#ترتيب_نزول_قرآن و انتشارش در ميان مردم2 #قرآن_شناسی #قرآن_در_اسلام #علامه_طباطبایی 📌 ملاک و معیار #مکی و #مدنی بودن #آیات و #سوره های قرآن 🔅🔅🔅 🔹 #سور و #آيات #قرآنى به حسب اختلافاتى كه در محل نزول و زمان نزول و اسباب و شرايطى كه زمينه نزول را فراهم آورده انقساماتى پيدا مى‌كنند: 1⃣ 1. برخى از #سوره‌ها و #آيات #مكى هستند و برخى از آنها #مدنى و معمولًا آنچه از قرآن قبل از هجرت پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله نازل شده مكى شمرده مى‌شود و بيشتر #سوره‌هاى قرآنى و به ويژه #سوره‌هاى كوچك از اين قبيل است و آنچه بعد از هجرت نازل شده مدنى خوانده مى‌شود اگرچه در خارج مدينه و حتى در مكه نازل شده باشد. 2⃣ 2. برخى از #سور و#آيات در سفر و برخى در حضر نازل شده‌اند. و هم چنين #سور و #آيات منقسم مى‌شوند به آنچه در شب يا در روز نازل شده و هم چنين به آنچه در صلح يا در جنگ نازل شده و به آنچه در زمين يا در آسمان نازل شده و به آنچه در خلوت يا در ميان مردم نازل شده است و ما در فايده شناختن اين انقسامات در فصل اسباب نزول بحث خواهيم كرد. 3⃣ 3. برخى از دو #سوره‌ها مكرراً نازل شده چنان كه گفته مى‌شود كه #سوره حمد دو مرتبه نازل شده يك مرتبه در مكه و يك مرتبه در مدينه، و هم چنين برخى از #آيات مكرراً نازل شده چنان كه آيه: ✅ {«فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ»*} در #سوره رحمان سى مرتبه مكرر شده ✅ و چنان كه دو #آيه‌{«إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ* وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ»*} در #سوره شعرا هشت فقره تكرار يافته ✅ و گاهى يك آيه در بيشتر از يك سوره چنان كه آيه‌{«وَ يَقُولُونَ مَتى‌ هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ»*} در شش سوره مختلف واقع شده. ✳ و هم چنين گاهى جمله‌اى معين در جايى #آيه كامل و در جاى ديگر جزء آيه است چنان كه جمله‌{«اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ»*} در اول #سوره آل‌عمران آيه كامل و در #سوره بقره جزء آيةالكرسى است ✳ و غالب #سور و #آيات يك‌مرتبه نازل گرديده و از يك محل تعدى نمى‌كند. 🔹 و در هر حال اين گونه اختلاف در ميان #آيات #قرآنى معلول اقتضائات مختلف مقام بيان مى‌باشد كه در جايى تكرار يك جمله را ايجاب مى‌كند و آن را تكيه‌گاه كلام قرار مى‌دهد و گاهى نه. 🔹 و نظير اين اختلاف اختلاف ديگرى است كه از جهت درازى و كوتاهى در ميان #سور و #آيات #قرآنى هست مانند 🔹 سوره كوثر كه كوتاه‌ترين سوره قرآنى و سوره بقره كه بلندترين سوره‌ها مى‌باشد 🔹 و مانند #آيه «مدهامتان» كه كوچك‌ترين #آيه قرآنى و يك كلمه است و آيه دين كه آيه 282 سوره بقره و بلندترين آيه قرآن و به بيشتر از سى جمله مشتمل است. 🔹 همه اين اختلافات به اقتضاى مقام بيان است چنان كه گاهى در ميان دو #آيه متصل به هم اتفاق مى‌افتد مانند دو #آيه كريمه بيستم و بيست‌ويكم #سوره مدثر كه اولى يك جمله و دويمى بيشتر از پانزده جمله است. 🔹 و نظير اين اختلاف اختلافى است كه #آيات #سوره‌هاى #قرآن از جهت ايجاز و اطناب بيان دارند چنان كه با مقايسه امثال #سوره فجر و سوره ليل به امثال #سوره بقره و مائده روشن است ✳ و اغلب #سوره‌هاى مكى با اسلوب ايجاز ✳ و اغلب #سوره‌هاى مدنى با سياق اطناب نازل شده‌اند. 🔹 و از اين باب است آنچه گفته شده كه #اولين آياتى كه به پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله نازل شده سوره #علق يا پنج آيه از اول سوره علق مى‌باشد و #آخرين آيه‌اى كه نازل گرديده آيه كريمه:{«وَ اتَّقُوا يَوْماً تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ ما كَسَبَتْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ»} #سوره بقره آيه 281 است. 🌿🌿🌿 برای نشر فرهنگ ناب اسلامی به کانال متفاوت آموزه ها و معارف قرآنی"رحیق "در پیامرسان ایتا بپیوندید. @rahighemakhtoom