه با مشكلات] ندارد).
🔹تا آنجا كه در حديثى از #امام_صادق (عليه السلام) مى خوانيم: «لَقَدْ عَظُمَتْ مَنْزِلَةُ الصَّدِيقِ حَتّى أَهْلُ النّارِ يَسْتَغِيثُونَ بِهِ وَ يَدْعُونَ بِهِ فِى النّارِ قَبْلَ الْقَريبِ الْحَمِيمِ قَالَ اللهُ مُخْبِراً عَنْهُمْ: "فَمَا لَنَا مِنْ شَافِعِينَ - وَ لاَ صَدِيقٍ حَمِيمٍ"». [۳] (#مقام_دوست بسيار والاست، تا آنجا كه اهل دوزخ از #دوست يارى مى طلبند و او را از درون آتش دوزخ صدا مى زنند، پيش از آنكه نزديكان پرمحبت خود را صدا بزنند؛ خداوند در قرآن از آنها چنين خبر داده كه مى گويند: «[واى بر ما] ما امروز شفاعت كنندگانى نداريم و نه #دوست_صميمى»).
پی نوشتها؛
[۱] غرر الحكم و درر الكلم، دار الكتاب الإسلامی، قم، چ ۲، ص ۴۲، قصار ۷۲۵
[۲] همان، ص ۶۳۶، قصار ۱۱۰۶
[۳] بحار الأنوار، دار إحياء التراث العربى، چ ۲، ج ۷۱، ص ۱۷۶، باب ۱۱؛ سوره شعراء، آيه ۱۰۰ و ۱۰۱
📕پيام امام امير المؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۸۶ش، چ ۱، ج ۱۳، ص ۶۳۰
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#دوست #دوستی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«امام صادق» (عليه السلام) چه صفاتی را برای شخصی كه با او «مشورت» میشود لازم می دانند؟
🔹#امام_صادق (عليه السلام) در روايتى كه محدث قمى آن را در «سفينة البحار» آورده است می فرمايد: «المَشوِرَةٌ لَا يَكُونُ الَّا بِحُدُودِها فَمَن عَرِف بِحُدُودِها وَ اِلَّا كانَتْ مَضَرَّتُها عَلَى المُسْتَشِيرِ اَكثَرُ مِن مَنْفَعَتِهَا لَهُ فَأوَّلُهَا اَنْ يَكُونَ الَّذِى يُشَاوِرُهُ عَاقِلاً وَ الثَّانِيَةُ أَن يَكُونَ حُرّاً مُتَدَيِّناً وَالثَّالِثَةُ اَن يَكُونَ صَدِيقاً مُوَاخِِياً وَالرَّابِعَةُ اَن تُطَلِّعَهُ عَلَى سِرِّكَ فَيَكُونُ عِلمُهُ بِهِ كَعِلْمِكَ بِنَفْسِكَ ثُمَّ يَستُرُ ذَلِكَ وَ يَكتُمُهُ فَاِنَّهُ اِذَا كَانَ عَاقِلاً اِنْتَفَعَتْ بِمَشورَتِهِ وَ اِذَا كَانَ حُرّاً مُتَدَيِّناً جَهَدَ نَفسَهُ فِى النَّصِيحَةِ لَكَ وَ اِذَا كَانَ صَدِيقاً مُوَاخِياً كَتَمَ سِرَّكَ اِذَا اِطَّلَعتَهُ عَلَيهِ وَ اِذَا اِطَّلَعتَهُ عَلَى سِرِّكَ فَكَانَ عِلمُهُ بِهِ كَعِلمِكَ تَمَّتِ المَشوِرَةُ وَ كَمُلَتِ النَّصِيحَةُ». [۱]
🔹[ترجمه فرمایش حضرت:] (#مشورت حاصل نمیشود، مگر به حدود و خصوصيات آن؛ كسى كه حدود آن را شناخت [به نتيجه رسيده و نفع مى برد] و گرنه ضرر آن نسبت به مشورت كننده بيشتر از نفع آن است. نخستين حدّ از آن حدود اين است كه با #انسان_عاقل مشورت كند. دوم اين كه كسى كه مورد مشورت قرار مى گيرد #آزاده و #متدين باشد. سوّم اين كه #دوست و #برادر باشد. چهارم اين كه كسى باشد كه او را بر #سرّ و #راز خود مطلع كنى، و علمش به آن راز، مثل علم تو به نفس خودت باشد و آن را مستور و كتمان كند.
🔹پس اگر شخص مورد مشورت #عاقل باشد از مشورتش نفع مى برى، و اگر #آزاده و #متديّن باشد، در نصيحت تو با نفس خود مجاهدت كرده و از #راهنمایى تو مضايقه نمى كند، و اگر #دوست و برادر باشد، كتمانِ سرّ تو كرده و علمش به راز تو مثل علم تو باشد، در اين صورت #مشورت و نصيحت كامل مى شود). از روايت فوق خصوصيات و اوصاف شخص مورد مشورت، روشن شد و اينكه: «عاقل»، «حرّ»، «متدين»، «صديق»، «برادر» و «امين بر سرّ» باشد.
پی نوشت:
[۱] مستدرك سفينه البحار، نمازى شاهرودى، جامعه مدرسين، چ اول، ج ۶، ص ۶۲
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، نسل جوان، قم، چ اول، ج ۲، ص ۳۵۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#مشورت #مشاوره
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد